Guernsey in zicht.

4e reisverslag van Henk Oosterwijk
Ontvangen op 19 september 2008 

Ik pak de draad weer op bij mijn vertrek uit de meest noordelijke haven van de Botnische Golf, Haparanda. Na Haparanda ben ik langs de Finse kust zuidwaarts gevaren totdat ik ter hoogte van de Aland eilanden kon oversteken en via vele kleine eilandjes in Mariehamn zou arriveren. Daar had ik medio augustus een afspraak met Duitse Bernd die ik in Warnemünde had ontmoet. Hij zou vanaf Mariehamn een Hallberg Rassy van de zeilclub samen met drie vrienden naar het Zweedse eiland Oland brengen. Andere clubleden zouden het vanaf dat eiland weer overnemen. Als je de vorige verslagen goed gelezen hebt, dan weet je dat ik al eerder in Mariehamn was en daar Duitse Andreas weer terug zag. Ik beschrijf dus een acht op de Oostzee. Bij de Baltische staten omhoog totaan Helsinki, dan oversteken via de Aland eilanden naar de Zweedse kust, dan verder naar het noordelijkste puntje van de Botnische Golf via de Zweedse kust, de Finse kust naar het zuiden en via de Aland eilanden weer langs de Zweedse kust naar het zuiden.

De tocht langs de Finse kust was verrassend. Er was veel meer zware industrie dan ik had verwacht. En soms hing er een nare chemische lucht en waren de havens vervuild. Heel anders dan de natuurschoon in de zuidelijker Finse scheren. Veel aanspraak had ik er niet, want de meeste buitenlandse zeilers waren al niet meer in deze regio en de Finnen zijn nogal gereserveerd. Totdat ik in een klein haventje een oudere Finse fotograaf van een botenblad ontmoette. Hij tipte me dat hij het voor elkaar had gekregen dat de doucheruimte, waar ook wasmachines stonden, open gemaakt was. Immers, we zaten al buiten het toeristenseizoen en bijna alles was gesloten. Betalen in een kleine haven hoefde dus ook bijna nooit. Hier kon ik dus gratis douchen en eventueel kleding wassen. De Fin was met zijn motorboot onderweg en kwam uit de buurt van Helsinki. Hij sprak maar een paar woorden Engels en onze conversatie beperkte zich dan ook tot veel gebaren. Toch wist hij me een paar leuke havens op de kaart aan te wijzen en 's avonds heb ik bij hem aan boord een paar glaasjes wodka gedronken. Hij wist me duidelijk te maken dat hij getrouwd was met een Vietnamese vrouw en dat daar het woord voor proost net zo klonk als het Fins/Zweedse woord voor ja, namelijk (phoenetisch geschreven) joh. Er werd dus steeds met veel gelach joh geroepen als we proosten. Verder had hij het in zijn boot met een dieselkachel opgestookt tot over de dertig graden, dus de trui kon al snel uit. De temperatuur in het noorden was al danig gedaald, overdag zo'n 17 graden en 's nachts niet meer dan 10 graden. Snel verder reizen naar het zuiden dus.

Langs de Finse kust kwam ik ook een Duits stel tegen, dat een soort wereldreis aan het maken was. Ze hadden hun banen opgezegd en waren o.a. naar Australië gereisd om maandenlang met een daar gekochte auto rond te reizen. En nu maakten ze een rondje Oostzee in hun klassieke zeilboot. Ze zouden hun boot ergens in Zweden achterlaten tijdens de winter en omdat ze niet meer zo ver hoefden te reizen namen ze er alle tijd voor. Ik nam dus weer afscheid en reisde door naar de Aland eilanden. Onderweg ontmoette ik de schrijver van de Finse havenpilotboeken en van hem kreeg ik een boek dat ik nog niet had. Dat lijkt zo langzamerhand een rode draad door mijn Oostzeereis te worden. Duitse Andreas is een cameraman van de WDR, de Fin een fotograaf van een botenblad en dan de schrijver van de Finse havenpilotboeken. Maar het zouden er nog meer worden. Want op mijn reis door de Aland eilanden ontmoette ik nog een Duits stel dat bezig was de havens van de Aland eilanden met woord en beeld in kaart te brengen voor een Duits botenblad. En op Gotland ontmoette ik een Zweeds stel waarvan de man een gepensioneerde fotograaf was en de vrouw nu nog bij de omroep op Gotland werkte als radioverslaggeefster. Maar ik loop op de gebeurtenissen vooruit. Dit even om te illustreren dat ik toch wel opvallend veel mediamensen ben tegengekomen.

Een alleraardigste ontmoeting had ik in een klein haventje op de Aland eilanden met een jong kanovarend Duits stelletje. Een jongen was een fles aan het vullen met kraanwater en toen ik hem iets vroeg in het Engels kwamen we er al snel achter dat we ook in het Duits verder konden communiceren. Met een opvouwbare kano was hij met zijn echtgenote vanuit Mariehamn vertrokken en had daar zijn auto achtergelaten. Ik heb koffie voor hen gezet en kon ze voorzien van een paar weliswaar oude maar toch nog bruikbare Duitse kaarten van het gebied. Die had ik weer van een ouder Duits echtpaar in Tallinn gekregen, die met hun zeilboot over de wereld gereisd hadden. In Helsinki heb ik toen nieuwere kaarten gekocht en dus kon ik deze kaarten weer doorgeven. In een van de kaarten zat wel een gat, want die had ik gebruikt om een nieuwe pakking voor de koeling van mijn motor te maken. Heb ik van mijn havenmeester Arij van WV De Amer in Drimmelen geleerd. Is een voormalig binnenvaartschipper en zit vol met handige trucjes. Even met een hamertje wat kloppen op de kaart die je op de verbinding legt en dan heb je het profiel erin en kun je hem uitknippen en gebruiken. Beetje vaseline erop smeren helpt ook goed. Een goede tip geef ik graag door aan de watersporter. Maar gelukkig zat het gat onderin de kaart en daar gingen ze toch niet naar toe. Met name de jongen had mooie tochten in een kano gemaakt. Van kleins af aan was hij met zijn ouders meegereisd in de kano en hij was het dus gewend om goed door te peddelen en grote afstanden af te leggen. Het meisje zag er schattig uit met een regenhoedje op en heel sportief. Toen ik zag dat de jongen heel verlangend keek naar mijn boek Ostseeblicke van Wilfried Erdmann heb ik hem dat boek ook maar gegeven. Is trouwens een goed gebruik, om boeken door te geven aan andere boaties.

In de Westhaven van Mariehamn kwam ik Duitse Bernd met zijn drie vrienden tegen. Ze hadden net als ik een zware tocht achter de rug, zij vanuit de Zweedse kust, want we kregen een wel heel zware regenbui met veel wind op ons dak. Het onweerde ook nog eens hevig en dat kwam heel dicht bij als je het verschil tussen de lichtflitsen en het geluid telde. Ik kon Bernd de truc met de startkabels vertellen die ik opgedaan heb tijdens mijn vorige reis naar de Middellandse Zee en de Azoren. De autostartkabels kun je zo aansluiten op het want en in het water laten hangen. Ze zijn niet duur en al helemaal klaar voor snel gebruik. Weer een tip die doorgegeven kan worden! Tijdens de onweersbui was het zicht gereduceerd tot zo'n honderd meter en ik moest mijn radarbeeld goed afstellen om de grote cruiseschepen die daar varen in de gaten te houden. Zal je toch gebeuren dat je eindigt als boegbeeld van zo'n groot gevaarte.

Met Bernd en zijn vrienden heb ik dagenlang opgetrokken. We voeren naar Stockholm en Gotland. Maar toen hun twee weken bijna om waren en ze met windkracht 7 naar Öland voeren om het schip over te dragen, heb ik per sms afscheid genomen en ben ik een zuidelijker koers langs de westkust van Gotland gaan varen. Ze moesten pal tegen wind en hoge golven in naar Öland en kwamen daar pas om 01.30 de volgende dag aan, terwijl ik een haventje zuidelijker dan Visby heb opgezocht en 's middags arriveerde. Nu moet gezegd dat ik regelmatig om 05.00 of 06.00 vertrok en zij pas om 09.00 of 10.00 gereed waren om uit te varen. Wie ver wil reizen moet vroeg opstaan, want de wind kan gedurende de dag soms flink aantrekken en dat kun je via een goed weerbericht weten. Toch heb ik er alle respect voor hoe ze die dag doorgevaren hebben tegen de elementen in. Dat zal beslist geen pretje zijn geweest.

Ik lag in het kleine en stille Klintehamn en ontmoette er mijn eerste echte live-aboards en blue water sailors. Een Zweeds stel waar ik het al eerder over had. Hij gepensioneerd fotograaf en zij nog werkzaam bij de omroep op Gotland. Vanaf 2001 reizend met de zeilboot in het Caribisch gebied, na een oversteek vanaf de Kaap Verdische eilanden. Elke zomer gingen ze dan naar Gotland zodat zij geld kon verdienen bij de omroep. We hebben veel ervaringen uitgewisseld en het was even alsof ik thuiskwam. Je hebt niet veel woorden nodig om elkaar te verstaan en na een paar uur is het alsof je elkaar al jaren kent. Die ervaring heb ik op mijn vorige trip opgedaan. Het is weliswaar hello, goodbye, maar de indrukken tijdens de ontmoeting draag je nog lang bij je. Daarom voel ik me ook nooit alleen. Ik vaar weliswaar solo, maar kan al die herinneringen gemakkelijk oproepen en dan zijn ze weer even bij me. Al die mensen met wie ik kennis gemaakt heb tijdens het ankeren of in de havens. Het zijn ook vaak heel originele mensen die je ontmoet met een kijk op het leven waar je telkens weer iets van opsteekt.

Na Klintehamn ben ik overgestoken naar het Zweedse eiland Öland en kwam terecht in twee kleine vissershaventjes of zoals de Duitse pilot zegt, einsam gelegener Fischerhäfen, in Hafennähe keine Versorgung möglich. Mijn type haventje dus! Je legt aan, wordt geholpen door een visser en kunt gelijk een mooie vis uitzoeken voor in de koekepan. Midden in de natuur en mensen om je heen die naar het zout van de zee ruiken. Geen supermarkt in velden of wegen te bekennen, geen bank met geldautomaat en geen hangjeugd. Twee dagen kon ik met goede wind in de rug heerlijk zeilen. Maar via het vijfdaagse weerbericht uit Hamburg kon ik een storm zien aankomen. Toch nog even overgestoken naar de Zweedse kust naar het pittoreske middeleeuwse haventje Kristianopel. Een must volgens vele Zweden en buitenlanders die de Oostzee bevaren hebben. En het moet gezegd, er heerst nog de rust en het tijdloze dat we elders verloren hebben. Mijn ex-vrouw zei vaak tegen me dat ons verschil lag in het terugblikken in de tijd van mij en het in het heden leven van haar. Zal wel iets van waarheid in zitten, denk ik nu. Ik kan dan ook met enige trots zeggen dat ik in Stockholm de verloren gegane propeller voor mijn klassieke Engelse Walker sleeplog heb kunnen kopen. Ze zijn niet meer nieuw te kopen, maar ongebruikt lag hij daar op een oude zolder in een Zweeds pakhuis op mij te wachten. En bij elk vertrek uit de haven wordt de sleeplog nu weer voorzichtig te water gelaten aan zijn lijntje. Na binnenkomst in de haven wordt de monitor goed geolied, want daar houdt hij van. Ik was de propeller verloren toen ik uit de Azoren vertrokken was en ik 's morgens om 06.00 uur midden op de oceaan bij windstilte de motor startte met mijn slaperige hoofd. De propeller hing vertikaal onder het schip aan zijn lijn en door het slingeren had hij zich blijkbaar om een van de bladen van de scheepsschroef gewikkeld. Die ligt daar dus nu op kilometers diepte te wachten op het einde van de wereld. Wie zegt dat ik niet in de toekomst kijk! O ja, nog een tip, als je ooit zo'n sleeplog weet te bemachtigen denk er dan aan dat je hem goed zwart houdt. Doe je dat niet dan wordt hij onherroepelijk een keer door een haai opgegeten. En het touwtje is dan zeker niet sterk genoeg om hem terug te krijgen.

In Kristianopel ben ik wat langer gebleven. In alle rust heb ik wat aan de motor geknutseld. De brandstoffilters weer eens goed schoon gemaakt, motorolie en oliefilter vervangen en een lekkage bij het impellerhuis verholpen. Er is altijd wel wat te doen tijdens een korte stilligperiode en dat geeft je bovendien 's avonds een voldaan gevoel. Daarnaast is het goed om af en toe onderweg een pauze in te lassen om een havenplaats echt goed te leren kennen. Zo weet ik nu dat binnen de oude vestigingsmuren van het eens Deense Kristianopel 38 mensen wonen en dat de leeftijd van deze bewoners tussen de 55 en 80 jaar ligt.

Daarna heb ik verder de Zweedse kust gevolgd, langs plaatsen als Karlskrona, het kleine eilandje Hanö, Simrishamn, IJstad en Abbekas. In Karlskrona heb ik het maritieme museum bezocht, waarbij de oude boegbeelden en de wapencollectie het meest opvielen. In het Wasa museum in Stockholm was dat uiteraard het schip zelf, dat uitstekend geconserveerd is. In Abbekas heb ik een near gale (windkracht 7 tot 8) voorbij laten razen terwijl ik lekker beschut achter de kademuur lag. De boot was wel erg vuil geworden want vuil van de pier waaide op mijn boot en de golven sloegen over de kademuur. De combinatie zorgde voor een hoeveelheid drab die ik gelukkig met een een waterslang gemakkelijk kon afspuiten.

Langzamerhand kwam ik steeds dichter bij Denemarken en via Gislövsläge heb ik de oversteek naar het Deense Klintholm gemaakt. Daar in de buurt heb je reusachtige krijtrotsen. Een imposant gezicht. Vanuit Klintholm met noordoosten wind afgezakt naar Hesnaes en Gedser. En toen was de cirkel eigenlijk rond, want vlakbij Gedser ligt het plaatsje Nysted en daar was ik op de heenweg langsgekomen.

Gisteren heb ik bij helaas weinig wind de oversteek gemaakt van Gedser naar het Duitse Grossenbrode. En daar lig ik nu op een meer met open verbinding naar de zee, eigenlijk een binnenzee dus, voor anker. In Travemunde, dat hier niet ver vandaan ligt, ga ik een overwinteringshaven zoeken. En als dat niet lukt dan is er altijd nog Lübeck, maar ook het eiland Fehmarn. Rond mijn verjaardag op 23 oktober komen mijn kinderen, Jan-Jaap en Carlien, langs met de auto vanuit Nederland en blijven een paar dagen bij mij logeren.

Het wordt nu dus even stil, want pas eind maart start ik weer op voor de tocht naar het verre noorden. Deze keer zal ik de Noorse kust volgen, oversteken naar Schotland, dan naar de Faroer eilanden en vervolgens naar IJsland. Hopelijk werkt het weer tegen die tijd een beetje mee, want veiligheid gaat voor alles. En per slot van rekening is mijn boot ook mijn huis. Maar dit jaar heeft ze zich meer dan eens bewezen op de 'achtbaan' van de Oostzee.

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

2009

5e reisverslag van Henk Oosterwijk
Ontvangen op 17 mei 2009

Ik pak de draad weer op in Grossenbrode, waarmee ik het vorige verslag eindigde. Ik kondigde aan dat ik naar Lübeck zou gaan om een plaats te vinden om te overwinteren. In Lübeck lukte dat niet, ik kon er wel in oktober blijven liggen bij de Lübecker Yachtclub in Travemünde. I.v.m. hoge waterstanden door veel oostenwind in de winter wordt elektriciteit op de steigers weggehaald en worden de havens praktisch gesloten. Drijvende steigers zie je er nauwelijks. Toen de havenmeester me een open plaats aanwees, bleek deze tijdens het vaarseizoen gebruikt te worden door ene Walter. Die stond de volgende dag al op de steiger omdat hij op zijn ligplaats bijzondere voorzieningen heeft gemaakt voor zijn invalide vrouw Inge. Hij wilde er zeker van zijn dat er niets beschadigd werd aan zijn voorzieningen. We raakten in gesprek en hij stelde me voor dat hij eens met de voorzitter van de Niendorfer Yachtclub zou praten over overwintering in Niendorf. Ook daar was hij lid en zoals later bleek had hij als handelaar in schepen en scheepsartikelen wel enige invloed in de club. Ik mocht daar vanaf 1 november komen liggen en na een persoonlijk gesprek met de voorzitter werden we het al snel eens over het liggeld. Om een lang verhaal kort te houden, ze hebben me daar werkelijk in de watten gelegd. Het clubrestaurant in de haven werd tot 1 april gepacht door een echtpaar. Ze hielden er i.v.m. hun leeftijd mee op, maar ik heb gedurende mijn hele winterperiode veel contact met hen gehad. Ze belden me als er nog iets op het vuur stond en ik kon er regelmatig voor niets eten. Daarvoor heb ik hun fietsen eens goed onderhanden genomen. Was ook wel nodig en veel technische kennis hadden zij niet. Zo wast de ene hand de ander. Het contact met de havenmeesteres Dorette was ook heel goed. Regelmatig werd ik uitgenodigd voor een etentje bij haar thuis. Ze woont op de bovenverdieping van een huis in Timmendorfer Strand met uitzicht op de prachtige Neustadter Bucht. Timmendorfer Strand ligt op nog geen twee kilometer van Niendorf en is een mondain Kurort met luxe winkels. Elke morgen dronken Dorette en ik koffie in haar havenkantoor en praten wat bij. Voordat ik wegging hadden een groep clubleden nog een ontvangst geregeld waarin ik een mand vol proviand en drank kreeg van de stamgasten. Vanaf 1 november tot 31 maart heb ik namelijk elke woensdagavond meegedaan met de Stammtisch. Dan komen clubleden voor een drankje en een hapje naar het clubhuis en wordt het nieuws doorgenomen. Niendorf is naast een vissershaven een echt dorp, dus de gesprekken waren soms navenant. Maar er werd ook veel over de financiële crisis gesproken.

Op 31 maart kreeg ik de kriebels en om 17.30 uur gooide ik de trossen los. De havenmeesteres en de oude en nieuwe pachters van het clubrestaurant zwaaiden me uit. Ik ben gelijk de nacht doorgevaren en eindigde die tocht na 75 mijlen in Hesnaes in Denemarken. Een prima tocht met een paar hazeslaapjes op rustige stukken vaarwater. De volgende dag kreeg ik bezoek van twee vogeltjes aan boord. Het leken mij een roodborstje en een mus. Die mus kwam steeds op mijn schouder zitten en vloog de kajuit in. Daar warmde hij zich bij de verwarming. Op een gegeven moment vloog hij in de stuurboords slaapruimte onder de kuip, waarin ik mijn zeilen en andere spullen heb liggen. Ik heb hem toen niet meer teruggezien. Na overnacht te hebben in Hesnaes ben ik doorgezeild naar Rodvig en vervolgens naar Dragor. De streepjes in de o moet je er maar weer bijdenken. Mijn Duitse vriend Andreas tipte me over de vissershaven Dragor. Dat is nog geen 12 kilometer van Kopenhagen verwijderd en het is een heel oud en pittoresk plaatsje met prachtige huisjes en omgeving. De pier in Dragor is overigens ooit door Hollanders gebouwd. In Dragor vond ik bij het uitruimen van de stuurboords slaapruimte het dode vogeltje. Dat ontroert toch even. Hij heeft het niet gehaald en wie weet hoe lang hij onderweg is geweest. Vanuit Rodvig ben ik met de bus naar Kopenhagen geweest. Ik heb daar de twee havens bekeken die voor een bezoek in aanmerking kwamen. Uiteindelijk heb ik drie dagen in Kopenhagen gelegen, na een deal met de havenmeester. Wat mij deze keer in Kopenhagen opviel is de verscheidenheid en hoeveelheid fietsen in de stad. Beneden bij de huizen aan de haven waar ik gelegen heb staat het 's morgens vroeg helemaal vol met allerlei soorten fietsen. Vooral ook die fietsen met een bak ervoor waar de kinderen in kunnen zittten.

Vanaf Kopenhagen heb ik een voor mijn reis zeer gunstige zuidoostelijke wind gehad. Via Espergaerde, Hornbaek, Hallands Väderö, Varberg en Malö Hamn kwam ik terecht in Göteborg, de op een na grootste stad van Zweden. Daar lag ik in een Marina 12 kilometer van het stadscentrum. Net als in Dragor was er ook hier een goede verbinding met het centrum van de stad. Met de tram duurde dat een klein halfuur. Hallands Väderö was trouwens een mooie baai, waar ik met Zweedse Otto aan een betonnen steiger lag. Aan de steiger hingen aan beide zijden autobanden en Otto lag aan de ene kant en ik aan de andere. Ook Otto woonde sinds een jaar op zijn boot, maar werkte nog wel. Als er een belangrijke vergadering was, dan moesten ze hem twee dagen tevoren inseinen en dan hees Otto zich in het nette pak en zorgde dat hij op de zaak was. Voor de rest deed hij alles telefonisch of via email vanaf de boot. Hij had een 45 voet lange Zweedse boot, waarvan het merk mij ontgaan is. We hebben samen gegeten en een glaasje gedronken. Wat mij echt verbaasde is dat Otto zijn boot niet verwarmde. Daar was hij mee opgehouden omdat het veel condens in de boot gaf en omdat hij het temperatuurverschil tussen de kajuit en de kuip niet prettig vond. Hij kleedde zich met vier lagen, dus toen hij bij mij aan boord in de verwarmde kajuit at, moest hij zich eerst van drie lagen kleding ontdoen. En laat het duidelijk zijn, Otto was geen zwerver, maar zo te zien en te horen een heer van stand. Hij vertelde me dat het gedurende de winter soms wel erg koud aan boord geweest was, namelijk zo'n 3 graden Celcius. Maar het was allemaal een kwestie van wennen en goed kleden, zo vond hij. Verder wilde hij leven van de zee en werd er dus veel gevist. Na middernacht ging het in de baai zo te keer dat ik het niet meer vertrouwde en naar buiten voer. Als schipper moet je weten wanneer je in een haven moet blijven, maar zeker ook wanneer je beter uit bent op open water. Ik heb toen de nacht doorgevaren en met harde wind een goede 45 mijlen gezeild. Soms voer de boot 7 knopen en dat is best hard voor zijn 8 meter lengte. Otto zou de volgende dag misschien nog een klein stukje naar het noorden varen, maar daarna weer richting Malmö gaan waar hij een afspraak had later in de week. Dus onze ontmoeting was kort maar krachtig. Een bijzondere kerel, dat wel.

Ik ben een week in Göteborg gebleven. Daar heb ik olie ververst en een roestvrijstalen koker voor het opbergen van het hekanker gemonteerd. Nu hoef ik niet meer in mijn bakskist te duiken om het hekanker te voorschijn te halen. In de haven ontmoette ik meerdere live-aboards, waaronder Zweedse Claes. Hij vertelde me dat deze haven door zo'n 20 live-aboards wordt gebruikt om te overwinteren. En hoe kon het ook anders, Claes is een freelance journalist. Denk even aan al die ontmoetingen met media-mensen tijdens mijn trip over de Oostzee vorig jaar. Claes heeft mij tijdens zijn middagpauze Göteborg laten zien zoals alleen iemand die daar werkt en woont dat kan. Het was weer eens een interessante ontmoeting.

Toen ben ik door het scherengebied verder noordwaarts gegaan. Prachtige fjorden, baaien en eilandjes. Pittoreske vissersdorpjes waar de tijd lijkt te hebben stil gestaan. Maar het is nog heel vroeg in het zeilseizoen, dus de havens waren vaak nog leeg en verlaten. Ik kwam terecht in Skärhamn, Gullholmen, Fjällbacka, Grebbestad en ten slotte in Strömstad aan de Noors/Zweedse grens. In Grebbestad was het 's ochtends bij vertrek zonnig en helder. Maar zodra ik op weg naar Strömstad buiten kwam was er dichte mist. Een paar honderd meter kon je zien, dus snel de radar aangezet. Die mist heeft zo'n drie volle uren aangehouden. Ik ben op die momenten toch altijd weer heel blij met mijn op Guernsey gekochte radar. Strömstad was mijn laatste Zweedse haven en dat heb ik geweten. In tegenstelling tot mijn ervaringen in de andere havens was deze haven een teleurstelling. Hoefde ik in de andere havens niets te betalen, ook niet voor stroom, omdat het seizoen nog niet was begonnen, in Strömstad durfden ze voor een overnachting 26 euro havengeld te vragen buiten het seizoen. Om even een vergelijking te geven: in Kopenhagen kostte drie dagen 40 euro en in Göteborg kreeg ik zelfs een week voor 45 euro. En de hele nacht was het onrustig in de stad omdat er door jongeren een feest werd gevierd waarbij ze aanhoudend op fluitjes bliezen. De volgende dag dus snel weg daar en op weg naar Noorwegen.

Aanvankelijk had ik nog goede wind, maar na tien mijlen hield de wind er echt helemaal mee op. Toen heb ik maar besloten om van die gelegenheid gebruik te maken om op zeil en motor de Oslofjord over te steken. Is toch even iets meer dan tien mijlen met af en toe druk zeeverkeer van en naar de haven van Oslo. Ik had er nog over gedacht om de 60 mijlen in het fjord af te leggen en naar Oslo te gaan, maar zonder wind heb ik dat maar laten schieten. Is ook nogal een afstand om dan vervolgens in de grote stad te liggen. En je moet ook weer 60 mijlen het fjord uit. Het is trouwens mijn ervaring dat het veel gezelliger in de kleine vissershaventjes is. Aan de overkant van de Oslofjord kwam ik terecht in het liefelijke plaatsje Stavern. Onderweg zag ik mijn eerste dolfijnen op deze trip naar IJsland. Ik denk dat je het tuimelaars noemt. Het waren er twee en ze zwommen even mee. Altijd weer een hartverwarmende ervaring. En ik praat dan ook met ze, net als ik deed bij de Azoren en op de Middellandse Zee.

Ik volgde nu verder de Noorse kust en deed veel mooie haventjes aan. Risor, ankeren bij Lyngor en Stokken, Mandal, Lista en ten slotte mijn eindbestemming in Noorwegen, Egersund. Het ankeren bij Lyngor en Stokken verliep niet goed. Bij Lyngor lag ik aan een meerboei en had ik wegens harde wind en stroming in de baai een hekanker moeten neerlaten. Toen ik na een paar uur het hekanker controleerde bleek deze onwrikbaar vast te zitten. Ik heb hem uiteindelijk toch los gekregen, maar mijn verlangen om in die baai de nacht door te brengen was weg. Ik vertrouwde de bodem niet. Toen ben ik om half acht 's avonds zeilend de nacht ingegaan en de volgende morgen om zeven uur kwam ik aan bij Stokken, waar ik aan een rots heb vastgemaakt en het hekanker wederom neerliet. Nu had ik echter zoveel zijwind dat het hekanker niet kon houden en de boot met een zwaai tegen de rots opliep. Weer geen situatie om in te berusten en ik heb dus weer losgemaakt en het hekanker opgehaald. Doorgevaren naar Mandal en daar kwam ik om twee uur 's middags aan. Toen ben ik maar eens gaan slapen, na vers brood gekocht te hebben en wat te hebben gegeten. Met tussenstop in Lista, zoals gezegd ten slotte naar de haven van Egersund.

Ik wist vantevoren dat ik daar misschien wekenlang moest wachten op een gunstige wind voor de overtocht. Het is dan altijd prettig als je wat zielsverwanten ontmoet en met elkaar wat kunt eten en babbelen. Dat werden Zweedse Espen en Anne met hun mooie stalen tweemaster, die op weg waren naar de Lofoten voor een overwintering. En dan nog de Zwitser Rudolf en Duitse Claudia die ook naar de Lofoten onderweg waren met hun motorboot. Maar omdat beide koppels voor reparatie in Egersund lagen hebben we wat dagen met elkaar op kunnen trekken. Interessant is overigens dat Espen en Anne volgend jaar naar IJsland gaan en van daaruit naar Groenland en vervolgens de Noordwestpassage door. Daar is de laatste jaren veel minder ijs en doorvaart is mogelijk. Het blijft echter een riskante route. Het zijn beide outdoor-people. Van beroep houthakkers en de kettingzaag is hen dan ook niet vreemd. Tien jaar geleden is Espen begonnen met zeilen en Anne doet dat nu zo'n vier jaar. Het is een hecht stel en ze hebben de goede mentaliteit voor een lang verblijf op zee. Ik hoop voor hen dat hun avontuur slaagt.

Op zondag 10 mei ben ik de oversteek naar de Shetland eilanden begonnen. Er diende zich een mogelijkheid aan omdat er een hogedrukgebied Tussen Schotland en Noorwegen ontstond en die bleef daar nog een tijdje hangen. Ik verwachtte weinig wind en zou dus regelmatig de motor bij moeten zetten. De afstand tot Lerwick, de hoofstad van de Shetlands, is bijna 250 zeemijlen en daar doe ik minstens 2 1/2 dag over. Weer een mooi avontuur. Uiteindelijk heb ik in een windkracht 5 met hoge golven hoog aan de wind met gemiddeld 3,3 knopen zo'n 100 zeemijlen zeilend afgelegd. Daarna werd het kalmer en uiteindelijk klapperden de zeilen alleen nog maar door de golven die nog niet tot bedaren gekomen waren en de windkracht 1 die was overgebleven. Motor bij dus en die is niet meer uitgeweest tot aankomst in Lerwick. Geeft niets, want de diesel in Noorwegen is extreem goedkoop. Te vergelijken met bij ons de rode diesel, maar in Noorwegen kun je niets anders krijgen. Onderweg kwam een mus zomaar mijn kajuit binnen vliegen. Daar heeft hij een halfuur geslapen en is toen weer naar buiten gegaan. Gelukkig is het dus met hem beter afgelopen dan met de vorige mus.

Bij aankomst in Lerwick werd ik geholpen bij het afmeren door een Duits stel dat ook op weg is naar de Faröer eilanden. Maar het meeste contact heb ik met een Nederlands stel dat over een kleine week de tocht naar het zuiden inzet. Voor hen is Lerwick het noordelijkste punt van hun reis. We eten samen, bezoeken het museum en na het weekend gaan we een auto huren om het eiland te bekijken. Nu ik dit verslag afmaak is het zaterdag 16 mei en het waait loeihard. Twee depressies hebben zich samengevoegd en zorgen voor veel onheil. In deze streken waait het altijd wat harder en zijn de golven hoger en gevaarlijker. Ik moet dus weer wachten op goed weer voor de overtocht naar de Faröer eilanden die op zo'n 250 mijlen hiervandaan liggen. Voorlopig heb ik het goed naar mijn zin in Lerwick met zijn 7000 inwoners. De Oostzee heb ik definitief geestelijk achter me gelaten en de eerste etappe van de reis naar IJsland is geslaagd. Een mooi moment om dit eerste verslag van 2009 aan jullie te versturen. Tot het volgende verslag.

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

6e Reisverslag van Henk Oosterwijk
Ontvangen op 03-07-2009

Op de Shetland eilanden heb ik de tijd van mijn leven gehad. Weliswaar werd met de andere zeilers in de haven dagelijks over het weer gesproken i.v.m. vertrek naar de volgende haven, maar het kwam mij heel goed uit dat het twee weken duurde voordat de zee wat tot rust kwam. In die twee weken heb ik veel mensen leren kennen, en dat waren vooral muzikanten. Eerst leerde ik Maggie en Brian kennen. Zij speelt als zestienjarige de viool met zo'n snelheid en souplesse, dat je er koude rillingen van krijgt. En Brian is de plaatselijke gitaarleraar en eigenaar van een muziekwinkel. Samen hebben ze twee cd's gemaakt en tegen kerstmis moeten er nog twee uitkomen. Maggie is trouwens ook heel verdienstelijk op zeilgebied want ze heeft onlangs nog meegedaan aan kampioenschappen in Kroatië met haar Laser. De muziek op de Shetlands is heel belangrijk. Ze hebben heel snelle, op Ierse muziek lijkende jigs en op school leert 50 procent van de kinderen viool spelen. Op de eerste dinsdag van de maand wordt er in The Lounge, een plaatselijke bar, geen alcohol geschonken en kunnen de kinderen van het eiland daar hun kunsten vertonen. Ze leren dus al heel jong om op te treden voor publiek. Daarnaast is er bijna elke dag wel ergens livemuziek, waarbij iedereen kan meedoen die een instrument meeneemt en bespeelt. Zo heb ik ook op mijn trekzak gespeeld terwijl ik begeleid werd door vijf vioolspelers. Die pakten eenvoudig het Ierse liedje Southwind op, terwijl ze dat nog niet kenden. Ik heb genoten die avond, want het geeft je een fantastisch gevoel als goede spelers jouw deuntje oppakken en het als het ware optillen naar iets wat op concert kwaliteit lijkt.

Toch ben ik na meer dan twee weken vertrokken naar de Faröer, dat 250 zeemijlen van de Shetlands is verwijderd. Je moet namelijk vanuit Lerwick eerst om de eilanden heen voordat je een rechte koers naar de Faröer kunt varen. Aanvankelijk was de zee nog erg ruw en stond er veel wind. Maar uit de weersvoorpellingen had ik opgemaakt dat het rustiger werd. En zo heb ik 2 1/2 dag heerlijk gezeild. Onderweg zag ik veel Puffins, dat is de Papagaaiduiker. Leuke kleine papagaai-achtige vogeltjes, met heel kleine vleugels, die je veel bij de hoge rotsen van Shetlands en Faröer ziet. Maar midden op zee kom je ze dus ook tegen en als je vlakbij bent dan duiken ze met zijn allen onder water en komen pas na lange tijd weer boven. In de vroege ochtend om 04.00 kwam ik aan in Thorshavn, de hoofdstad van de Faröer. En daar maakte ik de eerste dagen kennis met zes Polen op een grote stalen boot. Met spreekt over het algemeen slecht over de Polen, maar ik heb alleen maar goede ervaringen met hen. Altijd goed gehumeurd, en dat komt waarschijnlijk ook omdat ze weinig luxe gewend zijn en goed kunnen improviseren. De transmissie van hun motor weigerde elke verdere dienst en dus moest er worden gerepareerd. Omdat dit euvel zich pas voordeed, toen ze naar IJsland wilden vertrekken, en ze toch wat sip waren, heb ik een barbeque voor hen georganiseerd. Vlees gekocht, dat ze zelf verder van specerijen mochten voorzien, en 's avonds de barbeque opgestookt. Het werd een mooi feest en ze waren er heel blij mee. Ik heb een boek over alle technische onderdelen op een boot en zo kon ik ze een plaatje laten zien van de regulator valve, waar volgens mij het probleem zat. Die hebben ze uitgebouwd, schoongemaakt en weer gemonteerd. En toen hadden ze in ieder geval weer druk op de leidingen en werkte de transmissie weer. Zij blij en ik trots op de boeken die ik aan boord heb.

Inmiddels had ik Paul, een Noorse freelance journalist leren kennen en daarmee mijn kennismaking met de mediawereld voortgezet die op de Oostzeetoer is begonnen. Hij gaat een reportage voor de televisie maken over de Faröer, IJsland, Shetlands, Orkney's en Schotland. Hij moest wachten op de aankomst van zijn kajak, want daarmee wil hij hier rondpeddelen. En het is geen beginner, want hij heeft al grote tochten gemaakt in de wereld, die soms jaren duurden. Verder heeft hij jarenlang met een fiets door Europa en Zuid-Amerika gezworven. Een interessante kerel dus. Hij slaapt in een tent zomaar ergens op de Faröer, in de omgeving van Thorshavn en overdag zit hij bij de receptie van een nabijgelegen hotel zijn website bij te werken. In Noorwegen is hij een vrij bekend figuur, want hij heeft een achtdelige documentaire gemaakt en diverse boeken geschreven over zijn tochten. Toen ik hem in de hotelreceptie leerde kennen heb ik hem meteen uitgenodigd voor een macaroni hap bij mij aan boord en omdat het die nacht behoorlijk regende heb ik hem bij mij aan boord laten slapen. Is toch wat warmer dan in een tentje in de open lucht. Warm is het hier 's nachts niet, en dat begon eigenlijk al in Noorwegen en de Shetlands. Voor warmte moet je toch naar het zuiden afreizen.

Paul heeft bij de plaatselijke roeivereniging gevraagd of hij daar zijn kajak kan stallen en of hij met hen kon meerijden naar roeiwedstrijden in traditionele Faröer boten. Ik heb hem aangeboden als zijn assistent te fungeren en zijn statief voor de camera te dragen. Dat vond hij een goed idee en zo hebben wij samen die roeiwedstrijden beleefd. Een fantastisch cultureel gebeuren waar de eilandbewoners tegen elkaar roeien. Een damesteam van Thorshavn won goud en twee andere teams de bronzen medaille. Wij hebben dat allemaal mee mogen maken en we kregen zelfs een uitnodiging om bij de vrouw die ons daar naartoe reed walvisvlees en blubber (walvisvet) te eten. Zij en haar man waren erg gecharmeerd van de reisverhalen van Paul en van mij. Ik had geen enkele haast om naar IJsland te vertrekken en Pauls reportage op de Faröer was nog maar net begonnen.

Dan nog even over de walvisvangst. Iedereen die de noordelijke wateren bezoekt loopt er eens tegenaan. Ik veroordeel het doodknuppelen van zeehonden en de drijvende walvisfabrieken die met harpoen en explosieven op de walvissen jagen. Maar ik ben milder over datgene wat hier een week voor mijn aankomst gebeurde. Pilot whales (kleine walvissoort) waren gespot en een algemeen eilandalarm gaat af. Mensen spoeden zich naar het water en helpen mee de walvissen in een fjord te jagen. Daar worden ze gedood en wordt het vlees verdeeld naar het aandeel dat de deelnemers aan de jacht hebben gehad. Er wordt niets verkocht en het heeft dus geen enkele commerciële achtergrond. Op de een of andere manier vind ik een dergelijke vangst te billijken. Zelf zou ik er niet aan meedoen, maar als je generaties lang op deze wijze gejaagd hebt en je portie vlees hebt gekregen dan ligt dat anders. Het was twee jaar geleden dat de walvissen zich zo dicht in de buurt van de eilanden vertoonden en ze op deze manier op walvissen hebben gejaagd. Genoeg hierover gezegd.

Ik heb kennis gemaakt met de bemanning van een boot uit de Orkney's. Zij kennen de plaatselijke vissers heel goed. Ik werd samen met hen uitgenodigd om op bezoek te gaan bij de beste visser van de Faröer. Met zijn allen hebben we de voetbalwedstrijd Faröer - Servië bezocht. Voor en na de wedstrijd werd er stevig gedronken. Bier en whisky, net zoals wij wel eens bier en een borrel drinken, de zogenaamde kopstoot. Daarbij werd gedroogde vis, blubber en gedroogde lam geserveerd. Ze eten dat als chips. De blubber was heel interessant. Die kauw je niet zo makkelijk fijn. Ik kreeg het advies om hem in combinatie met de gedroogde vis te eten en dat heb ik dan ook gedaan. Ongetwijfeld is het heel calorierijk en in een koude omgeving als hier was dat vroeger noodzakelijke voeding. Met veel trots vertellen de Faröer vissers dat de mensen daar heel oud worden.

Op een dag schampte een vissersboot bij het uitvaren van de haven mijn boot en ramde vervolgens met hoge vaart een boot die achter mij lag. Achter mij lagen namelijk twee boten naast elkaar en de buitenste boot werd vol op de boeg geraakt. Er was veel schade op die andere boot en gelukkig had ik alleen wat krassen. Ongeluk zit in een klein hoekje en je weet nooit wanneer jij aan de beurt bent. De bejaarde visser was erg aangedaan door het ongeluk. Zijn verzekering betaalde mij een contant bedrag uit voor het verhelpen van de krassen.

Omdat ik een maand in Thorshavn lag, maakte ik ook kennis met de schipper van een schoener die met gasten rond de eilanden voer. Ik had hem via de Orkney bemanning al leren kennen en op een dag werd ik gevraagd om mee te varen. Ik heb de hele trip aan de grote helmstok gestaan en het was een prachtige tocht. De volgende avond vroeg hij mij ook mee te gaan en wat op de trekzak te spelen voor de gasten. Ik zou tijdens mijn verblijf in Thorshavn nog vele malen meevaren op de schoener en met rubberboten grotten bezoeken. Een leerzame tijd, want Birgir, de schipper, kent de stromingen en de kustlijn op zijn duimpje. De eilandbewoners zijn trouwens altijd bezig met het weer. Weersvoorspellingen hebben een grote impact en ze noemen de eilanden dan ook wel de eilanden van maybe. Daarmee wordt bedoeld dat het sterk van het weer afhangt of men zich aan een afspraak kan houden. Veel vervoer vindt plaats over het water en dat is afhankelijk van de weersomstandigheden.

Op maandag 29 juni ging ik op reis naar IJsland. Ik was 27 dagen op de Faröer gebleven en het was weer tijd voor verandering. Via zgn. gribfiles die via het internet zijn te downloaden had ik een goed idee van het weer tijdens deze overtocht. Ik had in Thorshavn een groep IJslanders leren kennen die met opblaasboten met vaste bodem (zgn. rib's) vanuit de ooskust van IJsland in negentien uur over waren komen varen. Die afstand is ca. 300 zeemijlen, dus ze hebben gemiddeld 15 mijlen per uur gevaren. En tussen IJsland en de Faröer staat gewoonlijk geen strak zeetje. Een hele prestatie dus, en toen ze aankwamen in Thorshavn heb ik ze op whisky en rum getracteerd. Op een gegeven moment had ik dertien mannen op mijn boot. Eén zat op het dak bij het luik en nam zo zijn drankje in ontvangst. De volgende dag kreeg ik een fles cognac, whisky en wodka (gefilterd door lavastenen). Ze voelden zich schuldig dat ze bij mij vier flessen whisky hadden geleegd. Ik werd uitgenodigd om naar de Vestmannaeyjar eilanden te komen, want daar kwamen de meesten vandaan. Deze eilanden liggen onder de zuidwestkust van IJsland en zijn behoorlijk beroemd vanwege vulkaanuitbarstingen in 1963 en 1973. In 1963 ontstond zo het nieuwe eiland Surtsey. Hoewel de tocht naar de oostkust van IJsland voor mij korter zou zijn (300 zeemijlen) heb ik toch besloten om te mikken op de Vestmannaeyjar eilanden (400 zeemijlen) en de uitnodiging aan te nemen. Van daaruit is een tocht naar Reijkjavik goed mogelijk. Was ik op de oostkust geland, dan is het gebruikelijk i.v.m. de heersende oostenwinden om tegen de klok in IJsland te ronden. Na alle verhalen over piekende golven i.v.m. ondieptes en gevaarlijke kapen, gaf ik de voorkeur aan de rechtstreekse oversteek naar de eilanden.

Daar ben ik vandaag, vrijdag 3 juli, om 10.00 uur plaatselijke tijd in dichte mist aangekomen. Drie mannen van de rib's heb ik al ontmoet. Morgen zal een van hen me een sightseeing tour op het hoofdeiland Heimaey geven. In tegenstelling tot de Faröer is dat het enige eiland van de Vestmannaeyjar dat bewoond is. Dit weekend vieren ze groots dat er in 1973 een vulkaaneruptie is geweest die bijna de ingang van de haven afsloot. Daar is nu nog 73 meter van open. Het was een spectaculaire aankomst vanmorgen. Hoge rotsen met hier en daar plateau's met groen gras, een nauwe doorgang, mist en zon, blauw water. Ik denk toch dat het een van de mooiste havens is waarin ik heb gelegen. Einar, zeg maar een van de spraakmakende figuren van de groep van de rib's, bezocht me net met zijn vriendin. Ik zal tijdens mijn verblijf de hele groep weer ontmoeten. Ze zijn toch verrast dat ik naar IJsland ben overgezeild. Maar voor mij was dit het ultieme doel voor dit jaar. Vorig jaar was dat Haparanda, aan de noordelijkste kust van de Botnische Golf, en dit jaar de Faröer en IJsland. Hoe het me hier vergaan is en waar ik vervolgens naar toe ben gegaan, dat lezen jullie in een volgend verslag. 

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

7e Reisverslag van Henk Oosterwijk
Ontvangen op 11-08-2009

Wat ik op de Vestmannaeyjar heb meegemaakt zal me nog lang bijblijven. Ik ontmoette de groep mannen die naar de Faröer waren overgekomen met hun Zodiacs. Ze hadden me immers uitgenodigd om naar hun woonomgeving, de Vestmannaeyjar te komen en ze hebben me het eiland in al zijn facetten laten zien. Ik viel met de neus in de boter, want toen ik vrijdags aankwam, begon 's avonds het jaarlijkse feest waarbij het einde van de vulkaanuitbarsting in 1973 wordt gevierd. Dat feest duurde het hele weekend. Ik heb geen ongeregeldheden gezien gedurende die drie dagen en toch werd er flink gefeest en gedronken. Overal speelden bandjes en werd meegezongen. Het was een spektakel om nooit te vergeten. En dat was nog maar het begin. Een dag na aankomst werd ik al in een auto over het hele eiland gereden. En dan zie je pas goed wat de vulkaanuitbarsting in 1973 teweeg heeft gebracht. De haven is toen bijna afgesloten. De ingang is nu nog minder dan 100 meter breed. Toen ik aankwam met de boot was het zo mistig dat je maar een tiental meters kon zien. De rotswand bij de ingang doemde dan ook ineens op en leek aanvankelijk op bruinzwarte rook. Op het eiland is veel lava te zien en dat wordt nog wel gebruikt bij bouwwerkzaamheden. Toch bloeien er planten en bloemen op die lava. Heel gek om een compleet zwart gebied te zien met op vele plaatsen op zichzelf staande groene bladeren en witte bloempjes. En dan is er die berg waar de wind het hardst waait in heel Europa. Er zijn daar golven van 22 meter gemeten. Daar wil je beslist niet met je boot in zitten. Het is dus oppassen geblazen, net als bij de Shetlands en de Faröes.

Een paar weken later kwamen Paul en Magnar aan. Paul had mee kunnen varen met de Noorse solozeiler Magnar in een 32 voets zeilboot. Toen ze aankwamen hadden ze een probleem want de boot beschikte niet over een binnenboortmotor, maar over een kleine buitenboordmotor van 2,3 pk. En dat is echt veel te weinig in deze wateren, maar ik zou zeggen dat het overal te weinig is. Als er stroming staat of harde wind, dan heb je niets in te brengen als er iets met de zeilen fout gaat. Ze konden dan ook niet tegen de wind in varen met die buitenboordmotor. Gelukkig zag ik een kennis met een Zodiac en die heeft ze naar een steiger gesleept. Maar eigenlijk vind ik dit onverantwoord, om met zo'n kleine buitenboordmotor te varen. Magnar dacht er nog over om door te varen naar de ooskust van Groenland, maar hij zou zeker naar het eiland Jan Mayen gaan. Ik hoop voor hem dat dat allemaal goed afloopt, maar ik heb er weinig vertrouwen in. Paul is na twee dagen alweer afgereisd naar Thorshavn op de Faröer omdat hij zijn reportage daar nog niet af had en een groot feest aan het eind van de maand juli wil meemaken.

Ik zelf wilde een groot feest op de Vestmannaeyjar van 31 juli tot 3 augustus meemaken. En tussentijds eigenlijk nog Reykjavik bezoeken. Dat laatste is niet meer gelukt. Voordat ik het wist nam ik deel aan een grote barbeque in een prachtige baai op het eiland. Met zodiacs zijn we met alle spullen daarnaartoe getransporteerd. Er waren wel 80 mensen en we hebben tot laat in de ochtend gefeest. Vervolgens heb ik bijna alle eilanden met een zodiac bezocht en heb ik nog op één eiland geholpen met het opdrijven van de schapen. Die werden daarna geschoren en weer vrijgelaten. Daarna kwam de jacht op de puffins. Dit jaar mochten ze gedurende vijf dagen jagen. Ik heb meegemaakt hoe jagers van een eiland werden opgehaald met de door hen gevangen puffins. Een heel avontuur, want de zee was die dag beslist niet rustig. De eilanden zijn steil en als je aan wal gaat of van het eiland af wilt, dan moet je langs lange touwen omhoog klimmen of afdalen. Uiteraard is alles onderaan het eiland erg glibberig van de zee en de beplanting, dus je kunt je ongeveer wel voorstellen hoe risicovol dat allemaal is. Ik heb geen ongelukken zien gebeuren, hooguit een wat onzachte landing in een zodiac. Zelf balanceerde ik een keer op de boeg van een zodiac maar een sterke hand trok me snel naar binnen.

En ten slotte was er dus dat grote feest waarbij hele straten van witte tenten worden gebouwd. Die straten hebben zelfs namen, zodat je een tent terug kunt vinden in de massa. De tenten hebben ook een vastgestelde grootte en in het algemeen worden ze alleen door de lokale bevolking geplaatst. In totaal doen er zo'n 12.000 mensen mee aan het feest, en met een inwonertal van 4200 mensen is het merendeel afkomstig van het vasteland (dat is dan IJsland). Ik heb bij de voorbereidingen meegeholpen om grote houten smilies te maken en heb een kennis geholpen om de tentstokken van een nieuwe verflaag te voorzien. Ik heb later gehoord dat er 14.000 mensen op dat feest zijn geweest. Ik ben op de zondag, terwijl het feest zijn laatste dag beleefde, afgereisd richting Orkney's. Er was weliswaar een lagedrukgebied op komst vanuit Ierland, maar ik dacht het door mijn vroegere afreizen toch uit de weg te blijven. Dat laatste is niet gelukt.

Gedurende vier dagen had ik minimaal windkracht 5 tot 6 en er waren dagen bij van windkracht 7 en 8. Weinig slapen en geen warm eten. Na 5 1/2 dag kwam ik aan in Thorshavn op de Faröer. Ik had moeten uitwijken i.v.m. de stevige oosten en zuidoostenwinden. Op de Vestmannaeyjar had ik al motorproblemen en dat was ook de reden dat ik zo snel mogelijk richting het zuiden wilde afreizen. Ik kreeg de motor zo goed als niet meer gestart. Een cylinder deed niet mee. En ik had al contact met NL over de inbouw van een nieuwe motor. Deze motor had vijftien jaar zijn werk gedaan en aangezien ik de vierde eigenaar ben weet ik niet hoe de anderen de motor behandeld hebben. Toen ik de boot pas gekocht had heb ik de motor een totale revisie moeten laten geven i.v.m. zeewater in de motor. En vorig jaar in Tallinn waren er dus kleppen verbrand. Tijd voor een frisse start met een nieuwe motor. Maar op die tocht door de storm en bij de aankomst op de Faröer was ik volstrekt op de zeilen aangewezen. Ik heb na de storm de fok gewisseld voor de genua zodat ik meer power met de zeilen had. Bij de Faröer staan harde stromingen en het is echt oppassen geblazen. Met de zeilen alleen red je het dan soms niet.

Gelukkig kreeg ik bij de Faröer de motor nog een keer gestart. En ik kon dus gelukkig op de motor tussen de eilanden door naar Thorshavn varen. Eenmaal in de haven om 05.30 lokale tijd viel de motor nog een keer uit, maar gelukkig kreeg ik hem weer gestart en kon ik afmeren. Aangezien je op zo´n aankomstdag nog vol adrenaline zit, kun je het slapen wel vergeten. Ik heb maar twee uur gelegen en ben later met de schoener van Birgir uitgevaren. ´s Avonds ben ik toen wel op tijd naar bed gegaan en heb heerlijk acht uur vol gemaakt. Ook de volgende dag ben ik met Birgir op toer geweest met uiteraard veel betalende gasten. En de dag daarop was het maandag en kon ik bij een watersportwinkel op zoek gaan naar een ophangbeugel voor de buitenboordmotor zodat ik die in nood voor mijn Midget kan gebruiken. Ik heb een opklapbare beugel gevonden en hem aan de zwemtrap gemonteerd. Hij is alleen bruikbaar in een haven of op een rivier. Want met veel golven komt de buitenboordmotor uit het water omdat het schip dan teveel steigert.

Tijdens de overtocht naar Thorshavn heb ik in de storm toch ook wel wat water binnen gekregen. Er moet aan bakboordzijde een klein lek zijn bij de fittingen van verstaging of zo. Want als ik het gangboord onder water zeil, dan neemt de boot water. Op de Vestmannaeyjar was ik erachter gekomen dat mijn Henderson handpomp niet meer werkte. Er zat een scheur in het rubber van de uitlaatventiel. Maar ik heb nieuwe rubbers op de Vestmannaeyjar kunnen krijgen en dat was maar goed ook, want ik heb de pomp goed kunnen gebruiken. Trouwens een boot zonder bruikbare pomp is levensgevaarlijk. Ik heb gelukkig altijd nog wat alternatieven, maar in een noodgeval moet je met een puts aan de gang. En dat kan alleen als het water totaan de lippen staat (spreekwoordelijk uiteraard). Al met al was het dus een enerverende tocht geweest en ik heb er weer veel van geleerd. In de haven ben ik meteen aan de slag gegaan om de schade te reparereren. Scheuren in het groootzeil en de buiskap, een reeflijn die kompleet losgeschoten was, en meer van dat soort kleine zaken. Allemaal te verhelpen en het geeft 's avonds bij het naar bed gaan een goed gevoel als je je werk hebt gedaan.

Ik ben op het moment aan het informeren wat het zou kosten om hier een nieuwe motor te kopen en te laten monteren. Er is het belastingvoordeel, want ik hoef hier geen belasting te betalen. Maar op een eiland maken de transportkosten de prijzen altijd wat hoger dan op het vasteland, dus het is afwachten wat er uit die onderhandelingen komt. Toch moet ik uiterlijk begin september hier weg zijn, want dan komen de grote depressies en is er een kortere periode van acceptabel zeilweer. De zee komt dan niet meer echt tot rust en als je te lang wacht dan kun je niet meer naar het zuiden afreizen en zit je hier vast voor de winter. Ik heb hier mensen ontmoet die dat vorig jaar is overkomen. Hoe het met mij hier afloopt vertel ik je in het volgende reisverslag. Dat zal dan voor dit jaar het laatste zijn, want ik heb besloten om de winter in NL door te brengen. In ieder geval een flink aantal maanden.

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

8e Reisverslag van Henk Oosterwijk
Ontvangen op 25-09-2009

Uiteindelijk heb ik besloten om in Thorshavn een nieuwe motor in te laten bouwen. Het is een Volvo Penta drie cylinder 28 pk geworden. Deze Volvo heeft overigens nog het grote voordeel dat er een geweldige dynamo bij wordt geleverd. Die zal me in de toekomst 115 Amp leveren i.p.v. de huidige 35 Amp. Is op grote reizen een enorme plus, want dan hoef je je motor niet zo lang te laten draaien om de accu's op te laden en dat kost weer minder diesel. Op een kleine boot als de mijne zijn dat belangrijke punten. In de omgeving van Thorshavn heb ik proefvaarten gemaakt en toen bleek dat de motor genoeg power levert om er een zwaardere schroef op te zetten. Maar daarmee wacht ik totdat ik terug in Nederland ben. Typisch genoeg is dat daar weer goedkoper en men werkt met programma's die precies berekenen welke schroef het best voor jouw boot en motor is. Genoeg over de motor, want zeilen blijft toch het belangrijkste.

Om verder naar het zuidoosten te varen moest ik eerst de komst van de tropische storm Bill afwachten. Op het Nederlandse nieuws vernam ik dat een tropische storm nog nooit zo noordelijk Europa is voorbij getrokken. Wat het weer in de noordelijke wateren betreft is er een enorm verschil tussen het weer 's zomers en wanneer de herfst begint. De golven zijn veel hoger, de zee komt minder tot rust en de wind is veel krachtiger. Je moet bij de overgang van zomers naar winters weer veel geduld hebben. Afwachten totdat er een korte periode van kalmer weer aankomt. En zo heb ik dat ook beleefd. Ik heb het weliswaar erg naar mijn zin gehad op de Faröer, maar ik was toch dagelijks bezig met het interpreteren van de weerkaarten. Ik kan iedereen het programma grib.us aanraden. Ga naar www.grib.us en registreer je. Het kost niets en het is een programma van de Defense Mapping Agency in Amerika. De meeste zeilers die ik ben tegengekomen werken inmiddels met dit programma. Als je je geregistreerd hebt dan verschijnt er op de website een link voor het downloaden van het programma. Met dat programma kun je dagelijks je zogenaamde gribfiles downloaden. En op die gribfiles worden de windkracht en windrichting aangegeven in een gebied dat je zelf bepaalt. Dat kan de hele wereld zijn. Probeer het eerst thuis maar eens uit en je zult zien dat deze informatie heel goed bruikbaar is voor degenen die grotere reizen maken. Af en toe vraagt het programma bij het downloaden je emailadres voor verificatie. Gewoon invullen en daarna gaat het downloaden verder.

En dan is het zover. Er is een zgn. weather window om naar het zuidoosten te varen voordat Bill arriveert. Slechts een paar dagen relatief rustiger weer. Amerikaanse kennissen besloten te vertrekken en ik ging voor hen uit. Ook het Pools/Franse echtpaar met de Vagebond (cruisen al 30 jaar in noordelijke wateren en schrijven boeken en geven presentaties) zagen de mogelijkheid om richting Parijs te vertrekken. Niet meer wachten, zeiden ze, want dan kan het te laat zijn. Op maandag 24 augustus 17.00 LT vertrok ik naar Scalloway op de Shetlands, de Amerikanen volgden me een uur later. Zij namen bij de Faröer een andere meer noordelijke route. Ik ging door de sterke stroming met de hoge golven. Daar maakte ik een snelheid van 6 tot 7 knopen op de motor met het grootzeil gehesen. Die combinatie hield ik de hele twee dagen van de overtocht vol, want het was heel scherp aan de wind koersen en snelheid was belangrijk. Tegen de golven in dus, maar het ging goed. De nieuwe Volvo Penta kon het goed aan en ik verwachtte de vijftig motoruren, tijd voor de eerste inspectiebeurt door een Volvo dealer i.v.m. de garantie, tijdens de overtocht vol te maken. De zee was nog steeds wild van de stormen van de afgelopen dagen en de wind was toch nog een goede 5 beaufort. En dan gebeurt het in de tweede nacht, met uitschieters naar windkracht 6 scheurt het grootzeil finaal doormidden. Ik merk het eigenlijk doordat de giek lager komt te staan en bijna op mijn sprayhood rust. Met een zaklantaarn kijk ik omhoog en zie dat er niets meer te redden valt. Toch moet het zeil zo snel mogelijk naar beneden want het slaat alle kanten op. In de kajuit heb ik me in mijn pak gehesen, en vastgemaakt aan de lifeseezing ga ik naar voren. Door het gemis van het grootzeil slingert de boot enorm heen en weer en ik weet me aan de verstaging en mast vast te houden. Op dit soort momenten, het is echt niet de eerste keer dat ik eruit moet om iets te verhelpen in slecht weer, praat ik tegen mezelf. Ik zeg duidelijk en hardop wat ik doe. Het is mijn ervaring dat dat de concentratie verscherpt. Als iets gelukt is zeg ik wat vervolgens moet gebeuren. En zo krijg ik het zeil op het slingerende schip op de giek gebonden. Als ik naar achteren ga en weer in de kajuit ben, ben ik moe maar zeer voldaan. Ik kijk naar de snelheid en ga weer op de goede koers voor Scalloway liggen. Over de gehele overtocht heb ik 4,5 knopen gemiddeld gevaren en dat is best goed als je bedenkt dat ik tegen de golven in gevaren heb.

Op 26 augustus om 15.30 LT kwam ik in Scalloway aan bij de bootclub. Ik heb heerlijk geslapen en de volgende dag al met mijn vouwfiets Lerwick bezocht. Daar heb ik een monteur voor de servicebeurt geregeld die dezelfde dag nog mij met mijn vouwfiets mee terugnam naar Scalloway en het nodige onderhoud aan de motor heeft verricht. In Lerwick heb ik ook de Amerikanen bezocht. Die waren best sip na die wilde overvaart. Ze hadden net als ik een wilde zee beleefd en harde wind. Hun motor viel uit door een geblokkeerd filter. En vervolgens hield de plotter er ook mee op. Ik heb geprobeerd ze wat op te monteren door te zeggen dat het mooie aan zeilen het contrast is. Zo ben je met inzet van je leven bezig om de overtocht goed te laten verlopen en problemen op te lossen in een wilde zee en het kabaal van de wind en niet lang daarna zit je in de kuip en vertel je rustig over wat je beleefd hebt. Dat hielp hen een beetje om het geheel wat te relativeren, maar de schrik zat er nog steeds goed in. En zij hebben een hele grote Swan zeilboot, met drie bemanningsleden. Ik voelde me toch trots dat de kleine Sogno d'Oro en ik er zo goed uitgekomen zijn. Want dat grootzeil was toch al aan vervanging toe. Ik had het diverse malen opgelapt, maar soms als ik het op de giek aantrok en vastbond scheurde er een naad en moest ik weer aan de bak. De stof van het zeil was door de jaren heen zwak geworden, je kunt ook zeggen gaar. En door de vier jaar lange ervaring gaat bij mij het moreel niet zo snel omlaag. Ook deze keer heb ik weer luide Bach muziek gedraaid tijdens de harde wind. Een prachtige combinatie, moeten jullie ook eens proberen. Is beter dan in een concertzaal met kuchende mensen.

Ik heb nog geprobeerd om het grootzeil op te lappen, maar toen ik zag dat het achterlijk gescheurd was en er daar zelfs een groot stuk zeil (40 cm2) verdwenen was, heb ik het zeil in Scalloway gedumpt. Wel even de reeflijnen en de mastleuvers eraf gehaald, want die kun je nog eens gebruiken. Ach, het was een goede ervaring om ook dit eens mee te maken. Nu moest ik alleen op mijn genua de tocht naar het zuiden verder afmaken. En dan moet je wachten op gunstige wind.

In Scalloway trof ik op de vrijdag ook een andere Amerikaanse boot aan die de overtocht had gemaakt vanuit Thorshavn. Over hun riskante tocht kun je alles lezen op de website www.crosstheatlantic.com. In Thorshavn waren de mensen niet zo te spreken over hen omdat ze een mayday hadden verzonden toen ze onverantwoord dicht langs een eiland voeren waar altijd enorme stroming staat. Toen de helicopter ter plaatse was hebben ze gemeld dat ze de boot weer onder controle hadden. Je moet op hun website maar eens kijken met wat voor een bootje ze deze tocht ondernemen. Nog dezelfde dag zijn ze vanuit Scalloway verder gegaan naar de Orkney's, iets wat ik zelf niet deed omdat toen en de dagen erna er een 30 tot 40 knopen harde wind stond tussen de Shetlands en de Orkney's. Dit heeft alles te maken met de tropische storm Bill. En een foute beoordeling van de weerssituatie kan je de kop kosten. Je moet ook weten wanneer je in de haven moet blijven.

Tijdens het eerste weekend van mijn verblijf op de Shetlands was er toevallig ook het bluesfestival. Ik heb dus in de Scalloway Hall en de volgende dag in het Scalloway Hotel heerlijk van blues genoten. Maar ook de leden van de bootclub waren heel uitnodigend wat hun clubhuis betreft en daar heb ik ook wat uurtjes doorgebracht. Ze beschikten trouwens over uitstekende douches en een wasmachine en droger, en dat was allemaal bij de prijs van 6 pond inbegrepen.

Er kwam heel wat slecht weer met harde wind over ons heen, maar op woensdag 2 september zag ik weer een weather window en ben snel vertrokken naar de Orkney's. Mijn bestemming daar was Kirkwall, omdat ik Dave en Matt in Thorshavn had ontmoet en Dave in Kirkwall woont en me had uitgenodigd om langs te komen. De overtocht was enigszins ruw, omdat de golven nog niet bedaard waren na de laatste storm. En ik wist dat ik tegen windkracht 4 tot 5 uit het zuidwesten moest opboxen. Maar zoals gezegd, het was een unieke gelegenheid om weer los te komen van de Shetlands. Na een lange tocht op voornamelijk de motor - aan het eind draaide de wind en kon ik de genua zetten - arriveerde ik op donderdag om 02.30 in de haven van Kirkwall en had ik toch nog een goede nachtrust. De volgende dag werd ik al door Dave uitgenodigd voor een lobster maaltijd bij hem thuis. Hij heeft me in de daaropvolgende dagen veel van de Orkney's laten zien. Ik heb de Highland Park Whisky distillery bezocht en weet nu in principe hoe je een goede single malt whisky maakt. Op maandag 7 en dinsdag 8 september raasde een storm over de Orkney's met 50 knopen wind. Toch weer een hele belevenis in de tamelijk open haven van Kirkwall. Weer eens zag ik boten die bijna over de steiger heen kwamen. Zelf had ik meerdere lange lijnen uitgezet naar een vingersteiger die op 10 meter afstand van mijn vingersteiger lag. Voor een overwintering is de haven van Kirkwall in ieder geval minder geschikt. Vanuit Kirkwall heb ik via het internet alvast een nieuw grootzeil besteld bij zeilmakerij De Vries in Lemmer. Mijn nieuwe zeil krijgt een derde reef erbij en is gemaakt van het dikste bruine doek dat ze kunnen leveren. Zekerheid voor alles. Dan maar wat langzamer bij lichte wind. Kan mij wat schelen, want aan wedstrijden doe ik toch niet mee. Verantwoord doorvaren bij harde wind is belangrijker. In Nederland zal ik aan mijn giek wat voorzieningen moeten aanbrengen voor de derde reef.

Het is misschien vreemd, maar pas als je het zonder een zeil moet stellen, realiseer je je dat de zeilen de motor van de zeilboot zijn en dat je daarin moet investeren. En eigenlijk zijn ze bedrijfszekerder dan de echte motor, want op zich doen de zeilen het altijd en met een dieselmotor mag je dat alleen maar hopen. Een vervuilde brandstof- of koelwaterfilter, water in de diesel, zeewater in de motor, defecte injectoren, verbrande kleppen, er kan toch nog veel mis gaan bij een dieselmotor. Ook al kan ik inmiddels veel verhelpen, bij defecte injectoren of verbrande kleppen houdt het op. Overigens wordt wel eens vergeten dat bij een bepaalde helling van de boot een dieselmotor onvoldoende smering krijgt, warmloopt en uitvalt. Daarom wordt er op bepaalde punten aan de Noorse kust waarvan het bekend is dat de zee er heel wild is in konvooi gevaren onder leiding van de Noorse kustwacht. Met name motorboten maken hier dankbaar gebruik van. Ik zal me een stuk rustiger voelen als mijn zeilen weer compleet zijn.

Ik heb de twee weken in Kirkwall niet volgemaakt, want op zondag 13 september zag ik een mogelijkheid om verder naar het zuiden te reizen. Na twee dagen varen kwam ik aan bij Holy Island en daar heb ik twee dagen geankerd gelegen. Veel zeehonden, zandstanden, echte kastelen en prachtige zonneschijn. En dat allemaal terwijl ik over de wereldomroep hoorde dat het weer in Nederland niet bepaald rooskleurig was. Met de stroom mee ben ik op donderdag op de motor - de wind kwam uit het zuidoosten en daar moest ik nou net naartoe - naar Blyth gevaren. Daar heb ik in de Marina geparkeerd en het enige dat ik over die haven kan zeggen is dat het stikt van de meeuwen en dat ze een bootclubhuis hebben. Vrijdag ben ik van Blyth naar Hartlepool gevaren en zaterdag kwam ik aan in de laatste Engelse haven voor de oversteek naar Nederland, Whitby. Whitby is een groot circus. Tel Scheveningen, Travemunde en Warnemunde bij elkaar op en neem daarvan het kwadraat en dan heb je Whitby met zijn waarzeggers, tatoeageshops, snoepwinkeltjes en alles wat je zo op een kermis tegenkomt. Ik voelde me er als zeiler helemaal niet thuis. De volgende dag ben ik dan ook meteen aan de oversteek begonnen. Ik wist dat de laatste mijlen ruig konden worden i.v.m. naderende storm. Toen ik na anderhalve dag in het donker even ten noorden van Vlieland zeilde, kondigde de Nederlandse kustwacht storm voor alle distrikten af. Ik was dus geheel volgens planning pricies op tijd in de haven van Oost Vlieland.

Na twee nachten ben ik naar het IJsselmeer vertrokken, want in Hoorn geeft mijn dochter Carlien een feest i.v.m. het bereiken van de 25 jarige leeftijd. Via Staveren ben ik in Hoorn bij WVS Hoorn terechtgekomen. Een aanrader, want je ligt er in een prachtige groene omgeving. En eind volgende week is mijn grootzeil al klaar in Lemmer. Veel eerder dan oorspronkelijk gedacht. Daarna ga ik naar mijn eigen vereniging, WV De Amer in Drimmelen. En daar blijf ik een tijdje liggen tot de volgende lange reis. Hier eindigt voorlopig mijn reisverslaglegging. Ik heb heel veel beleefd en ik hoop dat jullie het een beetje hebben kunnen volgen via deze berichten. Tot het volgende avontuur.

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

2010

1e reisverslag van Henk Oosterwijk 2010

Na een overwintering in Drimmelen van 13 oktober 2009 tot 29 maart 2010 was het weer tijd om op pad te gaan. TIjdens die overwintering heb ik veel aan de boot gedaan. Koelkast gebouwd, nieuwe bekleding, reserve accu met voltmeter, nieuw kompas, rolfokinstallatie, berghout verwijderd en de naad tussen boven- en onderbouw opnieuw gekit, nieuwe driebladschroef, vetveters vernieuwd bij de schroefas, nieuwe hoezen voor grootzeil en rolgenua, kortom een hele waslijst. De motor was op de vorige reis al vernieuwd en grootzeil en genua waren bij terugkomst vernieuwd. Ja, je moet je boot in goede staat houden als je er lange reizen mee wilt maken. Alles moet tiptop in orde zijn.

Op 29 maart ging ik er dus vandoor terwijl vrienden op de steiger stonden te praten. Plotseling hadden ze door dat ik er echt tussenuit piepte, en zo mag ik het ook graag doen. Want anders kom je nooit weg. Dan is er altijd nog wel een afspraak die je aan de wal houdt. En na zo'n lange periode binnen liggen, was het al weer geruime tijd gaan kriebelen. Via Middelharnis en Roompot kwam ik terecht in Ramsgate. Ik was eigenlijk van plan om naar Oostende te gaan en daarna pas naar Ramsgate over te steken, maar de omstandigheden waren te ideaal voor de overtocht. Voor Oostende heb ik dus een bocht gemaakt en ben met windkracht 6 tot 7 uit het zuidwesten naar Ramsgate gezeild. Na een prima overtocht kwam ik daar natuurlijk laat aan, namelijk om 01.00 uur op 3 april.

Ik wilde naar Ramsgate om daar vrienden te bezoeken. Tony Ashby die ik op Guernsey had leren kennen van december 2005 tot maart 2006, en Dave die ik op de Faroer heb ontmoet en die eigenlijk op de Orkney eilanden woont maar zijn charterboten veelal in Ramsgate heeft liggen. Hij had al eens het idee geopperd om met gasten een trip naar Madeira te maken en dan zouden we samen op pad gaan. Maar zoals dat zo vaak gaat in de charterwereld is er van dat plan niets gekomen bij gebrek aan betalende gasten. Toch ging Dave richting de Scilly eilanden en dat lag op mijn route naar Falmouth. Na een bezoek aan Tony Ashby en een hele week in Ramsgate, ben ik naar Yarmouth op het eiland Wight afgereisd op 10 april. Dave zou mij na het weekend volgen.

Er stond dagenlang een noordoostelijke wind kracht 4 tot 5 en dat is voor het kanaalgebied heel uitzonderlijk. Met ruime wind ging ik dus naar Yarmouth, Weymouth, Dartmouth en Falmouth. Na Dartmouth is Dave doorgevaren naar Ierland om vervolgens naar het noorden, naar de Orkney's te zeilen. Maar we hebben weer een leuke tijd samen doorgebracht.

In Falmouth heb ik twee weken gelegen omdat er slecht weer op komst was. Daar leerde ik een Duitser kennen, Hinnerk (Oostfriese naam), die als journalist voor het blad Segeln gewerkt heeft en nu zo'n vijf jaren op pad gaat en onderweg geld verdient door voor het blad te blijven schrijven. Dat schept verplichtingen, maar op zijn leeftijd - hij is midden dertig - moet je toch iets doen om van te kunnen leven. We hebben veel samen opgetrokken en nog wat dingen aan boord van onze schepen verbeterd. Ik heb een klimtuig om zonder hulp in de mast te kunnen klimmen en daarmee heb ik hem behulpzaam kunnen zijn. Hinnerk had trouwens de pech gehad om bij de monding van de Thames een gigantisch stuk net in zijn schroef te krijgen. De Engelse kustwacht heeft zijn positie toen opgenomen in de scheepvaartberichten, maar uiteindelijk vonden ze het toch verstandig om hem naar Ramsgate te slepen. Hij maakte zich nog een beetje zorgen over de kosten van zo'n sleeptocht, maar voorlopig is hem nog niets in rekening gebracht. Engine troubles hadden ze in het rapport gezet, maar ik heb hem aangeraden om de foto van het visnet goed te bewaren. De avonturen van Hinnerk kun je volgen op zijn website www.hinnerk-weiler.de.

Ik was op 15 april in Falmouth aangekomen met de bedoeling om daar een weekje voor anker te liggen en dan verder te gaan naar de Scilly's. Maar op de Scilly's kun je eigenlijk alleen ankeren of aan een mooringboei liggen en je moet nogal eens verkassen als de wind uit de verkeerde hoek waait. Met slecht weer op komst was een tocht naar de Scilly's niet verstandig. En zoals gezegd, ik ben in afwachting van beter weer twee weken in Falmouth gebleven.

Op maandag 3 mei was het dan zover. Hinnerk en ik volgden elke dag de weerfaxen over de korte band radio en spraken dan over de mogelijkheden. Zijn bestemming zijn de Azoren, daar een vriend oppikken en dan met die vriend door naar New York, en mijn eerste bestemming is Madeira. Het eerste stuk van de reis moesten we allebei zo ver mogelijk naar het westen zien te komen om de Golf van Biskaje te ontwijken. Zo'n dertig mijlen uit de Engelse kust kwam Hinnerk langsvaren, want hij was een uur na mij uit de haven vertrokken en zijn 9 meter ranke boot is nu eenmaal sneller. We hebben naar elkaar gezwaaid in een wilde zee met harde wind. Ik weet zeker dat ik nog wel een email van hem zal krijgen zodra hij op de Azoren is aangekomen.

De reis naar Porto Santo, een eilandje dat deel uitmaakt van Madeira, is zo'n 1200 zeemijlen en met 100 mijlen per dag zou ik er dus in 12 dagen moeten kunnen zijn. De eerste drie dagen had ik een noordoostelijke wind en voer ik alleen op de uitgeboomde genua. Tijdens de oversteek van de Golf van Biskaje begon de wind wat te draaien en heb ik 's nachts het grootzeil gehesen. Diezelfde dag, donderdag 6 mei, hoorde ik een harde klap en zag ik achteruit een houten pallet drijven. Nu kan de Sogno d'Oro wel een stootje hebben, maar ik heb dat soort aanvaringen liever niet. 's Avonds om 7 uur zag ik toevallig nog een pallet drijven op 25 meter afstand van de boot. Omdat ik toen natuurlijk nog even ben blijven kijken zag ik de bekende kleine zeiltjes van de zgn. Portugese Men of War, een zeer gevaarlijke kwallensoort. De tentakels kunnen wel tien meter lang worden en meerdere beten kunnen ook voor de mens bijzonder gevaarlijk worden. Ik had ze in grote hoeveelheden in de wateren rond de Azoren waargenomen. Maar ook nu zag ik er meerdere op een klein stukje zee.

Het aardige van zo'n lange afstand varen is dat je weer helemaal op jezelf wordt teruggeworpen. Na twee dagen begin je echt aan boord te leven, met afwassen en radio luisteren, eten koken en jezelf verzorgen. Er is veel tijd om te denken, maar veel tijd gaat zitten in dingetjes aan boord die kapot gaan. Dat zijn dan meestal electronische dingetjes. Jullie zijn gewaarschuwd als je de zee opgaat. Zoute lucht en water gaan niet goed samen met electronische printplaatjes. Soms krijg ik het weer aan de praat, maar vaak kan het gewoon regelrecht de prullebak in. Zo heb ik al heel wat afgedankt. Het beste materiaal blijft over, maar je moet er nooit teveel vertrouwen in hebben.

Even een moment van bezinning om half elf 's avonds op donderdag 6 november. Ik zie dat de barometer met een rotgang naar beneden gaat. In weinige uren is hij van 1014 gekelderd naar 1008 en die neerwaartse beweging zet door. Dan weet je dat er wat op je af kan komen. Het is niet de eerste keer dat ik zoiets tijdens mijn reizen beleef en je bereid je voor op een onrustige nacht met misschien wat werk op het dek terwijl je aangelijnd bent. Dan denk ik aan het bezoek dat ik aan de klas van mijn dochter Carlien bracht tijdens mijn afgelopen binnenligperiode. Ze geeft les aan groep 7 op een islamitische school in Utrecht en haar groep bestaat uit Turkse en Marokkaanse kinderen. De kinderen weten van mijn reizen en ze hadden juf Carlien gevraagd om mij eens te interviewen. Ik heb toen zelf voorgesteld om in haar klas met foto's te vertellen over mijn reis naar IJsland. De sfeer was uitstekend en ze luisterden heel aandachtig. Toen het afgelopen was vroeg Carlien aan de kinderen om op te schrijven wat hen van het verhaal was bijgebleven en wat ze me mee wilden geven voor op reis. Twee reakties wil ik met jullie delen. De eerste was heel kort en van een meisje. Ik moet er nog even bij vertellen dat het kinderen van 10 of 11 jaar zijn. Ze schreef het volgende. "De plaatjes waren leuk en alles was leuk. Ik wens u een goede reis. Ik geef je een blaadje mee." En dat was dus het blaadje waarop ze dit geschreven had. De tweede reaktie was van een jongen en zowel Carlien als ik waren daarvan stevig onder de indruk. Hij schreef letterlijk het volgende. "Ik heb gezien dat hij veel reist. Ik zelf durf het niet en ik word steeds zeeziek. Ik heb eilanden, havens en lava gezien. Het was leuk." En wat hij me mee wilde geven is zijn motto en dat luidt als volgt. "Mijn motto = Je moet dingen proberen wat je wil, je moet beter zijn dan je angst." Ik krijg er nog kippevel van als je bedenkt dat een kind van 10 of 11 jaar oud zoiets moois schrijft. Ik heb alle briefjes meegekregen en kijk er nog regelmatig naar. Die jongen was me trouwens al opgevallen. Hij kwam tijdens de lunchpauze bij me staan. Iedereen had een pakje boterhammen bij zich, maar hij had een zak chips. Daar zat niet echt veel meer in en hij zei: "Meester, je mag wel wat pakken, maar niet te veel hoor!" Ik nam dus een paar chips uit de zak en later kwam hij nog een keer naar me toe en zei: "Je mag nog wel een handje nemen!" Op lange reizen denk je aan dit soort ervaringen. Je neemt ze mee en je bent daardoor nooit alleen.

De volgende dag, vrijdag 7 mei om 7 uur 's morgens, kwam ik een grote vissersboot tegen. Als we elkaar passeren, komt de kapitein in een pooljekker uit zijn stuurhut en begint uitgebreid naar me te zwaaien. Dat doet je goed. Is mij ook overkomen toen ik negen dagen lang op weg was naar de Azoren. Je ziet dan dagenlang geen schip en ineens is daar die warme ontmoeting. En 's middags landde er weer eens een vogel op mijn boot. Ik zat onder de buiskap in de kajuitingang en hoorde een krassend geluid. Omdat je er altijd rekening mee moet houden dat er iets aan het schaffielen is en kapot kan gaan, ging ik op zoek naar het geluid. Toen ik omhoog keek, zag ik twee kleine zwemvliezen als schaduwen aan de onderkant van mijn buiskap. Er was dus een vogel op de buiskap geland en die probeerde met zijn zwemvliespoten houvast te krijgen op het doek. Het was een meeuwachtige maar dan met een kromme spitse snavel. Ik ben niet thuis in vogelsoorten, maar wellicht zegt dit jullie iets. Hij was ook zo weer weg. Even uitrusten blijkbaar.

En toen waren daar ineens die tientallen dartelende dolfijnen. Wat zijn ze toch mooi en levenslustig. Ik word er nog altijd blij van als ze zo plotseling verschijnen. Deze keer heb ik ze gefilmd. Heel lang, zodat ik de stukken lege zee weg kan halen en je veel dolfijnen ziet. Misschien waren ze aangetrokken door het geluid van mijn motor. Die had ik gestart omdat het windstil was geworden. De boot liep op een gegeven moment nog maar twee knopen en de Spaanse kustwacht gaf een stormwaarschuwing voor zondag in het gebied waar ik nu inzat en nog een dag in zou zitten als ik goede snelheid behield. Ik hoefde maar een paar uren te motoren en toen kwam de wind weer uit een gunstige hoek opsteken en kon de motor uit. Het geluid kan ze dus aangetrokken hebben.

De volgende dag, zaterdag 8 mei, heb ik i.v.m. de aankomende storm een Ría uitgezocht aan de Noord-Spaanse kust waar ik beschut voor de noordelijke wind kon ankeren. Het werd Ría de Camariñas, dat ligt net even oostelijk van Kaap Finisterre. Daarvoor hoefde ik niet te ver van mijn route af te wijken. Liever was ik in één ruk doorgezeild naar Madeira, maar zo'n stormwaarschuwing moet je serieus nemen. En zeker in de Golf van Biskaje en bij de beruchte Kaap Finisterre. Na een goede nacht doorslapen - tijdens het varen neem je slaapjes van max. een halfuur - is alles nog in orde, ook al zijn er regelmatig zwaardere windvlagen. Wel viel me op dat de wind uit een andere hoek kwam dan voorspeld. En dat betekende dat ik aan lager wal lag, oftewel ik werd in de richting van het strand geblazen. Nou houdt mijn Delta anker altijd voorbeeldig en een krabbende anker is mij vreemd. Daar moet ik nu echter op terugkomen, want toen ik nog even ging liggen en voor de zekerheid mijn dieptemeter had aangezet, ging het alarm af. Dat betekent dat de diepte minder dan 2 meter is en de Sogno d'Oro heeft 1,25 meter diepgang. Ik keek uit de doorzichtige kajuitdeurtjes en zag ik ik nog maar twintig meter van de wal verwijderd was. Het anker had dus toch gekrabt en ik had er niets van gehoord. Hoe kon dat nou weer. Snel motor gestart, anker op en weg van die plek, recht tegen de golven in. Het regende daarnaast ook nog eens flink, dus in een mum van tijd was ik doorweekt. Bij het ophalen van het anker werd duidelijk wat het euvel was, het anker zat helemaal vol met kelp. Grote groene bladeren, en veel. In de pilot over deze Ría werd juist de massieve zandgrond op mijn ankerplaats geprezen. Zeker net even op een ander plekje het anker laten vallen. Op de Middellandse Zee moet je ankeren waar geen donkere plekken zijn, maar hier kun de dat niet zien. Ik ben toen naar de haven gemotord en in de oude haven bij de vissers gaan liggen. Vastgemaakt aan een pakje van vier boten lange lijnen en twee springen. Die weten wel waar ze moeten liggen, want ik lag gelijk helemaal rustig. De jachthaven lag hier nog voor en had veel minder beschutting. Als iemand me zou aanspreken, dan zou ik zeggen dat dit gewoon de beste plek is in dit hondeweer. Want de storm was inmiddels flink aangezweld en blies door de haven, behalve op mijn plekje natuurlijk. Niemand zou mij ongelijk kunnen geven en met name vissers zijn gevoelig voor goed zeemanschap.

De volgende ochtend ben ik om 06.30 uur in de mast geklommen om mijn toplicht te repareren. Mooi overzicht over de haven vanuit die positie, maar geen visser te bekennen. Die komen er blijkbaar zo vroeg niet meer uit na een storm. Toch ben ik om 07.00 uur uitgevaren met gunstige wind en een nog wat onrustige zee. Maar daar is de Sogno d'Oro wel aan gewend, en dat is geen grootspraak maar een feit. Snel weer verder op weg naar Porto Santo. Het is zo'n 700 zeemijlen en de oversteek vanuit Camariñas zou dus zeven dagen mogen duren als de wind goed meedoet.

Op de eerste dag sneuvelde mijn mooie espresso apparaatje die ik in Bad Schwertheim tijdens mijn overwintering in Duitsland had gekocht. Mooie roestvrijstalen onderkant en een porceleinen beschilderde top met dekseltje. Nou ja, vier jaren geleden sneuvelde mijn Bosun caffetière bij de Alderney Race, het is dus niet de eerste keer. Op Madeira maar eens snel kijken naar een vervanger. Ik zag van achteren een zware bui aankomen en de wind veranderde plotseling. Het begon heftig te regenen en de golven werden hoger. Een zo'n golf, een slechte dus, liet mijn boot zoveel slagzij maken dat het espresso apparaatje achter uit een rek, met nog diverse spullen ervoor om hem zeevast te zetten, airborne raakte en met een mooie boog op de metalen rand van een vloerluik terechtkwam. Dat was teveel voor het porcelein.

De tweede dag, dinsdag 11 mei, begon heel somber en heftig. Zware donkere wolken, slagregens die urenlang duurden, veel wind en hoge golven. Ik ben mooi binnen gebleven en in de middag veranderde de lucht in een blauwe heldere lucht met mooie witte wolkjes en een stralende zon. Ik hoop dat ik vanaf nu meer van dit weer zal beleven. Via de Wereldomroep hoor ik dat het in Nederland nog behoorlijk koud is, net als in grote delen van West-Europa. Maar ik ga steeds verder naar het zuiden en via diezelfde omroep hoor ik dagelijks hoe lekker warm het op Madeira is.

En dan gebeurt het. Het is woensdag 12 mei en 13.00 uur als een groot cruiseschip me tegemoet komt. Ik probeer nog mensen op dat schip te zien, en dan zie ik plotseling een golf niet al te ver van mijn boot ontploffen. Veel spray hoog de lucht in. Maar dan zie ik de veroorzaker, een grote walvis. Hij komt schuin op mijn boot af en duikt twintig meter voor mijn boot onder water. Een enorm en prachtig glanzend lichaam dat traag onder water verdwijnt en een staart die op het laatst uit het water omhoog komt. Magistraal om zoiets op die afstand te zien. Bij de Azoren heb ik wel op grote afstand van mijn boot spray gezien en dan wist ik dat er walvissen waren, maar eentje van zo dichtbij bekijken is wel even wat anders. Je kunt je voorstellen dat een botsing met een slapende walvis, op containers na het grootste gevaar voor de oceaanzeiler, slecht kan aflopen voor je boot. Deze dag kan niet meer stuk. Wat een geweldige ervaring.

Donderdag verloopt aanvankelijk eigenlijk heel rustig. De boot maakt zijn mijlen en ik houd me binnen bezig met kwarweitjes die ik anders in de haven zou doen. Er is altijd wel iets te verbeteren en ik houd me vooral bezig met de antenne-aansluiting van de kortegolfradio. Toen ik daarmee goed en wel klaar was brak ineens zonder enige waarschuwing de hel los. Geen donkere wolken en toch zwelde de wind aan tot een dikke windkracht 6. De golven werden hoger en de Ariës windvaanstuurinrichting stuurde het schip halve wind terwijl hij ruime wind was ingesteld. Dat is makkelijk te corrigeren door de ketting op de helmstok een paar gaten strakker te zetten. Die correctie noemen ze correctie van de weatherhelm en dat betekent dat je bij zwaar wind iets moet oversturen om op koers te blijven. Maar ik kon aanvankelijk niet naar buiten. Het was te gevaarlijk. Toen ik even mijn kans schoon zag, dook ik de kuip in me vasthoudend aan de geleidebanden die vast in de kuip gemonteerd zijn en heb toen de ketting versteld. De verandering was duidelijk. Week ik eerst in korte tijd in totaal vijf mijlen van mijn koers af - dat gaat razendsnel met zwaar weer - nu werd alles rustiger aan boord en stuurde de Ariës de boot weer naar zijn oude koers toe. Langzaam telde het verschil af en uiteindelijk lag ik weer op koers. Maar je moet deze techniek wel kennen en gelukkig heb ik in de noordelijke wateren genoeg kunnen oefenen.

De vrijdag begon bewolkt en met regen, maar de middag brak de zon door en heb ik voor het eerst eens lekker in de kuip gezeten. Het was zogezegd warm en dat had ik op zee tot nu toe niet echt meegemaakt. Vaak moest de verwarming bijgezet worden, overdag en zeker 's nachts. Maar nu konden de kajuitdeurtjes eruit en was het echt genieten. Nou mag dat ook zo langzamerhand wel want ik was nog 260 zeemijlen van Santo Porto verwijderd en al dagenlang werd er bericht dat het weer daar prima was.

Er deed zich nog wel een mysterie voor. Regelmatig was de Sogno d'Oro door een grote golf opgepakt en had daardoor slagzij gemaakt. Dan vliegen er wel eens kleine zaken door de kajuit. En nu was ik toch de gasaansteker voor mijn fornuis kwijt! Overal zoeken, maar niet vinden. Ik heb dat al eens meegemaakt met de afstandbediening van mijn radio/cd-speler. Wekenlang heb ik ernaar gezocht en toen de moed maar opgegeven. Nou is mijn boot niet zo groot, maar als je aan de tafel zit is het toch gemakkelijk, zo´n afstandbediening. Later kwam hij tevoorschijn uit mijn opgerolde rubberboot die ik altijd onder de tafel heb liggen tijdens het varen. Ben benieuwd of ik in dit reisverslag nog kan laten weten of en waar die aansteker uiteindelijk gevonden werd.

Op zaterdagochtend verlies ik voor het eerst in vier en een half jaren een lierhendel. Dat dat niet eerder is gebeurd is een klein wonder als je die sluitingen ziet waarmee je ze vergrendelt en opent. Kleine dingetjes bovenop de handel, het is altijd gefriemel, want vaak moet je hem in de slingering van de boot met één hand uit de lier nemen. Ik hanteer de stelregel, één hand voor het schip en één voor jezelf. Om je dus goed vast te houden als de boot slagzij maakt. Nu ga ik een drijvende uitzoeken met een wat grotere vergrendeling. Niet dat ik ervan uitga dat ik er dan geen meer zal verliezen, want het zal best nog een keer gebeuren. En zo beleef je elke dag wel iets bijzonders.

De zee is verraderlijk kalm en dat kan niet zo blijven als ik de gribfiles nog goed in mijn hoofd heb. Ook de NAVTEX berichten komen niet onder de windkracht 4 tot 5. Maar gisterenavond begon de flauwte en die duurde tot ver in de ochtend door. Alles maar zo strak mogelijk gezet en uiteindelijk de genua ingedraaid. Vanochtend de genua uitgeboomd en daarbij verloor ik dus die lierhendel. Maar alles staat er weer goed bij en ik loop met heel weinig wind toch nog een respectabele 4 knopen.

Zondagochtend naar het programma Vroege Vogels van de Wereldomroep geluisterd. Goed sfeertje, maar ik voel de opwinding van het aankomen in een vreemde haven alweer in me opkomen. Dan ga je spulletjes aan boord opruimen zo goed als dat gaat. De pilot nog eens doorlezen over de navigatie naar de haven. Als solozeiler moet je alles goed in je hoofd hebben zitten als je bij je bestemming in de buurt komt, want soms zijn de omstandigheden er niet naar dat je nog even in je pilot kunt lezen hoe het ook al weer zat. En schreeuwen naar de kajuit dat ze even in het boek moeten kijken levert niets op. Ja, het nadenken over wat je allemaal gaat doen als je op je bestemming aankomt, dat is iets wat je zo'n laatste vaardag behoorlijk bezig kan houden. Maar dan in positieve zin.

In de nacht zie ik op meer dan 20 zeemijlen de drie flashes van het licht van Porto Santo. Het eerste contact met het eiland is er. Dichterbij zie ik de contouren van hoge bergen. Bij nadering merk ik het grote effect van de zgn. valwinden die vanuit de bergen naar beneden komen en de windkracht zo met twee tot drie sterktes in luttele momenten kunnen verhogen. Je kunt het niet echt windstoten noemen want ze kunnen lang aanhouden. Het wordt een avontuurlijke aankomst met die hoge bergen en de lichtjes van de stad. Soms is het even rustig en dan kan ik mijn zeilen opbergen. In de haven kies ik een ankerplaats en dan is het inmiddels 04.30 uur. Voordat ik alles heb gedaan wat ik bij aankomst wilde doen, zoals zeilhoezen aanbrengen en opruimen, is het 06.30 uur. Dan besluit ik even te gaan liggen, want van echt slapen komt het er niet van i.v.m. de opwinding over deze nieuwe omgeving. Een uur later sta ik dan ook op en ga de rubberboot naar buiten slepen en oppompen. Na achten meld ik me bij de Guardia Civil, zal ik het maar voor het gemak even noemen. Hij neemt mijn scheepspapieren en paspoort op en zet de gegevens in zijn computer. Dit zelfde ritueel herhaalt zich bij de beheerders van de haven. Ik hoef niet langs andere autoriteiten, die worden blijkbaar van gegevens voorzien door de guardia civil, want nadat ik in het plaatsje Porto Santo inkopen heb gedaan, wordt ik bij terugkomst aangesproken door een douaneambtenaar die graag een handtekening van mij wil hebben op een inklaringspapier. Alles verloopt eigenlijk heel soepel. De havenbeheerders nemen mijn scheepspapieren in en die krijg ik terug als ik mij meld voor vertrek. Het is voor het eerst dat ik dit meemaak, maar het stond al aangegeven in de pilot. Toch goed dat je door zo'n boek wordt voorbereid op de procedures in een haven.

In Porto Santo kan ik bijna alles vinden wat ik op dit moment nodig had, zelfs een nieuw espresso apparaatje. Ik koop ook een halve ananas en eet die aan boord in een keer op. Ik verbeeld me altijd dat je dan even weer de gemiste vitamines binnen krijgt. Een goed middel tegen scheurbuik zullen we maar zeggen, hoewel Captain Cook al had uitgevonden dat verse citroenen daar het beste middel tegen zijn. Vind ik persoonlijk niet te pruimen. In Porto Santo bezoek ik ook het huisje waar Columbus in heeft gewoond. Hij trouwde namelijk met de dochter van de eerste gouverneur van Porto Santo.

De standen zijn prachtig, de cactussen en planten staan in volle bloei, en de krekels (zo noem ik ze maar even voor het gemak) laten hun tropische geluid permanent horen. Bij de beheerders van de haven heb ik voor acht nachten geboekt. Dan kreeg je 10 procent korting en een week wilde ik toch al blijven. Ik zal me hier de komende week prima vermaken en in het warme zonnige weer kan ik de knop van het koudere noorden even omzetten. Hier eindig ik dit eerste verslag en morgen zal ik het naar jullie mailen. Het is nu maandagavond 23.30 uur op 17 mei 2010 en ik ben anderhalve maand op weg. O ja, bij het opruimen van de keuken vind ik toch de aansteker voor het fornuis terug. Hij had zich door de slingering van het schip in een hoekje verstopt. Zo zie je maar weer, als je er tijd overheen laat gaan lossen de meeste zaken zich vanzelf weer op. De valwinden loeien door de haven en ik draai met mijn twee windgeneratoren goed stroom. Aan de steiger met stroom liggen is twee keer zo duur, maar ik heb dat dus niet nodig. Self supporting zijn is voor de oceaanzeiler het hoogste goed. Het bespaart enorm en het geeft je een goed gevoel van onafhankelijkheid. Je kunt overal naar toe als je self supporting bent. Maar daarvoor moet je de boot wel goed aanpassen en nog steeds breng ik verbeteringen aan waardoor het stroomverbruik neerwaarts wordt bijgesteld. Soms waan ik me op een kleine Ark van Noach. En laat ik daar maar mee besluiten voordat het al te filosofisch wordt. Want met die inslag zijn al genoeg zeilboeken geschreven. Tot de volgende keer. O ja, en ik hoop dat het bij jullie nu echt wat warmer gaat worden!

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

2e reisverslag van Henk Oosterwijk 2010

Ik heb me op Porto Santo een week lang prima vermaakt. Daar leerde ik o.a. Sue Thatcher kennen die heeft meegewerkt aan de Imray Guide voor de Atlantische eilanden. Ze heeft veel foto's gemaakt van de Kaapverdische Eilanden en de Azoren. Jarenlang zeilt ze al in de wereld en doet aan diverse bekende wedstrijden mee. Haar man houdt minder van het varen en meer van havens, dus die blijft vaak aan de wal terwijl zij dan met vrienden erop uit trekt. Ze is de zeventig gepasseerd, maar ik mag hopen dat ik nog zo actief ben als zij nu is. Toen ik haar ontmoette was ze druk bezig haar boot van een nieuwe laag anti-fouling te voorzien. Rotwerk vond ze het, maar het moet nu eenmaal gebeuren. Ze was erg geïnteresseerd in mijn boot omdat ze gezien haar leeftijd toch wel merkte dat haar 11,5 meter boot een beetje te arbeidsintensief voor haar werd. En dan zou een kleine boot als de Midget 26 ideaal voor haar zijn. Kon ze toch blijven zeilen. Ik heb haar Ariës windvaan stuurinrichting kunnen repareren, waarmee ze erg gelukkig was. En zij heeft voor mij twee nieuwe lierhendels en bescherming voor het want uit Engeland meegebracht. Ze ging vanuit Porto Santo terug naar Engeland met het vliegtuig om het huwelijk van haar zoon mee te maken en daarna heb ik de spullen van haar gekregen op het vliegveld van Madeira toen ze medio juni terugvloog. En zo helpen oceaanzeilers elkaar omdat ze maar al te goed weten hoe moeilijk het soms kan zijn onderweg aan de juiste spullen te komen.

Op maandag 24 mei heb ik mijn scheepspapieren weer opgehaald bij het Marinakantoor en heb ik me afgemeld bij de officials. Om 20.00 uur probeerde ik te slapen tot 04.00 uur, maar ik was in mijn hoofd teveel bezig met de nieuwe bestemming Madeira. Een uur later ben ik dan ook uit bed gegaan en ben vertrokken. Ik had de hele overtocht een goede wind, maar zodra ik bij Madeira was werd de wind minder totdat ik nog maar anderhalve knoop voer. Toen heb ik de motor gestart en heb de laatste mijlen op motor en zeil gevaren. Met wat ervaring uit het verleden weet je dat het hier niet om een windrichting verandering gaat, maar gewoon om windstilte. En dat bleek ook zo te zijn. Onderweg bij Funchal kwam er nog een patrouilleboot van de marine in de buurt. Ik heb hem met mijn vlag gegroet, maar de groet werd niet geretourneerd. Dat heb ik vaker meegemaakt in het zuiden. Ze houden zich niet zo aan die gebruiken. Bij onze marine doen we dat wel, dat weet ik uit ervaring. De bergen van Madeira zijn prachtig groen, met hier en daar een waterval. Overal zie je ook tunnels en viaducten, dus het wegennet op Madeira is goed verzorgd. Bij binnenkomst in de haven van Calheta werd ik tegemoet gevaren door een marinero die mij naar mijn steiger begeleidde. Ik had ze, zoals geadviseerd in de pilot, opgeroepen voordat ik de haven binnenvoer. Er is door de nauwe ingang weinig manoeuvreerruimte in de haven en dan is het goed als ze je meteen naar je plaats begeleiden. De formaliteiten werden allemaal afgehandeld in het Marinabureau. Dus geen uniformen deze keer. Als ze mijn papieren nog een keer wilden zien, zouden ze zich wel bij mij melden. Ik ga ervan uit dat het Marinabureau de kopieën ook doorgeeft aan de officiële instanties. De Marina van Calheta heeft het goed voor elkaar. Een mooie promenade met restaurants en een supermarkt op loopafstand. Het water is glashelder en de steigers liggen er goed bij. Hier zou ik het wel een maand kunnen volhouden.

In de haven van Calheta leerde ik Nederlandse Dirk kennen. Dirk zorgt voor de aanvoer van betalende vaargasten voor twee bootjes waarmee dolfin watching, big game fishing en little big game fishing wordt gedaan. Op de tweede dag van mijn verblijf leerde ik hem kennen en een paar uren later had hij mijn hulp nodig omdat de schipper van een van de bootjes waarvoor hij klanten werft had laten weten dat hij op volle zee dreef omdat de motor niet meer gestart kon worden. We zijn toen met mijn boot uitgevaren en hebben twee mijlen uit de kust aanwijzingen gegeven om de motor alsnog te starten. De motor bleek verzopen te zijn en na de aanwijzingen startte hij wel. Dirk had in zijn jonge jaren, hij was inmiddels zeventig, veel over de wereld gezworven met eigen boot of als bemanning en kon daar prachtige verhalen over vertellen. Op de derde dag heeft hij mij driekwart van het eiland laten zien, toen hij vrienden naar het vliegveld bracht en vroeg of ik zin had om mee te rijden. We hebben Funchal bezocht en nog vele andere kleine kustplaatsjes op Madeira. Hij heeft me de ravage laten zien die er na de aardverschuiving in februari nog steeds is op het eiland. En niet alleen in Funchal, maar op meerdere plekken is een modderstroom met grote rotsblokken naar beneden gekomen en heeft veel verwoest. Ze waren nog steeds met grote werktuigen aan het opruimen en diverse wegen hadden omleidingen.

En dan waren daar ook nog Argentijnse Juan Pablo met Braziliaanse Renate en Franse Mathieu met Spaanse Jessica. Zij varen met een grote rubberboot met vaste bodem (RIB) waarmee ze aan toeristen dolfijnen of zelfs walvissen laten zien. Zij namen mij op een avond mee naar een barbecue bij een Belgisch gezin dat al heel lang op het eiland woont en daar dus veel over kon vertellen. En zo kom ik normaliter gedurende een maand verblijf veel te weten over een plek op de wereld. Gewoon praten met mensen die er al jaren wonen en hun mening over bepaalde zaken van tijd tot tijd hebben bijgesteld. Want als je zelf je conclusies trekt dan kun je er wel eens helemaal naast zitten.

Op zaterdag 12 juni maakte ik een zeiltochtje voor de kust bij Calheta en zag mijn eerste vliegende vis. Later zou ik er voor de kust nog een zien. Het was prachtig om te zien hoe hij 100 meter een paar meter boven het water vloog en onderdook. Hele mooie vleugeltjes had hij en het was net een elfje. Misschien overdrijf ik nu wat, maar ik was wel onder de indruk van deze zeebewoner. Heel anders dan een vogel, want de vleugels van een vliegende vis lijken wel doorzichtig en je ziet door de schubben veel zilverkleuren in de zon glitteren. Een mooie ervaring. En eerder die week had ik al een kleine haai gezien.

Ik had in Calheta ook alle tijd om de boot nog beter op orde te krijgen voor lange reizen. Zo heb ik mijn flexible zonnepaneel voorzien van twee plastic buizen waardoor hij scharnierend aan de reling is opgehangen. Met een steun kan ik hem horizontaal klappen zodat hij onderweg nog meer zonlicht oppakt. Een hele verbetering voor de energiehuishouding. En dan heb ik verder een passaattuig gemaakt. Als je de wind van achteren hebt, dan boom je de genua uit, m.a.w. de genua wordt d.m.v. een boom naar buiten gehouden. Als je nu je genua snel in moet draaien omdat er windstoten zijn (zgn. squall), dan zou je hem eerst los moeten maken van de boom en de boom moeten opbergen. Een heel gedoe en allemaal tijdverlies op belangrijke momenten. Als je de boom echter fixeert met drie lijnen en de genuaschoot door het oog van de boom laat gaan, dan kun je de genua indraaien terwijl de boom gewoon blijft staan. Is de harde wind voorbij dan draai je hem weer uit en alles is weer als voorheen. Ook dat is een prima verbetering tijdens het varen. Ik had de truc al eens gelezen, maar Sue Thatcher heeft me aan de hand van een tekening nog eens uitgelegd hoe ze het op haar boot geconstrueerd heeft. Aan de andere kant kun je dan op dezelfde manier een tweede genua zetten. Omdat ik geen tweede boom heb, heb ik die constructie met behulp van de giek gemaakt. En dat werkte heel goed. Ik heb regelmatig geoefend met het snel indraaien en uitzetten van beide genua's. Een rolfok heeft twee sleuven en zo kun je dus twee voorzeilen zetten.

Op donderdag 17 juni heb ik met Dirk een Engelsman op het vliegveld afgeleverd en de spullen die Sue voor me had meegenomen in ontvangst genomen. Haar landing was 15 minuten vertraagd en ze had maar een halfuurtje om in te checken voor haar doorvlucht naar Porto Santo. Het was dus een hele snelle overdracht van de spullen en toen moest ze al weer snel door naar de incheckbalie. Ik heb haar per email bedankt voor haar moeite om alles in Funchal te krijgen. Met Dirk ben ik toen nog een rondrit gaan maken over Madeira waarbij we ook nog bepaalde boodschappen hebben gedaan. Dirk moest bij een meubelzaak ergens in het binnenland zijn en zo kom je op plaatsen waar je als toerist normaliter helemaal niet komt. Het werd een leuke dag, want Dirk is goed gezelschap. Nog dezelfde avond heb ik de wantbescherming aangebracht. Ik ben heel tevreden over de degelijke kwaliteit van de beschermers. Het zal me goed van pas komen bij het voor de wind varen, want als het grootzeil helemaal uit staat komt hij nu niet meer tegen het kale want. Schafielen is iets waar je tijdens lange tochten echt voor moet oppassen. Voor je het weet gaat iets kapot, terwijl je het over het algemeen kunt voorkomen.

De volgende dag heb ik verder gewerkt aan mijn passaattuig. Ik had daarvoor spullen gekocht bij de scheepswinkel in Funchal. De daar bestelde Spaanse beleefdheidsvlag en die voor de Kanarische Eilanden heb ik laten vervallen. Ik had al 3 1/2 week gewacht en er was geen uitzicht op levering. Zo gaat dat als je ver van huis bent. Het wordt steeds moeilijker om aan je spullen te komen. Maar ook daar wen je aan.

Zaterdag 19 juni heb ik aan Mark, een Engelse big game visser die chartertochten uitvoert, gevraagd om me te helpen bij het uitzoeken van een goede hengel en molen. Ik had besloten dat ik mijn bezwaren tegen het vissen tijdens mijn reizen moest laten varen. Het zou immers wel eens noodzakelijk kunnen zijn om te leven van hetgeen zich onder water bevindt. En betere deskundigen dan in de haven van Calheta zou ik zo snel niet meer vinden. De wateren van Madeira staan erom bekend dat daar de grootste Blue Marlins leven. En dat is de hoofdprijs voor de big game visser. In de haven van Calheta was een weekend geleden een grote wedstrijd voor deze big game vissers. Het huren van een boot voor een dag kost al gauw 1000 euro, dus we praten ook nog eens over big money. Mark had in no time mijn hengel en molen uitgezocht en hielp me bij het optuigen van de hengel. Duitse Robert heeft me vervolgens geholpen met het uitzoeken van het juiste aas. Hij is de representant voor Duitsland van de International Game Fish Association en deed mee aan de wedstrijd. De volgende dag kwam Mark met een enorme tonijn de haven binnen. De vis werd opgehangen en er werden foto's gemaakt van degene die hem had gevangen. Dat was dus iemand die 1000 euro had neergeteld om een dagje te vissen. De dag daarop voer deze man weer uit met Mark. Zo zie je maar, als je resultaten haalt, dan is er goed geld mee te verdienen.

Op vrijdag 25 juni vertrok ik naar het kleine eilandje Graciosa, noordelijk van Lanzarote dat tot de Kanarische Eilanden behoort. De tocht verliep uitstekend met veel wind uit de goede hoek. In het begin bij Madeira nog wat hoge golven, die al snel afzwakten. Maar ze bleven toch wel zo hoog en kort dat het een onrustige overtocht werd. Onderweg zag ik een mooie zeeschildpad. Prachtig zoals die dieren rustig aan de oppervlakte zwemmen. In twee en een halve dag maakte ik de overtocht van 290 zeemijlen en toen ik in het haventje van Caleta del Sebo aankwam werd ik door de bewaker een plek aangewezen en door een Franse liveaboard geholpen bij het aanleggen. Ik werd meteen uitgenodigd om langs te komen, want hij bleek met een andere Franse dame hun verjaardagen te vieren. Ik heb snel twee honeycakes uit Madeira meegenomen als geschenk en zat te midden van vijf liveaboards. Natuurlijk werd de hele avond Frans gesproken en leerde ik veel kennen van het eiland. Er werd heerlijke paella gegeten die blijkbaar van een plaatselijk restaurant was gehaald. Ik heb wel drie keer opgeschept want er was voldoende en mijn gastheer spoorde me aan om nog een bord op te scheppen. Ik heb vroeg afscheid genomen, want de vermoeidheid van de overtocht werd toch voelbaar.

De volgende dag heb ik ingecheckt bij de havenmeester en meteen geboekt voor vijf dagen, want wat ik aan de wal tegenkwam sprak me erg aan. Geen wegen, maar straten van zand en wit gepleisterde huisjes. Toch nog drie kleine supermarkten, een ijzerwarenhandel, postkantoor, bank, diverse café's en een paar restaurants. Bijna geen verkeer, behalve de mountainbike die je hier kunt huren en een enkele Landrover. En die heb je ook wel nodig in de zandstraten. Het meest komische wat ik zag was een oude vrouw die haar straatje letterlijk schoon veegde met een bezem. Dat hield dus in dat ze het zand verplaatste, maar ze scheen het toch belangrijk genoeg te vinden. Dit is inderdaad een heel andere wereld, zoals het pilotbook over de Kanarische Eilanden over dit eilandje al aangeeft. Het enige nadeel dat je hier hebt is dat er minder zon is en veel wind. Het was op dit moment zelfs koud voor de bewoners en de meesten waren verkouden geworden door de afgelopen dagen met bewolking en wind. Voor mij was het heel aangenaam qua temperatuur en wat de wind betreft, die had ik nodig voor het opwekken van elektriciteit. Op de steiger stonden namelijk wel imposante schakel- en aansluitkasten voor elektriciteit maar er stond geen stroom op. Water was er wel op de steiger, maar tijdens de Franse avond had ik al gehoord dat er lieden waren die er ziek van werden. Toch nog maar even informeren bij wat wereldomzeilers op de steiger want die kunnen het weten. En ik had er twee in mijn directe nabijheid op de steiger. Een Fransman en een Duitser. Met de Duitser heb ik 's morgens een goed gesprek gehad over zijn belevenissen onderweg en vooral bij het passeren van het Panama-kanaal.

Op dinsdag 29 juni won Spanje in het WK voetbal van Portugal, en dat verhoogde de feestvreugde op het eilandje nog eens te meer. Ik heb er een prima verblijf gehad, hoewel ik wel moet zeggen dat de brede zandstraten een verlaten indruk maken. Als ik hier langer zou verblijven dan een week zou dat toch op mijn gemoed gaan werken. Je kunt het absoluut niet vergelijken met de rust en vredigheid die er buiten het toeristenseizoen op onze Waddeneilanden heersen. Het is een verlatenheid en uitgestrektheid die op je afkomt. Als kind zul je hier best een prachtige jeugd kunnen beleven, maar als je wat ouder wordt dan lijkt me het bestaan hier te beperkt. Nou is de verbinding met Lanzarote gelukkig voor de bewoners wel heel frequent door de veerdienst die vele malen per dag overvaart. Maar ook van Lanzarote zou ik me nog een beeld moeten vormen.

Op zaterdag 3 juli maakte ik de overtocht naar Lanzarote. Ik wilde naar Arrecife om shipshandlers te bezoeken. In de nabijheid van Arrecife zijn drie ankerplaatsen, waaronder de Puerto de Naos, en die heb ik gekozen. In het pilotbook staat de haven aangegeven als vol en weinig aantrekkelijk, en dat klopte ook wel. Toen ik aankwam werd ik niet echt blij van de aanblik, maar soms kan dat in de dagen dat je ergens ligt veranderen. In dit geval niet. Er waren drie boten waar iemand op woonde en de rest lag er verlaten bij. Mijn buren waren beste mensen. Ze gingen regelmatig met een klein zeilbootje naar de wal. En dan waren ze trots hoe ze alleen met de wind door de haven navigeerden. Het waren Spanjaarden en ze kenden elkaar blijkbaar nog niet zo lang, want ze gedroegen zich als tortelduifjes. Hij was de zestig ruim gepasseerd en zij was hooguit veertig. Die combinatie zie je vaker bij liveaboards. We zwaaiden regelmatig naar elkaar, maar van een echt gesprek kwam het niet. Op maandag waren de shipshandlers weer open en meteen om acht uur stond ik op de stoep. Ik heb daar eindelijk een Spaanse gastenvlag kunnen kopen, die ik op Madeira maar niet krijgen kon. Uit mijn ooghoeken zag ik twee prachtige roestvrijstalen Bruce ankers liggen, één van 9 kilo en één van 7,5 kilo. Die kleinste zou ik best willen hebben als hekanker. Mooi formaat en een goede grip. Maar op het grote anker zag ik een prijsje hangen die me toch even liet schrikken. Toen de prijs van het kleine anker opgezocht moest worden en 150 euro onder de prijs van het grotere anker bleek te liggen, wist ik zeker dat ze een fout maakten. Ik heb het anker gekocht en ben dus nu de gelukkige bezitter van een fonkelend Bruce hekanker.

Na die aankoop ben ik weer snel vertrokken, want zoals gezegd was de haven niet aantrekkelijk. Ik had op Madeira regelmatig gehoord van Marina Rubicón. Die moest heel mooi zijn en betaalbaar. Hij ligt op de zuidkust van Lanzarote en zou een mooi punt van vertrek zijn voor het zuidelijker gelegen eiland Fuerteventura. De tocht was maar 19 zeemijlen en die dag viel de wind in de versnellingszone aan de zuidkust mee. Hij ging wel van windkracht 2 naar windkracht 5 en soms 6, maar daar is nog goed tegenin te varen. Ik had dus de wind op de kop en moest de hele tocht motoren. Dat was nog niet eerder voorgekomen sinds mijn vertrek uit Falmouth. Altijd gunstige wind in de rug en nu ineens niet meer.

De aankomst in Marina Rubicón verliep prima en de ontvangst was bijzonder professioneel. Toen ik de Marina verkende viel mij op dat deze bezaaid is met plaza's vol met restaurants en winkeltjes. En toch was het heel mooi aangelegd en had ik geen moeite met dit voor toeristen opgezette oord. Het is ook wel weer eens lekker om te kunnen douchen, pizza eten, WiFi gebruiken en water en stroom op de steiger te hebben. Ik heb er dan ook ruim van genoten. Bij de shipshandler heb ik twee dorado's gekocht (ik hoop dat ik het goed schrijf), dat zijn luchthappers zoals die al sinds eeuwen op schepen worden gebruikt. Ik was mijn Vetus luchtverversers goed zat, met hun miniscule propellertje en zonnepaneel. Ze draaiden nooit uit zich zelf en ik moest ze altijd op weg helpen. Ik ben dus overgestapt op het aloude concept van de luchthappers. Die van Plastimo hebben trouwens een pracht systeem waarbij de luchthapper zichzelf sluit als er veel water binnenkomt. Daarnaast kun je hem van binnenuit openen en sluiten. Na het monteren van de luchthappers heb ik mijn boot nog eens bewonderd. Het geeft je boot namelijk ook nog eens een ander uiterlijk, en ik vind de verandering prachtig.

Wat ik nog bijna vergeet te vertellen is dat ik onderweg naar Marina Rubicón genoemd werd (broek naar beneden doen en je blote billen laten zien). Dat ging als volgt. Ik was bezig om de zuidoostelijke punt van Lanzarote te ronden toen er een moderne motorboot met sportvissers op me af kwam. Hij kwam van bakboord en moest mij voorrang geven. Op het laatste moment deed hij dat ook wel en er werd vanaf de flying bridge druk naar me gezwaaid door één van de jongere sportvissers. Op het laatst zwaaide hij zelfs met twee armen, draaide zich toen snel om, trok zijn broek naar beneden en toonde mij zijn blote billen. De etiquette op de Kanarische wateren van de buitenlandse bezoekers laat dus duidelijk te wensen over. Op de Middellandse Zee kom je dit ook tegen, dus ik was al wel wat gewend geraakt aan de decadentie die de toeristen soms aan de dag leggen. Veel alcoholgebruik en naakte lichaamsdelen, soms tot het absurde toe.

Op woensdagavond 7 juli, na de WK voetbalwedstrijd Spanje - Duitsland gezien te hebben, ben ik vertrokken naar het zuidelijker gelegen eiland Fuerteventura. De zuidpunt van Lanzarote kent namelijk een gemene windversnellingszone en 's nachts gaat de wind wat liggen. De volgende ochtend om tien uur kwam ik aan in Gran Tarajal, een haven die mij was aanbevolen. Nu kon je voorheen in de haven en buiten de haven ankeren, maar inmiddels was de situatie wat veranderd. In de haven waren nieuwe steigers gemaakt en mocht niet meer worden geankerd en buiten de haven was de ankerplaats in de baai kleiner geworden i.v.m. een afgeschermd gedeelte voor strandgasten. Toch heb ik buiten in de baai geankerd en daar trof ik Zwitserse Vincent met zijn stalen boot aan. Daarmee had hij 14 maanden doorgebracht in Marokko. Sinds 2008 was hij op reis.en leefde hij permanent aan boord. Hij was kunstschilder, hetgeen goed bij zijn naam pastte. We hebben wat ervaringen uitgewisseld. Toen ik aankwam zei hij al dat het goede ankergrond (zand) was, maar dat er soms wel een behoorlijke deining kan staan. En dat was ook zo. Het anker hield prima, maar de boot ging behoorlijk te keer. Toch heb ik toen goed geslapen en de volgende dag ben ik toch maar gebleven. Is ook een goede oefening, wat je zelf aankunt qua ongemakken tijdens geankerd liggen.

Op zaterdagavond rond acht uur was ik van een afstand getuige van een dramatische afloop van een ongeval. Ik zag een volksoploopje, het strand was eigenlijk helemaal niet zo bezet, en ik hoorde de sirene van een ambulance. Toen ik met de verrekijker keek, zag ik dat mensen op het strand een drenkeling aan het reanimeren waren. Toen het ambulancepersoneel en de politie ter plaatse waren, was het snel duidelijk dat er niets meer gedaan kon worden en werd er een badlaken over het lichaam van de oudere vrouw gelegd. De echtgenoot en familie zochten steun bij elkaar. Als je op het water woont, ben je helaas ook getuige van een dergelijk lijden. Het duurde zeker drie uren voordat fotograaf, lijkschouwer en lijkwagen ter plaatse waren. Al die tijd stond er een harde wind, windkracht 6, en moesten ze het lichaam door hogere waterstand en harde wind hogerop het strand verplaatsen. De harde muziek die tijdens het weekend op het strand wordt gedraaid was uitgezet. Zodra de vrouw met de lijkwagen werd weggehaald begon de muziek weer. Het leven gaat gewoon door.

Tja, en dan op zondag de finale Nederland tegen Spanje. Wat moet ik ervan zeggen. Voor de Spanjaarden werd het een feestavond, voor ons Nederlanders een ontluistering. Gelukkig speelde Spanje vanaf het begin beter, zeker in de eerste helft en de verlenging, dus heb ik er vrede mee. Kansen hebben we gehad, maar niet benut. Via de Wereldomroep heb ik de partijen kunnen volgen. En nu volg ik verder de Tour de France en het nieuws uit Nederland. Flink noodweer in Nederland af en toe. En ook hier heeft de wind sinds die zaterdag niet meer onder de windkracht 5 tot 6 gezeten. Ik heb het tweede anker, het nieuwe Bruce anker met de rubberboot uitgezet en goed geslapen op een slingerende boot. Het is jammer dat er nogal wat mensen zijn die afzien van het ankeren omdat ze dan niet rustig slapen, want het geeft toch zoveel vrijheid. Ik kan maar één advies geven: maak je toch vertrouwd met de techniek van het op een juiste wijze inbrengen van het anker. Het is namelijk ook je enige rem als er iets fout gaat met de zeilen of de motor en je bevindt je op niet al te diep water. Het kan maar geleerd zijn.

Op Graciosa had ik ook Duitse Axel leren kennen, en dat was niet die wereldomzeiler. Het is een jonge knul die in de automatisering veel geld verdiend heeft. Hij had samen met vrienden een bedrijf opgericht en ze zijn zelfs twee jaren achter elkaar in Duitsland ondernemer van het jaar geweest. Dan moet je toch wat in je mars hebben. Uiteindelijk heeft hij zijn aandelen verkocht en gaat nu de wereld bereizen. Hij had in Caleta del Sebo van een Fransman een aluminium boot gekocht en ging naar Las Palmas om de tuigage te vervangen. Ik zal hem daar bezoeken, met name omdat ik van hem het boek World Routes van Jimmy Cornell kan overnemen. Hij had het in december gekocht en zou dan zelf weer een nieuwe kopen. Ik had dat boek van Amerikanen gekregen die ik op de Middellandse Zee had leren kennen, toen ik drie maanden op hun kat had gepast terwijl zij in Amerike verbleven. Het boek was door waterschade echter helemaal onbruikbaar geworden en ik heb het moeten weggooien. Ik dacht onderweg wel weer een nieuwe te kunnen kopen, maar dat viel tegen. Axel heeft twee boten, de pas aangeschafte en nog een boot die al in Las Palmas lag en verkocht moest worden. Het boek had hij op Graciosa niet bij zich, want dat bevond zich op die andere boot. Mijn bestemming is dus Las Palmas om met name Axel te bezoeken, maar ik moet nog even wachten met de overtocht. Op dit moment, we schrijven maandag 12 juli, neemt de wind toe en dat zal morgen niet beter worden. Woensdag of donderdag zou de overtocht met matiger wind moeten lukken. In het weekend wordt weer krachtiger wind verwacht, maar dit keer echt hevig. Ik zal dus afwachten of de voorspellingen uitkomen en dan overvaren. Dat is 80 zeemijlen en als ik dan later in de ochtend hier vertrek, zou ik de volgende ochtend in Las Palmas moeten kunnen aankomen. En daarover lezen jullie in een volgend verslag.

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

3e reisverslag van Henk Oosterwijk 2010

Op woensdag 14 juli ben ik van Gran Tarajal overgevaren naar Las Palmas op Gran Canaria. Vanuit die haven start jaarlijks ook een georganiseerde overtocht naar het Caribisch gebied (de zgn. ARC). De overtocht verliep goed, maar er was wel veel wind en de golven waren hoog. Ik had veelal halve wind toen ik eenmaal uit de luwte van zuid Fuerteventura weg was. In de windversnellingszone van Fuerteventura was het echt even oppassen geblazen, want de wind gaat daar van windkracht 2 binnen een paar minuten naar een dikke windkracht 6. En de golven worden navenant hoger en ontstuimiger. Maar zoals gezegd, alles verliep goed en ik ben de nacht wakker gebleven. Dat moest ook wel, want tussen Fuerteventura en Gran Canaria ligt een shipping lane en die moest ik oversteken. Tijdens die oversteek was er geen verkeer in de shipping lane, maar je blijft toch alert.

's Morgens tegen zes uur kwam ik aan en het was helaas nog donker. Het opzoeken van een goede ankerplaats is dan toch wat lastiger. Maar door de nachtelijke overtocht waren mijn ogen gelukkig goed gewend aan het donker en het ankeren leverde ook geen problemen op. Even gelegen en toen naar het havenkantoor. Voor 10 euro kon ik een week ankeren en dan kreeg ik een sleutel van de douches die verder geen muntinworp verlangden, kon ik mijn rubberboot aan een aparte steiger in de haven afmeren als ik aan de wal ging en kon ik uiteraard mijn vuilnis in de containers kwijt. Geen slechte deal en ik boekte voor een week.

Later in de ochtend heb ik Axel opgezocht en nadat ik van hem het boek World Cruising Routes kreeg (hij schonk het me, dat gebeurt wel vaker onder liveaboards, maar dit was een splinternieuw boek) zijn we in de Sailor's Bar koffie gaan drinken. Hij was nog druk bezig zijn boot op te knappen en de volgende dag heb ik hem geholpen om een radar van zijn oude boot te demonteren en naar zijn nieuwe boot over te brengen. De dagen daarop zagen we elkaar dagelijks en hebben vaak samen gegeten en gedronken. En vooral veel ervaringen uitgewisseld. Hij kocht veel nieuwe spullen voor zijn boot en ik keek ook weer rond bij de watersportzaken. In Las Palmas kun je natuurlijk veel kopen aan apparatuur en spullen die je voor een overtocht over de Atlantische Oceaan nodig hebt. Want die mensen die meedoen aan de ARC moeten wat hun boot betreft voldoen aan bepaalde veiligheidseisen en als ze dat niet voor elkaar hebben, dan moeten ze hun spullen alsnog in Las Palmas kopen. De handelaren weten dit en houden veel op voorraad. Ik heb er een radardetector gekocht en Axel kocht een AIS ontvanger.

Mijn apparaat geeft een alarm als hij het signaal van een radar van een schip ontvangt en toont dan aan in welke sector t.o.v. mijn boot dat schip zich bevindt. Als je wat langer met de radardetector werkt dan is het ook mogelijk om uit te maken van hoever het signaal komt en of het op je af komt of van je weg gaat. Het apparaat gebruikt bijna geen stroom en kan onbeperkt aan staan. De AIS ontvanger aan de andere kant geeft de naam, snelheid, koers en nog andere gegevens van een schip weer zodra het apparaat het AIS signaal van dat schip ontvangt. Alle grotere schepen zijn verplicht om zo'n AIS zender te hebben en te gebruiken. Op zich dus een prima apparaat, ware het niet dat je daarvoor je computer constant moet hebben aanstaan en die trekt al snel 2 tot 3 Amp/uur. Voor een overtocht naar Engeland of dagelijks van haven naar haven varen geen enkel probleem, maar voor een langere reis van één of meerdere weken toch iets wat je je niet kunt veroorloven. Alle stroom die eruit gaat moet er ook weer binnen komen, m.a.w. je moet ervoor zorgen dat je accu bijgeladen wordt want voordat je het weet doen je marifoon en je navigatieverlichting het niet meer. Je moet bij dat stroomverbruik keuzes maken, en ik had er in de winter voor gekozen om voor deze warmere streken een koelkast te bouwen. Die gebruikt nog geen 1 Amp/uur in Nederlandse wateren, maar in de warmere streken wordt dat stroomverbruik toch wel wat hoger. Ik heb dus gekozen voor die radardetector en hoewel het gedateerde Franse techniek is die overigens in 2007 nog een update heeft ondergaan, ben ik er erg blij mee. Soms behouden oudere technieken hun waarde. En Axel experimenteert er lustig op los met zijn AIS ontvanger. We hebben dus genoeg stof tot praten tijdens de koffiesessies.

Op maandag 19 juli merkte ik in de middag dat een meisje van zo'n 16 jaar met een zeilplank in de problemen kwam. Ze was ver van het strand verwijderd en tweehonderd meter achter mijn boot aan het proberen om weer op de zeilplank te komen en ik zag dat de wind, die een kracht van een dikke 5 en soms vlagen van windkracht 6 had, haar steeds verder weg dreef. Haar vader was vanaf het strand naar haar toe komen zwemmen maar ik zag dat ook hij duidelijk vermoeid raakte en op zijn rug met wat vreemde slagen in haar buurt probeerde te komen. Ik ben er met mijn rubberboot snel naartoe gevaren en heb gevraagd of ze hulp nodig hadden. De vader zei dat ze beginners waren met die zeilplank en dat hij graag teruggebracht wilde worden naar het strand. Ik heb ze toen op sleeptouw genomen en naar het strand getrokken. Toen ik het strand naderde stond de moeder met nog een kind naar me te zwaaien. Ze was duidelijk opgelucht dat haar dochter en man heelhuids terug waren gekomen. Een lichte reddingsaktie dus, waarvoor ik wel de boeien die het zwemgebied afbakenden moest passeren met mijn gemotoriseerde rubberboot. Maar ik dacht bij mezelf dat als een strandwacht hiertegen bezwaren zou maken, ik hem zou kunnen uitleggen waarom het nodig was. In een noodgeval moet je de regels nu eenmaal overtreden. Toen ik terug was op mijn boot heb ik er nog wel even over nagedacht hoe dit ook verkeerd had kunnen aflopen en was ik blij dat ik de juiste inschatting had gemaakt. Het meisje was duidelijk opgelaten met de hele situatie. Als je 16 jaar bent wil je niet op zo'n manier opvallen. Ze geneerde zich er duidelijk voor dat ze terug gesleept moesten worden. De vader was er echter maar al te gelukkig mee, hetgeen ik mij als vader heel goed kan indenken. Soms breng je jezelf in de problemen als je je kinderen uit een hachelijke situatie wilt redden. Het zal niet het eerste ongeluk zijn dat op zo'n manier ontstaat. En ik had natuurlijk het verdrinkingsgeval bij Gran Tarajal nog vers in mijn geheugen.

De wind tussen de eilanden kan bijzonder hevig zijn. Je moet daar echt mee oppassen. Maar je ziet het aankomen, net als bij Cape Trafalgar vóór de Straat van Gibraltar of de Alderney Race bij Cherbourg. Gelukkig heb ik die ervaring opgedaan in de afgelopen reizen en zie je het gevaar van verre. Toch zie je vaak dagjesmensen met een glimlach het gevaar tegemoet gaan. Ze weten niet waar ze in terecht komen. Ik hoorde op het Nederlandse nieuws via de Wereldomroep dat er twee zwemmers, ik geloof jongens van 17 en 20 jaar, ondanks waarschuwingen waren gaan zwemmen in water waar het getij juist aan het wisselen was, en die jongen van 17 is toen verdronken. Het was bij één van de Waddeneilanden. Het is pure onderschatting van de kracht van het water door stroming of wind. En dat is fataal. Zonder arrogantie kan ik zeggen dat ik sinds ik in 2005 op het water ben gaan wonen en leven, de elementen nog meer ben gaan respecteren dan tijdens mijn loopbaan in de marine. Je zit er dichter bij dan op zo'n fregat van meer dan honderd meter en je ziet wat de kracht van water allemaal kan doen. Maar genoeg hierover, het is gelukkig allemaal goed afgelopen met die vader en zijn dochter. Ze zullen nog veel moeten oefenen voordat ze op open water met veel wind kunnen gaan zeilsurfen.

Na een week heb ik mijn verblijf met een week verlengd. Het meisje van het havenkantoor vertelde me nog even dat als ik hen opriep via de marifoon en toestemming vroeg, ik gewoon met mijn boot naar een aangewezen steiger kon gaan en daar mijn watertank kon vullen. Dat was bij het ankergeld inbegrepen. Ik ben nog regelmatig naar Axel gegaan, maar ook op de ankerplaats leerde ik mensen kennen. Zo was daar Duitse Peter, een man van 70 jaar die veel in het Caribisch gebied had gezworven en op St. Maarten als zeilmaker had gewerkt. Toen hij een keer zag dat ik rookte kwam hij bij me langs met twee blikjes bier en vroeg of ik een sigaret voor hem had. Nu rook ik al jaren geen sigaretten meer, maar ik had op een boot achter me gezien dat de solozeiler daar sigaretten rookte. Ik stelde dus voor dat hij naar hem toe zou gaan en hem zou uitnodigen op mijn boot voor een jenevertje. Zo gezegd zo gedaan en toen zaten we tot laat in de prachtige avond met zijn drieën ervaringen uit te wisselen. De conversatie verliep soms chaotisch want de derde was een Tsjech die inmiddels ook een paar woorden Spaans sprak, maar geen Engels, Frans of Duits. Toch kwamen we er goed uit, want Peter sprak goed Spaans. En dit soort avonden maakt het ankeren zo leuk. Het is toch anders dan wanneer je aan een steiger ligt. Je houdt elkaars boot ook in de gaten, of het anker misschien krabt. Dat is nog eens een keer in je eigen voordeel, want het zal niet de eerste keer zijn dat een zeiler op een ankerplaats wordt opgeschrikt door de klap van een boot die door een krabbend anker tegen zijn boot aan drijft. Let maar eens op, een liveaboard heeft veelal op de ankerplaats aan beide zijden zijn stootwillen uithangen. En dat is niet voor niets.

Peter spreekt wat verwarrend en snel, maar als je aan hem gewend bent geraakt dan valt er veel van hem te leren. Hij kan honderduit praten over een Atlantische overtocht, zwaar weer zeilen, vissen op zee en noodzakelijke zaken aan boord. Hij voedt zich tijdens een overtocht met rijst en zelf gevangen vis. Tijdens mijn verblijf in Las Palmas kocht hij van een bevriende zeiler een kleine computer en die wilde hij vooral gebruiken voor emailverkeer. Hij had daarbij hulp nodig en ik heb een internetadres voor hem aangemaakt en hem ingewijd in het internetgebruik. Hij bracht mij een aantal leesboeken die hij gelezen had en die ik weer aan een ander kon doorgeven. Overigens staat in de Sailor's Bar een boekenkast waaruit je boeken kunt ruilen. Dat is zeer gebruikelijk in havens waar veel zeilers samenkomen. Het mag duidelijk zijn dat ik tussen de regels door veel van Peter leerde.

We hebben in de haven ook nog de verjaardag van Axel gevierd, hij werd 36 jaar. 's Morgens heb ik hem een ontbijt aangeboden in de Sailor's Bar en toen liet hij me zien dat hij ook de radardetector had gekocht i.v.m. het geringe stroomverbruik. 's Avonds ging hij eerst nog duiken, maar daarna waren we met een heel stel verzameld in een bar/restaurant in de haven en hebben daar wat gedronken. Ik ben op tijd weggegaan, want ik moet met mijn rubberboot over een groot stuk open water naar mijn boot varen, terwijl Axel in de haven aan een steiger ligt. En die avond stond er behoorlijk veel wind.

Las Palmas is een prima haven als je wat aan je boot moet doen, maar verder is het een grote stad met wat daar zo bij hoort. Zo hoor je dagelijks de sirenes van politiewagens en ambulances. Niet bepaald een rustige omgeving. Het werd voor mij weer tijd om door te reizen. Santa Cruz op het volgende westelijk gelegen eiland Tenerife leek het aangewezen volgende reisdoel. Niet omdat ik zo graag de grote steden wil opzoeken, maar meer omdat die haven t.o.v. Las Palmas en de heersende winden gunstig ligt. Van daaruit kun je dan of het verdere eiland verkennen of meteen overvaren naar het volgende eiland.

Op donderdag 5 augustus vertrok ik naar Santa Cruz. Ik moest tegen de wind en de hoge golven in varen en daarbij moest de motor aan. Eenmaal ten noordenwesten van Gran Canaria aangekomen kon ik halve wind varen en heb ik een aantal mijlen goed gezeild. Maar toen nam de wind drastisch af en begin de boot door de toch nog hoge golven enorm te slingeren. De motor dus weer bijgezet. Maar toen ik aan de oversteek begon van het eiland Gran Canaria naar het eiland Tenerife, begon de wind weer op te komen en kon de motor worden afgezet. Ik heb zo'n vijfendertig mijlen goed kunnen zeilen met een windkracht 4 tot 5. Maar toen ik tien mijlen voor de kust van Santa Cruz was, kwam ik weer terecht in zo'n versnellingszone en ging de wind van 18 knopen uiteindelijk naar 35 knopen en dat is windkracht 8. Het is voor het eerst dat ik het moest overnemen van mijn elektronische stuurautomaat, want die kon het niet meer aan. Bakken water kwam er over en natuurlijk had ik in die warmte geen slecht weer kleding aan. In een mum van tijd was ik kletsnat en ik moest al mijn kracht gebruiken om de boot in bedwang te houden. Er is geen gevaar geweest, maar dit heb ik niet eerder meegemaakt. De golven waren gemeen hoog en brekend dus riskant. Ik heb mijn rubberboot in die storm verloren. Het was donker en toen hij losraakte had het geen zin meer om erachter aan te gaan. Ik had hem natuurlijk niet op sleeptouw moeten nemen maar wegens gemakzucht had ik dat toch gedaan. Soms ben ik hardleers, want mijn eerste rubberboot, een dure Zodiac, ben ik in een nachtelijke storm in de Golf van Biskaje verloren. In La Coruña heb ik toen de goedkoopste en kleinste Plastimo gekocht. En de Zodiac heb ik toen van de verzekering vergoed gekregen. Maar inmiddels heb ik een wereldwijde verzekering die alleen totaalverlies vergoed. Anders was het niet mogelijk gezien de afstanden die ik met een kleine boot afleg. Geen verzekeraar wil zijn vingers daaraan branden. Ik heb het verlies vrij nuchter tot mij genomen en meteen de volgende dag met behulp van een Engelsman die transport in de haven had een nieuwe gekocht. Een dinghy is namelijk extreem belangrijk voor een liveaboard. Als je geankerd ligt transporteer je daar alles mee, van boodschappen tot dieselolie. Ik kocht een Zodiac van twee meter, kleiner dan ik had want die was toch nog twee meter en twintig centimeter. Hij is degelijk uitgevoerd en ik ben er heel gelukkig mee.

Ik was om 00.30 uur in de haven aangekomen en werd meteen naar een goede plaats gedirigeerd door een marinero van de jachthaven. Blijkbaar lopen ze hier 's nachts de wacht en had hij me zien aankomen. Hij was heel hulpvaardig en vriendelijk en dat doet je goed na zo'n zware overtocht. De volgende dag heb ik ingecheckt en voor een week betaald, want ik wil Santa Cruz toch wel eens beter leren kennen. Inmiddels had ik Engelse Mike leren kennen die al vijf jaren in Santa Cruz verblijft en dus aardig de weg weet. Hij bracht me naar een goede watersportwinkel op enige afstand van de haven waar wij lagen. En daar hadden ze deze kleinste Zodiac dus. Ik kon nog tien procent van de prijs afhalen en heb hem toen meegenomen. Daarna heeft Mike me een aantal adressen in de stad laten zien waar je boodschappen kunt doen of iets voor de boot kunt kopen. Wat me overigens meteen al opviel is dat in deze stad veel meer geleefd wordt dan in Las Palmas wat toch wat zakelijker is. Bovendien waren hier geen wolken zoals in Las Palmas, maar was er een straalblauwe lucht met een gloeiende zon. Mike vertelde me dat ze hier gedurende een week een hittegolf hadden gehad met temperaturen van veertig graden.

Op zaterdag 7 augustus zijn Mike en ik de bergen in gereden. Hij doet dat vaker en maakt dan lange wandelingen, maar nu gingen we voornamelijk rijden en ergens lunchen. Het uitzicht daar hoog in de bergen was onbeschrijfelijk. Prachtige natuur en soms aan beide kanten van de weg een uitzicht op de zee. En je zag Gran Canaria duidelijk liggen. We hebben heerlijk geluncht met plaatselijke gerechten zoals konijn, geit, een soort gemalen mais en gekookte gezoute aardappels in de schil. Daarna zijn we nog bij een Frans restaurant langsgegaan dat Mike kende van de tijd dat ze nog een restaurant in het centrum van Santa Cruz hadden. Daar hebben we een biertje gedronken en bijgepraat. Het was een fantastische dag in alle opzichten. Maandag ga ik in ieder geval de stad verder verkennen, want vanaf zaterdagmiddag tot maandagmorgen is de stad uitgestorven en kun je er dus niets doen.

In de haven leerde ik ook Doede kennen, kennelijk een Friese naam. Doede is notaris geweest, maar zijn dienstplicht had hij bij de marine verricht en dat schepte meteen een band. Hij nodigde me uit voor een borrel op zijn boot en we raakten al snel in een goed gesprek. Hij heeft eigenlijk een ideale formule voor het boordleven uitgevonden. Een aantal keren per jaar gaat hij naar zijn boot die al een tijdje in Santa Cruz op Tenerife ligt, en is daar dan met zijn vrouw of met vrienden die als bemanning mee willen varen, of gewoon alleen. Deze keer was zijn dochter op bezoek en Doede gaf aan dat je tot heel andere gesprekken met elkaar komt als je op een boot verblijft. Het maakt dan eigenlijk niet eens uit of je met de boot naar buiten gaat of in de haven ligt. Blijkbaar geeft het bootleven iets ontspannends, ook in de gesprekken. Ik kan het alleen maar met hem eens zijn, want zo ervaar ik het ook. Er is geen druk, en vaak gaat zelfs de horloge af en heeft men geen idee van de tijd. Hij heeft in het verleden veel langere reizen gemaakt en we hadden genoeg stof voor twee lange avonden.

Op de dag van vertrek - ik had mij voorgenomen om na een week weer verder te reizen - zag ik tot mijn grote ontsteltenis bij het wakker worden een kakkerlak zo groot als mijn grote teen op de deur van mijn slaapverblijf. Ik probeerde hem met een doek te pakken, maar toen ik buiten de doek opende was de kakkerlak verdwenen. Ik had hem dus niet te pakken gekregen en dat is een serieus probleem. Door de verhalen over kakkerlakplagen aan boord had ik al de etiketten van mijn blikvoorraden gehaald, en mijn schoenen buiten uit gedaan en laten staan. Met je schoenen kun je op een kakkerlak trappen en de eitjes mee naar binnen nemen en achter de etiketten kunnen ook eitjes zitten. Ik had al een spuitbus gekocht tegen kakkerlakken en Doede had mij gewezen op doosjes met gif die je aan boord kunt zetten. Iedereen in de warmere streken heeft die beestjes wel eens aan boord gehad, maar ik dus nog niet. Ik had de vorige dag die doosjes gekocht en heb de ochtend dat ik die grote kakkerlak ontdekte meteen de doosjes overal aan boord neergezet. Daar vang je echter alleen de kleine kakkerlakken mee, want zo'n grote past niet in het doosje. Zoals gezegd, een echt probleem, hoewel ik gehoord heb van schepen die massa's kleine kakkerlakken aan boord hebben en ermee hebben leren leven. Ook had ik van een Duitser in Calheta gehoord dat hij ze had opgedaan in de Kanarische Eilanden en toen een contract met een bestrijder heeft afgesloten voor 200 euro. Die heeft toen een halfuurtje werk gehad, maar de kakkerlakken waren verdwenen en kwamen ook niet meer terug. De man had hem de garantie gegeven dat als hij klaar was er gegarandeerd de komende vier jaren geen kakkerlakken meer aan boord zouden komen. De Duitser vertelde mij dat als hij weer een kakkerlakkenplaag aan boord had, hij meteen de 200 euro zou betalen om ervan af te komen. Tevoren had hij namelijk ettelijke weken samen met zijn vrouw dagelijks kakkerlakken dood gemaakt, maar ze bleven komen.

Op donderdag 12 augustus vertrok ik dus met nog steeds die grote kakkerlak in mijn gedachten. Ik voer toen in een dag en een nacht de 100 zeemijlen naar Santa Cruz op het eiland La Palma. Ik was een halve dag onderweg en zat in de kuip. Ineens zag ik het monster langs de kajuitingang kruipen en heb hem meteen te pakken genomen. Met een tang heb ik hem daarna overboord gekieperd. Hij was dus toch in mijn slaapverblijf gebleven en probeerde dus nu weg te kruipen. Daarna heb ik geen kakkerlak meer gezien, maar het blijft oppassen geblazen.

Op het eiland La Palma moest het rustiger zijn en heel pittoresk. Ik kwam 's morgens in de haven aan en die zag er bijzonder verzorgd uit. Ik had meteen contact met een Zwitsers stel, Anne Marie en Bernhard en later ook met mijn Engelse buren, Penny en Chris. De volgende dag heb ik mijn boordlicht voor gerepareerd. Het snoer en de fitting vertoonden al een tijdje storingen en omdat je vooral bij het binnenvaren in de haven met boordlichten en stoomlicht op de motor afhankelijk bent van o.a. dat licht werd het tijd dat er wat aan gedaan werd. Het bleek geen makkelijke reparatie te zijn want de hele fitting was door het zoute water aangetast en er braken onderdelen spontaan af. Gelukkig had ik nog twee fittingen en ik heb dus een nieuwe gemonteerd. Geeft altijd weer een goed gevoel als je zoiets hebt hersteld.

Op de eerste dag, de dag van aankomst, ben ik 's avonds met mijn vier kennissen naar het plein voor de kerk gegaan en heb folkloristische zang en dans bewonderd. Er waren geweldige instrumentvirtuozen bij en prachtige stemmen. En het dansen werd uiteraard in folkloristische kledij uitgevoerd en was heel mooi om te zien. Zo beleef je toch meteen het een en ander. Na dat optreden was ik uitgenodigd om aan boord bij Penny en Chris te eten. Dat was dus om zo'n uur of elf 's avonds, maar dat is voor Spanjaarden heel gewoon. We aten een soort Engelse stew dat prima in de snelkookpan was klaargemaakt. Ach, de snelkookpan, een must voor elke zeiler. Het komt meer dan eens voor dat we elkaars snelkookpannen vergelijken en aanprijzen.

In Santa Cruz Tenerife had Mike me nog gewaarschuwd om niet te vroeg te vertrekken naar de Kaapverdische Eilanden, want daar ontwikkelen de hurricanes zich vaak en trekken dan de oceaan over. Eind november, begin december gaat de ARC pas aan de oversteek naar het Caribisch gebied beginnen. Het zou dus verstandiger zijn om nog even wat langer op de Kanarische Eilanden te verblijven. Mijn kennissen zouden sowieso nog een aantal weken in Santa Crus La Palma blijven. Op het havenkantoor had ik gehoord dat een maand verblijf dertig procent korting op het liggeld zou opleveren en ik had afgesproken dat ik maandag zou laten weten of ik daarvoor in aanmerking wilde komen. Je moet dan namelijk vooruit betalen.

Om te beslissen of ik zolang wilde blijven heb ik op zaterdag de stad eens even goed bekeken en wat ik zag beviel me goed. Een hele lange winkelstraat met mooie pittoreske huisjes en straatstenen, soms kinderkopjes. Wel veel toeristische winkeltjes met allerlei prullaria, maar daarnaast alles wat je als liveaboard nodig hebt in een haven. Ik heb dus voor een maand liggeld betaald.

Chris probeerde mij, net als Sue Thatcher op Porto Santo, te interesseren voor het lidmaatschap van de Ocean Cruising Club. Het is een internationaal gezelschap zonder clubgebouw of zoiets, dat elkaar bijstaat en informeert over lange afstand reizen per zeilboot. In havens over de hele wereld zijn zgn. officieren van de OCC die je met raad en daad bijstaan tijdens je verblijf. Je kwalificeert je door 1000 zeemijlen, gemeten langs een rechte lijn, aan één stuk te varen, en je moet worden voorgedragen door een volwaardig lid. Sue Thatcher is een senior member, en Chris is sinds 2005 lid. Na lang aarzelen heb ik uiteindelijk besloten om lid te worden van de OCC en Chris draagt mij voor. Ik heb Sue Thatcher gemaild of ze mijn voordracht wil steunen. Ze heeft toen voor mij een email van die strekking naar het secretariaat gestuurd. Daar was ik best trots op. Nu is het afwachten of ik als lid wordt aangenomen, want dat wordt in hun eerstvolgende vergadering besproken.

Chris en Penny huurden een auto voor drie dagen en vroegen mij of ik daarin wilde meedoen. We hebben drie dagen lang over het eiland gereden en het was een van de beste ervaringen op deze reis. Vulkanen, observatoria, naaldwouden, lavavelden, bananenplantages, zwarte stranden, we hebben echt heel veel gezien. Men zegt dat La Palma het mooiste eiland is en dat het juist hier de moeite waard is om een auto te huren en het eiland te bekijken. Ik kan dat alleen maar bevestigen. Hier wordt overigens ook tabak geteeld en sigaren gemaakt. Toen we in een dorp waren waar dat zou plaatvinden heb ik een heel klein tabaksfabriekje bezocht. Daar kon je zien hoe de sigaren in elkaar worden gedraaid en vervolgens in de pers wordt gestopt. Ik zag in een vitrine nog een aantal mooie Franse pijpen, maar ik wist me te beheersen om er een te kopen. Ik ben al goed voorzien.

En dan probeer je tijdens zo'n maand binnenliggen een ritme op te pakken. Elke dag wel een klusje op de boot, maar ook een wandeling door de stad en het avondeten inkopen. Ze hebben hier trouwens een hele mooie kleine markthal met verse produkten. Terug in de haven is er dan altijd wel even een praatje met mijn kennissen. Ik mag ook graag een pijpje roken en dan een goed reisboek lezen. Op dit moment ben ik aan het lezen in "A Passion for the Sea" van Jimmy Cornell, een aanrader voor de zeiler. Toch leer je veel door deze reisverhalen te lezen. Veelal zijn het bekende ervaringen, maar er zit er altijd wel weer een nieuwe bij waar je in de toekomst iets aan kan hebben. En het is gewoon leuk als in het boek verteld wordt over havens waar je zelf ook bent geweest of trajecten die je ook zelf hebt afgelegd. Kortom, voordat je het weet is een dag al weer om. De reden dat ik af en toe een maand ergens blijf liggen is dat ik dan zo'n haven met zijn omgeving veel beter leer kennen. En ik woon op mijn boot, dus af en toe moet het ook gewoon een huiskamer zijn die zich op dat moment gewoon ergens in een haven bevindt. Dat geeft rust, en na zo'n binnen lig periode ben je weer helemaal klaar voor het verder reizen. Waar dat allemaal naartoe gaat, dat lees je in het volgende reisverslag. Voorlopig ben ik hier tot 13 september.

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

4e reisverslag van Henk Oosterwijk 2010

Op maandag 13 september, na een volle maand in Santa Cruz op La Palma, reisde ik door naar het eiland La Gomera. Op de zaterdag daarvoor ontmoette ik in de haven de Belgische talkshowpresentator Jambers. Jarenlang was hij ook op de Nederlandse televisie te zien met spraakmakende zaken. Hij vertelde me dat hij in 2003 was gestopt, maar dat hij i.v.m. een of ander jubileum nu gevraagd was om weer een aantal shows op te nemen. Wellicht zien we hem dus binnenkort ook weer op de Nederlandse beeldbuis. Hij vertrok naar La Gomera en zou later doorreizen naar de Kaap Verdische eilanden, net als ik. Wellicht zou ik hem dus nog weer tegenkomen.

Bij de overtocht naar La Gomera gebeurde er iets vreemds. Ik was om 04.30 uur uit de haven vertrokken en vanaf het begin waren er behoorlijke golven maar weinig wind. De dag ervoor had het hard gewaaid en dan kunnen de golven nog even doorzetten. Maar toen ik een tiental mijlen onderweg was had ik een goede wind, kracht 4 tot 5 beaufort, en dat bleef zo tot zo'n tien mijlen van de kust van La Gomera. Toen raakte ik in de windversnellingszone en ging het steeds harder waaien. De golven werden hoger en onstuimiger. Op een gegeven moment brak een hoge golf tegen mijn boot en werd ik behoorlijk opzij gezet. Ik bereidde me voor op meer van dat soort ongemak. Ik had trouwens de genua al wat ingehaald en een eerste reef in het grootzeil gedaan. Maar na die heftigheid van de brekende golf was het van het ene op het andere moment windstil en rustig qua golven. Daarna draaide de wind 180 graden van noordelijke naar zuidelijke wind. Nu is het me wel vaker overkomen dat er een langere windstilte is en dat dan de wind uit een andere richting komt. Maar deze plotselinge overgang was nieuw voor me.

Ik voer langs Puerto de Vueltas en volgde de kust totaan Santiago waar mijn Zwitserse kennissen voor anker lagen. Ik heb me bij hen gevoegd en de volgende dag ankerden we in een baai die slechts 2 mijlen daar vandaan lag. Later op die dag kwamen de Nederlandse kennissen uit Santa Cruz er ook bij. Zo lagen we dus met drie boten geankerd in een grote baai in het zuidoosten van het eiland La Gomera.

De Nederlanders hadden ook een vreemde ervaring opgedaan bij hun overtocht. Eigenlijk wilden ze namelijk Puerto de Vueltas, ook wel Valle Gran Rey (vallei van de grote koning) geheten, aandoen maar daar is het niet van gekomen. Ze hadden ook heftige wind en het grootzeil en de genua gereefd. Toen het net als bij mij ineens zo goed als windstil was en ze de haven naderden, waren ze net bezig de reven eruit te halen. Maar opeens stak er zo'n harde wind op dat ze met kracht richting de havenmuur werden voort geblazen. Ze hadden 50 knopen gemeten en dat is meer dan windkracht 8. Daarbij liepen ze ook schade aan de zeilen op, zowel grootzeil als genua. Het was allemaal zo kwaadaardig dat ze er behoorlijk van waren geschrokken. Ze hebben de steven af kunnen wenden van de kademuur en zijn zo snel mogelijk ervandoor gegaan richting zuiden. Toen ze dus bij ons aankwamen in de baai moesten ze eerst even hun verhaal kwijt. De volgende dag zouden ze naar San Sebastian varen en daar in de Marina gaan liggen. Daar is een zeilmaker en die zou de schade kunnen repareren.

Maar de wind was nog niet klaar met ons. Er stak een noordoostelijke wind op met een kracht van 35 knopen, windkracht 8 dus. En daarbij zulke harde vlagen dat het ons verstandig leek om gedurende de nacht ankerwacht te houden en de marifoon op kanaal 67 zodat we elkaar konden waarschuwen. Voordat het avond werd hebben de Nederlanders nog geprobeerd om de haven van San Sebastian te bereiken, die maar zo'n zes zeemijlen verderop lag. Maar na een halfuur zagen we ze terugkeren, het was ondoenlijk om zelfs met de motor tegen de wind en de golven in te varen. En zo gingen we dus gedrieën de nacht in. Ook de volgende dag was er nog een stevige deining met wat wind, maar zowel de Zwitsers als de Nederlanders hadden er genoeg van en gingen zo snel mogelijk naar San Sebastian. Ik ben toen alleen in de baai gebleven en heb daar nog een dag doorgebracht. 's Avonds toen het rustiger was ben ik teruggekeerd naar de baai van Santiago en heb daar geankerd.

De anderen berichtten mij per sms dat het propvol was in de haven van San Sebastian en dat er dagelijks vlagen met windkracht 5 tot 6 te verduren waren. Ik voelde er dus weinig voor om hun kant op te gaan en bleef met toch wel wat deining bij Santiago liggen. Daar leerde ik een Frans/Israëlisch stel kennen die er al lange tijd woonde. Op een gegeven moment hebben we voor een spelletje jeu de boules afgesproken. Daar deed ook nog een ander Frans stel aan mee. Het werd bere gezellig en ik had er een goed gevoel over dat ik was blijven liggen. Maar na drie dagen, op zaterdag 18 september ben ik 's morgens vroeg naar Puerto de Vueltas of ook wel Valle Gran Rey afgereisd. Dat is bekend vanwege de Duitse hippies die er in de 70-er jaren naar toe getrokken waren en nu met hun nageslacht daar nog steeds woonden. Ik wilde dat wel eens zien. Bovendien vertelden de Zwitsers mij dat toen zij daar voor anker lagen, ze een wat vreemde blanke Keniaan hebben ontmoet die naar de beschrijving van persoon en boot wel heel veel leek op Tim die ik al in Falmouth had ontmoet. De Duitse Hinnerk Weiler en ik zijn toen nog bij Tim aan boord geweest en Tim zou met zo'n 150 boten in één stuk vanuit Falmouth naar New York reizen. Het was een wedstrijd en die moest gezeild worden in een kleine boot zonder motor. Wat deed Tim, als hij het was, dus hier op La Gomera. Ook dat intrigeerde mij.

Toen ik na een probleemloze tocht van twee uren in Valle Gran Rey aankwam zag ik al direkt dat het inderdaad Tim zijn boot was die daar geankerd lag. Het weerzien was hartverwarmend. Later hoorde ik van hem dat hij door harde tegenwind in drie weken slechts 800 zeemijlen had afgelegd en op een gegeven moment nog maar twee blikken bonen had. Toen is hij zo snel mogelijk naar de Azoren gegaan en heeft proviand ingeslagen. Omdat het door harde wind ondoenlijk was om de tocht naar New York voort te zetten was hij naar het zuiden gevaren en op La Gomera terecht gekomen. Daar lag hij nu al ettelijke maanden.

's Avonds werd het meteen gezellig op mijn boot, want Tim en een bevriend stel kwamen bij mij macaroni eten en daar werd  een goed biertje bij gedronken. Iedereen nam wat mee en zo hadden we plezier tot laat in de avond. De volgende dag had ik een afspraak met Tim om met zijn Avon rubberboot op het strand te landen en op zoek te gaan met zijn metaaldetector naar overblijfselen van Amerikanen die zich hier in de 70-er jaren hebben schuilgehouden om de dienstplicht voor Vietnam te ontduiken. We vonden helaas alleen de restanten van een oud cola-flesje, maar het was toch een bijzonder avontuur. De landing op het strand was een natte landing in de branding en toen we eenmaal aan land waren zijn we de canyons ingegaan op zoek naar schuilplaatsen. We vonden een prima schuilplaats met water en vluchtwegen naar twee kanten, maar zoals gezegd we hebben niets spectaculairs gevonden. Tim is een bijzondere vent en zijn verhalen zijn helemaal bijzonder. Hij leeft op een kopie van Jesper, de boot waarmee "Blondy" Hassler om de wereld is gezeild. Toentertijd een spectaculaire tocht. Toen Tim vanuit Falmouth wilde vertrekken naar New York ontdekte hij tot zijn schrik dat hij geen geld meer had om te provianderen. Toen heeft hij zijn buitenboordmotor verkocht en dat was de enige motorische aandrijving van zijn Blue China. Nu mag je tijdens de wedstrijd ook geen motor gebruiken en hij had hem sowieso in de opslag moeten doen, maar nu was hij hem dus voor altijd kwijt. En geld voor een vervanger had hij niet. Zo zou hij uit de haven gesleept moeten worden bij windstilte als hij de overtocht naar La Palmas Gran Canaria zou beginnen. Dat zou hij samen met Duitse Matthias doen, die op zijn eigen boot, een Contessa, ook daar naartoe zou gaan om samen met Tim te proberen om wat geld te verdienen. Omdat ik groot respect voor Tim en zijn Jesper heb, heb ik hem mijn buitenboordmotor van de dinghy gegeven. Zijn reactie was zeer emotioneel. Dat had hij nooit verwacht, en hij was er geweldig mee in zijn nopjes. Nu kon hij in ieder geval in de havens manoeuvreren. Uiteraard wilde hij hem eerst niet aannemen, maar toen ik zei dat ik het niet uit een soort van medelijden deed, maar uit respect veranderde dat de zaak. Een tijdje roeien zou me goed doen en ik kon later wel weer op zoek gaan naar een vervanger. Het was al een oud dingetje, maar Tim was er goed mee geholpen. Ik vind dat zeilers het voor elkaar moeten opnemen en wie weet waar ik Tim nog eens tegenkom. Overigens is Tim ook goed bevriend met Ian Cheston, wiens boek ik heb gekregen met een inscriptie toen ik hem heb geholpen in Ponta Delgado op het eiland Sao Miguel van de Azoren in de zomer van 2007. En zo zie je maar weer hoe klein de wereld is voor oceaanzeilers.

Inmiddels had ik nog steeds contact met mijn kennissen in San Sebastian: de Zwitsers Bernard en Annemarie, de Nederlanders Henk en Barbara en de Engelsen Chris en Penny. Chris die me had voorgedragen voor de Ocean Cruising Club en waarvan ik nu als lid ben aanvaard. Die zou ik weer zien als ik naar San Sebastian ging. Ik heb hen laten weten dat als Tim vrijdag 24 september naar Las Palmas zou vertrekken, ik naar hen toe zou komen. Dan zou ik in totaal een week hebben doorgebracht in Valle Gran Rey en dat was het mij wel waard. Want Valle Gran Rey is in alle opzichten een interessante plek, maar dat heb ik denk ik inmiddels wel aan jullie duidelijk gemaakt. Mijn kennissen in San Sebastian wilden voor mij reserveren, maar dat deed de Marina daar niet. Voor hen zijn deze maanden de voornaamste bron van inkomsten en zelfs reserveringen zijn voor hen niet zeker genoeg. Ik kan me dat met de heftige winden hier ook wel voorstellen. De kans dat je op een afgesproken dag daar niet kunt aankomen is ruim aanwezig. Toen ik overigens een keer op een morgen in het dorp rondliep groette mij de Israëlische Moty met wiens familie ik in Santiago jeu de boules had gespeeld. De wereld is toch zo klein. Hij was op weg naar de dokter, want die heb je blijkbaar niet in Santiago.

Ik reisde ook af naar San Sebastian omdat niet alleen de internetverbinding maar ook het gewone gsm verkeer problematisch is in Valle Gran Rey. Dat zal wel door de hoge bergen komen. Nooit eerder in een haven had ik problemen met mijn gsm, maar hier wel. Maar idyllisch is de baai wel, dat zal niemand ontkennen.

Op de woensdag hadden we de hele dag regen, dat had ik op de Kanarische Eilanden nog niet meegemaakt. Het bleef uiteraard wel warm en dat maakte dat alles erg klam aanvoelde. En op donderdag, de dag vóór vertrek, was er ineens een geweldige klap met veel stof op de weg langs de hoge rotsen. Het bleek dat een klein stukje van de rotswand naar beneden was gevallen. Gelukkig waren wandelaars daar nog zo'n 200 meter van verwijderd en een auto die daar naartoe reed was er ook nog een stuk vanaf. Toen de wandelaars en de auto ter plekke waren, hebben ze eerst wat puin van de weg geruimd voordat ze verder gingen. Tim, die bij mij op bezoek was en ik hebben dit schouwspel vanaf mijn boot gevolgd. Het is dus niet ongevaarlijk om die weg te nemen. Wij zeilers zeggen ook wel eens dat alle gevaar van het land komt.

Op vrijdag 24 september heb ik op de motor de 15 mijlen naar San Sebastian afgelegd want de wind kwam steeds recht van voren om het eiland heen. Daar aangekomen werd ik meteen uitgenodigd om de verjaardag van Zwitserse Bernard te vieren. En daar ontmoette ik alle anderen ook. Ik werd bijgepraat over het leven in de haven van San Sebastian. Bij het inchecken heb ik aangegeven dat ik wel twee weken wilde blijven. En dat heb ik uiteindelijk ook gedaan. Ik heb heel veel voeding ingekocht want er wordt vaak gezegd dat je je inkopen moet doen voordat je verder zuidelijk gaat. Daar zijn bepaalde dingen heel moeilijk te krijgen en ze zijn veel duurder als je ze al kunt kopen. Ik heb binnen ook netten opgehangen waar ik fruit en groente in kan doen.

De Zwitsers gingen het eerste weg, want die gaan in november met de ARC naar de overkant van de oceaan. Daarna willen ze na een bezoek aan het Caribisch gebied door het Panamakanaal en de Pacific op. Een reis rond de wereld. Dat is hun grote droom. En daarna gingen de Nederlanders naar een ankerplaats. Ze moesten hun zeilen laten repareren maar dat duurde wat lang en de haven is niet goedkoop. Na vijf dagen waren ze al weer terug. Het ging toch behoorlijk tekeer op die ankerplaats en na vijf dagen hadden ze het wel gezien. De Engelsen hadden een nieuwe computer en ik heb hen geholpen die aan boord te installeren. Het was zo'n nautische computer die tegen de omstandigheden op een boot moet kunnen. We hebben wat gaten geboord en wat leidingen getrokken. Ze zouden eerst naar Gambia gaan, maar toen bleek dat ze daar niet verzekerd zouden zijn hebben ze er toch maar van af gezien. De Nederlanders gaan daar nog wel naartoe.

Op de steiger heb ik veel contact gehad met Fransen. Er waren wel vier Franse boten en het was een gezellige toestand op mijn steiger. Ik heb met ze gegeten en gedronken. Daar zijn ze goed in. En natuurlijk elke dag Frans gesproken. Langzaam aan kwam ik er weer een beetje in. Want onderweg is Engels toch wel de voertaal. Eigenlijk zou ik nog eens beter Spaans moeten leren, want nu ken ik alleen een paar woorden. Ik kan het met mijn school-Latijn wel volgen, maar spreken is een andere zaak.

Op vrijdag 8 oktober was ik er helemaal klaar voor. De reis naar de haven Mindelo op de Kaapverdische Eilanden is ongeveer 800 mijlen. Een mooie tocht als alles goed verloopt. Ik vertrok 's morgens vroeg om 05.30, want dat is twee uren voor laag water en dan is de zee ter plaatse rustiger. De eerste 25 mijlen heb ik de motor bij moeten zetten omdat ik de wind en de golven op de kop had en ik de windversnellingszones moest passeren. Soms is het dan net alsof je in een wasmachine zit. De golven komen overal vandaan. Er staat bovendien nog een sterke stroming langs het eiland. Op sommige plaatsen heb ik 1,5 knoop gemeten. Toen de zon opkwam zag ik een groep hele grote dolfijnen. Dus niet die snelle kleine exemplaren, maar grote die ook heel langzaam voorbij kwamen. Een mooi gezicht zo op de vroege morgen. En daarna begon het te motregenen en vormde zich door de zon een complete regenboog. Op zee is zo'n natuurverschijnsel extra mooi omdat je hem helemaal van begin tot het eind kunt zien. Na die 25 mijlen kwam ik in wat rustiger water, maar de wind was nog steeds zuidwest 3 tot 4 en die kant moest ik nu juist op. Kruisen dus, maar ik wist dat de wind volgens de gribfiles die ik in de haven had bekeken de volgende dag al weer naar het noorden zou draaien.

De tweede dag van de overtocht, zaterdag, was een rustige dag. Er was niet veel wind waardoor mijn gemiddelde snelheid terugliep naar 3 knopen en dat betekent 72 mijlen per dag. De wind was inderdaad richting noorden gedraaid en was nu noordwest. Ik kon nu met halve wind tot ruime wind zeilen. 's Middags gaf mijn radardetector aan dat er een schip in de buurt was en inderdaad, een groot vrachtschip liep mij aan bakboordzijde op. Dat was het eerste schip dat ik tot dan toe had gezien. Verder zag ik weer vliegende vissen, net als voor de kust van Madeira bij Calheta. Tijdens een langere overtocht is het belangrijk dat je jezelf weet bezig te houden en dat je in balans blijft. Wat ik daarmee bedoel is dat soms heel kleine dingen een groot verschil kunnen uitmaken in hoe je je voelt. Luister ik normaal nooit naar een voetbalwedstrijd, nu kan een wedstrijd Duitsland - Turkije via de Duitse Wereldomroep een hoogtepunt van de dag zijn. Of een cabaretprogramma op de Nederlandse Wereldomroep, dat altijd op zaterdagochtend wordt uitgezonden. Een douche is ook iets speciaals, omdat je behoudend met je verse water moet omspringen. Ik heb zo'n zwarte zak, die als je hem met water vult en in de zon legt, binnen korte tijd warm water via een douchekop geeft. Die douche had ik voor de zondag gepland.

Maar op zondag kwam het er door behoorlijke slingering van de boot niet van om een douche te nemen. Dat stelde ik dus uit tot een later moment. Er kwam mij nog wel een groep grote dolfijnen begeleiden. Altijd weer een pracht gezicht, hoe sierlijk ze zich bewegen, en als ze groot zijn dan gaat dat heel langzaam. Verder was de oceaan leeg, geen schip te zien. Nu is de kans dat zeilers je tegemoet komen op dit traject wel heel erg klein, gezien de doorgaans heersende noordoostelijke winden. Er wordt wel gezegd dat de beste route naar het noorden vanaf de Kaapverdische Eilanden via het Caribisch gebied is. Twee oversteken dus, eenmaal naar het Caribisch gebied en eenmaal via de Azoren terug naar Europa. De gemiddelde snelheid bleef staan op 3 knopen, niet snel maar wel gestaag zoals ik in mijn logboek schreef.

De nacht van zondag op maandag heb ik goede voortgang gemaakt. De wind trok wat aan en de boot voer 4 tot 5 knopen. De gemiddelde snelheid over de tocht tot dan toe was opgelopen met een schamele 0,1 naar 3,1. Mij overkwam nog iets vreemds op die maandagmorgen. Terwijl ik in de kajuit zat dacht ik aan een groot stuk hout dat ik onderweg tegen zou kunnen komen. Dat is mij op andere reizen ook overkomen. Je hoort dan een klap en gaat snel naar de kuip. Daar zie je dan nog net een heel groot stuk hout drijven. Maar deze keer zat ik er alleen maar over te denken. En toen ik daarna in de kuip ging zitten zag ik meteen een enorme balk waar een hele grote spijker uitstak. De balk was zeker vijf meter lang en wel dertig centimeter dik, en dreef op nog geen drie meter van mijn boot voorbij. Gek hè, maar op zo'n moment geloof ik niet in toeval.

Op dinsdag, de vijfde dag op zee, nam ik mijn douche. Daar waren twee redenen voor. Ten eerste was er zo weinig wind dat ik de motor moest bijzetten. Ik moest sowieso stroom draaien, oftewel de hoofdaccu opladen, want die was gezakt tot een vulling van 35%. De windgenerator en het zonnepaneel kunnen met name bij lichte wind het stroomverbruik van de koelkast niet aan. En omdat er dus weinig wind was, was de oceaan ook navenant kalm. Een ideale situatie voor een douche. Maar ik deed het ook om me beter te voelen, want in de kuip zag ik een grote donkere kakkerlak en die kroop door een gat in het stuurboords opbergvak naar binnen. En dat geeft echt een domper op de dag. De grote donkere exemplaren zijn namelijk de vrouwtjes en die leggen eieren. Ik had al eens verteld dat ik zo'n exemplaar met een tang overboord geslingerd heb. Maar deze kreeg ik echt niet te pakken. Ik heb zelfs de houten roosters op de kuipbanken losgeschroefd om bij hem te komen. En toen ik een rooster waar hij onder gekropen was losschroefde zag ik hem het opbergvak insnellen en kon ik het verder wel vergeten met de jacht. In die opbergvakken zit namelijk een groot gat ter ventilatie van het motorruim. De motor heeft als hij loopt lucht nodig en via deze gaten moet hij aan zijn extra lucht komen. Toch heb ik al in meerdere boeken gelezen dat dit een zwakke schakel is in een boot. Ik heb al eens verhaald dat als de boot hevig slagzij maakt en blijft houden, het water niet terug kan stromen naar de kuipvloer met zijn afvoergaten, maar in het opbergvak terechtkomt en via dat gat in het motorruim en uiteindelijk de bilge. Het is goed om dit te weten en maatregelen te treffen om het afsluitbaar te maken. Ik moet dat nog doen. De afgelopen maanden heb ik gevochten tegen de kakkerlakken en ik had al een tijdje geen kakkerlak meer gezien. Ik heb gifdoosjes, plakdoosjes en een spuitbus. In totaal vond ik zo'n drie kleinere kakkerlakken, maar die waren allemaal door het gif doodgegaan. En omdat ik niets meer vond dacht ik dat ik er vanaf was. Maar dit grote exemplaar moet zich toch ergens aan boord hebben opgehouden, want ze komen niet midden op de oceaan ineens aanvliegen. Zoals gezegd, een domper op de dag, maar dat kun je oplossen door een heerlijke douche te nemen. En ik heb ervan genoten. De kakkerlak komt nog een keer aan de beurt. Zodra ik hem zie, grijp ik de spuitbus. Afwachten dus. Maar wat was deze snel! Ik heb nog vijf plakdoosjes erbij geplaatst.

Terwijl ik dit schrijf ben ik er nog opgewonden van. Het was dinsdagavond rondom tien uur toen mijn wekker ging en ik naar de kuip liep om mijn 360 graden uitkijk te doen. Maar toen ik nog geen stap verzet had, want zo groot is mijn kajuit nu ook weer niet, zag ik een donker ding over de vloer rennen van stuurboordszijde onder de toiletdeur door naar bakboordszijde. De kakkerlak! Wat was hij groot en snel. De vorige keer nam ik het mezelf kwalijk dat ik niet aan de spuitbus met gif had gedacht, maar hem met een mes te lijf ging. Nu greep ik mijn schijnwerper en de spuitbus voordat ik de toiletdeur open deed. Ik hoopte dat hij niet al snel de weg naar mijn slaapruimte had gevonden en daar verdwenen was. Ik slaap weliswaar tijdens het varen op de bank in de kajuit, maar het idee dat er in je slaapruimte ergens een grote kakkerlak rondloopt, is zacht uitgedrukt niet plezierig. Ik opende de deur met de schijnwerper aan en de spuitbus in aanslag en zag hem meteen. Hij probeerde tegen de gladde vloer van het toilet omhoog te kruipen en was al bijna achter de toiletpot. Blijkbaar beviel hem die route niet, want hij kwam terug en toen trof ik hem vol met het gif. En ondanks dat ik kon zien dat het gif zijn werk begon te doen, bleef ik spuiten. Het is geen damp wat er uit de spuitbus komt, maar echt vloeistof. Denk maar aan een plantenspray. In no time stond de toiletvloer onder het gif, en het liep naar beneden richting de deur. De kakkerlak was nu niet alleen aangeslagen, maar had zich op zijn rug gedraaid en spartelde met al zijn pootjes. Zijn totale lengte schat ik nu toch echt op vijf centimeter, het was dus een eerlijke strijd. Onder de insecten is hij zo groot als een reus. Het gif deed verder zijn werk, want hij baadde erin. Ik heb altijd een keukenzeem in het toilet liggen en daarmee heb ik hem uiteindelijk dood gedrukt. Kakkerlak en zeem heb ik overboord gesmeten. Daarna heb ik de toiletvloer goed schoongemaakt, want er wordt gezegd dat als je zo'n moederkakkerlak doordrukt ze nog snel eitjes legt. Maar met al dat gif over de vloer en het schoonmaken zullen de eitjes kapot zijn gegaan en door mij verwijderd. Daarna heb ik uitvoerig mijn handen gewassen en ben ik een tijdje in de kuip gaan zitten om frisse lucht op te snuiven en over deze overwinning na te denken. Zo snel al, dat was onverwacht! Maar wel fijn. En zo eindigde de dinsdag in een ware triomf.

De volgende ochtend, het is woensdag 13 oktober en de zesde dag op zee, werd ik volledig uitgerust wakker en heb eerst maar eens de afwas van de afgelopen dagen gedaan. Ik ben alleen, dus dagelijks afwassen op zee is niet nodig. Het afwassen gebeurt overigens met zeewater, om drinkwater te sparen. Na het afwassen drink ik in de kuip een kop thee en kijk uit over de oceaan. Er is nauwelijks wind en dus zijn er ook geen golven. Het is de oceaan op zijn vriendelijkst. De zon schijnt fel en met het zuchtje wind is het goed toeven in de kuip. En dan overkomt je wat eigenlijk bij elke langere overtocht gebeurt. Het maakt je niet meer uit wanneer je aankomt en de snelheid van de boot is niet meer zo belangrijk. Je zou zo nog wekenlang door kunnen gaan. Je bent in balans met jezelf en je omgeving. Daarom kunnen zeilers maar moeilijk omschrijven wat er werkelijk door hen heen gaat als ze in een haven aankomen. Het is een dubbel gevoel. Enerzijds is het in zicht krijgen van land iedere keer weer een feestelijke ervaring en de aankomst in de haven puur plezier. Anderzijds zou je nog weken hebben kunnen doorzeilen en komt er een abrupt einde aan die harmonie die je onderweg gevonden hebt. Ik wil hier geen zwevende teksten schrijven en filosofisch worden, maar het is gewoon een feit dat je tijdens en lange overtocht geestelijk een veranderingsproces doormaakt. En dat moet natuurlijk ook, want anders zou je gek worden. Ga maar na, de ene keer speer je met 5 tot 6 knopen door het water met windkracht 5 en leg je dagelijks meer dan 100 mijlen af. En het volgende moment dobber je met 2 knopen met windkracht 1 tot 2 en leg je dagelijks niet meer af dan 50 mijlen. Het contrast kan niet groter zijn. De motor bijzetten is voor een zeiler niet de uitkomst, bovendien heb je de brandstof die je verbruikt wellicht later nog hard nodig. Met de voorraad die ik aan boord heb, zo'n 160 liter in totaal, kan ik toch maar een beperkte afstand afleggen en dan is het gebeurt. Zonder brandstof kun je ook geen stroom meer draaien en de stroom kun je nog wel eens nodig hebben voor je marifoon, gps en navigatieverlichting. Net als met drinkwater moet je met je brandstof dus ook zuinig omgaan. En dan is het hoogst noodzakelijk dat je in balans komt met het contrast van de afgelegde mijlen. Een natuurlijk proces helpt je daar gelukkig bij.

De nacht van woensdag op donderdag werd een bijzondere nacht. Woensdag was er de hele dag hoegenaamd geen wind en ik heb lang liggen dobberen met de snelheid van 1 tot 2 knopen. Maar tegen zonsondergang kwam de wind ineens van alle kanten en zag ik rondom mijn positie zwarte regenwolken. Het begon dan ook te regenen en voor ik het wist kwam de wind van voren. De motor moest nu echt bij en zo is dat een hele tijd doorgegaan. De deining kwam gelukkig wel nog steeds vanuit het noorden, die had ik dus mee. En je zou zeggen dat wind tegen de golven in een onstuimige zee zou geven, maar dat bleef uit. Soms was het volstrekt windstil en op andere momenten kwam er weer zo'n regenbui en draaide de wind met sterkte 1 tot 2 alle kanten op. Dat betekent dat het een lange nacht zou worden, want slapen doe ik in dit soort overgangssituaties niet. Want dat dit een overgangssituatie was, was vanaf het begin duidelijk. De heersende winden in deze regio komen uit het noordoosten en de gribfiles voor zeven dagen die ik in San Sebastian nog had bekeken gaven daarin geen verandering te zien. Dat er perioden zouden zijn met weinig wind en dan met name uit het noordwesten tot westen, dat had ik wel gezien. Maar winden uit het zuiden kunnen alleen maar veroorzaakt zijn door die regenwolken. Even doorzetten dus, en uit dit gebied geraken. De volgende dag zou alles wel weer beter zijn.

Dat viel echter tegen, want de hele donderdag bleef het windstil. Pas om vijf uur 's middags was er een beetje wind uit een vrijwel vaste hoek. De wind was gedraaid naar het oosten en kwam op dat moment niet hoger dan kracht 1 tot 2. Vanaf dat moment ging ik dus met een snelheid tussen de 1,5 en 2,5 knopen vooruit. Ik heb de donderdag wel genoten van de zon en ik heb zelfs gevist. Helaas nog niets gevangen. Tegen zessen moest ik nog 260 mijlen afleggen. Maar je kunt ook zeggen dat ik er al 540 op had zitten. Toen ik met sigaar, gemaakt op het eiland La Palma, en Franse muziek op de zonsondergang zat te wachten in de kuip, keek ik nog eens naar het kunstaas dat ik de hele dag had gebruikt. Wat denk je? Zit er een plastic beschermhoesje over de haak zodat je je niet bezeert. En dat had ik er niet afgehaald. Ja, zo kun je natuurlijk ook niets vangen. Beginnersfout. Moest er zelf erg om lachen.

Op de vrijdag om 10.00 uur hoorde ik mijn windgenerator voor het eerst weer draaien en kreeg ik behoorlijke wind. De snelheid schoot omhoog en ik moest nog 200 mijlen afleggen. Mijn hengel heb ik ook weer van het kunstaas voorzien, deze keer zonder beschermhoesje, en uitgegooid. Het was een genot om weer normale snelheid te hebben. In mijn ogen gaat het bij zeilen, ik heb het vast al eerder gezegd, om het contrast. Zo zit je een tijdje in windstilte gebied en even later vaar je weer met een behoorlijke snelheid alsof de wind nooit weggeweest is. De vrijdag werd zo een prima vaardag, en ik keek uit naar een weekend met voldoende wind. Mijn verwachting was dan dat ik op zondag in Mindelo zou kunnen aankomen. Overigens had ik tweemaal beet en wist de vis op het laatste moment los te komen van de haak. Ik heb nog veel te leren bij het zeevissen, want ik klungel nog te veel met de hengel bij het binnenhalen.

Zaterdagochtend werd ik uitgerust wakker en gelukkig stond er nog steeds voldoende wind. Deze was zelfs wat aangetrokken want nu stond er windkracht 4 tot 5 en was de zee wat onstuimiger. Ik hoefde nog maar 125 mijlen tot aan het eiland São Vicente met de haven Mindelo. 's Morgens zag ik een grote zeilboot op behoorlijke afstand aan bakboord passeren. Toen ik door mijn kijker naar hem keek, leek het alsof hij op de motor voer want ik zag geen zeilen. Dat verbaasde me wel, want er was prima wind om te zeilen. Overigens had ik vrijdag nog een grote tanker gezien, maar die voer op zo'n grote afstand voor me langs dat zelfs de radardetector hem niet ontdekte. En op zaterdag voer ik door een school vissen met goudkleurige huid. Ik moet nog leren wat voor vissen dat zijn, maar ik denk dat het makrelen zijn. Ze sprongen soms recht omhoog het water uit. Ik ontdekte ze omdat ik aan mijn hengel hoorde dat ik beet had. Wederom wist ik hem tot aan de boot te krijgen, maar toen wist hij zich toch nog te bevrijden. Als je met meer mensen aan het vissen bent, dan haalt de een de hengel in en zodra hij dicht genoeg bij de boot is pakt de ander de lijn en haalt de vis binnenboord. Maar ik moet het alleen doen en ik wil niet vooroverbuigen over de reling, want dat brengt het gevaar met zich mee dat je met een golfje overboord kiepert. De boot komt dan nog wel aan op zijn bestemming maar ik niet, en dat is niet de bedoeling. Ik zal nog wel uitvinden hoe ik de vis het veiligst binnenboord krijg. Ik heb een grote haak en een schepnet, dus attributen genoeg. Maar voorzichtigheid is geboden. 's Avonds zakte de wind wat in en werd de voortgang minder. Tegen zonsondergang moest ik nog 95 mijlen. Maar het maakt natuurlijk helemaal niet uit of ik nu zondagavond of maandagochtend aankom. Liefst niet in het donker, maar dat heb je ook niet altijd voor het uitkiezen. En met radar en plotter is het me nog altijd gelukt om een haven in de nacht aan te doen als het moet. En daar waren in het verleden best lastige havens bij waarbij de ingang van de jachthaven goed verborgen lag en er een overmaat aan lichtjes in de haven was.

Om twee uur 's nachts werd ik ingehaald door een cruiseschip, maar dan heel langzaam omdat hij pas 's ochtends op de Kaapverdische Eilanden aan hoeft te komen. En daar kun je goed zonder, als solozeiler. Want door zo'n langzaamaan actie blijft dat cruiseschip een groot deel van de nacht in je buurt. En dan kun je niet gaan slapen. Vissers en cruiseschepen zijn de vervelendste dingen die je 's nachts kunnen overkomen. Vissers moeten altijd daar zijn waar jij bent, en cruiseschepen varen vaak in cirkeltjes rond totdat het ochtend is. En als jij daar dan in de buurt bent, kun je het slapen helemaal vergeten want je kunt je radardetector of radarwaarschuwing niet aanzetten. Je zou gek worden van het constante alarm. En als je het alarm uitzet, dan heb je tijdens de korte slaapjes geen waarschuwing. Vissers kom ik uiteraard veel tegen langs de kust, maar dan toch wel een behoorlijk aantal mijlen van het land. En cruiseschepen vind je uiteraard bij de populaire toeristische bestemmingen zoals de Balearen of de Engelse Kanaaleilanden om er maar even twee te noemen waar ik er flink last van heb gehad. Nou ja, het is misschien wel voorlopig de laatste nacht op zee. Dus wat geeft het, slaap haal je zo in als je eenmaal in de haven bent. Dat zeg ik nu wel, maar de ervaring leert me dat zelfs als je de hele nacht zonder te slapen hebt doorgebracht, je in de haven niet langer dan zo'n drie uren kunt slapen want dan ben je toch te nieuwsgierig naar de haven. En dat is maar goed ook, want als je langer zou slapen dan slaap je de nacht niet meer. Zo zie je maar weer, de natuur regelt het allemaal perfect.

Deze foto is gemaakt door een vriend die ik in november 2010 in Mindelo (Kaapverdische Eilanden) heb leren kennen.
Ik kwam hem tegen na de doldrums op weg van St. Helena naar St. Maarten en hij gaf mij 50 liter diesel.

De volgende morgen, op de zondag, zag ik al om 09.00 uur op 45 mijlen van mijn bestemming het eerste eiland. Het was het grote eiland Santo Antão dat ten noordwesten van mijn bestemming São Vicente ligt. Ik heb mijn hengel weer uitgegooid, want ik zou nog vele uren varen voordat ik in de haven aankwam. Even later zag ik ook duidelijk het eiland São Vicente. Wat mij trouwens 's middags opviel is dat de zon hier gloeiend heet is. Je moet echt wel wat op je hoofd hebben, anders loop je een zonnesteek op. Het kanaal tussen de twee eilanden is weer zo'n windversnellingszone en ik heb dus op de voorhand gereefd. Toen ik op stuurboords gangboord schubben zag liggen, wist ik dat ik bezoek had gehad van een vliegende vis. Blijkbaar had hij zich weer naar het water kunnen verplaatsen. De meesten zijn niet zo gelukkig en belanden dan in de pan, want ze zijn goed te eten. Dat heb ik zelf nog niet ervaren, maar zoiets lees je in elk boek over reizen in deze gebieden. Vlak voordat ik de haven van Mindelo binnen ging maakte een vliegende vis een sierlijke bocht in de lucht van zeker driehonderd meter lang voor mijn boot. Een prachtig gezicht, zo sierlijk.

Om 19.00 uur plaatselijke tijd kwam ik in de haven van Mindelo aan. Toen ik zag dat er tientallen schepen geankerd lagen, heb ik ook ervoor gekozen om te ankeren i.p.v. in de dure jachthaven te gaan liggen. Ik heb tot 21.00 uur gewerkt om alles aan boord weer aan kant te hebben en heb bovendien heel veel spullen aan dek verwijderd i.v.m. diefstal. Het is bekend dat er in de haven van Mindelo veel gestolen wordt. Morgen ga ik mij hier inchecken met scheepspapieren en paspoort. Ik heb de gele Q-vlag gehesen, dus ze weten dat ik wil inklaren. Hier blijf ik minstens een maand en dan ga ik over eind november of begin december beginnen aan de overtocht over de Atlantische Oceaan naar het Caribisch gebied. En als dat nieuw voor jullie is, dan is dat mooi, want zoals je weet: Zeg nooit waar je naartoe gaat, want dan moet je!

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

5e reisverslag van Henk Oosterwijk 2010

En daar lag ik geankerd in de mooie baai van Mindelo. Mooi omdat de huisjes kleurig zijn in Oud-Portugees koloniale stijl, en er tientallen zeiljachten geankerd liggen. Bijna allemaal wachten ze op het moment waarop de overtocht naar de Carib kan plaatsvinden. En dat is eind november, begin december want dan is het orkaanseizoen afgesloten. Ik ankerde in een druk gebied om zo dicht mogelijk bij de steigers van de Marina te zijn. Toen ik daar ankerde riep Chris vanaf de steiger dat zij in de Marina lagen. Ze waren zondagmiddag uit San Sebastian vertrokken en zaterdag hier aangekomen, terwijl ik vrijdagochtend vroeg vertrokken was en op zondag aankwam. Maar je spreekt dan ook over een heel ander type boot. Zij hebben een grote Beneteau Oceanis. Bij mij duurt het gewoon wat langer, maar ik ben nog altijd aangekomen op de plaats van bestemming. Ik wilde dus dicht bij de steigers ankeren omdat ik met mijn dinghy roeien moet om aan de kant te komen, immers ik had mijn oude buitenboordmotor aan Tim gegeven.

Ik heb ingecheckt bij de havenautoriteiten en mijn ankergeld bij de Marina betaald voor een maand. De volgende dag heb ik bij Kai, de Duitse eigenaar van de Marina, een buitenboordmotor gekocht. Het is een viertakt, 4 pk Tohatsu en hij heeft dus even wat meer power dan mijn vorige. Hij is ook wat zwaarder, namelijk 26 kg maar bij het gebruik dat ik ervan ga maken kan ik die extra power goed gebruiken.

Zwitserse Gerry die ik op de ankerplaats bij Las Palmas had leren kennen, lag ook geankerd en toen ik mijn buitenboordmotor gekocht had ben ik bij hem gaan ankeren. Niet lang daarna zaten we aan een biertje op zijn boot en hebben bijgepraat. Op een avond zag ik ineens een heel groot zeil vlakbij mijn boot. Ik zag het terwijl ik binnen in de kajuit zat. Het was pikdonker en het zeil was te dichtbij. Ik ben naar buiten gegaan en zag een trimaran met volle zeilen tussen de geankerde boten door varen. Er was gelukkig niet al te veel wind. Ik vertrouwde het niet zo en heb gekeken hoe ze op veertig meter naast me ankerden. Het waren Portugezen en het ankeren ging weer eens op de slordige manier. Anker laten zakken, rubberboot opblazen en de wal op om ergens wat te gaan drinken. De volgende dag begreep ik dat hun motor het niet deed, en om je anker goed in te graven moet je motorvermogen hebben. De volgende ochtend om zes uur hoorde ik iemand heel hard fluiten. Toen ik naar de kuip ging zag ik dat het Gerry was. Het anker van de trimaran was gaan krabben en zo was hij afgedreven en tegen Gerry's boot aangevaren. Ik ben meteen in mijn rubberboot gestapt en Gerry deed dat ook. Samen hebben we de trimaran de Marina in gesleept. De mannen op die boot waren ons dankbaar want zelf konden ze niets doen. Gelukkig had Gerry geen schade. Omdat hij erg opgelucht was nam hij een ochtendbier. Ik heb het aanbod om zo vroeg al een biertje te drinken afgeslagen.

En dan was er mijn verjaardag op zaterdag 23 oktober. Ik heb nog nooit in mijn leven zoveel regen gezien. Er was ruim van tevoren voor gewaarschuwd, want er kwam een depressie over de eilanden heen. Het begon vrijdagmiddag heel onschuldig met wat donkere wolken en veel wind. In no time was mijn lichtaccu gevuld door de windgeneratoren. En ik heb ze op een gegeven moment zelfs moeten afzetten. En toen begon de regen door te zetten. Toen ik in Mindelo was aangekomen en door de straten liep zag ik overal schotten en zandzakken voor de deur. Het was bloedheet en geen wolkje aan de lucht. Maar toen ik vroeg waarvoor dit diende wezen ze op de lucht en begreep ik dat het met de regen te maken had. Nou, op 23 oktober begreep ik pas echt hoe het in elkaar zat. Als het hier regent, dan komt het ook met bakken tegelijk de hemel uit. Ook weer een nieuwe ervaring.

Zondagmiddag ben ik met de Engelsen voor het vieren van mijn verjaardag uit eten gegaan. Het was heerlijk met vele gangen en er werd zelfs nog aan mijn tafel happy birthday gezongen, maar dan in het Portugees of Kaapverdiaans. En zo vlogen de dagen voorbij. Dagelijks kwamen er andere jachten bij en velen wachten op het moment voor de oversteek net als ik. Tijdens zo'n maand in een haven gaat de routine toeslaan. Je hebt 's morgens je wandelingetje naar de bakker en neemt in het café een kopje koffie. Je slentert de markt eens over om te kijken wat voor verse producten ze die dag hebben. En je komt altijd wel een zeilcollega tegen die een praatje met je wil maken. Dan zijn er natuurlijk op de koele perioden van de dag altijd wel een paar klusjes aan boord te verrichten. Maar dat kun je gezien de tijd die je ervoor hebt heel rustig aan doen. En voor je het weet gedraag je je net zo langzaam als de Kaapverdianen. Als de zon aan de hemel brandt, doe je sowieso niet veel meer. Maar wachten is moeilijk, zeker als je veel zin hebt in de oversteek. Toch heeft het ook zin, want je moet hier aan het water en de voeding wennen. Iedereen heeft wel even maagklachten gehad of is aan de dunne geweest. Maar daar moet je even doorheen. Je systeem gaat eraan wennen. Want al het water dat hier vloeit is geen natuurlijk water zoals wij dat hebben, maar gemaakt uit zeewater. En je hebt hier in deze warme oorden weer wat andere bacteriën dan bij ons in Europa. Het heeft dus zin dat je hier even een tijdje acclimatiseert. In het Caribisch gebied zal het niet veel anders zijn dan op de Kaapverden.

Een bekend technisch verschijnsel in warme oorden is de dieselbacterie. Heb ik ook gehad op de Middellandse Zee en toen heb ik ook daarover geschreven. Die kan vooral goed gedijen in diesel waar water in zit en die warm wordt door de zon. Nu heeft Chris, de Engelsman, een trechter met daarin een duur filter dat water van diesel scheidt en die mocht ik gebruiken. Zo heb ik met een lege jerrycan van hem al mijn jerrycans met reservediesel nog eens apart gefilterd. Voor de oversteek is het immers belangrijk dat je onderweg geen verstopte filters krijgt, of nog erger de dieselinjectors opblaast omdat daar water in is gekomen. Wellicht heb je je motor nog nodig om stroom te draaien onderweg als er geen wind is voor de windgeneratoren en er door wolken ook niet al te veel zon op het zonnepaneel schijnt. En dan heb je je motor natuurlijk nodig bij aankomst of om bij absolute windstilte toch nog wat voortgang te hebben door langzaam op de motor verder te varen. Lang kun je dat overigens niet doen, want zoveel diesel kun je niet meenemen op een boot van acht meter. En zo staat alles in het licht van de oversteek die drie tot vier weken zal gaan duren.

In de Marina leerde ik Ierse Sam en Engelse Peter kennen. Peter had met zijn gezin al rond de wereld gezeild, en deed dat nu in een boot met meer comfort nog eens in zijn eentje over. En Sam was in zijn jongere jaren met zijn zeilboot in het Caribisch gebied en Zuid-Amerika geweest. Altijd heel leerzaam om een avondje met zulke kennissen door te brengen. Ook al is de informatie misschien al wat over de houdbaarheidsdatum.

Op donderdag 4 november ging ik met vier Duitsers, twee Engelsen en een Ier met de veerboot naar Santo Antão. Dat is het eiland dat ten westen van São Vicente ligt. We hebben daar een busje gehuurd met chauffeur en een gids die Engels spreekt. We hadden daar een geweldige dag, want de natuur op dat eiland is heel anders dan op São Vicente. Op São Vicente is niet veel te zien, dacht ik, maar op Santo Antão zijn veel bossen, ravijnen, een enorme krater, bergen, kortom een fantastische natuur. En ik heb het idee dat de groente en het fruit dat je op het eiland São Vicente kunt kopen van dit eiland komt.

Op maandag 8 november huurden Chris en Penny, Sam en ik een pick-up truck waarmee we het eiland São Vicente, waar Mindelo de havenplaats is, verkenden. Vanaf de haven leek het land erg dor en oninteressant, maar als je over het eiland rijdt kom je toch plekken tegen waar mooie zandstranden zijn of waar groente en fruit verbouwd wordt. Met windmolens halen ze water omhoog om de kleine stukjes vruchtbare grond te irrigeren. Het ziet er indrukwekkend uit als je in het kale landschap rondrijdt en ineens palmbomen, windmolens en tuinen ziet. Net als oases in een woestijn, zo stel ik me dat voor. We hebben een prima dag gehad en het was goed om het eiland eens verder te bekijken dan alleen de havenplaats Mindelo.

Sam vertrok en even later vertrokken ook Chris en Penny. De uittocht richting Brazilië en de Carib was begonnen. Op zondag 21 november vertrok de ARC vanuit Las Palmas op Gran Canaria naar St. Lucia. De zaterdag ervoor ging ik van mijn ankerplaats naar een steiger in de Marina. Nu kon ik makkelijker vers water inslaan en de laatste voorbereidingen voor de overtocht treffen. Ik had me voorgenomen om woensdag 24 november aan de overtocht te beginnen. Overigens vond er nog een vervelend incident in de Marina plaats voordat ik daar aan de steiger lag. Een Noor die al binnen enkele dagen bekend stond om zijn alcoholgebruik - hij was een echte alcoholist - had al meerdere incidenten op zijn naam staan en werd de Marina uitgezet. Maar omdat hij geen anker had voer hij rondjes in de baai op de ochtend dat ik de Marina inkwam. Gelukkig was hij niet meer in de Marina want dan zou hij mijn buurman zijn geweest. Ik had er al over gedacht om een andere ligplaats te kiezen vanwege hem, maar de plaats die ik kon krijgen was te gunstig om ervan af te zien. Die ochtend waren er drie politie agenten in de Marina en het bleek dat ze gekomen waren om hem aan te houden. Hij had niet alleen een andere gast in het water gegooid, maar ook een politie agent aangevallen. Volgens Kai was het voor het eerst sinds het bestaan van de Marina dat een dergelijk incident was voorgevallen. Ik kan ook niet anders zeggen dan dat ik een prima tijd voor anker in de haven heb doorgebracht en dat de Marina bijzonder veilig is. Maar ja, één zo'n onberekenbare gast en je hebt de poppen aan het dansen. Zijn vrouw klaagde hem aan wegens het stelen van de boot die op haar naam stond, en zo heb je alle ingrediënten voor een spannende morgen. Met een boot van de Marina gingen de agenten naar het Noorse schip toe en haalden de man van boord. Hoe dat verder justitieel is afgelopen weet ik niet, maar je moet geen problemen met de politie maken op de Kaapverdische Eilanden. Dat geldt trouwens voor de meeste landen. In ieder geval lag ik heerlijk rustig op mijn ligplaats zonder deze Noorse amokmaker.

Ik vertrok op woensdag 24 november uit de haven van Mindelo, terwijl ik wist dat er een depressie aankwam en ik ver naar het zuiden moest varen om de passaatwinden op te pakken. Normaliter kun je die oppakken op 16 graden Noord, maar nu moest ik onder de 15 graden Noord varen. Het spel met Herb - die schepen van weersinformatie voorziet m.b.v . de SSB zender/ontvanger - was begonnen. Ik had zelf de gribfiles goed bekeken en gezien dat ik waarschijnlijk zelfs naar 13 of 12 graden Noord moest varen. Herb bevestigde al mijn vermoedens in zijn gesprekken met andere zeilers. Hij raadde velen aan om onder de 15 graden Noord te geraken. Dat zijn meestal zeilers die met de ARC vanaf Las Palmas zijn gestart op zondag 21 november. Ik had dus het voordeel dat ik al veel zuidelijker zat. Maar toen ik met goede wind uit de haven wegvoer, nam die zienderogen af toen ik eenmaal op zo'n 10 mijlen van Mindelo verwijderd was. En uiteindelijk had ik slechts windstilte. De motor moest aan en dat doe je niet snel in het begin als je nog 2100 zeemijlen moet afleggen. Maar zoals gezegd, om 20.00 uur UTC bevestigde Herb dat ik echt even door moest zetten naar het zuiden. Ik praat zelf niet met Herb omdat ik geen zendlicentie heb. Apparatuur mag je aan boord hebben, maar zenden mag niet zonder licentie en daar houd ik me aan behalve wat betreft onderonsjes met andere zeilers of wanneer er zich een noodgeval zou voordoen. De SSB zend- en ontvangapparatuur heb ik vooral als extra veiligheidsmiddel aangeschaft. Terug in Nederland zal ik wellicht alsnog mijn licentie proberen te halen. En zo voer ik dus een zuidwestelijke koers om op het beoogde punt te geraken waar ik de passaatwinden kon oppakken.

De hele nacht heb ik moeten motorzeilen, want het was volledig windstil. Maar 's morgens trok de wind aan naar windkracht 4 en kon ik weer heerlijk zeilen. Diezelfde dag ving ik ook nog een vis, die ik meteen schoonmaakte en met citroen besprenkelde. De volgende dag zou ik hem dan in de pan bakken met wat knoflook en een uitje. Een goed vooruitzicht.

Op vrijdag 26 november, de derde dag op zee, had ik de hele dag 5-10 knopen NO wind. Dat is niet veel, maar ik kon toch zuidwestelijk doorvaren met een snelheid van zo'n 3,5 knopen. Voor het avondeten heb ik lekker van de vis gesmuld en ik heb nog een vis gevangen die ik weer voor de volgende dag heb weggelegd. Dat is ook om te kijken of ik zonder enige blikvoeding op de oceaan zou kunnen overleven. Ik heb genoeg blikvoeding bij me voor meer dan een maand, maar je weet het maar niet wanneer je afhankelijk zou kunnen zijn van wat de oceaan je biedt. 's Avonds heb ik weer naar Herb geluisterd en die stuurde iedereen naar bezuiden 15 graden Noord. Ik zat op dat moment op 15 graden Noord en 28 graden West. Een goede uitgangspositie dus, hoewel de wind licht zou blijven gedurende de komende vijf dagen. Maar als je boven de 15 graden Noord zou zitten, dan kreeg je hetzij variabele lichte wind of zelfs westenwind, waar je dan tegenin moet boksen om richting de Carib te gaan. Herb nam vakantie tot zaterdag over een week en we zouden hem dus een weekje moeten missen. Ik voer verder door naar het zuidwesten en geraakte zo onder de 15 graden Noord. We zullen moeten afwachten wat de komende dagen ons brengt, maar de oostelijke passaatwinden van 15 to 20 knopen laten nog even op zich wachten. Overigens had ik de afgelopen 3 dagen geen ander schip gezien.

Gedurende de nacht zag ik twee vrachtschepen. Zo zie je maar weer, als je het over de duivel hebt trap je hem op zijn staart. 's Nachts moet er ook een grote vis aan de haak zijn geslagen, want 's morgens stond mijn hengelhouder halfstok en was de lijn gebroken. Zaterdagmorgen meteen een nieuwe lijn geprepareerd en snel weer uitgezet in de hoop toch ook die dag weer een vis te vangen voor de pan op de volgende dag. Gedurende de nacht had ik ook mijn eerste ervaring met zgn. squalls, dat zijn donkere wolken waar veel wind en soms regen uit komt. Deze donkere wolken brachten wel wind maar geen regen. Ze kunnen gevaarlijk zijn als je veel zeil hebt opstaan. Maar gelukkig is mijn boot ondertuigd en kan ik de zeilen zelf in barre omstandigheden gewoon laten staan. Toch zal ik me meer op deze squalls moeten voorbereiden, want het kan een keer mis gaan. Als je ineens meer dan 30 knopen wind voor je kiezen krijgt, dan heeft elke boot daar last van. En met heel veel zeil op kan het in extreme omstandigheden leiden tot mastbreuk. 's Morgens was de wind even weg, dus de motor bijgezet voor het acculaden en mijlen maken. Ik koerste nog steeds aan op een zuidwestelijke koers en inmiddels zat ik onder de 15 graden Noord. De winden bleven gelukkig ook uit de goede hoek komen, namelijk uit het noordoosten.

Dat laatste veranderde op zondag, de vijfde dag op zee, want toen draaide hij naar zuidoosten en vervolgens naar het zuiden. De motor moest gedurende de nacht ook even weer bij, want er stond even geen zuchtje wind. Overdag heb ik heel rustig 2 tot 2 1/2 knoop gevaren en ben in de kuip een boek gaan lezen. Normaliter luister ik graag op de zondag naar de Wereldomroep. Dat begint 's morgens met Vroege Vogels, daarna is er een cabaretprogramma en de hele middag is er Langs de Lijn met het sportnieuws. Maar de ontvangst was zo slecht dat je er niet lang naar kon luisteren. En terwijl ik dus een boek zat te lezen in de kuip hoorde ik opeens een diep ademen. En jawel, twee zgn. pilotwhales begeleiden me en kwamen regelmatig boven water om diep adem te halen. Het was heel indrukwekkend want ze kwamen heel dicht bij de boot en ze zijn toch nog behoorlijk groot hoewel het een kleinere walvissoort is. Het heeft zo'n uur geduurd en toen verdwenen ze. Op zo'n moment denk je niet meer aan de Wereldomroep, want dit is van een hoger gehalte. 's Avonds trok de wind, in tegenstelling tot de weersverwachting, weer wat aan en deed de boot zo'n 3 tot 31/2 knoop. Het zou volgens de verwachtingen nog twee dagen kalm weer blijven. Ik zou blij zijn als ik de passaatwinden vol in de zeilen zou hebben.

De maandag verliep rustig, maar de wind was wel helemaal naar zuidwest gedraaid en dat betekende dat ik af en toe niet eens richting west kon varen maar iets noordelijker. De wind was wat aangetrokken naar 10 knopen, maar de boot liep toch niet harder dan zo'n 3 knopen. Dinsdag zou er niet veel verandering in komen, maar ook via de SSB radio hoorde ik via de ARC die dagelijks contact hebben dat woensdag de passaatwinden weer gaan waaien. Afwachten dus, maar de dag had nog iets anders voor mij in petto. Zo tegen half vijf 's middags begon mijn radardetector te piepen en zag ik aan de horizon in de zon een prachtig megajacht mijn richting uitkomen. Hij kwam dichterbij maar voer voor mij langs richting de Carib zonder ook maar in enige vorm contact te maken. Ik had mijn marifoon bijgezet en de verrekijker klaargelegd. Toen ik in 2007 van Portugal naar de Azoren voer, kwam mij zo'n megajacht tegemoet en werd er druk vanaf de brugvleugel gezwaaid. Maar deze keer was er dus helaas geen contact. Ik voelde ook niet de behoefte om zelf via de marifoon contact te maken. Zij kwamen immers naar mij toe varen en dat was beslist ook om eens even naar dat kleine zeilbootje te kijken.

Ik ging een donkere nacht tegemoet, met veel squalls en bliksemflitsen. Bovendien werd het windstil en moest de motor worden bijgezet. Alsof dat nog niet allemaal genoeg was, draaide de wind in de ochtend naar west en had ik hem dus op de kop. De ARC boten die veel noordelijker voeren, hadden daar al langer last van, en ik dacht daarvan vrij te blijven. Mis dus, wind op de kop en maar afwachten wanneer de passaatwinden uit het noordoosten weer zouden aantrekken. Er waren zelfs ARC boten die Mindelo binnenliepen om er te tanken en dan daar de dinsdag te blijven liggen omdat woensdag er pas weer kans was op passaatwinden. Maar ik was inmiddels al meer dan 450 mijlen verwijderd en moest het doen met het huidige weerbeeld. En zo dobber je dan totdat er iets gaat veranderen. Als het zo bleef zou de overtocht inderdaad een maand i.p.v. de gehoopte drie weken duren. Aan de andere kant moet je de overtocht ook genieten en dus nam ik een goed boek en vermaakte me in de kajuit.

Op woensdagochtend was het dan eindelijk zo ver, de wind kwam eindelijk uit de goede hoek en was ook krachtig genoeg. Ik had in ieder geval het begin van de passaatwinden zone gevonden en voor mij was dat voldoende. Want Barbados ligt op de Noorderbreedte die ik nu voer en ik kon er dus recht naar toe varen. Ging ik nog zuidelijker op zoek naar hardere passaatwinden dan moest ik later weer een noordelijker koers varen. Ik was in ieder geval geweldig in mijn nopjes dat ik nu de zeilen kon zetten voor de komende 1600 zeemijlen. Want een eigenschap van de passaatwind is dat hij uit een constante hoek waait en met een vrij constante kracht. Een snelle berekening leerde mij dat ik door de windstiltes zo'n twee dagen had verloren en op drie weken is dat acceptabel.

Maar op woensdagavond begreep ik al dat ik te vroeg gejuicht had. De wind nam zienderogen af en ik ging een rustige nacht in. De volgende morgen was de lucht tot aan de horizon grijs en er viel veel regen. Wind was er niet meer en ik besloot dan ook op de motor zo ver mogelijk naar het zuiden te varen. Ik had nog 60 liter diesel in jerrycans en iets minder dan 3/4 van de 65 liter tankinhoud. Die 60 liter moest ik in ieder geval bewaren voor de komende twee weken. Het zou nog spannend kunnen worden als ik de passaatwinden niet spoedig zou vinden. Want dan moet je dobberen en afwachten wanneer de wind terugkomt. Na een roggebroodje met champignonragout besloot ik om de tank half vol te houden. Ik zou dus nog een stukje op de motor varen en hem dan uitdoen. Dobberen dus en afwachten. Want uit de berichtgeving van de ARC deelnemers die ik op de SSB radio elke dag volg, zaten de passaatwinden gisteren bij 10 graden Noorderbreedte. Dat was te ver om even naar toe te varen. Dat zou drie dagen varen op de motor in beslag nemen en zoveel diesel had ik helemaal niet. Ik moest dus afwachten totdat de winden in mijn regio weer gingen waaien.

Op woensdag volgde ik nog een interessante situatie bij één van de ARC deelnemers die niet zo ver van mij verwijderd voer. Vier van zijn zes accu's waren gaan koken en die had hij moeten afkoppelen. Dat betekent dat hij nog maar 1/3 van zijn accucapaciteit over had. Elke zes uren moest hij nu bijladen en gelukkig had hij veel diesel bij zich. Via een andere deelnemer die die dag het net beheerde gaf hij zijn positie en koers en vaart door aan de ARC organisatie. De meeste ARC deelnemers hebben namelijk niet alleen een SSB radio aan boord, maar ook een modem waardoor ze email kunnen versturen. Zo'n modem ga ik misschien nog op St. Maarten kopen want ik heb me laten vertellen dat veel elektronica daar heel goedkoop is. Via zo'n modem kan dus de netwerkbeheerder van die dag de gegevens doormailen naar de ARC organisatie. Niet dat die veel kunnen doen, hooguit wat technisch advies geven. Als er hulp moest komen omdat de boot niet meer verder kon, dan zou dat van andere ARC deelnemers moeten komen die bij hem in de buurt zijn. Stel dat je geen accustroom meer hebt aan boord, dan heb je geen communicatie meer, maar als je een elektronische zelfstuurinrichting hebt dan houdt die er ook mee op. Dat betekent dat je de komende twee weken dag en nacht aan het roer staat. Als je dan slechts twee mensen aan boord hebt, bijvoorbeeld een echtpaar, dan wordt dat toch echt een hele zware taak. Ik ben blij dat ik niet alleen een elektronische zelfstuurinrichting heb, maar ook mijn Ariës windvaanzelfstuurinrichting en die heeft namelijk alleen wind nodig en geen stroom.

Op vrijdag 3 december, de tiende dag op zee, hoorde ik op het ARC-net dat menig deelnemer zich zorgen begon te maken over een te late aankomst. Sommigen hadden een hotel geboekt en anderen moesten een vlucht halen. Een veelgenoemde datum was 19 december, op die dag zouden ze al op St. Lucia moeten zijn. Velen lagen maar wat te dobberen, net als ik, wegens gebrek aan wind. Maar 's middags trok de wind ineens aan en begon ik vaart te maken. Zou er dan toch eindelijk een eind komen aan die dagen van windstilte en lichte briesjes? Van mij mocht het, want als je 2100 zeemijlen moet afleggen en je doet 700 mijlen in tien dagen dan duurt de overtocht wel erg lang. Nu heb ik niets gereserveerd en wat mij betreft is er geen deadline, maar ik moet ook rekening houden met de gevoelens van het thuisfront. Die heb ik gezegd dat het drie tot vier weken zou duren, afhankelijk van de wind. Als het langer dan een maand zou duren, dan zouden zij zich toch zorgen gaan maken. Dus een beetje vaart is dan wel gewenst.

Op zaterdag leek de wind wat constanter te worden, in ieder geval wat de richting betreft. De wind kwam uit Noordoost, zoals een passaatwind zou moeten zijn, alleen de kracht was nog niet 15 tot 20 knopen maar 7 tot 8 knopen. Uit alle weerberichten die ik via het ARC-net hoorde bleek dat de komende dagen de wind iets zou aantrekken en dan met name naarmate men zuidelijker zat. Ik bevond me op 12 graden 30 minuten Noord en dat zou dus zuidelijk genoeg moeten zijn. Toen ik op zaterdag naar het ARC-net luisterde en de B-groep klaar was, probeerde ik een radiocheck uit te voeren. Ik riep iedereen die mijn signaal hoorde op om te reageren en een Amerikaan pakte dat op en we hadden een leuke conversatie. Hij zat achter mij en was benieuwd naar de wind op mijn positie. Ik kon hem met die 7 tot 8 knopen niet echt gelukkig maken, dat begrijp je wel. Wellicht zou ik later nog eens van hem horen. Ik heb deze dag ook een heerlijke zoetwater douche genomen. Mocht ook wel na anderhalve week, het deed me echt goed.

Zondag 5 december zag ik de hele dag zwermen vliegende vissen een eenmaal zag ik toen ze opvlogen uit het water een gifgroene vis op hen jagen. Ik moet toch nog eens wat leren over de verschillende soorten vissen, want als je zo'n vis aan de haak slaat zou je hem gewoonweg niet durven eten vanwege zijn angstaanjagende kleur. Ik weet dat je alle vissen kunt eten die je tijdens de oceaanpassage vangt, er zijn geen giftige vissen in die omgeving. Bij riffen van eilanden zijn die er wel en moet je van de lokale bewoners horen welke je niet kunt eten. En dat kan van eiland tot eiland verschillen. Is de ene vis bij een eiland eetbaar, dan hoeft dat voor dezelfde vis bij een ander eiland niet zo te zijn. Het is maar een weet. Ze worden namelijk giftig door het rif. Op zondag besloot ik ook om het weer wat noordelijker op te zoeken. Het leek dat de passaatwinden hun intrede deden en dat gold ook voor de noordelijker breedten.

Maandag liet ik door de ARC Net-coördinator van die dag de groeten overbrengen aan Willem van de Flying Swan, die ik kende via onze gezamenlijke vriend Jan de Jong uit 's Gravenmoer. Met Willem en Jan heb ik voor mijn vertrek nog eens een avondje bij Jan gedineerd en met Willem gepraat over zijn plannen en de mijne. Het was dan ook niet vreemd voor mij dat ik hem via het ARC-net via de SSB radio hoorde. En omdat ik al contact had gemaakt voor het testen van mijn radio met de Net-coördinator van zijn groep, kon ik dit verzoek makkelijk via hem doen. Daarna ben ik nog eens bezig geweest met mijn antennetuner, want op de een of andere manier werkte die niet. Het probleem lag uiteraard weer eens in een stekkertje en toen ik dat verholpen had kon ik ook zelf contact opnemen met Willem. Toevallig was hij zelf net online met zijn groepje ARC-deelnemers en kon ik hem toen hij klaar was aanspreken. We hebben even kort opgelijnd en afgesproken dat we dagelijks na zijn babbel met zijn groepje even met elkaar spreken. Op dit moment lag Willem 320 zeemijlen achter mij. Toch mooi hoe je met zo'n SSB radio dan toch contact kunt onderhouden want met je marifoon kun je zo'n afstand niet overbruggen. Ze zeggen altijd dat je met je marifoon net zover komt als je uitzicht bij een heldere dag hebt naar de horizon om je heen. Het houdt dus al snel op. Willem en ik vonden het beiden bijzonder dat we op deze manier elkaar midden op de oceaan tegenkomen. Wie had dat gedacht.

's Avonds had ik een leuk gesprek met een jonge Engelse koopvaardij officier. Mijn radardetectoralarm ging af en toen ik achteruit keek dacht ik aan de lichten een zeilboot te herkennen die een stoomlicht toonde omdat hij op de motor voer. En dan was hij niet al te ver van mij verwijderd. Ik riep hem op via de marifoon en toen bleek het een vrachtschip te zijn op grote afstand. Het enige nadeel dat je met de radardetector hebt is dat je je eigen radar weliswaar kunt aanzetten, maar dan detecteert je detector jouw radar en geeft een constant alarm af. Het is dus of de radardetector aan of de radar. Nu is dat geen probleem, maar ik deze keer zat ik er met mijn waarneming behoorlijk naast. Niet dat het gevaar opleverde, want zoals gezegd bleek de afstand veel groter te zijn dan ik dacht. Zoiets had ik in de Golf van Gibraltar 's nachts ook al eens waargenomen. Maar we raakten in gesprek en uiteraard wilde hij graag weten waarvandaan ik was vertrokken en waar ik heen ging. Zij gingen zelf naar Barbados om brandstof te bunkeren en daarna bleven ze een maand op Grenada. We wensten elkaar een veilige reis en gingen weer uit elkaar. Want hij vaart er naar Barbados nog vijf dagen over en ik doe er nog twaalf dagen over als ik elke dag zo'n 100 zeemijlen kan afleggen. De laatste twee dagen lukt dat aardig en hoe meer ik westelijk kom, des te meer wind zou er moeten komen. Afwachten maar, maar die ontmoeting via de marifoon met de koopvaardij officier was een leuke afleiding voor de avond.

Dinsdag 7 december was alles anders. Er was veel wind en een behoorlijke zeegang. Degenen die ten noorden van mij zaten hadden meer wind en meer zeegang, maar ik vond mijn positie wel zo aangenaam. Toen ik besloot om toast met tonijn en mayonaise te eten en klaar was met de bereiding daarvan, zorgde zware zeegang ervoor dat alles op de vloer belandde. Uiteraard heb ik het toch opgegeten, maar eerst moest er behoorlijk worden schoongemaakt. Even tevoren was er zeewater door het luik gekomen dat een beetje openstond omdat ik voor de wind uitvoer en geen golven over dek verwachtte. Het werd dus een dag van droogmaken en schoonmaken, niet ongewoon op een zeilboot trouwens. 's Middags had ik kort radiocontact met Willem van de Flying Swan die weer in contact staat met een Nederlands groepje zeilers in de ARC. Omdat de ontvangst voor iedereen die dag slechter was dan de vorige dagen hebben we besloten om morgen wat meer gegevens met elkaar uit te wisselen. Willem was vooral geïnteresseerd in mijn reisplannen en nodigde de andere Nederlanders ook uit om mee te luisteren.

Woensdag 8 december was een bijzondere dag voor mij want op die dag evenaarde ik het aantal dagen op zee tijdens de reis van de Azoren naar Brest in 2007. Dat was de langste periode dat ik op zee was geweest zonder een haven aan te doen. En nu ging ik daar dus overheen tijdens deze reis. En ik was op de helft van mijn overtocht, maar dat moment had ik op dinsdag al bereikt. Ik had 1100 zeemijlen afgelegd en het was nog 1100 zeemijlen naar Barbados. Maar het tweede deel van de reis beloofde sneller te gaan dan het eerste gedeelte waarin ik toch veel windstilte periodes heb meegemaakt. Nu lag dat heel anders en speerde ik met vijf tot zes knopen door het water met een windkracht variërende van windkracht 5 tot windkracht 7. Een groot verschil. Op woensdag besloot ik ook om een polshorloge om te doen en die op UTC-2 te zetten om alvast te wennen aan het grote tijdsverschil van vier uren als ik straks in Barbados aankwam. Ik had immers de afgelopen weken helemaal volgens UTC geleefd en het werd tijd om daarvan af te stappen door eerst het horloge maar eens twee uur terug te zetten. De boordklok bleef zoals gebruikelijk op UTC afgestemd. Want bijv. de tijden voor weerberichten en weerfaxen worden allemaal in UTC gegeven. En daarom heb ik al bij de aanvang van mijn reizen in november 2005 besloten om de boordklok altijd op UTC te hebben staan. Woensdag was tot nu toe de zwaarste dag van de reis, want ik kreeg vijf grote buien over me heen met windkracht 7 soms oplopend tot 8. Maar de Sogno d'Oro kwam er goed doorheen. En daarna scheen de zon weer, maar waren de golven nog wel erg hoog. Bij het zeilen gaat het allemaal om het contrast wat zo aantrekkelijk is. Ik heb het al vaker gezegd.

's Middags kwam er een tweemaster achterop en haalde me langzaam in. Het waren Ieren en via de marifoon hadden we een goed gesprek van zo'n kwartier. Zij deden mee aan de ARC en zaten in groep B. De reden dat ik hen nog nooit op het ARC-net had gehoord is dat ze weliswaar een SSB radio hadden, maar er niet mee konden zenden. Als ik in St. Lucia was, dan was ik welkom om een Ierse Whisky van het merk Bushmill te komen drinken. Tot eind december zouden ze op St. Lucia blijven. Hun boot heette Ocean Hobo.

De volgende dag meldde ik mijn ontmoeting met de Ocean Hobo aan de ARC-netcoördinator van die dag van groep B via de SSB radio. Zo weten ze toch dat alles goed is aan boord van dat schip. En 's middags had ik mijn dagelijkse praatje met Willem van de Flying Swan. Toch plezierig om even bij te praten via de radio.Hij bood aan om namens mij een email aan mijn kinderen te sturen. Hij kan namelijk met zijn iridiumtelefoon aangesloten op zijn laptop email versturen.Dat aanbod heb ik maar al te graag aangenomen en ik heb hem de emailadressen gegeven. 's Avonds zou hij ze dan versturen en misschien kon hij tijdens onze middagbabbel de volgende dag al een reaktie laten horen. Verder waren de golven nog steeds hoog, zo'n drie tot vier meter, en de wind hard. Maar de voortgang richting Barbados verliep helemaal naar wens. 's Avonds heb ik het passaattuig weer opgezet omdat ik dan een rechtstreekse koers naar Barbados kon varen.

Op vrijdag 10 december had ik 's middags weer contact met Willem en hij had de email verstuurd maar nog geen reaktie ontvangen. Verder kenmerkte deze dag zich door vier zware buien die overkwamen met hoge golven, veel wind en massa's regen. Door de laatste werd ik helemaal verrast, want ik was op dat moment aan het afwassen. De wind die in deze laatste bui zat was het hevigst en ook binnen werd je alle kanten opgesmeten. Maar Sogno d'Oro kwam ook hier weer goed doorheen en de afstand tot Barbados bedroeg nog maar 750 zeemijlen. Ik had met omwegen om wind te zoeken al 1500 zeemijlen afgelegd en zat daarmee op 2/3 van de af te leggen totale afstand. En nu maar hopen dat de wind op sterkte bleef.

Zaterdag begin met zware bewolking en veel regen, maar later klaarde het op. Ik had contact met Willem, hij had een email van Carlien ontvangen en die heeft hij mij voorgelezen. Toch mooi, dat je met die moderne technieken zelfs midden op de Atlantische Oceaan contact kunt hebben met je dierbaren. Verder verliep de dag prima. Heb goed gegeten, rijst met goulash, en daarna een lekkere sigaar gerookt in de kajuitingang. Daar zit ik het liefst, met mijn zitvlak in de kuip en mijn voeten op het trapje van de kajuitingang. Dan zit je beschut tegen wind en regen, behalve natuurlijk als hij recht van achteren komt. En alle instrumenten die ik nodig heb om te navigeren heb ik aan weerszijden van me. Zo heb ik al menig mijltje afgelegd, turend door de sprayhood naar de horizon. 's Avonds heb ik weer geluisterd naar de weerman Herb die mensen over de oceaan loodst met weervoorspellingen toegespitst op jouw positie. Altijd weer leerzaam om te horen hoe hij dat doet.

Op zondag 12 december vond ik voor het eerst een dode vliegende vis in stuurboords gangboord. Hoe lang hij daar gelegen heeft, weet ik niet maar gisteren lag hij er nog niet. Ik heb hem maar in het water gegooid en niet gebakken, want hij kan uren in de zon hebben gelegen. Op het ARC-net hoorde ik dat deelnemers die ten westen van 56 graden West zaten geen wind meer hadden. Veelal gingen ze op de motor verder hoewel het voor hen nog een heel eind is naar St. Lucia. Als het mij overkomt zal ik goed moeten berekenen wat ik nog met mijn voorraad diesel kan doen. Maar dat zien we wel als het zover is. Op dit moment zit ik op 51 graden West en is de afstand tot Barbados 500 zeemijlen.

De maandag en dinsdag stonden helemaal in het teken van het aftellen tot de aankomst. Gelukkig bleef ik die dagen wind houden en kon ik meer dan 100 zeemijlen per dag afleggen. Als ik dit kon volhouden dan zou ik vrijdag in de ochtend op Barbados aankomen. Maandagavond had Willem trouwens nog een email aan mijn kinderen verstuurd met mijn positie en mogelijk tijdstip van aankomst. De volgende dag was er weer een reaktie van Carlien en die heeft hij mij voorgelezen. Op maandag hadden we trouwens ook nog contact met een andere Nederlandse boot die niet aan de ARC meedeed, maar wel met ons opzeilde. Zij wilden aanvankelijk naar Martinique varen, maar door contacten met ARC-deelnemers gingen ze nu toch naar St. Lucia. Dinsdag gaf ik Willem aan dat ik er de komende twee dagen ook nog eens over zou nadenken of ik niet toch naar St. Lucia zou varen en Barbados zou overslaan. Het voordeel van aankomst in St. Lucia is natuurlijk wel dat daar honderden gelijkgestemden verblijven. Ze zijn allemaal blij en trots dat ze de overtocht goed doorstaan hebben. Aan de andere kant is het programma voor hen gevuld met ARC-feestjes en daar zou je als niet-ARC-deelnemer niet aan mee kunnen doen. Je zou dus een tijdlang aan de zijlijn staan totdat dit hele feestgebeuren weer was afgelopen. En dan praat je toch over het nieuwe jaar. Barbados had dan het voordeel dat je daar weer andere mensen kon ontmoeten met wie je Kerstmis en evt. ook nog Oud en Nieuw zou kunnen vieren. Ik zou er nog eens goed over nadenken. St. Lucia was trouwens een dag langer doorvaren en er was nog steeds sprake van windstilte in de buurt van de eilanden. Ik had nog genoeg diesel voor het afleggen van zo'n 100 zeemijlen, maar moest daar dus voorzichtig mee omgaan.

De volgende dag werd het vraagstuk van de bestemming, Barbados of St. Lucia, snel voor mij opgelost. Nu had ik zelf al een voorkeur voor Barbados omdat ik daar in alle rust kon wennen aan het weer aan land zijn. Op St. Lucia zou ik met alle ARC-deelnemers opgesloten zijn in een Marina-complex en dat zou dus een stuk drukker zijn. Maar 's morgens keek ik op de boot alles nog eens na en toen ik bij de mast was, zag ik dat een strip waarmee het lummelbeslag van de giek vastzit was afgebroken. Nu zat hij nog vast aan één strip, want het lummelbeslag zit met twee strips vast aan weerszijden van de giek. Een reparatie, wellicht wat laswerk, was zeker nodig en dat kun je dan beter laten doen op Barbados bij Willy's Boatyard, dan op St. Lucia waar al die ARC-deelnemers aandacht vragen voor hun reparaties. Op het ARC-net had ik dagelijks gehoord van zaken die gerepareerd moesten worden en daar zaten wat fikse reparaties bij. Sue Thatcher die mijn lidmaatschap bij de Ocean Cruising Club had ondersteund en die ik op Porto Santo had ontmoet, zei over de oceaanoversteek het volgende. Je moet proberen om met zo min mogelijk schade de overkant te halen. En daarmee bedoelt ze dat je sowieso schade zult oplopen, groot of klein, maar moet proberen om het binnen de perken te houden door regelmatige controle. En daar heeft ze groot gelijk in. Je kunt een oceaanoversteek niet vergelijken met het normale dagzeilen of een oversteek naar Engeland. Het materiaal is gedurende drie weken of meer continue blootgesteld aan grote krachten door wind en golven en dat wreekt zich een keer. De wind was inmiddels wel wat gaan liggen, maar ik hoefde nog maar 200 zeemijlen af te leggen naar ........Barbados dus. 's Middags kreeg ik via Willem een uitgebreide email van mijn zoon Jan-Jaap. Dat doet goed terwijl je de laatste mijlen aan het afleggen bent, want 's avonds ging de wind liggen en dobberde ik wat rond. De laatste loodjes wegen het zwaarst.

Op de laatste volle dag op zee, donderdag 16 december, zag ik 's avonds dat de oude genua die ik slechts voor het passaatzeilen gebruik bovenin een scheur had. Een scheur van zeker een halve meter, maar gelukkig aan de rand waar hij makkelijk te repareren is. Nu was ik toch wel blij dat ik afgelopen jaar bij terugkomst uit IJsland door de Vries twee zeilen, grootzeil en genua, uit het zwaarste materiaal heb laten maken. Met die twee zeilen was ook na deze oversteek niets aan de hand. Donderdag was overigens de 23e dag op zee.

En wat zal ik verder nog over de vrijdag vertellen. Het was gewoonweg fantastisch om Barbados in de ochtendgloren op te zien doemen. Ik heb ingeklaard bij Port St. Charles en daarna ben ik doorgevaren naar de stad Bridgetown. Daar lig ik nu voor anker en probeer de nacht door te slapen. Ik ben heel gelukkig en tevreden over de tocht. Hij was lang door vele windstiltes, maar hij was ook onvergetelijk. En daar had ik ook op gehoopt. 's Morgens vond ik nog twee kleine vliegende vissen in het gangboord. Ze zijn mooi, ook als ze dood zijn. En het schijnt op Barbados een delicatesse te zijn, een broodje vliegende vis. Morgen ga ik dat allemaal uitproberen. En later schrijf ik er misschien nog over. Maar nu ben ik doodop en ga eerst eens goed slapen.  

Groeten.

Henk Oosterwijk
a/b Sogno d'Oro

6e reisverslag van Henk Oosterwijk
ontvangen 16-03-2011

Op Barbados heb ik genoten van de stad Bridgetown en had ik een leuk contact met een aantal Duitsers op de ankerplaats. Dagelijks ging ik de stad in en daar leerde ik op de eerste dag al Michelle kennen. Zij heeft een hotdog/hamburger kraampje nog voordat je de brug oversteekt naar het centrum van Bridgetown. Elke ochtend hadden we een babbeltje met elkaar en toen het bijna kerstmis was heb ik haar een transistorradio gegeven. Ze had een oud dingetje dat met plakband nog aan elkaar hing. Ach, en ze had me zoveel over Bridgetown en Barbados verteld dat ik vond dat ze wel een kerstcadeau had verdiend. Met de kerstdagen lag ik met griep op bed. En dat duurde wat mij betreft veel te lang, want ik was er wel twee weken ziek van. Ik hoorde toen dat het ook in Nederland heerste.

Op 29 december vertrok ik naar het eiland St. Lucia. Dat is 24 uren varan vanaf Barbados en mijn Zwitserse vrienden waren daar na 33 dagen op de oceaan te zijn geweest in de marina. Onze hereniging was heel bijzonder, we hadden elkaar veel verhalen te vertellen. Samen hebben we oud en nieuw gevierd met een etentje in een restaurant in de marina. Er was live muziek in de vorm van een jongen die in zijn eentje de prachtigste muziek speelde op een steeldrum. En om twaalf uur vloog iedereen elkaar om de hals en werd er druk gezoend. Ik was blij dat ik het op St. Lucia in de marina vierde. Ik heb daar lang in de marina gelegen voordat ik buiten in de Rodney Bay ging ankeren. Mijn Zwitserse vrienden waren vertrokken naar andere baaien op St. Lucia maar kwamen eigenlijk teleurgesteld weer terug. Veel te veel verkopers die dagelijks aan je boot verschijnen en iedereen die maar probeert om geld van je te krijgen. Tijdens mijn verblijf in de marina kwam er op een dag een Engels stel langs die zeiden dat ze me kenden van La Linea, een Spaanse ankerbaai vlakbij Gibraltar. Ik herkende ze en ik had ze inderdaad in 2007 daar ontmoet. Ze hadden inmiddels een andere boot en lagen geankerd in de Rodney Bay. Met hun boot heb ik als bemanning een wedstrijd meegezeild naar Martinique en weer terug. Was best enerverend want er was veel wind en hoge golven en tot overmaat van ramp brak op de terugweg zijn stuurkabel en moest er met een noodstuurinrichting worden gestuurd. Dat heb ik gedurende de veertien zeemijlen terug naar St. Lucia op me genomen door op het achterdek te gaan zitten en met mijn voeten de noodhelmstok te bewegen. Er kwamen toen ik daar zo zat een aantal squalls over en ik regende helemaal nat. Toch hadden we veel lol, want we waren met vier kerels en er was er niet een die droog bleef. Het was dus sowieso een natte boot. Heel anders dan mijn boot, waar je eigenlijk altijd droog kunt blijven. Toen de Zwitsers weer terug waren in Rodney Bay en de laatste inkopen hadden gedaan vertrokken we samen naar de plaats Le Marin dat in het zuidoosten op Martinique ligt. Zij wilden daar nog een paar weken blijven en ik ging na vier dagen al weer verder en ankerde in het noordwesten van Martinique in de prachtige baai van St. Pierre. Ik wilde zeilen en niet in de haven blijven.

Zo kwam ik de volgende dag, het was inmiddels 1 februari, na langs het eiland Dominica te zijn gevaren, aan op het eiland Iles des Saints in de baai bij Pain du Sucre. Het werd een onvergetelijke nacht, want dit was de slechtste ankerplaats die ik ooit had beleefd. De boot werd heen en weer geschud door de golven die van drie kanten de baai in konden komen. Blijkbaar stond de wind verkeerd, want anderen hebben daar een heel leuk verblijf gehad. Ik ging de volgende dag snel anker op en ben doorgevaren naar het eiland Guadeloupe. Inmiddels had ik via de SSB radio weer contact met Willem van de Flying Swan en hij gaf mij de tip om in een baai te ankeren in het noordwesten van Guadeloupe. Daar kon je via het internet inklaren en het plaatsje heette Deshaies. Het was zo'n lieflijk plaatsje dat ik daar twee dagen bleef liggen.

Van daaruit ben ik overgevaren naar het eiland Montserrat waar ik in Carr´s Bay verbleef. Ik heb daar maar één nacht geankerd gelegen want ook daar was veel deining van de golven. Heel vroeg in de ochtend ben ik toen overgevaren naar Antigua waar ik in English Harbour aankwam. English Harbour is een belevenis op zich. Nelson heeft daar vroeger een ankerplaats gebouwd met gebouwen waar reparaties voor zijn schepen konden plaatsvinden. Die oude gebouwen zijn er nu nog en er is een klein museum. Het geheel heet heel toepasselijk Nelsons Dockyard. Je ziet er veel luxe grote schepen. Ik heb er mijn ogen uitgekeken naar die fantastische grote zeilschepen. Jaarlijks vinden daar ook heel bekende wedstrijden plaats. Ik had op de ankerplaats een leuk contact met Canadezen, maar na zes dagen voelde ik dat ik toch weer verder moest. Je kon oud worden in English Harbour. Voor je het weet doe je mee aan de wekelijkse Engelse quiz en kom je er nooit meer weg.

Ik voer in een recordtempo naar St. Maarten en kwam op 11 februari om 03.00 uur ´s nachts aan in Marigot Bay, dat is aan de Franse kant van het eiland. ´s Middags voer ik door de brug de Simpson Bay Lagoon in en maakte daar ook weer contact met Willem Winters en zijn vrouw. Die lagen geankerd aan de Nederlandse kant. Met mijn dinghy kon ik in vijftien minuten naar hen toevaren, wat ik dan ook gedaan heb. We hebben heerlijk bijgepraat en natuurlijk ging het ook over de vraag hoe de reis nu verder zou verlopen. Zij blijven nog een jaar in het Caribisch gebied en gaan hun boot tijdens het orkaanseizoen opleggen in Trinidad. Ze vliegen dan naar Nederland en komen pas in november weer terug en cruisen dan weer vrolijk door de Carieb. Ik had me voorgenomen om rustig tot eind februari in Simpson Bay Lagoon te blijven om na te denken over het verdere verloop van mijn reis. Omdat Willem Winters vroeger lid was van Watersportvereniging De Amer geef ik hier op zijn verzoek het adres van zijn webpagina: www.flyingswan.nl. Dan kunnen degenen die hem kennen hem via deze website volgen.

Op een gegeven moment kwam Duitse solozeiler Axel, die ik op Graciosa en Gran Canaria had leren kennen, bij Sint Maarten aan. Hij was vertrokken vanaf Las Palmas en had de oversteek in 22 dagen gedaan. Bij hem was wel veel kapot gegaan onderweg en daar waren ook zaken bij die de overtocht minder prettig maken. Wat dacht je bijvoorbeeld van een toilet dat het niet meer doet, of een windvaaninrichting die het laat afweten? Nee, Axel had heel veel pech onderweg en via emails heb ik hem voortdurend aangemoedigd om door te zetten. Ik had hem beloofd dat ik hem met mijn dinghy tegemoet zou varen en dat heb ik op de dag van aankomst dan ook gedaan. Gewapend met een handmarifoon ben ik onder de brug door naar buiten gegaan, de Simpson Bay in. Daar stond nogal wat wind en hoge golven, dus ik moest nog aardig oppassen met mijn dinghy. Maar we hadden via de marifoon contact en al snel had ik mijn dinghy aan zijn boot vastgebonden en was ik aan boord. Het weerzien was geweldig en net toen we elkaar wat verhalen wilden vertellen zagen we dat de brug naar de Lagoon openging. We waren nog op behoorlijke afstand van de brug, dus maar even snel marifooncontact met de brugwachter. Hij zou ons er nog doorlaten als we er nu aankwamen. Eenmaal binnen in de Lagoon hebben we aan de Nederlandse kant een ankerplaats gevonden. Axels boot heeft namelijk 2,65 meter water nodig. Mijn boot maar 1,25 meter. En aan de Franse kant is het behoorlijk ondiep. Ik had Axel laten weten dat ik hooguit tot het einde van de maand februari zou blijven en dan verder zou reizen. We hebben een aantal dagen met elkaar opgetrokken en op woensdag 2 maart ben ik de Lagoon uitgevaren. Bij mijn afscheid waren Axel en Amerikaanse Scott aanwezig in hun dinghies en Willem met de Flying Swan en de Minor, een Nederlanse boot die ook met de ARC was overgestoken en die ik van SSB radio contact kende. Het afscheid was daarom des te intensiever omdat ik had aangegeven dat ik naar Panama zou reizen om daar door het kanaal te gaan en dan rond de wereld te varen! Ik had er lang en goed over nagedacht en vond dat ik dat moest doen. Het was nu of nooit! De boot was nog nooit zo goed uitgerust geweest en aan ervaring schortte het mij inmiddels niet. Ook de leeftijd gaat een rol spelen. Ik ben nu 57 jaar, en dat is een hele mooie leeftijd voor zo´n grote onderneming waar fysieke inspanning gepaard gaat met kennis en kunde. Op naar Panama dus.

Voordat ik aan de tocht naar Panama begon had ik het weer gedurende een aantal dagen goed gevolgd. De Caribische Zee is in de buurt van Colombia en Panama zoiets als de Golf van Biskaje in Europa. Het water kan met die sterke passaatwinden uit het noordoosten geen kant op. En dat geeft hele hoge golven. Je moet dus een beetje oppassen als je aan die tocht begint. Ik had gezien dat het gedurende zo´n zeven dagen rustig bleef en leek me lang genoeg om aan die tocht van elf dagen (1100 zeemijlen) te beginnen. Als het weer onderweg toch zou omslaan, dan kon ik altijd nog uitwijken naar de ABC eilanden. Het zeilmeisje, Laura Dekker, was momenteel even terug in Nederland om op de HISWA wat te vertellen over haar reis tot nu toe en haar boot lag bij Bonaire. Althans dat is wat ze zelf in haar Weblog schrijft. Ik passeerde haar nu dus eigenlijk want in haar Weblog schreef ze ook dat ze liever bij Bonaire wachtte dan later bij het eiland Tahiti. Ikzelf wilde zo snel mogelijk door het Panamakanaal. Ook op de Pacifische Oceaan heb je te maken met seizoenen en moet je af en toe buiten het orkaangebied een goed heenkomen zoeken. Dat betekent dat je je reis goed moet plannen. Daar is een heel goed standaardwerk over geschreven en dat is het boek World Cruising Routes van Jimmy Cornell. Maar eigenlijk is de basis van dat boek afgeleid van een Engels boek dat al veel langer bestaat en dat heb ik ooit gekregen van Jan de Jong van Watersportvereniging De Amer. Een fantastische gift, en hij heeft er iets moois in geschreven voor mij. Met die twee boeken gewapend ben ik in april 2010 begonnen aan deze lange reis. De bedoeling was om eerst de Kaapverdische Eilanden te bereiken en als dat allemaal goed verliep over te steken naar de Carieb. En als daar alles goed ging, dan zou ik verder kijken waar de reis naartoe ging. Ik sloot een wereldreis niet uit, maar sprak er zo min mogelijk over. Het is ook zo arrogant om aan het begin van zo´n reis te zeggen dat je even om de wereld gaat zeilen met een boot van 8 meter. Gelukkig heb ik de ervaring van twee reizen die elk anderhalf jaar hebben geduurd en ik weet dus wat mijn boot waard is in barre omstandigheden. Dat vertrouwen deel ik trouwens met de hele Midgetclub, nu ik daar zo eens over nadenk. Maar goed, je kunt het maar beter niet van de daken schreeuwen en rustig stap voor stap afleggen. En dat betekent dus dat ik nu voor het eerst van mijn leven de ingang naar het Panamakanaal ga zien bij Colon. Op zich al geen verkeerd avontuur met eigen boot.

Zoals verwacht verliep de reis naar Panama rustig. De meeste dagen had ik goede wind en maakte een voortgang van 80 tot 120 zeemijlen per dag. Ik had weinig last van squalls, hoewel ik ze vooral ´s nachts wel over zag komen. De extra wind die dat met zich meebracht kon ik goed gebruiken en bracht mij niet in de problemen. Af en toe kwam ik een vrachtschip tegen en dat gebeurde vooral tijdens de nacht. Gelukkig waarschuwde mijn radardetector mij bij dergelijke ontmoetingen. Slechts een keer kwam een schip wel erg dichtbij en minderde snelheid toen hij mij passeerde. Die was duidelijk geïnteresseerd in dat kleine zeilbootje. Maar meestal bleven ze op flinke afstand en kon ik nadat ze ver genoeg gepasseerd waren weer mijn hazeslaapjes pakken. Het koken onderweg was af en toe door de zeegang niet mogelijk en ik verloor dan ook weer wat kilo's die ik in de Simpson Bay Lagoon had vergaard. Sowieso val je af als je eenmaal op zee niet meer aan de verlokkingen van fastfood aan de wal blootgesteld staat. Want dat moet eerlijk gezegd worden, als je eenmaal weer aan de wal bent is het moeilijk om van een hamburger met milkshake af te blijven. Dat is namelijk iets wat je aan boord niet zo gemakkelijk klaarmaakt en waar je echt zin in hebt als je weer aan de wal bent. Ik heb dat ook ervaren bij andere zeilers die lange tijd op zee zijn geweest. Toen ik nog zo'n 150 zeemijlen van mijn bestemming af was, zag ik hele velden planten in de zee drijven. Of ze van de Colombiaanse kust afkomstig waren weet ik niet, maar vermoed ik wel. Het was een vreemd gezicht, zoveel groen midden op zee.

En dan nu even een technisch stukje voor de zeilliefhebber. Als ik een grote tocht ging maken met veel dagen op zee, dan zou ik vooraf vier zaken in verband met de giek controleren. Zoals de zeiler weet kunnen er ongekende krachten op de giek staan. Nu heb ik met name voor de wind en met ruime wind gezeild. Bij mij zijn de volgende vier zaken kapot gegaan door de krachten die erop staan. Dat is het lummelbeslag, de blokken van de neerhouder, de stoppers op de overloop en de bevestiging van de bulletalie. Tijdens deze trip naar Panama waren het het bovenste blok van de neerhouder dat losscheurde (roestvrijstalen beugel brak af) en de stoppers van de overloop (die bleven vastzitten omdat ze verbogen waren door het geweld waarmee de slede tegen de stoppers komen bij gijpen met windkracht 6). Wat het laatste betreft zullen er lieden zijn die zeggen dat je dan een stormrondje moet maken in plaats van te gijpen. Nou, laat ik je nu vertellen dat je op zee met achteropkomende golven van drie meter niet zomaar even een stormrondje maakt zonder zelf het gevaar te lopen ernstig beschadigd te raken. Het lummelbeslag was overigens op de oceaanoversteek volledig afgebroken. En dan praat je toch over behoorlijk dik roestvrijstaal. Ik heb het in St. Lucia eraf laten halen en een nieuwe laten construeren waarvan elke component tweemaal zo dik roestvrij staal is als de vorige. Ik heb dus nu niet alleen de dikste zeilen (bij de Vries laten maken in de zomer van 2009) maar ook het dikste lummelbeslag wat er op mijn boot past. En zo denk ik dat ik nog wel meer componenten zal vervangen door steviger materiaal in de nabije toekomst. Zo, dit was het gedeelte voor de echte liefhebber.

Zondagmiddag tegen twaalven keek ik uit over de zee. Een vliegende vis zocht zijn plek in het water verderop en het viel me toen pas op hoe klein ze hier zijn in vergelijking met elders. Hier zijn ze zo groot als de sardientjes in een blikje. Zien ze in het groot er vliegend al uit als elfjes, in het klein is deze vergelijking nog toepasselijker. Ik hou van vliegende vissen omdat ze er vliegend zo teer en doorzichtig uitzien. Elke dag vind ik ze op mijn dek, uiteraard allemaal al lang dood. Ze zijn gedurende de nacht tegen mijn boot opgebotst en op dek blijven liggen. Af en toe als ik toch bij de mast moet zijn ruim ik ze op. Er moet ook een vogel 's nachts als passagier zijn meegevaren want mijn hele buitenboordmotor en een gedeelte van de kuip waren ondergepoept. Jammer dat ik hem niet heb gezien, want ik was achteraf heel erg benieuwd wat voor vogel het geweest is. En toen ik op die zondagmiddag 13 maart zo in gedachten over de zee tuurde, zag ik linksvoor de contouren van de bergen van Panama. Ik had het kunnen weten want de laatste 50 mijlen zou ik de kust volgen. Maar ik had er helemaal niet meer aan gedacht en daarom was de verrassing des te groter. Na 11 dagen varen zag ik nu voor het eerst weer land. Altijd een heel bijzonder moment. Ik had trouwens mijn genua ingerold en de boot voer alleen op grootzeil nog 2,5 tot 3 knopen. Door de golven ging de boot geweldig op en neer, maar het was nodig om zo langzaam te varen. Panama is een dermate belangrijke mijlpaal voor mij dat ik er met daglicht, of in ieder geval tegen daglicht, de haven aan wil doen. Tot nu toe heb ik altijd gewoon doorgevaren, of ik nu met licht of in het donker in de haven aankwam deed er niet zo veel toe. Met radar en het navigatieprogramma op de laptop aangesloten op de gps vond ik mijn weg in de haven altijd wel. Maar dit was te bijzonder om in het donker te beleven. En zo sloop ik langzaam richting Colon met de bedoeling er de volgende dag in alle vroegte aan te komen.

Om halftwaalf 's avonds lag ik even voor 20 minuten een hazeslaapje te doen, toen ik het alarm van mijn stuurautomaat hoorde en de boot behoorlijk overhelde. Dan weet je dat de automaat het niet meer aankan en er iets aan de hand is. Mijn ST4000 Raymarine stuurautomaat kan het niet meer aan als de wind aantrekt tot boven de 35 knopen. Dat is windkracht 8 en hoger. Voor de kust van Teneriffe had ik die wind meegemaakt in een wind versnellingszone voor Santa Cruz en toen had ik mijn dinghy verloren. Ik ben snel naar buiten gegaan en heb de stuurautomaat ontkoppeld. Ben zelf aan de helmstok gaan zitten en met alle macht wist ik de boot weer op koers te krijgen. Het viel me op dat de hele lucht pikkedonker was terwijl achter me aan de horizon het lichter was. Het bleek om een enorme squall te gaan waar heel veel wind en regen in zat. Als ik niet kleddernat wilde worden moest ik snel weer naar binnen. Nu weet je dat die windvlagen niet langer duren dan hooguit tien minuten. En gelukkig was de wind al weer afgezwakt tot normalere proportie toen het echt begon te regenen. De stuurautomaat kon het nu weer overnemen en ik kon naar binnen. Snel alle patrijspoorten dichtgedaan en de schotten erin gezet bij de kajuitingang. En toen kwam het met alle geweld naar beneden. Je moet er toch respect voor hebben voor dat natuurgeweld. Ik ben binnen gaan zitten en kon de voortgang via mijn computer volgen. De radardetector stond aan dus ik werd gewaarschuwd als er een groot schip aankwam. Toen ik later de luiken er weer uithaalde en naar buiten ging zag ik pas van welke omvang die squall geweest was. Colon kon je helemaal niet meer zien, want daar was hij heen getrokken. En tevoren had ik aan de horizon bij Colon veel licht gezien. Ik ben blij dat ik niet voor anker lag in de haven van Colon want ik denk dat er wel een aantal schepen van hun anker geraakt zijn in dat geweld. Never a dull moment op zo'n zeilreis denk ik dan maar!

De aankomst in de haven van Colon was bizar. Op de bekende ankerplaats trof ik slecht één zeilboot aan, en de nabijgelegen watersportvereniging bestond niet meer sinds twee jaren. Ik kreeg het advies om naar Club Nautico te gaan en dan moest ik een stukje terugvaren. Toen ik daar aankwam zag ik gelukkig diverse masten. Club Nautico heeft geen steigers, dus je moet er ankeren, maar het terrein is wel bewaak. Ze hebben een dinghysteiger, een botenhelling, een restaurant en een tankstation. Het restaurant werd mij aanbevolen en ik at er tussen de middag een van de beste vissoepen die ik ooit had geproefd. En voor de kwaliteit spotgoedkoop ook nog. Ik had inmiddels de naam van een agent gekregen die ik absoluut moest gebruiken voor de doorgang door het kanaal en wellicht ook voor het in- en uitklaren. Ik heb de goede man gebeld en binnen tien minuten was hij ter plaatse. Nog diezelfde middag hebben we alle papieren voor elkaar gemaakt en overlegd en een afspraak gemaakt voor het meten van de boot. Daarvoor moest ik de volgende dag weer voor anker liggen op die bekende ankerplaats waar maar één boot lag. Dat bleek trouwens ook het vertrekpunt te zijn voor de kanaaldoorvaart. De loods komt daar aan boord. Maar je linehandlers moet je dan al aan boord hebben. Tito, zo heet mijn agent, regelt dus ook vier jongens die de lijnen hanteren, autobanden met beschermende vuilniszakken eromheen als fenders en vier hele dikke en lange lijnen voor in de sluis. Tito bleek een prima vent te zijn, die deed wat hij beloofde en die de vaart erin hield. Onderweg naar een official gaf hij ook nog wat tips voor de kanaaldoorvaart waaruit mij bleek dat hij zijn vak erg goed verstaat en er zoveel mogelijk voor de klant probeert uit te halen. Want als je niet oppast moet je heel veel extra betalen, en de scheepsagent kan dat voorkomen. Ik betaalde hem voor zijn diensten 75 dollars en dat was hij dik waard. Ik zal jullie niet verder opschepen met de hoge kosten van een kanaaldoorvaart, want dan is het al snel alsof ik daarover klaag. Medezeilers die bij anderen al eens meegevaren zijn door het kanaal verzekerden mij dat de hoge kosten gerechtvaardigd zijn gezien het enorme aantal mensen dat dagelijks met het kanaal bezig is. En dan moet je ook denken aan het onderhoud. Nou ja, en dan komt er natuurlijk bij dat het toch een once in a lifetime avontuur is. De volgende dag werd de boot dus gemeten en konden we 's middags al naar de bank om de doorvaart en een borg te betalen. En daarna kan dan de afspraak gemaakt worden voor de daadwerkelijke doorvaart. Dat kan drie dagen duren maar ook twee weken. Op dit moment bleek de wachttijd erg kort te zijn maar ik moest nog even afwachten wat die voor mij is.

Nog even over de stad Colon. In alle boeken die over Colon schrijven wordt gewaarschuwd voor roof en geweld. Maar pas als je er bent gaat het echt leven en als je dan hoort dat je na twee uur 's middags niet meer over straat kunt lopen buiten de hekken van Club Nautico omdat de politie daar dan niet meer rondrijdt, dan huiver je wel. Een deel van wat Tito levert is ook bescherming van de klant. Hij heeft ingehuurde bodyguards die op beslissende momenten als je uit de auto stapt er zijn en je begeleiden naar de bank of Tito's kantoor. Overal zijn stalen deuren en bij de bank staat er een zwaarbewapende politieman met een scanner die je scant voordat je de bank in mag gaan en binnen staat er dan ook meteen weer een. Ik werd er beslist niet vrolijk van toen ik door de straten van het centrum van Colon gereden werd. Alles moet je hier eigenlijk met de taxi doen, maar daar staat gelukkig tegenover dat de meeste ritten niet meer dan 75 dollarcent kosten. En de taxichauffeurs die ik ontmoet heb zijn vriendelijke hard werkende mensen. Wat daar in Colon ooit gebeurd is dat het zo heeft kunnen verloederen begrijp ik niet. Een taxichauffeur verzekerde me dat het er in het verleden allemaal heel ordentelijk had uitgezien en er nog rust en orde heerstte in de straten. Nu zag je verloedering en onveiligheid overal waar je maar kwam. Nee, ik zou zo snel mogelijk door het kanaal willen en dat hoorde ik overal om me heen bij de zeilers.

Op de dag van aankomst, maandag 14 maart, had ik dus al heel wat geregeld en de volgende dag zou de boot gemeten worden. Ik ben dus dezelde avond nog naar de ankerplaats gegaan waar dat diende te gebeuren. De volgende dag even over tienen kwam de official bij mij aan boord en was een half uur bezig met het invullen van papieren. Ik kreeg ook formulieren waarmee ik naar de bank kon gaan om mijn tol en borgsom te betalen. Dat heb ik diezelfde middag nog gedaan en toen kon ik eindelijk na 18.00 uur opbellen om te vernemen wanneer ik met mijn vier linehandlers en de loods door het kanaal kon varen. Het zou overigens een tocht van twee dagen zijn. 's Nachts lig je geankerd op een meer en blijven de linehandlers aan boord, maar de loods gaat van boord en komt pas de volgende ochtend weer terug. En de hele tocht moet je al die mensen voeden en het naar de zin maken. Een ware opgave voor een solozeiler! Maar het gaat niet anders en je moet je erbij neerleggen. Ik kreeg te horen dat mijn doorvaart op zaterdag 26 maart, dus over tien dagen, gepland stond. Een lange tijd wachten, maar ik zou die goed kunnen besteden aan het doen van de laatste inkopen. Want veel spullen kun je op de eilanden van de Pacific helemaal niet krijgen en als ze er wel zijn dan zijn ze veel duurder wegens hoge transportkosten.

Ik zal me in ieder geval de komende tijd niet vervelen. En hoe het afloopt daar in dat beroemde Panamakanaal met de Sogno d'Oro, dat vertel ik in het volgende verslag.  

Reisverslag deel 7 van Henk Oosterwijk, waarin de tocht door het Panamakanaal is beschreven en die naar de Galapagos eilanden.

 (ontvangen op 02-05-2011)

Ik zal jullie deelgenoot maken van berichten over aankomst Colon, voorbereiding doorvaart Panamakanaal, doorvaart Panamakanaal en aankomst ankergebied Balboa, die ik op verzoek van Nederlandse boten aan hen gestuurd heb. Ze geven heel goed weer wat ervoor nodig is om door het Panamakanaal te varen. En die doorvaart was voor mij toch wel een mijlpaal op deze reis.

Hieronder een paar foto's genomen in maart 2011

Bovenstaande foto is genomen door de zoon van ons clublid Dick Westera, de -SOGNO 'd ORO voor de Panama sluizen.

Bovenstaande foto's zijn door een Engelsman in maart 2011 vanuit de Panama sluis toren.

"Ik ben door de oostelijke ingang van de breakwater van Colon gegaan. Dat is de geadviseerde ingang voor kleinere schepen. Je meldt je op VHF 12 bij Cristobal Signal Station. Ze hebben graag dat je dat doet voordat je bij die ingang bent. Ik ben daarna naar de Flats gegaan. Dat is een ankergebied waar jouw schip wordt gemeten en waar de loods aan boord komt. Coördinaten van mijn ankerplaats daar waren 09 20.59 N 79 54.68 W. Ik ging op zoek naar de vlakbij gelegen Panama Yacht Club, maar hoorde dat die sinds twee jaren niet meer bestaat. Het heeft dus geen zin om naar de Flats te varen bij aankomst. Wat je doet is dat je een zuidelijke koers vaart vanaf de oostelijke ingang en dan zie je aan stuurboord op een gegeven moment geankerde schepen. Die wachten daar bijna allemaal om door het kanaal te varen. Daar doe je de laatste informatie op. Mijn coördinaten op die ankerplaats waren 09 21.80 N 79 53.64 W. Maar pas op, ik heb maar 1,25 meter diepte nodig. Je hebt veel last van de pijlsnelle loodsboten en de sleepboten die de hele dag door het water speren. Dus een rustig ankergebied is het niet. De Flats is wat rustiger dus als je weet wanneer jouw kanaaldoorvaart gepland is dan zou je daar ook een aantal dagen kunnen liggen. Maar bijna iedereen blijft op die ankerplaats bij Club Nautico (de laatste coördinaten). Die club stelt niets voor, heeft geen steigers, geen faciliteiten. Je kunt bij het pompstation een koude douche nemen, maar die is volgens mij ook niet echt voor gasten bedoeld. Ik heb er nooit gebruik van gemaakt. Er is dus een pompstation waar je voor 4 dollar per gallon diesel en gratis water kunt tanken. Die diesel is tweemaal zo duur als bij het bunkerschip dat in dat ankergebied ligt. Maar ik heb het niet aangedurfd om bij dat bunkerschip te tanken, ben toch altijd bang dat het verontreinigde diesel is voor 2 dollar per gallon. Een dag voordat ik vertrok voor de doorvaart heeft de Club Nautico een pasjessysteem ingevoerd. Ze hebben namelijk links van het pompstation, er ligt ook nog een kleine scheepshelling tussen, een dinghy steiger. Daar kun je met gerust hart je dinghy al of niet op slot achterlaten. Het terrein van Club Nautico is namelijk beveiligd met hekwerk, poort met slagboom en security man. Daar betaal je 5 euro per dag voor. Ik vind het het dubbel en dwars waard, al is het alleen al maar om veilig je dinghy kwijt te kunnen en inkopen te doen. Het restaurant Arrecife is een aanrader, goed eten voor weinig geld. Zij hebben ook WiFi en als je een versterker hebt kun je hun bereiken op je ankerplaats. Het wachtwoord is ook Arrecife. Weet niet of ik het goed spel, maar het is de naam van het restaurant en de naam van de hotspot. Neem ALTIJD een taxi als je het terrein verlaat, want het is gevaarlijk in Colon. Supermarkt is vlakbij en daar kun je goed inkopen. Taxi mag binnen Colon 75 dollarcent kosten, maar ik heb eigenlijk bijna altijd een dollar gegeven. Het volgende bericht zal over het organiseren van de kanaaldoorvaart gaan".

 "Als je aankomt hoor je van iedereen dat je een scheepsagent nodig hebt. Er zijn twee soorten, de ingeschrevenen en de niet-ingeschrevenen. Het voordeel bij een ingeschreven agent is dat je geen borg van 800+ dollar hoeft te betalen. Maar die is dan ook veel duurder. Velen kiezen voor Tito (tel 64635009). Hij is veel goedkoper en doet zijn zaken goed. Is een vriendelijk persoon en geeft je alle informatie. Hij regelt de inklaring, linehandlers, huur van autobanden (fenders) die met vuilniszakken en tape beschermd zijn, huur van vier 38 meter lijnen en het uitklaren. Mijn rekening van hem bedraagt: service 75 dollar, 4 linehandlers 300 dollar, 4 lijnen 60 dollar, 6 autobanden 18 dollar en inklaren/uitklaren 50 dollar. In totaal is dat 503 dollar. Het is het dubbel en dwars waard, want hij kan alles in het Spaans afhandelen en ze kennen hem goed. Ik was in de sluis met een Canadese boot die het via Tito had geregeld en met een Franse boot die het met een aantal vrienden deed. Die laatste boot zorgde dan ook voor de nodige problemen in de sluis en het was dankzij de drie loodsen en onze professionele linehandlers dat alles goed afliep. Doen dus. Daarnaast heb je 1500 dollar nodig voor de doorvaart en de borg. Het gaat als volgt. Na het eerste contact ga je met Tito naar een kantoor voor de doorvaart. De mevrouw op dat kantoor noteert onder begeleiding van Tito de scheepsgegevens. Belangrijk is dat je opgeeft dat je 8 knopen kunt varen. Later bij het meten vragen ze je nog een keer je gegarandeerde vaart op de motor en dan geef je vijf knopen op. Ik heb zes opgegeven omdat ik dat met mijn motor kan halen. Kijk maar wat jij wilt garanderen, maar belangrijk is dat er penalties zijn als je het niet haalt en voor problemen zorgt. Zorg dat je voldoende cash dollars uit de automaat haalt waar je nu bent, want hier kun je bij een bank per dag maar 1000 dollar opnemen en dat kostte mij 23 euro bankkosten. Ik had wel op St. Maarten al 2300 dollar uit de automaat kunnen halen door dagelijks wat te trekken. Je moet Tito namelijk cash betalen en ook de organisatie van de kanaaldoorvaart. Ze accepteren geen creditcard! De eerste dag wordt een tijdstip afgesproken voor het aan boord komen van de measurer die je boot opmeet en veel papieren samen met jou invult. Het is de volgende dag en je moet daarvoor naar de Flats varen (zie mijn coördinaten). Ik neem dan altijd contact op met Cristobal Signal Station VHF 12 om door te geven dat ik op de Flats ben voor het aan boord nemen van de measurer. De mevrouw van de kanaalorganisatie vraagt je de eerste dag om na 18.00 uur een nummer te bellen om te bevestigen dat je de volgende dag op de Flats bent voor de measurer. Tito heeft dat voor mij gedaan, dus ik hoefde alleen 's morgens om 08.00 uur te melden dat ik op de Flats was (VHF12). Ik had mijn afspraak om 10.00 op de tweede dag. Die tweede dag komt dus de measurer aan boord (zorg voor fenders i.v.m. het langszij komen van de loodsboot). Na een halfuur is hij klaar en ik heb hem met mijn dinghy naar de volgende boot gebracht. Hij vertelt je dat je na 18.00 uur een nummer moet bellen om voor het eerst te horen wanneer je gepland bent. Je krijgt een kaart met een scheeps identificatie nummer. Die geef je door en dan hoor je het tijdstip. Bij mij zaten er tien dagen tussen. Het werden er uiteindelijk negen. Vanaf dat moment bel je eigenlijk elke dag de scheduler om te horen of er wat veranderd is. Op de eerste dag koop je of een telefoon en een simkaart, of alleen een simkaart als je een ontsloten telefoon hebt die elke kaart accepteert en ter plaatse funcioneert. Ik had zo'n telefoon en de simkaart kostte 12 dollar, dit is inclusief een beltegoed van 10 dollar. Ik deed dat bij Digicel samen met Tito of zijn hulp Francisco die een taxi heeft. Het is belangrijk dat je voor het lokale contact een telefoon hebt. En dan begint het wachten. Volgende bericht zal zijn over de voorbereidingen voor de kanaaldoorvaart".

 "Was vergeten te vertellen dat je de tweede dag naar de bank gaat. Want na de measurer en de betaling aan de bank van de doorvaartkosten (1500 dollar) kun je pas de scheduler bellen (tel (507) 272 - 4202). De eerste dag ben je al met Tito naar zijn kantoor gegaan om hem daar te betalen. Belangrijk die tweede dag is dat je je bankgegevens bij je hebt. BIC en IBAN gegevens. Je moet een formulier invullen voor het overmaken van de borg naar jouw bank. Dat gebeurt na ongeveer zes weken. Je kunt er ook voor kiezen om een check te laten uitschrijven die je ontvangt na ongeveer twee en een halve week aan de andere kant van het kanaal. De meesten kiezen voor het overmaken naar de eigen bank. Ik heb al verteld dat bij de duurdere agent je geen borg hoeft te betalen. De keuze is aan jou. Je zult nog genoeg horen van de anderen op de ankerplaats. Na het bezoek aan de bank en het opmeten door de measurer ben je dus klaar voor het vernemen van je doorvaarttijdstip. Bellen na 18.00 uur".

 "Je zult al veel hebben gehoord over het verzorgen van de loods en de linehandlers. Je moet ervoor zorgen dat je een schoon toilet hebt, en een bimini of zoiets zodat er schaduw is in de kuip. Houdt een puts bij de hand want het dek kan tijdens de sluizendoorvaart zo heet zijn dat de jongens met een puts het dek koel moeten houden om er te kunnen werken. De doorvaart naar het zuiden gebeurt in twee dagen. De eerste dag doe je de eerste drie sluizen en ga je omhoog. Dan kom je op het Gatun meer en lig je aan een grote boei (ik deed dat met een ander schip) en brengt er de nacht door. De loods gaat van boord en komt de volgende ochtend om 06.30 uur aan boord. De linehandlers blijven aan boord en slapen in de kuip of op het dek. Het zijn taaie lui en ze zijn gewend aan deze omstandigheden. Tito zal adviseren om voor de warme maaltijd een grote emmer Kentucky Fried Chicken te kopen. Ik had er salade, aardappelpuree en broodjes bij. Volgens mij wordt dat erbij geleverd, anderen hebben het voor mij opgehaald. Kosten 20 dollar. En dan moet je broodjes aan boord hebben om sandwiches te maken. Ik had verder een partij snickers en kleine zakjes chips bij me als snack. De loods bleef 's avonds niet eten maar ging meteen van boord. De volgende dag had ik een andere loods en die heb ik een warme maaltijd geserveerd die ook voor de jongens was. Daarvoor had ik de dag ervoor heel veel kipfilet gebakken en daar Uncle Bens zoetzure saus overgedaan en na afkoeling in de koelkast bewaard. Eerste dag dus KFC en tweede dag mijn eigen gemaakte rijstmaaltijd. Had heel veel broodjes, sla, tomaten, ham en kaas aan boord. Zorg voor kleine flessen water. En houd die zo goed mogelijk gekoeld in je koelkast. Je zult merken dat gekoeld drinken veel waard is voor de stemming. Ik had ook blikjes cola bij me die gekoeld waren. Tito zei overigens dat je die kip de volgende dag ook nog prima koud kon eten, maar de hele emmer was uiteraard die eerste avond al leeg en een tweede emmer op voorraad houden vond ik niet fris. Had ook geen ruimte in mijn kleine koeling omdat je zoveel drinken moet koelen. Ik heb een Brita filter en heb ook regelmatig hun flessen met water daaruit gevuld. Het koel houden van al dat drinken vraagt wat denkwerk. Bij mij is het gelukt en ik heb toch maar een heel klein bootje met kleine voorzieningen. Het moet je dus lukken. Drie dagen voor de doorvaart bel je Tito om te regelen dat hij je twee dagen voor de doorvaart de banden en de lijnen levert. Dat gebeurt allemaal bij Club Nautico. Die zul je met je dinghy aan boord moeten krijgen. Anderen kunnen je daar soms bij helpen met hun grotere dinghies. Op de dag voor de kanaaldoorvaart spreek je met Tito af wanneer de linehandlers aan boord komen. Normaliter is dat twee uren voordat je op de Flats moet zijn om de loods aan boord te nemen. Ik moest om 17.00 uur op de Flats zijn maar de loods kwam uiteindelijk pas om 19.15 aan boord. Dat werd mij verteld toen ik mij meldde bij Cristobal Signal Station VHF 12 dat ik op de Flats was voor de loods. En dan gaat het avontuur beginnen. Geniet ervan, het is waarschijnlijk de enige keer dat je dit kunt meemaken met je eigen boot. Volgende bericht over de doorvaart zelf". 

"Vanaf de Flats vaar je op aanwijzing van de loods (adviser) met je vier linehandlers naar de eerste drie sluizen. De loods geeft op een gegeven moment voor de sluis aan dat de schepen aan elkaar verbonden worden. Pas als de drie loodsen (ik ging in een pakketje van drie) tevreden zijn over de combinatie gaat het verder de sluis in. De loods van het middelste schip heeft de leiding en hij geeft jou aan of je gas moet geven vooruit of achteruit, of in vrijloop moet schakelen. Let goed op hem in de sluis bij het bevestigen van de lijnen want dan komt het erop aan dat je precies doet wat hij nodig acht. De eerste drie sluizen ga je omhoog, als ik me niet vergis 28 meter in totaal. De stroming viel mij mee, maar het is wel duidelijk dat er enorme krachten op de lijnen komen te staan. Voor ons was een groot schip, maar het leek alsof hij zijn schroef nooit heeft gebruikt en slechts door de treintjes getrokken werd naar de volgende sluis. Ik heb dus geen last gehad van dat grote schip. In de sluis gooien aan weerszijden mannen keesjes naar de buitenste schepen en die moeten aan jouw lijnen worden vastgemaakt. Die trekken ze dan naar zich toe en leggen op een gegeven moment om een bolder. Dat is het moment dat je misschien iets achteruit moet slaan om te voorkomen dat de lijn met een ruk komt strak te staan. Uiteraard moet jouw linehandler de lijn dan iets laten vieren, maar er komen toch enorme krachten op de lijn en dat hoor je ook. Bij het gooien van de keesjes heb je kans dat de harde bal iets kapot slaat. Bedek daarom bijvoorbeeld zonnepanelen en andere kwetsbare voorwerpen. Ik vond dat ze heel handig en met een bepaalde techniek strak in horizontale richting gooiden. Dan kom je aan op het Gatun meer en moet je nog zo'n halfuurtje varen voordat je bij de grote boei aankomt. Normaliter leg je daar met twee schepen aan weerskanten aan. Bij ons heeft zelfs het derde schip vastgemaakt aan een van de schepen die aan de boei lag. Bij mij ging de loods direkt van boord en heeft dus niet warm meegegeten. Dan is het moment aangebroken voor de KFC maaltijd of wat je ook maar voor warme maaltijd hebt. Vervolgens ga je de nacht in met je vier linehandlers. Ze vroegen mij nog wel even om dekens en kussens, maar daar heb ik ze niet aan kunnen helpen. Ze moesten het doen met de kuipkussens die ik heb. De vier lagen in de kuip en voor op dek. De volgende ochtend kwam de loods om 06.30 uur aan boord. Ik was om 06.00 uur al begonnen om pannekoeken te bakken. We voeren meteen weg en de loods heeft de boot gestuurd terwijl ik verder pannekoeken aan het bakken was. Dan vaar je de lange afstand naar de laatste drie sluizen. Daar wordt nogal moeilijk over gedaan omdat de stroming van achteren komt i.v.m. zout water wat van voren onder het zoete water stroomt. Kennen we in NL ook, en ik vond het allemaal wel meevallen. Omdat we tegen 12.00 uur bij de sluizen waren ben ik om 11.00 uur warm gaan koken. Na de sluizen heb je geen tijd meer om te koken en te eten. Die drie sluizen ga je naar beneden. Wij hadden de hele sluis voor onszelf, geen groot schip dus bij ons. Na de laatste sluis gaat de loods van boord. Hij wordt opgehaald door de loodsboot. De vier linehandlers en de vier lijnen worden door een bootje opgepikt en dan ben je alleen met je boot op de Pacific. Ik ga ervan uit dat jullie niet in een dure marina willen liggen en ook niet aan een mooring boei van 20 dollar per nacht maar gewoon op een vrije ankerplaats. Daarvoor vaar je door de vaargeul door naar Flamengo Island. Het is belangrijk dat je niet te vroeg bakboord uit gaat want dan kom je vast te zitten. Vergeet niet dat ze aan deze kant vijf meter verval hebben en behoorlijke stroming. Ach, denk maar aan de Waddenzee, niets bijzonders voor ons maar je moet het je weer even realiseren. Dan vaar je tussen Flamengo Island en de stuurboord ervan gelegen rots. Na Flamengo Island ga je bakboord uit, je maakt dus een complete U-turn. Je vaart langs de kust en ziet aan bakboord een marina maar je vaart gewoon verder. En dan zie je allemaal geankerde schepen. Daar lig je prima. Je hebt de banden nog aan boord. Daarvoor heb ik na twee dagen Tito opgebeld en in overleg heb ik ze bij de vuilniscontainer gelegd. Hij pikte ze daar op omdat hij toch in Panama City was die dag voor uitklaren van andere schepen. Zodra je wilt uitklaren bel je Tito en dan komt hij waarschijnlijk je paspoort ophalen. Bij mij moet dat nog gebeuren. Over het liggen op de vrije ankerplaats en de voorzieningen bericht ik jullie de volgende keer". 

"De coördinaten van de ankerplaats zijn 08 55.24 N 79 31.83 W. De twee marina's en de ankerplaatsen onderhouden een VHF-net op kanaal 74. Dat begint 's morgens al om 08.00 uur. Is heel informatief en je kunt zelf ook honderduit vragen. Omdat je op die eilanden vrij geïsoleerd bent, zijn er regelingen voor het ophalen van wasgoed, jerrycans voor diesel en benzine, en gasflessen. Die worden dan de volgende dag weer bij de dinghysteiger afgeleverd en daar betaal je dan. Bijna iedereen heeft VHF 74 permanent aan staan. Niet dat het hier gevaarlijk is. Bij de dinghysteiger hoef je je boot niet aan een slot te leggen. Het is wel voorgekomen, heb ik gehoord van een Engelsman die hier tien maanden ligt, dat een dinghy zonder slot zachter de boot gestolen is. Als je iets wilt doen in Balboa of Panama City doe je dat met de taxi of de bus. Hier in de buurt is een Volvo Penta dealer (vlakbij Flamengo Restaurant en dat is eenmaal op de weg linksaf en dan zie je vanzelf het Volvo reclamebord. Ga je op de weg rechtsaf en de eerste weer linksaf dan kom je voorbij het hotel bij watersportwinkel Abernathy (of zoiets). Die heeft wel wat spullen maar voor de grote Abernathy moet je naar Panama City. Het water hier is niet schoon en dat komt vooral door de modderige ondergrond en het vuil dat van Panama City komt. Nieuwkomers maken vaak de fout dat ze te weinig ketting geven omdat het maar vijf meter is, maar als het dan hoog water is, dan komen ze met die modderige grond tekort. Flink ankerketting geven dus. Verder zul je hier geen gebrek aan contacten hebben als je je mond maar opendoet. Er liggen genoeg boten en ze hebben allemaal mooie verhalen te vertellen op gemaakte reizen of plannen. Verder wil ik het hier bij laten, want het enige wat je dus nog hier moet doen is Tito bellen voor het uitklaren en zover ben ik nog niet. Veel succes en als we elkaar ontmoeten nemen we er een biertje op. Dit was dus even het laatste info bericht". 

Met deze berichten heb ik dus andere Nederlanders op de hoogte gebracht van de gebeurtenissen rond het doorvaren van het Panamakanaal. Ik hoop dat jullie nu een beetje een indruk hebben gekregen wat er allemaal bij komt kijken.

Op vrijdag 25 en zaterdag 26 maart voer ik door het kanaal en twee dagen daarna tijdens een ankermanoeuvre brak er iets in mijn gashendelmechanisme waardoor de boot hard voorwaarts ging. Moet je je eens voorstellen dat dat in de sluizen van het kanaal was gebeurd. Ik heb echt geluk gehad dat het pas daarna kapot ging. Het mechanisme was geblokkeerd, er was wat het schakelen betreft geen beweging meer in te krijgen. Ik heb via kanaal 74 om een monteur gevraagd en Engelse Simon kwam toen bij mijn boot langs. Ik wilde van hem vooral weten of er nog iets aan te doen was of dat ik echt een nieuwe moest zien te krijgen. Simon heeft nog het een en ander geprobeerd maar concludeerde al snel dat er in het mechanisme zelf iets gebroken was. En dus moest er een nieuwe besteld worden. Daarvoor ben ik met Simon wat scheepswinkels afgelopen maar die hadden alleen maar de verticale morsehendels of hendels voor een buitenboordmotor met bedrading voor het liftmechanisme. Toen heb ik me nog twee uren in Panama City laten rondrijden door taxichauffeur Luis, maar bij alle zaken die we aandeden was het hetzelfde als bij die scheepswinkels in de haven. Uiteindelijk belandde ik bij een Volvo Penta dealer op loopafstand van mijn ankerplaats. Die zou het voor mij bestellen en dan was het er een week later. Na een week bleken er eerst douaneproblemen te zijn en vervolgens bleek dat het verkeerde was geleverd. Weer een week wachten dus. Nu zou het op donderdag 14 april geleverd worden. Ik leerde Ierse Connor kennen die nog veel langer op zijn Volvo Penta onderdeel wachtte en het bleek dat zijn onderdeel met dezelfde zending binnen zou moeten komen als de mijne. En dat schept een band, dus we hebben samen pizza gegeten en een biertje gedronken. Inmiddels had ik er wel voor gezorgd dat als de bestelling echt op niets zou uitlopen ik wel kon varen op de motor. Daarvoor had ik de gashendel zodanig gemonteerd dat hij alleen nog voor het gasgeven funktioneerde en als ik aan de versnellingskabel trok dan kon ik in vooruit schakelen. Nou, dat was toch in ieder geval al wat.

Ik wist dat het zeilmeisje, Laura Dekker, op 10 en 11 maart door het kanaal zou varen, dat had ze op haar website geschreven. En op 12 maart in de ochtend zag ik haar rode boot Guppy voor anker liggen op onze ankerplaats. En zij zelf was in haar opblaasbare catamaran in de haven aan het zeilen. Ik heb nog even gezwaaid en later ben ik naar haar boot gevaren met mijn dinghy om even goeiedag te zeggen, maar ze was er niet. Ik kreeg het idee dat veel tijd bij haar in beslag wordt genomen door allerlei bekenden die ze onderweg opdoet en die iets met haar willen. Dat heeft voor haar natuurlijk ook wel voordelen, want op haar website schreef ze al dat het financieel allemaal niet zo ruim zit. En die kennissen nodigen haar maar al te graag uit voor een hapje eten of een tripje de stad of het land in. En zo ben ik toch al aardig wat echtparen tegengekomen die haar eerder hebben ontmoet en haar te eten hebben gehad. Wellicht zie ik Laura later nog wel als ze me niet te vlug af is, want ze zal wel een strak tijdschema hebben voor haar recordpoging.

Mijn Canadese vrienden waren al eerder vertrokken naar de Las Perlas eilanden die hier veertig zeemijlen vandaan liggen. Een mooie springplank naar de Galapagos eilanden die hier meer dan 800 zeemijlen vandaan liggen. Ze zouden daar op me wachten voor de overtocht naar de Galapagos eilanden maar toen het langer ging duren met de levering van mijn bestelling zijn ze toch alvast maar naar de Galapagos eilanden vertrokken. Ze hadden groot gelijk, want de wind begon wat uit het noorden te blazen en dat is gunstig voor die overtocht.

Waar ik op den duur hier op de ankerplaats echt helemaal gek van werd is het geklets via kanaal 74 om 08.00 uur 's morgens over adressen waar je iets kon kopen. De ankerplaats ligt geïsoleerd en je moet dus voor alles en nog wat een taxi nemen en je ergens in Panama City of Balboa laten vervoeren om te kopen wat je nodig hebt. En het kennen van die adressen is hier blijkbaar een eigenschap die sommige live-aboards zich hebben aangemeten en hen een bepaalde status binnen de groep geven. Het is bijna surrealistisch als een nieuwkomer naar iets vraagt en dan de netbeheerder het woord geeft aan een vrouw die werkelijk alle adresssen - je kunt het zo gek niet bedenken - ergens in een boekje heeft opgeschreven. Dat zijn dus mensen die nauwelijks meer varen en hier al jarenlang voor anker liggen. En de kennis van die adressen geeft hen dus status en het vergaren van die kennis is bijna een dagtaak. Ik werd er niet goed van, en het werd tijd voor mij om hier snel mijn anker op te halen voordat ik zelf ook mee ging doen. Ik kon mijn tijd beter besteden, dacht ik zo.

Op woensdag 13 april was ik om 18.00 uur bij Connor aan boord om daar te eten, toen er alarm werd geslagen. Er dreef een hele grote boom in het water en die kwam recht op mijn boot af. Het waaide op dat moment hard en er stonden golven. De situatie zag er slecht uit. Ik heb met mijn kleine dinghy mijn boot weggeduwd terwijl mijn buurman met zijn dinghy de boomstam wegdraaide. Toen kwam er nog een andere man met een grotere dinghy met zwaardere motor en die heeft een touw vastgemaakt aan de boomstam zodat we hem konden manoeuvreren. Ik heb ook een touw vastgemaakt en gedrieën hebben we de boomstam tussen de andere boten door naar de kust gemanoeuvreerd. Dat was kantje boord voor mijn bootje, want als de grote boom mijn ankerketting had meegenomen dan was hij met anker en boot aan de haal gegaan. Een aanvaring met een andere geankerde boot zat er dan dik in, want de ankerplaats was goed gevuld. Geluk gehad dus.

Diezelfde dag trouwens regende het roet op de ankerplaats. Het dwarrelde in grotere en kleinere stukken neer op het water en de boten. Als je het aanraakte dan had je meteen een zwarte veeg op je boot. Je kon het er dus beter laten afwaaien of afregenen. Een Amerikaan die al tien maanden op de ankerplaats lag vertelde me dat dit kwam door het afbranden van grasvelden en dat kon best 30 kilometer verderop zijn. Het was nu zo'n beetje het begin van het seizoen om dat te doen. Het zou dus nog vaker gebeuren. Omdat het dagelijks wel een keer hard waait en regent, heb ik niet veel last van die roet gehad. Het was gelukkig ook zo weer weg van de boot.  

Donderdag 14 april haalde ik dus mijn gashendelmechanisme op. De vorige dag waren Connor en ik nog blij gemaakt met een dooie mus door ons op te bellen dat de onderdelen die middag om 15.00 uur geleverd zouden worden. Maar toen we daar aankwamen, het is gelukkig op loopafstand van de haven, en er nog even werd getelefoneerd met de transporteur, bleek het toch pas de volgende dag te zijn. Teleurstelling op teleurstelling, maar kenners verzekerden mij dat het heel normaal is in Panama om wekenlang op iets te moeten wachten en regelmatig misinformatie te krijgen. Ik zal eraan moeten wennen, maar in deze situaties denk je wel aan Nederland waar veel toch wat strakker is georganiseerd. De volgende dag begon het wachten van Connor en mij om 08.00 uur en pas in de middag werden de spullen geleverd. Bij mijn levering ontbrak de gashendel, die hadden ze niet opgestuurd. Ze wilden hem wel gratis naar de Galapagos eilanden opsturen, maar daar had ik absoluut geen vertrouwen in. Ik heb dus diezelfde middag het nieuwe mechanisme ingebouwd en de oude gashendel erop gezet. Toen wilde ik ook meteen vertrekken naar de Las Perlas, het eiland San José, en zo ging ik om 17.30 uur weg van de ankerplaats. De hele nacht heb ik doorgezeild, ik had goede wind vanuit het noorden.

Toen ik op vrijdag 15 april 's morgens bij San José aankwam lag er welgeteld één bootje voor anker en besloot ik om door te varen naar de Galapagos eilanden. Daar zou ik in ieder geval mijn Canadese vrienden weer ontmoeten. Ik had goede wind en ging op pad voor de meer dan 800 zeemijlen lange tocht. De gribfiles toonden weliswaar weinig wind onderweg, maar via de SSB radio hoorde ik veel zeilers doorgeven dat ze op weg naar de Galapagos veel meer wind ervoeren dan de gribfiles aangaven. Nu maar hopen dat mij dat ook zou overkomen. Want langer wachten had ook geen zin. Ik had de afgelopen drie weken de gribfiles goed in de gaten gehouden en er was nauwelijks verandering te bespeuren.

Die vrijdag heb ik goede wind gehad en ik maakte een snelheid van gemiddeld 3,6 knopen. Voor mijn boot is dat niet slecht, hoewel ik altijd hoop op een gemiddelde van 4 knopen, want dat geeft zo'n mooi daggemiddelde van bijna 100 zeemijlen. Er deden zich die dag verder geen bijzonderheden voor, behalve dat de zonsondergang prachtig rood was. Ik was weer blij onderweg te zijn met mijn boot. Gedurende de nacht nam de wind toe en werd de gemiddelde snelheid als snel 4 knopen. Het ging dus prima. Ik begon er over na te denken om de Galapagos voorbij te varen en meteen door te varen naar de Marquesas. Dat zou een hele lange tocht worden, maar ik heb geleerd dat je af en toe je mijlen moet maken. En zeker als je twee weken in Colon en drie weken in Balbao geankerd hebt gelegen zonder dat je dat echt gewild hebt. In Colon moest ik wachten totdat ik door het kanaal kon varen en in Balboa was het het wachten op een nieuw gashendelmechanisme. Maar als ik veel diesel verbruik tijdens de tocht naar de Galapagos wegens windstilte, dan zal ik een pitstop moeten maken om te tanken. Zaterdagavond viel de wind volledig weg en pas de volgende morgen stak hij weer op. Heb tijdens die nacht vijf uren op de motor moeten varen. Datzelfde gebeurde op zondagavond, maar nu duurde het langer. Weer de motor bijzetten dus.

Toen die windstilte tegen elf uur 's morgens even verbroken werd door wat wind heb ik de zeilen gezet en wilde mijn windvaanstuurinrichting weer inschakelen. Toen ik het blad erop zette zag ik dat er een strook tapijt om het servoroer gewikkeld was. Ik pakte de bootsmanshaak en heb het stuk tapijt verwijderd. Toen ik de bootsmanshaak weer op wilde bergen glipte hij uit mijn handen de zee in. Nu blijft zo'n stuk hout wel drijven, maar je ziet er weinig van op een grote open zee met wat kabbelende golfjes. Ik maakte een draai om hem weer in zicht te krijgen en toen brak er een enorme regenbui los. De bootsmanshaak kon ik nu wel vergeten. Je zag niets meer en ik was hem gewoon kwijt. Jammer, want het was een goed ding. Niet zo'n teleskopische maar een echt stevig stuk hout met een mooie rvs haak erop. Had ik ergens in Denemarken gekocht. Nu moet ik op zoek gaan naar een vervanger. Zal niet meevallen op de Pacifische eilanden. Ik zal me waarschijnlijk voorlopig moeten behelpen met een stok waar ik improvisorisch een soort haak aan vast maak. Ik gebruik hem vooral om mijn servoroer van de windvaanstuurinrichting naar beneden of omhoog te klappen. En dan zit er een soort slot op dat ik ook met de bootsmanshaak kan bedienen. Ik zal er dus wel weer een nodig hebben.

In de ochtend van dinsdag 19 april trok de wind gelukkig weer wat aan. Ik moest nog 550 zeemijlen tot de Galapagos. En die kun je nu eenmaal niet op de motor afleggen. Zoveel diesel kan ik niet bij me hebben. De wind kwam nu niet meer uit het noorden maar uit het oosten en bedroeg ongeveer 10 knopen. Ik kwam er overigens achter dat een 20 liter jerrycan geen diesel maar benzine bevatte. Die hadden ze dus verkeerd gevuld. Op mijn vorige ankerplaats leverde je namelijk jerrycans in en de volgende dag kreeg je ze dan gevuld weer terug en moest je betalen. Ik had op de jerrycans duidelijk de bootsnaam en gasoleo (diesel) geschreven, maar bij één jerrycan hebben ze er dus benzine in gedaan. Gelukkig ruik je het verschil meteen als je de jerrycan opent. Ik heb via het Panama Pacific Net dat ik via SSB radio dagelijks beluister en waar ik mijn positie doorgeef en met de netcontroller praat over het weer, gewaarschuwd voor deze fout. Als je al op zee bent en je komt er dan pas achter, zoals ik, kom je dus 20 liter diesel tekort die je wel ingepland had. Maar geen nood, ik ondervind er nog geen problemen van. Vandaag wel een nieuw pak pannekoekmeel overboord gegooid en een pak UHT melk. De melk was bedorven en er zaten wormen in de meel. Heel langzaam kom ik dichter bij de Galapagos.

Op vrijdag 22 april zag ik 's avonds een toplicht ver achter me aan de horizon. Het moest wel van een boot zijn, maar na een tijdje was het er niet meer. Nu willen met name de Fransen hun navigatielichten 's nachts nog wel eens uit doen om stroom te sparen. Dat heb ik zelf meerdere malen meegemaakt en van vrienden die regelmatig van Engeland naar Frankrijk varen heb ik gehoord dat ze 's nachts vaak onverlichte Franse boten tegenkomen. Ik bleef dus kijken of het licht er weer was, maar pas een paar uur later verscheen het ineens weer en nu was het dichterbij. Ik deed mijn marifoon aan op kanaal 16 en hoorde dat ik opgeroepen werd door een vrouw. Toen ik contact maakte bleek het de Franse boot Kajananas te zijn die ik kende van het ankergebied bij Balboa. Zij waren veel eerder dan ik vertrokken en hadden nog een week bij het eiland San José geankerd gelegen. Jean-Pierre had daar waarschijnlijk bij het duiken een oorvliesperforatie opgelopen en dat was gaan ontsteken. Pas na behandeling met antibiotica en oordruppels ging het langzamerhand beter en zijn ze vertrokken naar de Galapagos. Daar zouden ze een arts consulteren, want het gehoor in dat ene oor was slechts 50 procent. Zo hebben we nog even gebabbeld en Kaja, die overigens een Amerikaanse is, vertelde me een vreemd verhaal. Ze vroeg me of ik de vorige dag om 21.00 uur een gerommel had gehoord als een snelstromende rivier. Niet lang daarna kwamen ze terecht in ontstuimig water en ze dacht aan een vloedgolf. Ik heb daar zelf die dag niets van meegemaakt. Ik was aan het lezen en heb het niet gemerkt. Kaja wil op de Galapagos vragen of er seismografische aktiviteit is geweest. Want dat zou het best kunnen zijn. We gingen de nacht in, zij op de motor en ik op de zeilen. 's Ochtends zag ik een boot naast me op ongeveer twee mijlen afstand en toen ik de marifoon weer aandeed, bleken zij dat te zijn. Ze hadden om 02.00 uur de motor uitgezet om brandstof te sparen en hadden wat rondgedobberd. Ik had juist 's nachts mijn motor vijf uren lang aanstaan om tenminste enige voortgang te boeken. Ik zou die 24 uren een afstand afleggen van 37 zeemijlen in totaal, een dieptepunt in de geschiedenis van de Sogno d'Oro. Maar ja, wat wil je als er vijf knopen of minder wind staat. We hebben even weer bebabbeld en toen afscheid genomen. De wind was wat opgestoken en ik deed 2,5 knopen. Maar omdat zij een grotere boot hebben met veel grotere zeilen deden zij 4 knopen en waren al snel aan de horizon verdwenen met bestemming Galapagos. Diezelfde zaterdag kreeg ik ook een email van de Chenou, mijn Canadese vrienden. Ze waren aangekomen op de Galapagos en wachtten daar op mij. Nou kon dat nog wel even duren, want ik had nog vijftig liter diesel in de tank en alle jerrycans waren leeg. Met die vijftig liter zou ik 100 zeemijlen kunnen afleggen als ik rustig vaar, maar ik moest er nog 360. Ik heb dus de koelkast uitgezet om stroom te sparen, want als er geen wind is brengt de windgenerator niets en zou de motor bijgezet moeten worden om stroom te draaien. Dat is zonde van de brandstof, want die heb ik nodig als ik dichter bij de Galapagos ben. En zo ging ik de nacht in, al dobberend want de wind was weer eens ver te zoeken.

Zondag 24 april tegen zonsondergang kreeg ik bezoek van een grote groep dolfijnen. Het was een vreemd gezicht, want ze kruisten elkaars vaarwater en ik ben gewend dat ze in groepen met elkaar opzwemmen. Misschien werden ze gejaagd of was er iets aan de hand met de groep. Ze bleven toch nog een halfuur in de buurt van mijn boot en gingen toen weer verder. Zo langzamerhand was de wind wat constanter geworden en hij blies nu al een paar dagen met 8 knopen uit het zuidoosten. Dat betekende voor mijn boot een snelheid van zo'n twee knopen, dus echt hard ging het niet. Ach, de laatste loodjes wegen het zwaarst. Maandagochtend moest ik nog 290 zeemijlen afleggen naar de Galapagos. Ik heb in het weekend weinig van Pasen gemerkt. Hooguit op de beide netten waar ik op SSB radio 's morgens contact mee heb werd het door een enkele zeiler vermeld.

Op maandag 25 april laat in de middag landde een grote vogel op mijn voorplecht. Daar bleef hij zitten en ik ben hem gaan filmen. Een kameraad van hem wilde daar ook nog landen maar dat werd door hem niet toegestaan. Die moest blijkbaar maar een andere boot opzoeken. Ik kon die vogel tot wel een halve meter naderen. Zelfs nog wel dichter bij, maar dan voelde hij zich toch wel bedreigd en begon met zijn lange snavel te verdedigen. Ik weet niet wat voor soort vogel het was, maar hij was lichtbruin, met een blauwgrijze kop, en een lange spitse snavel. Hij is voorop blijven zitten tot diep in de nacht, want af en toe heb ik met de zaklantaarn even gecontroleerd of hij er nog zat. 's Morgens was de vogel gevlogen en uiteraard had hij een hoop stront achtergelaten. Het was de grootste vogel die ik tot nu toe aan boord heb gehad. Toch ook wel weer bijzonder. Van de Galapagos eilanden is bekend dat de dieren daar erg tam en benaderbaar zijn. Deze zal daar dan ook wel vandaan gekomen zijn. Op dinsdagochtend moest ik nog 250 zeemijlen afleggen naar de Galapagos. Ik had dus in 24 uur tijd 40 zeemijlen gevaren. Wederom niet veel dus. Als dit zo door ging, en ik zag voorlopig zelf geen verandering in het weer komen, dan zou ik meer dan twee weken doen over een afstand van 950 zeemijlen. Aanvankelijk dacht ik dat de afstand 800 was, maar omdat je eerst een heel lang stuk naar het zuiden moet varen voordat je een westelijker koers kunt inzetten is de totale afstand veel langer. Die in de pilot geadviseerde omweg heeft te maken met stroming en heersende winden.

Op donderdag 28 april had ik in totaal 25.000 zeemijlen gevaren sinds de aankoop van Sogno d'Oro in januari 2005. Terugkijkend in mijn scheepsjournaal was ik bij 5.000 mijlen in september 2006 aan de oostkust in Spanje, bij 10.000 mijlen in april 2008 aan de westkust van Denemarken, bij 15.000 mijlen in februari 2009 op de terugweg van de Vestmannaeyjar eilanden naar de Faroer eilanden en bij 20.000 mijlen in oktober 2010 op weg van de Kanarische eilanden naar de Kaapverdische eilanden. Toch leuk als je die dingen bijhoudt en later nog eens kunt opzoeken.

Op vrijdag 29 april doorbreek ik 's morgens de 100 zeemijlen grens, de afstand die ik nog moet afleggen tot de Galapagos eilanden. Maar omdat ik door de wind wat noordelijker wordt weggezet dan de direkte koerslijn naar de Galapagos heb ik de evenaar nog niet gepasseerd. Dat zal wel gebeuren als ik later op de dag op de motor weer langzaam terugkeer naar mijn direkte koerslijn. Op zee kan ik met weinig wind en wel golven namelijk niet zo scherp aan de wind zeilen en moet ik wat ruimer zeilen. Dat corrigeer ik dan later als ik de motor bijzet en de accu's tegelijkertijd weer bijlaad. Op die vrijdag had ik nog een leuke ontmoeting met een Franse boot. Dat ging heel vreemd. Ik ging naar de kuip om weer even buiten rond te kijken en toen zag ik niet ver bij mij vandaag een grote blauwe zeilboot die in tegenovergestelde richting ging. Dat vond ik toch wel merkwaardig. Toen ik hem een paar minuten met mijn ogen volgde zag ik dat hij een gijp maakte en weer op mijn koers kwam te liggen. Langzaam haalde hij me in en binnen vijftien minuten lag hij langszij. Over en weer werden foto's en film gemaakt en we zwaaiden hartelijk naar elkaar. Want het blijft bijzonder als je elkaar op die grote plas tegenkomt. Ze gaven aan dat ze weer verder richting de Galapagos gingen en ik gaf aan dat ik daar ook naartoe ging. Ben benieuwd of ik ze in Wreck Bay weer tegenkom. Om 20.10 UTC passeerde ik de evenaar en heb Neptunus een glas single malt whisky gegeven. Vervolgens heb ik zelf een glaasje tot me genomen. Heel graag had ik in mijn marinecarrière de evenaar een keer gepasseerd, maar het is slechts bij de poolcirkel gebleven. Aan de andere kant is het mooier om het met je eigen boot te doen. En de ceremonie was er niet minder om. We zullen de evenaar nog wel een keer passeren zodra we weer naar het noorden gaan om terug in Europa te komen. Maar dat zien we dan wel weer.

Zaterdag zag ik ineens de eilanden liggen. Wat is dat toch altijd een pracht gezicht als je zolang vaart en alleen maar horizon ziet en dan ineens zie je eilanden in de verte. Je weet dat het dan nog heel lang duurt voordat je bij die kust bent, maar dat betekent ook dat je langzaam aan het idee kunt wennen dat je aan land zult gaan. Begeleid door allerlei soorten vogels kwam ik tegen middernacht aan en varend op de radar heb ik mij tussen de geankerde boten doorgewerkt. Ik meende een scheepsromp te herkennen als de Franse boot Kajananas en niet veel later riep Jean-Paul mij aan. Ik heb even bij hem gevraagd naar de ankergrond en toen heb ik mijn anker vlak bij hem neergelaten. Uiteraard kun je dan niet meteen slapen. Ik heb rustig het journaal ingevuld en heb die nacht zo'n vijf uren geslapen. Dat is normaal, want je bent veel te opgewonden om lang in je bed te blijven liggen. Om zes uur was ik dus al op en maakte mij klaar voor die dag. Om acht uur zat ik bij Jean-Paul en Kaja aan de koffie en vertelden ze mij hoe het er hier aan toe ging met inklaren en zo. Zij vertelden mij dat het heel eenvoudig was, maar ook verschrikkelijk duur. Je hebt de keuze tussen binnen 24 uur weer vertrekken, of 400 dollar betalen en maximaal 20 dagen in de baai geankerd blijven. Dat is dan 100 dollar voor een scheepsagent (zonder die doen ze geen zaken met jou), 100 dollar voor de haven autoriteit, 100 dollar voor het nationaal park waarin je ligt en 100 dollar voor immigration, douane, veterinaire inspectie e.d. Als je dus met zijn tweeën bent dan moet je tweemaal 100 dollar voor het nationaal park betalen en ben je 500 dollar lichter. Jean-Paul had een probleem met zijn windvaanstuurinrichting en vroeg om een dag extra, dus twee dagen om het geval te kunnen repareren. Dat was prima, maar dat was dan 500 dollar, want of je nu twee dagen of twintig dagen blijft, dat maakt hen niet uit. Na twintig dagen moet je vertrokken zijn. Heel simpel. Uiteraard vallen er kreten als geld uit de zak klopperij en zo, maar al snel realiseert iedereen zich dat dit bezoek once in a lifetime is en dus zeer waardevol. De mensen zijn hier heel vriendelijk, ook de autoriteiten, maar ze moeten gewoon hun inkomsten hebben. Nou, genoeg hierover. Ik ben na mijn bezoek aan de Kajananas meteen doorgegaan naar de Chenou, mijn Canadese vrienden. Met hen ben ik het dorp ingegaan en zij hebben mij wat wegwijs gemaakt. Wat meteen opvalt zijn de grote aantallen zeeleeuwen die hier overal rondhangen. Op de steigers, in de boten, onder de valreep in de schaduw. Toen ik wakker werd op mijn boot op zondagmorgen dacht ik dat er een hele grote familie naast mij was komen ankeren, maar het waren de geluiden van die zeeleeuwen. Het is hier ook not done om je rubberboot gewoon in het water te hebben liggen. Daar klimmen ze met zijn drieën in en schijten de boel onder. Bovendien, en dat wist ik niet, scheiden ze nogal wat haren af  en wordt het een enorme stinktroep. Hier moet je je dinghy dus echt de mast in hijsen en dat doe ik dus nu ook. Verder doe je eigenlijk het verkeer naar de wal met de boottaxi want je dinghy aan de wal leggen is met die zeeleeuwen echt niet vertrouwd. Ik heb me laten vertellen door degenen die hier al langer liggen dat er geen criminaliteit heerst, dus dat is weer mooi meegenomen. Die was er namelijk vroeger wel, dan werd er nog wel eens iets van je boot gepikt als je het open aan dek had liggen. Ook dat heb ik weer van vrienden die hier vroeger zijn geweest. Maar wie zegt dat dat geen collega zeilers zijn geweest. Want ook dat komt voor.

Morgen om tien uur komt mijn scheepsagent met de havenautoriteiten op bezoek voor het inklaren. Het zullen zo'n vijf man in totaal zijn, dus een behoorlijke drukte. En dan kijk ik wel hoelang ik hier wil blijven liggen. Mijn Canadese vrienden gaan medio komende week door naar de Marquesas, maar die hebben hier nu al twaalf dagen gelegen. En wat de Kajananas gaat doen dat heb ik nog niet van ze gehoord. Maar groepen ontstaan en vallen even later weer uit elkaar, daar ben ik in die vijf jaren wel aan gewend. Zo, nu ga ik snel dit reisbericht naar jullie opsturen en dan vertel ik later wel hoe het hier gegaan is. Tot een volgende keer.

Reisverslag 8. 2011
Henk Oosterwijk

Ik pak de draad weer op vlak na de aankomst in Wreck Bay op het eiland San Cristobal, onderdeel van de Galapagos eilanden. Ik kwam aan op zondag 1 mei en had diezelfde dag al een scheepsagent. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want ze komen allemaal naar jouw boot om hun service aan te bieden. Omdat de prijs van de eerste die kwam redelijk was, heb ik hem meteen genomen. En op maandag kwam er een groep van vier officials aan boord met mijn agent. Dat is dan de havenautoriteit, de immigratie ambtenaar, de gezondheidsdienst ambtenaar en de douane. Mijn boot werd kort van binnen even geïnspecteerd en er werden wat formulieren ingevuld. Na een kwartier verlieten ze mijn boot alweer en dat is wel heel erg snel, want bij anderen had het wel meer dan een uur geduurd. Misschien dat het geholpen heeft dat de marineman (havenautoriteit) toen ik hem had verteld dat ik 32 jaar in de Nederlandse marine had gediend, meteen naar mijn rang vroeg. Toen ik hem vertelde dat mijn rang kolonel was geweest, kreeg ik van zijn kant alle respect die ik maar kon wensen. En wellicht daarom werd het bezoek redelijk snel afgewikkeld.

Ik was zondag al van boord gegaan en had met mijn Canadese vrienden in een restaurant gegeten. Ze serveren eenvoudige maaltijden, maar daar is de prijs dan ook naar. Voor drie dollar kun je al een maaltijd krijgen met een soepje vooraf, rijst met groente en kip of vis als hoofdgerecht en een eenvoudig vruchtentoetje. Daar wordt dan ook nog een behoorlijk glas vruchtensap bijgeserveerd. Ga je naar een wat duurder restaurant dan is de kwaliteit beter en betaal je zes dollar. Later hebben we ook nog eens 's avonds een barbecue restaurant bezocht en daar zou je voor zeven dollar klaar zijn geweest. Wij hebben toe echter ruim besteld en waren wat meer kwijt. Ik heb me laten vertellen dat dit eiland 10.000 bewoners telt en dat die elkaar redelijk goed kennen. Toch vertelde de zoon van de man die een nieuwe bootsmanhaak voor me heeft gemaakt dat het wel ieder voor zich is op het eiland. Er is niet echt een gemeenschapsgevoel. Ieder probeert van de toerist wat geld te ontvangen door een dienst aan te bieden. Dat kan zijn in de vorm van eten, of wasserij, of watertaxi of anderszins. Je krijgt dus wel constant het gevoel dat de dollars je zak uit vliegen. En dat is zeker zo wat het geld voor de autoriteiten betreft. Je hebt de keuze uit 24 uur blijven, maar dan moet je ook op stel en sprong vertrekken, of twintig dagen en dan betaal je voor één persoon zo'n 400 dollar in totaal en ben je met twee personen dan betaal je 500 dollar. Goedkoop is het dus niet, maar dat weet je al voordat je hier aankomt. Het is het gesprek van de dag onder zeilers op de ankerplaatsen bij het Panamakanaal.

Dan is er nog iets curieus, namelijk de brandstofvoorziening. De bewoners kunnen voor één dollar per gallon diesel kopen. De zeiler moet bij de havenautoriteit een papier halen waarin hij toestemming krijgt om aan de pomp een door hem opgegeven hoeveelheid te tanken voor vijf dollar en twintig dollarcent per gallon. Je hebt dus toestemming nodig om vijf keer zoveel te betalen en te tanken. En werkelijk absurd systeem, waar ik me behoorlijk aan heb geërgerd. Zo maakt Equador, waar de Galapagos eilanden een onderdeel van is, het toerisme kapot. Aan de andere kant gaat al dat extra geld naar de regering en de medische zorg is bijvoorbeeld volledig gratis. Maar al met al vind ik het maar niets. Je krijgt namelijk sterk de indruk dat je absoluut niet welkom bent. En zo ging ik na een week al weer weg, omdat ik het wel had gezien met die vreemde regelingen. Ik moet nog wel zeggen dat je meteen doorhebt dat je in een grote dierentuin verblijft, want als je met de watertaxi naar de haven ging, dan moest je over de zeeleeuwen heen stappen om bij de straat te komen. En ze zwommen ook de hele dag rondom je boot. Een dinghy moest je uit het water hijsen anders namen zij er bezit van en zie ze er maar weer eens uit te krijgen. Ze schrikken namelijk nergens van. En hoewel het hele grappige beesten zijn, laten ze haren en uitwerpselen achter die geweldig stinken. Maar ik zal er niet over klagen, want ze zijn maar één keer kort in mijn rubberboot geweest toen ik op bezoek was bij een andere boot en verder heb ik alleen maar om hun kunstjes moeten lachen.

Op zondag 8 mei vertrok ik met mijn Canadese vrienden van de Chenou en met een wederzijdse Zwitserse kennis. De Kajananas bleef nog een tijdje op de ankerplaats want Jean-Paul had een probleem met zijn rechteroor en met drie kiezen aan die kant en die wilde zich hier gratis laten behandelen. De kiezen zouden worden getrokken, hij had er immers al twee jaren last van. En dan zou dat probleem met zijn rechteroor ook verdwijnen, zo werd hem verteld. Misschien zou ik hen later nog weer tegenomen op de Marquesas eilanden want zijn boot is een stuk sneller dan de mijne. Ik had met Robert van de Chenou een frequentie afgesproken voor het dagelijks contact via de SSB radio. We zouden elkaar elke ochtend om 10.00 uur plaatselijke tijd spreken.

Die eerste 24 uren legde ik 98 zeemijlen af en daarmee was ik dik tevreden. Op maandag had ik contact met zowel het Pacific Reef Runners Net als met de Chenou en de Alya (Zwitser). En als het technisch mogelijk was, zou ik dat volhouden totdat ik op de Marquesas aangekomen was. Het is ook een stuk veiligheid dat je dagelijks contact met anderen hebt. De Chenou en de Alya lagen wat voor me, maar dat was ook niet verwonderlijk omdat ik zoals bijna altijd het kleinste schip ben. 's Morgens was er even wat minder wind, maar 's middags trok die gelukkig weer aan. Met de lange tocht van Panama naar de Galapagos nog in mijn achterhoofd hoopte ik toch echt dat die 3000 zeemijlen met wat meer wind gezeild konden worden. Ook op de Pacific heersen passaatwinden net als op de Atlantische Oceaan. En als je die eenmaal gevonden hebt, dan zit je op de snelweg met een constante harde wind uit dezelfde richting.

Op woensdag 11 mei was de wind inmiddels goed aangetrokken vanuit een vaste richting en het leek er dus op dat de passaatwinden gevonden waren. 's Morgens had ik contact met de Guppy, dat is de boot van Laura Dekker, het zogenaamde zeilmeisje. Ik gaf haar gegevens door aan de boot Rythm die dagelijks probeert contact met haar te houden. Wellicht vaart haar vader mee op die boot, ik meende zoiets in het radiocontact een keer gehoord te hebben. Maar op deze woensdag kon Rythm zelf geen contact met Laura maken en fungeerde ik als tussenpersoon. Ik hoorde haar maar vaag, maar was toch in staat om haar positie door te geven en de positie van Rythm aan haar. Ik moet zeggen dat het toch een speciaal gevoel is als je midden op de Pacific aan Laura vraagt of alles "well is on board". En gelukkig maakte ze het goed.

De volgende dagen verlopen helemaal naar wens. Goede wind en ook uit de goede richting. Ik kom geen boten tegen, maar heb dagelijks via de SSB radio wel contact met allen die onderweg zijn naar de Marquesas.

Op zaterdag 14 mei ontstaat er wat onrust in de vloot over hoge golven die door twee depressies in het zuiden onze kant op gestuwd worden. We hebben het dan over golven van vier meter hoogte. Sommigen denken dat door de afstand van de depressies tot onze lokatie de tijd tussen de golven groot genoeg zal zijn om ze niet gevaarlijk te laten zijn, maar anderen vertrouwen het toch niet helemaal. Uiteindelijk blijkt het erg mee te vallen. Alleen van Laura Dekker weet ik dat zij het in haar Weblog over 7 meter hoge golven heeft. Jean-Pierre spreekt over 3 meter hoge golven en dat hoor ik van meerdere zeilers die zich ver voor mij bevinden. Zelf ervaar ik niets van die golven.

Op dinsdag 17 mei gaat het verhaal door de vloot dat een douaneboot iedereen bekeurd heeft met 200 dollar boete die geankerd lag bij het eiland Fatu Hiva zonder eerst ingeklaard te hebben op het eiland Hiva Oa. Wat is het geval? Fatu Hiva ligt zuidoostelijk van het eiland Hiva Oa waar je moet inklaren. En als je na het inklaren naar Fatu Hiva zou willen varen, dan moet je zo'n 35 zeemijlen op de motor varen want het ligt in richting waarvandaan de wind komt. Velen gaan dus illegaal voor anker bij het eiland Fatu Hiva en klaren pas later in op Hiva Oa. De douaneboot van Hiva Oa maakt daarom soms een patrouilleronde naar Fatu Hiva en bekeurt een ieder die daar illegaal ligt. Ik had al ruim vantevoren besloten om rechtstreeks naar Hiva Oa te gaan en Fatu Hiva letterlijk links te laten liggen. Je moet keuzes maken tijdens deze reis en alles zien gaat nu eenmaal niet. Maar vele kennissen van mij zouden eerst naar Fatu Hiva gaan en probeerden mij daarin mee te krijgen. Na de schrik van deze bekeuringen kiezen velen ervoor om toch maar naar Hiva Oa te gaan. Ik vind zelf dat je niet moet spotten met 's lands wetten en regels, misschien is dat de oud-militair in mij. Dus voor mij verandert er niets door deze gebeurtenis. Overigens had ik op deze dag ook een derde van de totale afstand tot de Marquesas afgelegd. Op naar de helft!

Op woensdag 18 mei hoor ik 's morgens op het Pacific Reef Runners Net dat een ander radionet contact met hen heeft gemaakt over een verdwenen catamaran. Deze catamaran was onderweg van de Marquesas naar de Tuamotu Archipel en van de bemanning had men al tien dagen niets vernomen. Enkele deelnemers van ons radionet zijn momenteel op de Marquesas of al onderweg naar de Tuamotu Archipel en derhalve was het verstandig van dat andere radionet om de boodschap ook via ons radionet te verspreiden. Nu ligt de Tuamotu Archipel erg afgelegen van de bewoonde wereld en daarmee bedoel ik dat het een groep lage atols zijn waar soms niet vele verkeer en bewoning is. Als je wat pech hebt met je boot en je bevind je op zo'n onbewoonde atol, dan kan het zijn dat anderen ongerust worden. Het is mij ook onbekend of ze een SSB radio aan boord hebben, maar als bijvoorbeeld de mast overboord gegaan is en je dus je achterstagantenne ook kwijt bent dan is radiocontact onmogelijk. Ik hoop dat dit allemaal goed afloopt voor de bemanning van die catamaran, maar het sterkt mij in het belang van de radionetten. In ieder geval kijkt nu iedereen uit naar die catamaran. Al een paar dagen later kregen we op het net de mededeling dat de catamaran terecht was en op zijn bestemming aangekomen. Wat er onderweg met die catamaran gebeurd is hebben we nooit gehoord.

Het weekend van 21 en 22 mei trokken enorme buien over ons heen. Ik zeg ons, omdat iedereen in mijn omgeving dit meemaakte en erover klaagde. Slagregen en hele harde wind, tot wel 40 knopen, zowel overdag als 's nachts. Bij velen kwam er weinig van het slapen, maar gelukkig was ik door mijn eerdere lange reizen gewend geraakt aan slechte weersomstandigheden en sliep ik goed. Op zondag 22 mei had ik iets te vieren, want 's morgens was het moment gepasseerd dat ik twee weken op zee was en 's middags passeerde ik de helft van de af te leggen afstand tot Hiva Oa. Nu werd het dus aftellen, hoewel ik het prima naar mijn zin had. Voor deze lange overtocht speelt het getal 20 een rol. Als je over die 3000 zeemijlen 20 dagen of minder doet, dan heb je het er heel goed afgebracht. Ik wist vanaf het begin dat ik gewoon de volle 30 dagen of daar in de buurt nodig had. Ik ben altijd met 100 zeemijlen afgelegde afstand per dag ruim tevreden. En zo ging ik langzaam maar gestaag op mijn doel af. Maandag 23 mei zag ik voor het eerst weer eens een groep dolfijnen rond mijn boot. Ze bleven niet lang bij de boot, maar het was toch leuk om ze even op bezoek te hebben. Op het radionet werd veel gesproken over gevangen vissen en welk aas ze daarvoor hadden gebruikt. Er werd vooral Mahi Mahi (Dorado) en Tonijn gevangen met meestal een klein (kunst)inktvisje als aas. Zelf was ik nog niet begonnen met vis te vangen. Ik ben op zee geen sportvisser, maar vis alleen als ik de vis nodig heb. Daarnaast sleep ik een Walker log achter de boot aan, om de snelheid door het water goed te kunnen meten. Dan weet je ook of je stroming mee of tegen hebt, als je de afgelegde afstand door het water vergelijkt met de afgelegde afstand over de zeebodem. Het hele kleine schoeprad van de scheepslog die in de romp is ingebouwd doet het vaak maar matig of helemaal niet, door aangroei op de romp. Als ik wil vissen, dan moet ik mijn Walker log uit het water halen, anders bijten de vissen niet maar worden door het log afgeschrikt. Voorlopig hoefde ik nog geen vis te vangen om me van voedsel te voorzien. Ik had ruim ingeslagen in Colon en op de Galapagos.

Na dat weekend kwamen de eerste boten die meedoen aan het Pacific Reef Runners Net aan op de Marquesas. Ook Laura Dekker was met haar Guppy op Hiva Oa aangekomen. Ze had onderweg weliswaar haar voet geblesseerd maar het ging al weer beter met haar. Ik ben benieuwd wie ik er allemaal tegenkom als ik daar aankom. Dat zal nog wel even duren, want ik maak 100 zeemijlen per dag en op woensdag 25 mei moest ik nog 1270 zeemijlen afleggen. Bij mijn bootje gaat het nooit zo snel, maar ik ben altijd nog veilig aangekomen en dat is ook heel wat waard.

Op zondag 29 mei hoefde ik nog maar een afstand van 850 zeemijlen af te leggen naar Hiva Oa. Het enige nadeel wat zich eigenlijk de hele route voordeed is dat de wind af en toe van zuidoost naar het oosten draaide. Omdat bij een oostenwind de zeilen aan weerszijden gezet moesten worden om een rechte koers naar Hiva Oa te blijven varen en er hoge golven stonden, ging de boot dan naar beide zijden behoorlijk overhellen. Je gaat dan als het ware schommelend door het water waarbij de wind af en toe de zeilen laten klapperen. En dat gaat niet zachtzinnig, maar dat kunnen af en toe behoorlijke knallen zijn. Gelukkig heb ik het zwaarste zeildoek dat De Vries kon leveren, want daar had ik om gevraagd na mijn tocht in de noordelijke wateren bij IJsland. Ik had daar mijn grootzeil verloren en dat zou me niet nog een keer gebeuren. Dan maar wat langzamer varen, maar wel met alle zeilen intact aankomen. Verder hoef ik bijna nooit te reven, hooguit de genua als de boot te veel met het gangboord door het water gesleurd wordt en het leven aan boord aangenamer te maken is door deze wat in te draaien. Maar goed, dat schommelen ben ik wel gewend hoewel het op zo'n tocht van een maand op zich wel vermoeiend is. Gelukkig werd het regelmatig afgewisseld met een zuidoostenwind en ik heb zelfs een keer nooroostenwind gehad zij het maar heel kort. Dan kunnen de zielen aan één kant staan en vaar je met ruime wind. De snelheid van de boot is dan ook op zijn best. Mocht er nu een slimmerik zijn die zegt dat je dan toch beter over die direkte koers (zgn. rumbline) kunt laveren dan zeg ik hem of haar dat de extra mijlen die je dan vaart wel optellen. Als ik aankom heb ik nu al 3100 mijlen afgelegd i.p.v. 3000 door dat af en toe te doen. En het moet gezegd, de Sogno d'Oro vaart prima voor de wind. De Alya, de boot van Zwitserse Jean-Pierre, loopt bijna geen vaart als hij voor de wind vaart dus die was wel gedwongen om een zigzag koers te varen en zo veel meer mijlen af te leggen. Ook de Ariës windvaanstuurinrichting houdt de boot op voordewindse koersen prima op koers. Het slingeren wordt alleen maar door de hoge golven die schuin van achteren inkomen veroorzaakt.

Op diezelfde zondag hoorden we ook dat een catamaran, de Galilea, een roer verloren had op een positie zo'n 120 zeemijlen vóór mij. Iemand op het net vroeg zich af hoe dat in godsnaam kan, maar dat kan ik hem wel vertellen. Ik had bij een Duitse vriend die ook een catamaran had en in de haven van Andratx (Majorca) voor anker lag net zoals ik, geholpen om een roerblad weer aan te brengen. Hij dook onder het schip met het roerblad met steel en zodra hij dat door het gat stak moest ik er snel een pen doorheen duwen zodat het bevestigd werd aan de besturingsstangen. Bij rustig weer en terwijl de catamaran stil ligt zal het roerblad een opdrijvend vermogen hebben en kun je je niet voorstellen dat het er onderuit kan vallen. Maar als je zulke hoge golven hebt als hier op de Pacific (3 tot 4 meter) dan komt soms het achterschip uit het water en kan dat roerblad indien de bevestiging loslaat wel onder het schip vandaan komen. Ik denk dat het 's nachts is gebeurd, want dan komen de meeste squalls (regenbuien met heel veel wind) over. Dan hoor je hooguit een dof geluid als het roerblad tegen de romp slaat en vervolgens is hij echt weg. Zoeken is dan zinloos, want in die hoge golven zie je hem al snel niet meer. Voor ons is het nu uitkijken naar dat roerblad, maar ik denk niet dat iemand hem nog tegenkomt. Ze zullen een noodconstructie moeten maken op de Marquesas en later bij een werf een vervanging moeten laten maken. Gelukkig heeft een catamaran twee roeren, aan beide drijflichamen één dus ze kunnen wel verder varen. Maar de navigatie zal er niet makkelijker op worden. Je mist het evenwicht. Ik heb zelf een aangehangen roer dat stevig geborgd is en bij een wereldomzeiling kan dat een voordeel zijn. Je kunt het er makkelijker afhalen en vernieuwen. Laten we hopen dat het mij nooit overkomt dat ik mijn roer verspeel want dan moet je met de boom voor de genua een noodroer construeren en dat kost tijd. In een zeetje zoals er nu staat geen kleine prestatie.

Ik was trouwens gevraagd om op dinsdag 31 mei als netcontroller op te treden voor het Pacific Reef Runners Net. En daar was ik best verguld mee in zo'n gezelschap van Engelstaligen. Over het algemeen zijn het Engelsen, Canadezen, Australiërs en Nieuw-Zeelanders die in het net participeren. En dat ik dan als enige Nederlander gevraagd wordt is voor mij best een eer. Ik had dagelijks goed geluisterd hoe het net gepresenteerd wordt en omdat het om veiligheid van de vloot gaat is het belangrijk om de juiste procedure te hanteren. Bij aanvang wordt er bijvoorbeeld eerst gevraag of er noodoproepen zijn en als je zelf niets hoort of er anderen zijn die wel een oproep gehoord hebben. Vervolgens gaat dan onder jouw leiding ieder schip zich inchecken met opgave van positie, windrichting, windsterkte, koers, en hoogte van de golven. De melding wordt dan altijd beëindigd met de medeling dat alles goed is aan boord en eventueel een verzoek om na het net contact te hebben met een andere boot. Het betekent voor de netcontroller dat hij goed moet luisteren en alles moet opschrijven. Als hij vaag een boot zich hoort melden dan kan hij de hulp van andere boten inroepen die een betere ontvangst van die boot hebben. En zo duurt dat een half uurtje waarbij zich zo'n 20 boten of meer zich melden. Overal op de zeeën heb je dergelijke netten en dat is maar goed ook, want ze zorgen voor een onderling contact wat in geval van nood essentieel kan blijken te zijn. Uiteraard vragen we ook of iemand een mooie vis heeft gevangen en hoer die smaakte. Het is niet allemaal ernstig wat er aan informatie wordt gevraagd en doorgegeven. Het heeft ook een sociale functie. Je kunt je niet voorstellen hoe je op die grote plas uitkijkt naar dat dagelijkse kontakt. Soms wordt een bemanning opgepept als ze in zware omstandigheden verkeren of als er iets kapot is gegaan. En in het uiterste geval komt er assistentie van een andere boot met woord of daad. Want dat is een regel op zee, je bent gehouden om bijstand te bieden. De schipper van de ondersteunende boot moet dan uitmaken in hoeverre hij daarbij zijn eigen boot en bemanning in gevaar brengt.

Dinsdag 31 mei was in meerdere opzichten een interessante dag. 's Morgens heb ik het Pacific Reef Runners Net gepresenteerd en hadden we ook contact met boten die net aangekomen waren op Hiva Oa. Die konden ons nuttige informatie geven voor het ankeren in de baai. Het presenteren verliep gesmeerd en ik kon gelukkig de juiste procedures volgen. Die had ik natuurlijk wel vooraf even op een papiertje geschreven. En ik had de dag ervoor goed geluisterd wie zich allemaal melden en die scheepsnamen met de namen van de schippers had ik ook op een papiertje met ruimte voor details. En zo kon ik het lijstje afwerken totdat ik wist dat er zich geen boot meer kon melden. Verder zag ik tegen het middaguur een enorme tanker achter mij langs varen. De dichtste afstand tot mijn boot zal drie zeemijlen zijn geweest. Het was het eerste schip dat ik onderweg tegenkwam. En mijn radardetector had hem weer keurig opgepikt en gaf tijdig een alarmsignaal. Over dat ding ben ik zeer tevreden en ik zou niet graag meer zonder uitvaren. En ten slotte zag ik dat het touwwerk van mijn Ariës windvaanstuurinrichting versleten was. Bij de blokken was slechts het binnenwerk van het touw nog in tact, maar het buitenwerk was volledig versleten en hing erbij. Nu weet ik wel dat al het touwwerk een keer verslijt en je nieuwe moet kopen, maar bij mijn Ariës is dat dus nu voor het eerst na vier jaren varen. Deze lange oversteken waarbij die windvaanstuurinrichting 24 uur per dag zijn werk doet en dat gedurende vele weken achter elkaar leveren natuurlijk een enorme bijdrage aan die slijtage. Voorlopig moet ik nog even met deze lijntjes doen, want ik denk niet dat ze op Hiva Oa een nette scheepswinkel hebben met kunsttof lijnen in soorten en maten. Wellicht heb ik dan toch op Tahiti meer geluk.

Als er iets is waar een solozeiler beducht voor moet zijn dan zijn dat verwondingen. Zelfs een klein sneetje kan wekenlang pijnlijk zijn omdat het in de zoute omgeving niet snel geneest. Op woensdag 1 juni verwondde ik mijzelf toen ik de boom van de genua weg wilde halen en mijn hoofd aan een borgpen van het bovenste blok van de bulletalie openhaalde. Het was al schemerig en ik voelde op mijn hoofd bloed. Toen ik naar mijn hand keek kon ik noch net zien dat het inderdaad bloed was. Ik ben doorgegaan met het werk en toen ik weer in de kajuit was heb ik met toiletpapier en wat water de wond goed schoongemaakt. Nu ziet het er altijd ernstiger uit dan het is als je je hoofdhuid openhaalt. Het was slechts een kras met twee wondjes. Het is niet de eerste keer en zal ook niet de laatste keer zijn dat ik mijn hoofdhuid openhaal. Ik heb boven op mijn hoofd bijna geen haar meer en zou eigenlijk altijd een petje moeten dragen om verwondingen te voorkomen. Maar midden op zee doe je dat niet omdat zo'n petje makkelijk afvalt of wegwaait. Op de wal heb ik altijd wel een hoofddeksel op tegen de zon en om verwonding te voorkomen.

Donderdagochtend 2 juni had ik nog 525 zeemijlen te gaan tot Hiva Oa. Jean-Pierre van de Alya schreef in een email dat het op Hiva Oa behoorlijk regende. Blijkbaar was het goede seizoen nog steeds niet aangebroken. Langzamerhand kwamen er steeds meer vragen uit de vloot die zich dagelijks meldde op het Pacific Reef Runners Net over de ankerplaats en over Hiva Oa in het algemeen. We probeerden via contacten op Hiva Oa die vragen beantwoord te krijgen. Zo moeten niet Europeanen een borg betalen als ze op deze eilanden verblijven. Die borg is zo hoog als een vlucht naar hun thuisland kost. Maar nu is er een agent op Hiva Oa, met de mooie naam Sandra, die voor 90 US$ een soort garantiebewijs afgeeft dat de autoriteiten op Hiva Oa ook accepteren. Je kon haar gewoon bereiken via de marifoon op kanaal 11 als je was aangekomen op de ankerplaats. Nou, dat soort informatie is voor sommigen in de vloot belangrijk.

Op zaterdag 5 juni - ik was nu 27 dagen op zee - zag ik dat de kraanlijn (de lijn die als het zeil naar beneden wordt gelaten de giek omhoog houdt) aan de bovenkant pluizig was over zo'n twee centimeter. Op zich een klein detail, maar niet onbelangrijk. Als je als solozeiler, de haven binnenkomend, het grootzeil laat zakken en bovenop het kajuitdak staat om het zeil op te binden, dan zou het heel vervelend zijn als de kraanlijn knapt en de giek ineens naar beneden zakt op de sprayhood. Tijdens het opbinden van het grootzeil moet je je namelijk bij slingeren van het schip vasthouden aan die giek. De grootschoot wordt strak gezet en de kraanlijn goed aangetrokken zodat de giek niet heen en weer zwaait maar een goed steunpunt vormt. Het knappen van de kraanlijn kan dus vervelende personele gevolgen hebben. En waarom was die kraanlijn nu zo gesleten? Dat komt omdat de bovenkant van het grootzeil een metale versteviging heeft en de kraanlijn daar tegenaan zwaait. Ik neem de kraanlijn namelijk nooit weg als ik onderweg ben, maar hij wordt ietwat gevierd. Om verdere slijtage te voorkomen heb ik de kraanlijn wat aangetrokken. Als ik onderweg een goede scheepswinkel tegenkom met goede lijnen dan zal ik de kraanlijn snel vervangen. En onderweg moet ik de kraanlijn dus of strakker aanhalen of weghalen en op de mast binden. Zo zie je maar waar je allemaal achter komt als je wat langer onderweg bent.

Zondagochtend heel vroeg kwam ik erachter dat gedurende de nacht de wind ongemerkt (door mij) was gedraaid van Oostzuidoost naar Oostnoordoost. En dat maakte met de windvaanstuurinrichting nogal een verschil in koers, want die volgt gewoon de wind als hij eenmaal is ingesteld op een bepaalde invalshoek van de wind. Ik zat 's avonds nog 3 zeemijlen boven de direkte koers (rumbline) naar Hiva Oa en 's morgens zat ik er meer dan 10 zeemijlen onder. Ik had dus een hele tijd veel zuidelijker dan naar het westen gekoersd. Dat is jammer, want dat zijn allemaal extra mijlen die weinig opleveren. Het was een foutje van mij dat ik dit niet had opgemerkt. Toch even een moment van verslapping van de aandacht na zoveel zeemijlen zeilen. Misschien toch we goed dat het gebeurd is want daardoor wordt je even weer met je neus op de feiten gedrukt en weet je dat je geconcentreerd moet blijven. Ik zou volgens mijn berekening niet dinsdag maar woensdag aankomen. Dat komt dan niet alleen door die ongewenste koerswijziging maar ook door het wegvallen van de wind in de afgelopen twee dagen. Maar op zondag trok de wind weer goed aan en met de zeilen aan beide zijden maakte ik hele goede voortgang. Tegen het middaguur had ik nog 250 zeemijlen te gaan. Overigens was er door de wijziging van koers in de vroege ochtend een waterhouder met Brita filter omgevallen in de koelkast waardoor ik de koelkast moest ontruimen en droog maken. Dat was ongeveer om vijf uur 's ochtends plaatselijke tijd. Oceaanzeilen is een 24-uurs bedrijf, elk moment van de dag kun je aan het werk gezet worden.

Op de zondag zag ik ook vogels met een enorme spanwijdte wat de vleugels betreft. Ik denk dat het fregatvogels waren, maar weet daar te weinig vanaf om zeker te zijn. En ik zag een prachtige grote vis boven water uitspringen. Die was duidelijk op jacht naar iets want hij was razendsnel. Het was een gifgroene Mahi Mahi. En dit weet ik zo goed als zeker omdat ik genoeg met echte vissers gesproken heb in de afgelopen tijd. Een prachtige vis, maar een worsteling om hem aan boord te krijgen als je hem gevangen hebt. Hij was zeker een meter lang. Ik heb tijdens het Pacific Reef Runners Net ook gehoord van de vangst van Blue Marlins. Die zijn nog veel groter en niemand kreeg ze aan boord of wilde ze aan boord hebben. Ze zijn steeds weer vrij gelaten. Je kunt niet uitzoeken wat je aan de haak krijgt dus de vangst van een echte grote vis zit er altijd in.

Op dinsdag 7 juni, midden in de nacht, knalde de genuaschoot doormidden. Gelukkig wordt je op zo'n moment ruimschoots gewaarschuwd door het lawaai van een klapperende genua. Ik heb de kapotte stuurboords schoot binnengehaald en heb de andere schoot overgehaald van bakboord naar stuurboord en door het oog van de genuaboom gehaald. Ik had al wel gezien dat de lijn dunner was geworden bij het oog van de genuaboom, maar omdat er een stevige kern in de lijn zit had ik gedacht dat hij de Marquesas wel zou halen. Verkeerd gedacht dus. Maar ik had inmiddels al wel een tip van een Duitser gekregen toen ik hem van de slijtage vertelde. Je maakt eerst een meter lijn vast aan het schoothoekoog van de genua en daar maak je de uiteindelijke genuaschoot aan vast. Als die meter lijn in het oog van de genuaboom slijt vervang je hem door een nieuwe meter lijn. Slim, eenvoudig en efficiënt. Als de Engelsen het hadden uitgevonden zouden ze zo'n lijn met zekerheid een "sacrificial line" hebben genoemd, oftewel een lijn die opgeofferd mag worden. Op de ankerplaats op Hiva Oa had ik alle tijd om zo'n constructie in elkaar te zetten. Een mooi klusje, zoals er zich ook anderen opstapelden. Want ik heb het al eerder gezegd, tijdens zo'n lange tocht kom je erachter waar het slijt en hoe snel dat gaat.

De afgelopen maand heeft de boot alleen maar met de wind van achteren of schuin van achteren gezeild. Daarbij gaat het roer door de inwerking van golven voortdurend heen en weer. Nu was er al wel wat speling in de ophanging van het roer, maar dat is erger geworden. Je hoort nu tijdens het varen een gebonk als het roer heen en weer beweegt. Ik kan daar pas naar kijken als ik op de ankerplaats van Hiva Oa ben aangekomen. Het is een aangehangen roer en je kunt de roerpennen dus goed zien. Ook de bussen waarin de pennen geborgd zijn kun je goed inspecteren. Dat is altijd al het grote voordeel geweest van een aangehangen roer bij het oceaanzeilen. Eventueel moet ik op een plek waar een werf voorhanden is de ophanging van het roer verbeteren. Maar dat zien we dan wel. Eerst inspecteren bij aankomst. Op Hiva Oa kan ik het wel vergeten om structureel iets aan het roer te wijzigen. Het hoofdeiland Tahiti lijkt daarvoor een betere plaats. Daar zie ik op de kaart ook steigers en die heb ik al een tijdje niet in de havens gezien. Een werf zal er volgens mij ook wel zijn. Maar eerst maar eens een grondige inspectie. Door de borging van de pennen kan het roer er niet zomaar vanaf vallen. Dat zou het ergste zijn dat je kan overkomen. Het verliezen van het roer. Al het andere kan worden verholpen. Het is wederom een voorbeeld van onder welke slijtage het materiaal tijdens deze lange tochten is blootgesteld.

De hele nacht van dinsdag op woensdag ben ik in de weer geweest. Er stond bijna geen wind maar wel hoge golven. En dan gaat de boot natuurlijk enorm tekeer. Ik heb steeds weer andere zeilvoeringen moeten uitproberen om op koers te blijven. En nadat ik enigszins op koers bleef zag ik navigatielichten achter mij. Aan de lichten te zien was het een zeilboot die op de motor voer. En dat bleek inderdaad zo te zijn. Ik riep ze op via de marifoon en het was een Franse boot, de Circe. Ze hadden de zeilen naar beneden gehaald en voeren hard op de motor naar Hiva Oa. Met zes uur varen zouden ze aankomen. Dat betekende dat ze 6 knopen op de motor voeren want de afstand was nog 36 zeemijlen. Ik heb hen verteld dat ik nog steeds zeilde en dus later op de dag zou aankomen. Dat vonden ze stoer en ze wensten me een goede vaart en tot ziens op de ankerplaats.

Ja, en dan het moment in de vroege ochtend, bij het opkomen van de zon, als je voor het eerst je bestemming ziet. Het blijft toch altijd weer een ontroerende ervaring als je na lang varen land in zicht krijgt. En dan vind ik zelf een eiland nog weer anders dan een lange kustlijn van het vaste land. Een eiland is zo'n wereldje op zich in the middle of nowhere. Ik word er altijd door vertederd. Ik heb nog een heel stuk langs de kust gevaren, zeker zo'n tien zeemijlen voordat ik op mijn ankerplaats bij Atuona was. En daar lagen vele bekenden en ging ik op in de sociale evenementen. Genieten van dit eiland, dat zou ik zeker doen. Ik had in totaal 3170 zeemijlen afgelegd in 31 1/3 dag, dat is een gemiddelde snelheid van 4,2 knopen. Ik was er bijzonder tevreden mee. Wat er daarna gebeurt, dat lees je in een volgend reisverslag.

  11-07-2011 reisverslag no. 9
Henk Oosterwijk

Ik was op woensdag 8 juni aangekomen op Hiva Oa en op vrijdag 10 juni vertrok ik naar het 785 zeemijlen zuidwestelijk gelegen Papeete, de hoofdstad van Tahiti. De ankerplaats bij Atuona op Hiva Oa was ronduit slecht. Grote golven rolden zo de baai in. Er werd om ons heen met prauwen geoefend op de surf van de golven, dus dan kun je je wel voorstellen dat het leven aan boord op die ankerplaats niet geweldig was. Je moest in verband met de beperkte ruimte een voor- en achteranker uit hebben staan en de boot trok door de deining tussen die twee ankers heen en weer. De dinghy steiger was erbarmelijk. Hij was van beton en de ijzeren staven met scherpe punten staken er uit. Je moest dus voor je dinghy een achteranker gebruiken zodat hij niet met de surf zo tegen de steiger gesmeten werd. Ach, eigenlijk was het allemaal heel ongemakkelijk. Maar eenmaal aan land werd je zo door een auto meegenomen als je liftte naar het dorp en de mensen waren heel vriendelijk. Er werd veel gelachen en gegroet. Je voelde je er echt welkom. En Frankrijk doet veel voor de eilanden. De huizen en de openbare gebouwen zien er netjes verzorgd uit. Ik heb boodschappen gedaan en viel achterover van de prijzen. Een beetje brie, een stukje emmentaler, wat paté, droge worsten en limonadesiroop en ik moest 140 US dollars betalen. Alles is wel drie keer zo duur als bij ons thuis. Maar goed, na ruim 31 dagen op zee dacht ik dat ik het me maar eens moest veroorloven. 's Avonds at ik bij mijn Ierse vriend Connor en zijn vrouw aan boord en we maakten samen nog wat muziek, Connor op de gitaar en ik op trekzak en concertina. Dat werd op de ankerplaats wel gewaardeerd. De volgende dag heb ik ten afscheid bij mijn Canadese vrienden Robert en Brigitte gegeten. En toen ik vrijdag bijna vertrok kwam daar nog de Kajananas van Jean-Paul en Kaja aanzetten. Ik heb hen nog snel een verse baguette met een klein blikje paté cadeau gedaan. Onder zeilers is het gebruikelijk om de pas aan gekomen en een vers brood te geven

Toen ik eenmaal buiten de baai gekomen was bleek er een enorme zee te staan. Golven van drie tot vier meter hoog en een harde wind. Zo surfde ik op de golven van het eiland weg en door de hoge bergen kwamen er af en toe valwinden van 40 knopen en meer. Maar later had ik een constante oostenwind ruim van achteren tussen de 20 en 25 knopen. Als dat zo door zou gaan zou de tocht wel eens snel kunnen verlopen. Ik moest dwars door de Tuamotu's heen en daar zijn in het verleden veel schepen vergaan. En het gebeurt nog wel eens omdat er niet goed opgelet wordt. De Tuamotu's zijn atols die dus omringd zijn door koraalriffen. En het land is heel laag waardoor je soms veel te laat ziet dat je al dichtbij bent. Met radar en gps gaat het tegenwoordig een stuk makkelijker maar er zijn tijden geweest dat je met de zon in de rug de atol moest benaderen zodat je het rif kon zien liggen. Dat is trouwens nog steeds een beproefde methode om het rif en de doorgang op te zoeken.

Gedurende het weekend waren de golven nog steeds erg hoog en de wind blies met een constante 20 knopen uit het oosten. Maar op zondag braken de golven al minder waardoor het leven aan boord een stuk aangenamer werd. Zondagmorgen zag ik dat een vliegende vis recht in mijn grootzeil was gevlogen want zijn schubben zaten nog op het zeil. Waar hij vervolgens gebleven is is mij een raadsel. Ik vond hem in ieder geval niet op mijn dek. Als hij toch is ontsnapt zal hij het de rest van zijn leven met wat minder schubben moeten doen. Of misschien groeien die ook wel weer aan. Ik had een hele grote tros bananen gekregen op de ankerplaats van Hiva Oa en toe ik die kreeg waren de bananen nog groen. Drie dagen later werden de eersten geel en kon ik gaan eten. De hele tros werd in no time geel en je moet dus flink bananen eten voordat ze bederven. Ik had de grote tros in mijn kuip liggen en als ik zin had zat ik in de kuip wat bananen te eten. Ze zijn maar heel klein, dus drie kun je wel op in één keer.

Op de ankerplaats op Hiva Oa had ik een onderdeel van mijn Ariës windvaanstuurinrichting verloren. Ik heb er nog naar gedoken maar het water was daar te troebel om iets te kunnen zien op de bodem. Bovendien zijn daar haaien en die waren ook daadwerkelijk gesignaleerd. Ik heb het niet zo op haaien dus ik heb snel de boot rondom even wat schoongemaakt en ben toen weer snel aan boord gegaan. De as waarop het blad van de windvaan met lagers heen en weer kan draaien was spontaan uit de gaten van de rest van de constructie geschoven waardoor een vulstuk het water in viel. De inbusboutjes waren na zoveel jaren wat los gaan zitten. Ik heb met rip-ties de boel improvisorisch kunnen repareren, want wat dat vulstuk doet is voornamelijk de lagers op zijn plaats houden. Opgevuld met een aantal rip-ties op de as ging dat nu ook. Op dit moment vaar ik er al weer dagen mee en het lijkt te werken. En zo zul je onderweg veel improvisorische reparaties moeten doen met de middelen die je op je boot kunt vinden. Het aardige is dat als iemand naar je boot kijkt hij niet weet waar deze reparaties zich bevinden en hoe lang die het al volhouden. Alleen jij weet dat, maar elke zeiler heeft dat soort reparaties op zijn boot.

Dan nu tussendoor even iets over mijn reis. Ik weet wel dat er velen zijn die eenmaal in hun leven met hun boot de Pacific bezoeken en daar dan ook drie tot wel vijf jaren eilanden willen bezoeken. Het leven ziet er dan als volgt uit. Beetje het eiland bekijken, wat boodschapjes doen, nu en dan even zwemmen, bij elkaar op bezoek gaan en vooral bij zonsondergang de sundowners achterover slaan (en dan bedoel ik alcoholische drankjes) en de volgende dag hetzelfde. Ik zou mijn tijd zo niet kunnen doorbrengen en heb dus een heel ander plan. Ik ga proberen om binnen twee jaren de wereld rond te zeilen. Als dat lukt dan zou ik volgende zomer weer terug zijn in Nederland. Ik doe dat niet om een of ander record te vestigen, want anderen hebben dat veel sneller gedaan. Ik doe dat omdat ik altijd reizen van twee jaren heb gemaakt en waarom zou ik dat nu niet ook doen. Onderweg kom ik genoeg leuke eilanden tegen waar ik een korte of langere stop zal houden. Het geeft me ook een doel en dat heb ik altijd nodig. Om het hele vaarschema hier uit te leggen dat neemt teveel papier in beslag, maar ik kan wel zeggen dat ik in december of januari in Kaapstad zou moeten zijn. Want ik plan mijn reis langs Zuid-Afrika en niet de Middellandse Zee. Dat laatste doe ik niet om Somalië en zijn piraten te vermijden. Ik heb het niet zo op die streek, maar als ik een groep tegenkom die daar langs gaan varen in konvooi met wellicht nog marineschepen erbij, dan ben ik wellicht over te halen om mijn reisroute te wijzigen. Gebeurt dat niet dan ga ik mooi rondom Kaap de Goede Hoop. Wat velen zich niet realiseren is dat je door de orkaanseizoenen slechts de keuze hebt om de reis in twee of in drie jaen of meer te doen. Er is geen tussenweg. Als je in die twee jaren niet op een bepaalde plek op de aardbol bent, dan zul je je tijd uit moeten zitten totdat je verder kunt in verband met de orkanen. En dan praat je niet over een paar maanden maar al snel over een halfjaar. En omdat die orkaanseizoenen verschillend zijn over de aardbol moet je je reis heel nauwkeurig qua tijd plannen. Gelukkig heeft Jimmy Cornell dat in zijn boek Worl Cruising Routes al voor ons oceaanzeilers gedaan. In zijn boek kun je precies lezen waar je op welk moment moet zijn. En dat is tijdens deze reis mijn Bijbel.

Inmiddels waren er twee catamarans die hun roer verloren hadden op de overtocht van de Galapagos naar de Marquesas. Er werd over de radio dus druk gecommuniceerd over lasmogelijkheden op Hiva Oa of Nuku Hiva. Op Hiva Oa was een kleine legerbasis en voor noodsituaties waren zij bereid om laswerkzaamheden te verrichten. Ik hoorde zelfs dat ze dit gratis deden, omdat een dergelijke klus hen in ieder geval wat te doen gaf en ze zich blijkbaar verveelden. Als een catamaran een roer verliest heeft ze altijd nog een tweede. Als een monohull een roer verliest moet hij een noodroer maken met behulp van een genuaboom en een blad. In een noodgeval zou ik daar het servoroerblad van mijn Ariës windvaanstuurinrichting voor gebruiken. Dat is stevig genoeg voor een roerblad. De genuaboom moet je dan met behulp van touwen scharnierend aan het hekwerk vastmaken. Ja, en dan blijft er niets anders over dan uren achter elkaar aan het roer te staan. Om te rusten zou je dan af en toe moeten gaan bijliggen. Door een bepaalde stand van de zeilen en het roer parkeer je de boot dan als het ware voor een tijdje. Is ook een beproefde methode om een storm te doorstaan.

Ik was in een hogedrukgebied terechtgekomen, vlakbij het centrum daarvan, en had nauwelijks wind. Woensdag 15 juni had ik in de afgelopen 24 uren 56 zeemijlen afgelegd. Maar ik klaagde niet, want ik voer in een van de mooiste zeilgebieden in de wereld. Ik was inmiddels bij de Tuamotu's, een gebied van atollen, terecht gekomen. De eerste kleine atol Tikei was ik 's nachts gepasseerd en het zou niet lang meer duren of ik zou midden tussen de grotere atols varen op mijn weg naar Tahiti. Ver zuidelijk in deze atollenreeks doet Frankrijk nog steeds zijn atoomproeven. Ondanks protesten van de polynesiërs en eigenlijk de hele wereld gaat Frankrijk nog steeds door met die proeven. Wellicht dat Frankrijk daarom heel Frans Polynesië zo ruim voorziet van financiën. Want als de spullen op deze eilanden drie tot vier keer zo duur zijn als bij ons thuis, dan moeten de verdiensten van de Polynesiërs wel geweldig zijn. En al dat geld komt uit Parijs.

Nu dan toch even het thema van het motorsailen bij de kop pakken. Als je tijdens het oceaanzeilen in een windstilte terecht komt, dan is de verleiding groot om te gaan motorsailen. Je houdt dus de zeilen op en doet daarbij de motor aan. Maar voordat je het weet heb je in een paar dagen je dieselvoorraad opgemaakt. Dat gebeurde dus ook tijdens de Atlantische oversteek bij sommige boten van de ARC. Paniekberichten kwamen binnen van boten die hoopten dat er boten bij hen in de buurt waren omdat ze nog maar heel weinig diesel over hadden. Mijn advies aan al deze schippers is, heb geduld en zit de windstilte uit. Wind komt er altijd, het is slechts een kwestie van wachten. Die diesel heb je nodig om stroom te draaien en je accu's op te laden. Een oceaanzeiler die lange tijd gaat motorsailen is verkeerd bezig. Op korte afstanden zou je het kunnen doen, maar dan komt de eer van de zeiler om de hoek kijken. Het wordt nog steeds als onwaardig beschouwd als je lang op de motor vaart als zeiler. Ik weet nog hoe tijdens het radioverkeer tussen de ARC-boten om de boel wat op te leuken, de vraag werd gesteld aan een ieder hoeveel hij de motor had gebruikt voor de voortbeweging. Die vraag werd maar zelden beantwoord en er was zelfs een zeiler die zei dat dit een impertinente vraag was die niet gesteld mocht worden. Engelsen kunnen dit zo mooi zeggen in hun taal zonder iemand uit te schelden. Maar de boodschap was duidelijk, deze vraag werd niet op prijs gesteld. Maar nog steeds wordt onder zeilers na een lange overtocht gevraagd hoeveel dagen de overtocht geduurd had en hoe lang de motor daarbij was gebruikt. Het gaat om vergelijkingsmateriaal waarbij ze dan hopen dat zij minder dagen nodig hebben gehad en minder de motor hebben gebruikt. Dat zou dan moeten aantonen hoe geweldig hun boot is en hoe geweldig de schipper is. Ik houd mij daar verre van, want daar ligt mijn belangstelling nu helemaal niet. Met zo min mogelijk schade van A naar B zien te komen, daar komt het wat mij betreft op aan.

Op woensdagavond zag ik op een gribfile dat de wind tot zondag 5 knopen of minder zou zijn. Ik was nu nog zo'n 50 zeemijlen verwijderd van de grote atol Fakarava en had via de SSB radio al gehoord dat daar meerdere boten geankerd lagen. Ik had die avond ook van een boot gehoord dat hij daar betere wind afwachtte en dat het nutteloos was de komende twee dagen Papeete te bereiken op zeil. Nu moest ik dus beslissen of ik Fakarava zou aandoen of toch door zou zeilen met een minimale snelheid van 1.5 tot 2 knopen naar Papeete. Ik had besloten de volgende dag bij dageraad en als ik dichter bij Fakarava zou zijn te beslissen of ik een stop zou inlassen. Ik zou daar natuurlijk mooi mijn boot schoonmaken. Want in verband met de haaien had ik dat niet kunnen doen op de ankerplaats op Hiva Oa.

Ik ben inderdaad de volgende ochtend de atol Fakarava binnengegaan en heb daar geankerd. Voordat ik op mijn ankerplaats was zag ik op een mooi plekje eerder in de atol een catamaran liggen. Toen ik op de kaart keek zag ik dat de diepte daar vlakbij een strand vijf meter was terwijl de reguliere ankerplaats wel vijftien meter diepte had. Ik verkoos het dus aanvankelijk om bij dat strand te gaan liggen. Toen ik bijna bij dat strand was kwam de catamaran me tegemoet, ze gingen weg. Ik vroeg hem nog hoe de bodem was en of dat zand was. Hij antwoordde, het was een Fransman maar hij sprak Engels, dat het inderdaad zandgrond was met hier en daar een koraalrots maar die zou je duidelijk zien. Toen ik echter verder voer zat ik ineens tussen allemaal koraalrotsen die of een paar meter of slechts een halve meter onder water staken. Ik voer gelukkig heel langzaam, maar het was al te laat. Ik ramde een koraalrots hetgeen een schrapend en afbrokkelend (gelukkig) geluid maakte. Ik schrok me kapot. Dit was helemaal geen goeie ankerplaats, het was hier bloedlink. Ik zette snel de motor in de achteruit en zo manoeuvreerde ik de boot weer uit dit mijnenveld van koraalrotsen. Ik heb mezelf behoorlijk de schuld gegeven van dit voorval, want er is een regel dat je als schipper je nooit moet laten beïnvloeden door wat anderen doen. Ik had gewoon naar de ankerplaats moeten gaan die op de kaart stond aangegeven en niet nadoen wat die Fransman in zijn vermetelheid had gedaan. Want dat hij niet met die breede boot een stuk koraalrots heeft geraakt is mij een raadsel. Misschien heeft hij er trouwens bij binnenkomst ook wel een geraakt. Maar toen hij wegvoer deed hij dat met grote snelheid, ik denk dus dat hij gewoon heel veel risico nam. En dat had ik nu juist niet moeten doen. Moet je je voorstellen dat voorlopig hier je grote reis eindigt omdat je polyesther boot door een koraalrots wordt open gespiest. Want scherp waren ze, die rotsen. Toch bleek gelukkig bij nader onderzoek op de reguliere ankerplaats dat er geen beschadiging aan de romp was. Het is toch een beste stevige boot, zo'n Oostzeejol.

Op dezelfde dag ben ik begonnen de romp van onderen schoon te maken. En de volgende dag heb ik die klus afgemaakt. Want het was een best karwei. Op de donderdagavond had ik mijn buren, een Deens stel, op bezoek. Ik kreeg van hen vers brood, chocolaatjes en Nieuw-Zeelandse kaas. We hebben ervaringen uitgewisseld en daar zaten weer een paar bijzonder leerzame bij. Zo bleek dat je op deze ankerplaats op moest passen met je ketting. Als de boot door veranderingen in windrichting rond ging draaien dan wilde de ketting nogal eens om een koraalrots vast gaan zitten. Zij hadden dat al tweemaal gehad. En door puur toeval kon je op één dag de bodem goed zien en konden ze precies zien hoe ze door met hun boot een cirkel te varen weer los konden komen. Het water was namelijk wel helder, maar bij de bodem was het toch melkachtig wit en kon je niet goed zien. Om te voorkomen dat je ketting vast ging zitten, was het op deze ankerplaats gebruikelijk om elke vijftien meter ketting een stootwil eraan vast te maken zodat onder water de ketting werd opgetild. De diepte was vijftien meter dus je moest al snel vijftig meter ketting steken. Dat was ook precies het maximum dat ik aan boord had. Maar die truc van die stootwillen zou ik onthouden, die kon nog wel eens van pas komen. Toen ik er lag draaide de flauwe wind die er was niet en ik kon op een helder moment zien dat mijn ketting gewoon over het zand lag. Ik heb er dus geen stootwillen aan vast gemaakt omdat dat nu niet nodig was.

De gribfiles gaven aan dat er zaterdag 18 juni in de namiddag weer wind zou zijn. Het moment tussen hoog en laag water was om 16.12 uur lokale tijd, had ik berekend. Dat zou dus een goed moment zijn om de reis voort te zetten naar Papeete. Ik had van de Denen gehoord dat omstreeks de 25 juni er een soort bijeenkomst van boten was in Papeete en dat dan alles wel propvol zou zijn. Wellicht kon ik nog proberen om dat voor te zijn. De volgende dag, zaterdag 18 juni stond er ´s morgens al een mooie wind dus ik besloot om zes uur eerder te vertrekken in verband met het getij. Toen ik echter bij de uitgang aankwam zag ik witte koppen op de golven. Toch heb ik de Sogno d´Oro er doorheen gestuurd. Het waren korte drie meter hoge golven, maar de Oostzeejol ploegde er zich doorheen als een ware reddingsboot. Het was gelukkig maar een stukje van zo´n halve zeemijl en ik liep een vaart van 6 tot 7 knopen. Achteraf gezien zal het een uurtje later rustiger zijn geweest, maar ik had nu eenmaal doorgezet en moest er even doorheen. Nadat ik weer in wat rustiger vaarwater was gekomen zag ik dat er toch water in de kajuit was gekomen. Het luik was weliswaar goed afgesloten maar er had een paar maal massief water op het kajuitdak gestaan dat had blijkbaar toch zijn weg door het luik gevonden. Ik zal de rubbers nog eens controleren als ik geankerd lig bij Papeete. Het water was op de tafel terecht gekomen en het was gelukkig niet veel. Maar het was wel precies op mijn kleine notebook gekomen die ik voor het navigeren gebruik. Nu vertoonde mijn notebook al kuren en het navigeren met de cursor was steeds moeilijker geworden. Snel heb ik mijn laptop te voorschijn gehaald waar dezelfde programma´s op staan en al snel had ik de elektronische kaart met mijn bootje daarop weer op het scherm. Ik zal toch moeten kijken of ik ergens een vervanger voor de notebook kan kopen want je moet altijd een back-up hebben als je met elektronische kaarten werkt. Want bij het opstarten van mijn notebook, nadat ik hem een uurtje in de zon had laten liggen, ging weliswaar nog lang genoeg om mijn laatste reisverslag ervan af te halen, maar het scherm viel al regelmatig uit. Nu laat ik hem rusten en zie wel of hij nog weer bij zinnen komt. Maar ik verwacht er niet veel meer van. Oceaanzeilen is van A naar B varen met zo min mogelijk schade. Schade zal er altijd zijn en daar moet je je nu eenmaal bij neerleggen.

Op zondag 19 juni kreeg ik grote regenbuien over me heen met veel wind. De golven waren 2 tot 3 meter hoog en het was een warrige zee. Toch ging de boot er met 5 tot 6 knopen doorheen en maakte ik hele goede voortgang. Toen ik op mijn favoriete plekje in de kajuitingang zat en een beetje naar het dek tuurde - je bent altijd bezig met het inspecteren van het materiaal - zag ik een donkere streep in een hoek van de mastvoet. Ik ging op onderzoek uit en het bleek inderdaad een vijf centimeter lange scheur in de roestvrij stalen constructie te zitten. Op de andere hoek zat ook het begin van een scheurtje. Dit zou ik moeten laten lassen. Ik zou kijken of er in Papeete een goede mogelijkheid is en anders onderweg in een andere haven. Wellicht was dit gebeurt tijdens het wildwatervaren bij het verlaten van de atol Fakarava. Toch ook weer een punt van aandacht: een versterkende manchet laten lassen om de mastvoet.

Maandag 20 juni was ik nog maar 15 zeemijlen verwijderd van Papeete toen ik op het Pacific Reef Runners Net Geoff van de boot Duetto hoorde en hij lag geankerd voor de marina Taina op Tahiti. Toen ik hem om informatie vroeg gaf hij mij aanwijzingen om bij die marina te komen. Ik moest een landingsbaan tweemaal kruisen en daarbij toestemming vragen aan Port Control en dan zou hij bij de marina met een gele dinghy me tegemoet komen en naar een ankerplaats leiden. Zo gezegd, zo gedaan en het was maar goed dat ik daar naartoe ben gegaan want via de marifoon hoorde ik een boot die naar het centrum van Papeete ging, maar vanwege de omstandigheden daar er toch voor koos om naar marina Taina te gaan. In het centrum van Papeete was het overvol en je lag meteen aan een rumoerige weg. De marina Taina was ideaal voor mij. Je kon je dinghy veilig achterlaten in de marina. Met het uitklaringsbewijs kon je in de marina bij het tankstation belastingvrij diesel tanken. Een hele grote Carrefour (supermarkt) was op tien minuten lopen van de marina, een McDonald op vijf minuten afstand en tegenover de Carrefour een bushalte voor de bus naar de stad Papeete. De eerste dag ben ik meteen inkopen gaan doen bij de Carrefour. Het is op het eiland erg duur, maar de kwaliteit is prima. Ik heb ruim Franse kaas ingeslagen en kant en klaar maaltijden. Daarna ben ik bij de McDonalds een grote hamburger met patat en cola gaan eten. Het is gek, maar daarnaar verlang je als je dagenlang op zee zit en voornamelijk voeding uit blik eet. En toen heb ik de gescheurde mastvoet omwikkeld met nylon touw. Om 17.00 uur zat ik met Geoff en zijn vrouw Pat (Nieuw-Zeelanders) voor een happy hour in een bar en ontmoette daar vele andere zeilers. De volgende dag ben ik gaan inklaren en uitklaren in Papeete. Het uitklaren had ik gedaan met als opgave dat ik de volgende dag, de woensdag, zou vertrekken naar Tonga. De rest van de dinsdag heb ik weer in Carrefour doorgebracht en ik heb twee boodschappenwagens naar de marina vervoerd. Op woensdag heb ik water en diesel geladen en nog wat laatste klussen aan boord gedaan, zoals het vervangen van de lijnen van de Ariës. De marina had namelijk ook een kleine watersportwinkel en die verkochten hoogwaardige lijnen. Ik moest voor 10 meter 60 US dollar betalen (ik mocht in dollars betalen) maar de kern van deze lijnen was niet het goedkopere polyesther maar een materiaal dat niet rekt. En voor mijn Ariës is het beste materiaal gewenst, immers hij stuurt terwijl ik mijn handen vrij heb. Woensdagochtend stond er geen zuchtje wind, maar op een gegeven moment verschenen er wat wolken en kwam de wind opzetten. Daar heb ik gebruik van gemaakt en ik ben door een kleine uitgang ten zuiden van de marina naar buiten gezeild. Bij die uitgang kon je links en rechts surfers zien die op de hoge golven hun kunsten vertoonden. Maar bij de uitgang was het water normaal en waren geen golven te zien. Ik zat rustig in de kuip toen ik ineens met een enorme kracht door de kuip gesmeten werd. Ik kwam met mijn borst tegen de kajuitingang en bezeerde me daarbij lelijk. Het zal me zeker een paar gekneusde ribben opgeleverd hebben. Het moet een grondzee geweest zijn die de boot zo abrupt gestopt heeft, want ik heb de grond niet geraakt en ook geen voorwerp. Later heb ik deze gebeurtenis op het Pacific Reef Runners Net verteld zodat anderen gewaarschuwd zijn als ze daar naar buiten varen. De rest van de dag was het moeilijk varen. De wind kwam tussen de eilanden van alle kanten en de golven ook. De motor moest bijgezet want de wind was maar 5 knopen sterk. En zo heb ik de rest van de dag en de nacht doorgevaren met een laag toerental en een snelheid van 3,5 knoop. De volgende ochtend kon ik dan eindelijk weer zeilen. De wind was weliswaar nog steeds matig, maar de zee had zich bedaard en de wind was voldoende om een snelheid van 3 knopen te halen. En dat is voor mij voldoende.

Ik had heerlijk eten aan boord en ik heb het er goed van genomen. De eerste avond at ik witte rijst met kippevlees in Uncle Ben's Sweet and Sour Sauce en ik at ook regelmatig een stuk baguette met Roquefort. Een paar kiwi's of een appel na, en de maaltijden waren compleet. Het was echt genieten.

In de nacht van donderdag 23 juni op vrijdag 24 juni vond ik eindelijk de goede wind. Hij blies nu met 15 knopen uit een constante richting en de boot deed meteen 5,5 knopen. Als de Oostzeejol goede wind krijgt uit een gunstige hoek dan speert ze ook over het water. Ik zou het ook gezien zijn vorm een werkschip willen noemen. Absoluut geen wedstrijdboot, maar een veilige solide boot die met de juiste wind heel wat mijlen kan maken. En als oceaan- en cruisezeiler ben je daar veel meer in geïnteresseerd dan in een lichte wedstrijdboot. Nu ken ik wel de voordelen van het je snel kunnen verplaatsen. Je kunt soms met een hoge snelheid zelfs stormen ontlopen. Maar het lichtere materiaal geeft op lange afstanden toch de nodige problemen. Dan liever klein en stevig. Maar genoeg hierover, ieder zijn voorkeur.

De dagen daarna bleef de wind krachtig en dat zorgde voor dagafstanden van 114 en 123 zeemijlen. Ik kreeg wel even flink last van mijn gekneusde ribben op vrijdagavond, het ademen was pijnlijk en liggen was helemaal niet te doen. Maar met wat paracetamol had ik de dagen daarna toch een goede nachtrust en kwamen de ribben tot rust. Als solozeiler zit je niet op dit soort blessures te wachten. Maar het is niet de eerste keer dat ik ergens tegenaan geslingerd ben. Meestal levert dat een pijnlijke blauwe plek op, maar deze keer was het dus even wat heftiger.

Ik stevende nu af op de datumgrens. Die ligt fysiek weliswaar op 180 graden westerlengte, maar Tonga en Fiji hebben zich aangepast aan Nieuw-Zeeland en Australië en gebruiken dus diezelfde datum. Dat betekent dat als ik in Tonga aankom ik een dag kwijtraak. Het is dan niet twaalf uur vroeger dan bij jullie, maar twaalf uur later. En dat verschil is dus precies een dag. Verder zal ik me in Tonga moeten aanpassen aan de diep religieuze cultuur. Op zondag wordt niet gewerkt en de vrouwen bedekken altijd hun schouders terwijl de mannen lange broeken en overhemden dragen. Dit is allemaal boekenwijsheid en ik zal dus eerst bekijken hoe de huidige situatie is.

In het weekend zag ik op de gribfiles dat de wind naar het noorden zou draaien en zou gaan liggen gedurende meerdere dagen. Op de kaart zag ik dat ik twee Cook eilanden - die staan onder protectie van Nieuw-Zeeland - zou passeren. Ik zou dus als er echt windstilte zou optreden daar een stop kunnen inlassen. Weliswaar moest ik op maandag nog een 900 zeemijlen tot Tonga en lag Niue, één van die Cook eilanden op 200 mijlen van Tonga, het andere eiland lag op 100 zeemijlen van mij vandaan. Het heet Aitutaki en de ingang en de atol zelf is bijzonder ondiep. In het pilotboek wordt gesproken over 1,80 meter en soms iets ondieper vanwege getijden of wind. Nu heb ik maar 1,25 meter nodig, maar ik zou rustig kijken hoe de situatie was wat het weer betreft als ik er in de buurt zou komen. Ondertussen had ik zondagavond op een Engels net gehoord dat de Guppy van Laura Dekker zich nog bij Bora Bora bevond en op weg was naar Niue. Ze lag 300 zeemijlen achter mij. Vanuit Tahiti was zij naar Bora Bora gegaan, terwijl ik na Tahiti meteen was doorgereisd richting Tonga. Ik probeerde op het net nog een relay voor haar te doen omdat ik haar zacht hoorde en de netcontroller helemaal niet, maar haar zender is niet krachtig genoeg en vervormt snel. Ik kon dus alleen de scheepsnaam horen en een ander die dichter bij haar in de buurt was moest overnemen.

Het leuke van dit oceaanzeilen is dat je lang onderweg bent en tijdens zo'n overtocht tijd genoeg hebt om veel te lezen over je nieuwe bestemming. Ik heb daar diverse boeken voor en ook op de computer heb ik bestanden met informatie daarover. Soms zoek je naar een specifiek item, of ze bijvoorbeeld in de haven een tankstation hebben, of dat ze een watertap hebben en het water drinkbaar is. Meestal kun je dat soort informatie wel vinden. Maar vooral ook hoe de haveninvaart is en waar de gevaren liggen. Tonga heeft inhammen als Noorse fjorden en je moet goed oppassen waar je vaart. Ik vond zelfs verslagen van schepen die er geweest waren en uitvonden dat de elektronische kaarten niet altijd klopten. Meestal was het dan zo dat je verkeerde informatie van die kaarten kreeg als je niet voldoende inzoomde. Als ik een haven binnen vaar zet ik hem altijd op de grootste stand die nog nieuwe informatie biedt. En dan centraliseer ik de pointer zodat die gewoon tijdens het varen meeloopt en ik niet mijn kajuit in moet duiken voor het nieuwe plaatje. Ik heb daar zo mijn technieken in ontwikkeld. Het is bijvoorbeeld ook belangrijk dat je je computer zo instelt dat hij niet ineens in een slaapstand gaat staan of dat de screensaver aanslaat. Dat kun je echt niet hebben als je een moeilijke haven invaart. Maar ik heb het allemaal al een keer meegemaakt en ervan geleerd. Die twee voorbereidende jaren vóór deze grote reis hebben veel opgeleverd. Maar eerlijkheidshalve moet ik wel toegeven dat ik toen ook niet had durven hopen dat ik echt nog eens om de wereld zou zeilen. Dat plan is langzaam gegroeid en pas in het Caribisch gebied is het werkelijkheid geworden.

Toen ik dichtbij die kleine atol Aitutaki was - ik zou een omweg van 25 mijlen naar het zuiden moeten maken - had ik nog steeds 15 knopen wind. Die was weliswaar inmiddels verder naar het noorden gedraaid en werd zelfs noordwest, maar ik had nog steeds een bezeilde koers. Ik ben dus niet gestopt en gewoon verder gezeild naar mijn bestemming Neiafu op Tonga. Op dinsdag, later op de dag draaide de wind naar het westen en werd steeds lichter. Hij was nu nog maar 5 knopen en recht op de kop. Ik moest 's avonds de motor bijzetten en een groot gedeelte van de woensdag. Maar woensdagmiddag draaide de wind naar het zuiden en zwelde aan tot 8 knopen. De motor kon weer uit en de genua kon bijgezet worden. Langzaam draaide de wind weer naar zuidoost en werd 10 tot 12 knopen. Een onverwacht genoegen als je de gribfiles mocht geloven. Iedereen moest de motor bijzetten, ook zij die naar Bora Bora onderweg waren of in de buurt van Tahiti voeren. Men hield er rekening mee dat dit tot ver in het weekend zou doorduren. Ik had contact met Laura Dekker van de Guppy en heb haar van weerinformatie voorzien. Zij zat in een gebied, 250 zeemijlen noordoostelijk van mij, waar de windstilte wat langer duurde. Pas op de zaterdag mocht zij weer 10 tot 15 knopen uit het zuidoosten verwachten. Ze bleek zelf geen gribfiles of weerfaxen te kunnen ontvangen en was geheel afhankelijk van het contact met haar vader. Ze was blij met mijn informatie die helemaal op haar locatie was toegespitst en op korte termijn beschikbaar was. En ik was blij met niet alleen de aanschaf van de SSB radio, maar ook van het Pactor modem wat die informatie aan mij kon verschaffen. 's Avonds was ik wel even minder gelukkig en tevreden toen ik een fles rode limonadesiroop onderuit ging na een schuiver van de boot. Toen moest ik wel even aan de bak om alles weer schoon te maken.

Op vrijdag 1 juli bleek tijdens een gesprek met Laura dat zij niet, zoals wel op haar website staat, via het Suezkanaal gaat maar via Kaap de Goede Hoop. Ze vroeg mij namelijk naar mijn plannen en toen ik die vertelde was ze bijzonder enthousiast omdat ze graag met een andere boot opvaart. En dat kan ik goed begrijpen. Het is prettig als je met tenminste één andere boot opvaart. Dan kun je via de SSB radio goed contact onderhouden en je kunt elkaar informeren over bestemmingen en weer. Ze had slechts één andere boot, waarschijnlijk een solozeiler, ontmoet die ook onze route zou volgen en die was op dit moment onderweg van Niue naar Tonga. Het is dus mogelijk dat er een driemanschap ontstaat. Laura had precies hetzelfde tijdschema voor haar reis naar Afrika als ik, en ook dat verbaast me niets, want als je het boek van Jimmy Cornell raadpleegt dan zijn er tijdstippen waarop je op bepaalde plaatsen moet zijn i.v.m. de orkaanseizoenen. Toch wel leuk hoe uit zo'n toevallig contact een langer samen reizen kan ontstaan. De Guppy van Laura is veel sneller dan de Sogno d'Oro, het is een ketch getuigd en slank schip. Om een voorbeeld te geven: zij heeft over de passage van de Galapagos naar de Marquesas 17 dagen gedaan, ik 32 dagen. Zij kan snelheden halen van 7 knopen terwijl ik met 5 dik tevreden ben. We moeten dus nog maar zien in hoeverre of we echt trajecten samen opvaren. We zullen elkaar zeker vaak tegenkomen in havens omdat ook zij moet wachten op het juiste moment om verder te varen.

De verwachte hardere wind kwam inderdaad op zaterdag, maar ik zag op de gribfiles dat deze dinsdag al weer zou afnemen. Er was een nieuw lagedrukgebied boven Tonga die de winden van het hogedrukgebied wegnam. Nieuwe windstiltes zouden het gevolg zijn. Het was nu zaak om zo snel mogelijk die laatste 400 zeemijlen tot aan Neiafu af te leggen. Onderweg zou ik nog de atol Niue tegenkomen, maar daar was het op de ankerplaats slecht toeven met de deining die door de harde wind was ontstaan. Ook Laura wilde daarom niet stoppen bij Niue zoals eerst wel haar plan was geweest. Zij zat nog 125 zeemijlen achter mij, maar maakte dagafstanden van 140 zeemijlen met haar Guppy. Zaterdagmiddag hadden we trouwens een gesprek over het vervolg van haar reis na Neiafu. Ze had op de Marquesas bij kennissen aan boord een film gezien van een doortocht door de Rode Zee die deze mensen eerder hadden gemaakt. Daarbij kon je op de marifoon horen dat er regelmatig aanvallen waren door de Somalische piraten. En toen heeft Laura haar plan omgegooid en een tocht langs het Suez-kanaal laten vallen. Nu wilde ze van Neiafu naar Suva op Fiji, Port Vila op Vanuatu, de Torres Street, Darwin in Australië en van daaruit naar de Cocos Islands en verder via Mauritius naar Afrika. Dat plan zag er goed uit. Maar als je een stop in Australië wilt maken - niet alleen Darwin ligt in Australië maar ook de Cocos Islands behoren daartoe - dan moet je een visum hebben. En zo'n visum, had ik gelezen, kun je krijgen bij de Australische ambassade of consulaat in Suva op Fiji. Zij had zich daar nog niet mee bezig gehouden. In Darwin zou haar vader overkomen en dan zouden ze de boot klaarmaken voor de overtocht naar Afrika. Ik had zelf mijn reis tussen Fiji en Afrika nog niet ingevuld. Wel dat ik eind augustus, begin september door de Torres Street zou moeten varen, maar nog niet de havens tussen Fiji en Afrika. Aanvankelijk voelde ik er niet veel voor om een visum voor Australië aan te vragen. Bij aankomst doen ze namelijk heel moeilijk bij jachten. Veel formaliteiten en spitsvondigheden, ze maken het de cruisers niet makkelijk. Waarschijnlijk zijn ze er voor beducht dat de Yachten blijven hangen in Australië met hun boot en teren op de Australische gemeenschap. Hoe het ook zij, het plan van Laura gaf voldoende stops om niet maanden op zee te hoeven doorbrengen tijdens een overtocht. Ik zou er nog eens over nadenken.

De nacht van zondag op maandag werd een zware nacht vanwege diverse squalls die overtrokken. Veel regen en veel wind brachten deze squalls. En 's morgens kwam ik er achter dat de wind inmiddels was gedraaid naar westnoordwest waardoor ik scherp aan de wind moest gaan varen. De golven waren nog steeds hoog, tot wel 3 meter, en de wind kwam niet veel lager dan 20 knopen. En daar moest ik dus tegen op boksen. Mijl voor mijl werd van de nog te gane afstand afgetikt en het was de vraag wanneer die periode van windstilte zou komen en hoe ver ik dan nog van mijn bestemming af was. Nou, die periode begon dus op de dinsdag. De wind hield er ineens mee op en toen moesten Laura en ik de motor wel opstarten. Zij was nog 8 zeemijlen bij mij vandaan. We hebben toen laat in de middag rendez-vous gemaakt en zij probeerde een reep chocola naar mij toe te gooien. Dat mislukte en Neptunus moet ons nu wel goed gezind zijn. Ik kreeg het wel voor elkaar om een blik voeding naar het te gooien. Het is een interessante maaltijd die ik bij Carrefour op Tahiti gekocht had. Je mengt de inhoud van een blik met een bijgeleverde plastic bak met hele fijne rijst en dan zet je dat 30 minuten in de koelkast. Ik had het al eerder geprobeerd en het is een heerlijke maaltijd. Verder heb ik bij aankomst van Laura een deuntje op de trekzak gespeeld. Ze heeft me beloofd in de haven Neiafu voor mij een deuntje op gitaar te spelen. Overigens hadden we nog een leuk gesprek over de Midget. Zij had de Midget herkend op de ankerplaats bij Balboa en dat vond ik vreemd omdat niet veel Nederlanders de Midget als boottype kennen. Het bleek dat Laura serieus met de gedachte gespeeld heeft om een Midget aan te schaffen voor haar wereldomzeiling omdat ze het zo'n leuke en ruime boot vindt voor zijn lengte. Uiteindelijk vond ze de tweemaster Guppy en ging de aanschaf van een Midget niet door. Toen ik haar de ontstaansgeschiedenis van de Midget 26 vertelde kende ze die nog niet en vond ze dat heel bijzonder. Na onze rendez-vous heb ik voor haar gribfiles opgehaald en aan haar voorgelezen en toen heb ik de afstand tussen onze boten vergroot tot een halve zeemijl voor de nacht. Morgen kwam ik dan wel weer langszij. We hadden inmiddels ook contact met twee Amerikanen, een vader en zijn zoon, die ook onze route varen op dezelfde momenten. Dat driemanschap van schepen is dus nu een reële mogelijkheid geworden. Ze wachten ons op in de haven van Neiafu waar zij inmiddels aan een mooringboei liggen.

's Morgens tijdens het Pacific Reef Runners Net had ik weer contact met Laura. Ze ging veel te hard met haar boot en zou het bezaanzeil naar beneden halen. Ze was nu 17 mijlen voor mij uit en zou waarschijnlijk de nacht voor Tonga moeten ronddobberen om vervolgens bij dageraad de haven van Neiafu in te varen. Neiafu is een zgn. Hurricane Hole en dus omgeven door hoog gebergte. De invaart is niet eenvoudig en kan beter niet 's nachts worden ondernomen. Ik voer zelf met een goede vaart om de volgende morgen bij dageraad voor de haveninvaart te liggen. Laura en ik zouden elkaar weer ontmoeten bij Tonga en we hebben tijdstippen afgesproken waarop we elkaar via de SSB radio zouden contacten. Ik was blij met de 10 knopen uit het zuidoosten die er nog steeds was. Alles is beter dan op de motor de laatste honderd mijlen afleggen. Toch moet ik uiteindelijk de laatste 50 zeemijlen de motor bijzetten om bij dageraad samen met Laura de haven binnen te varen. En zo gebeurt het dus. We gaan achter een heel groot cruiseschip naar binnen en de natuur in de baai voor de haveningang is overweldigend. Hoge groene bergen met palmbomen. Het is de mooiste aankomst tot nu toe, schrijft ook Laura later in haar weblog. Samen klaren we in, en dat blijkt een tijdrovende bezigheid te zijn. Quarantaine, immigratie, douane, health, je moet ze allemaal langslopen. En bij vertrek immigratie, douane en havenkapitein. We meren beiden af aan meerboeien en zitten al heel snel aan een uitgebreid ontbijt met koude vruchtensap bij het restaurant Aquarium. Dit wordt ons favoriete restaurant, want Mike de eigenaar van het restaurant is helemaal verbaasd en enthousiast over het rond de wereld zeilen van 15-jarige Laura. Hij zal er alles aan doen om haar verblijf zo aangenaam mogelijk te maken. En zo brengen wij nu de dagen door in de haven van Neiafu en zullen er een week blijven. Dan varen we door naar Suva op Fiji. Maar daarvoor moeten we eerst een formulier invullen en minstens 48 uur van tevoren naar Suva faxen of mailen. Het blijkt dat Nieuw-Zeeland, Australië en Fiji de aankomst van een jacht ruim van tevoren aangekondigd willen zien. Verschrikkelijk al dat papierwerk, maar het hoort erbij als je rond de wereld vaart. Zo, dit was het even voor nu en hoe het verder gaat verhaal ik in een volgend reisverslag.

Reisverslag no. 10, 2011
Henk Oosterwijk

Veel leesplezier met dit nieuwe reisverslag. Hierna gaat de reis naar Darwin aan de noordwestkust van Australië en dat is zo'n 2400 zeemijlen. Voor mijn boot is dat bij gunstige weersomstandigheden 3 1/2 week zeilen.

Henk Oosterwijk
SY Sogno d'Oro

04-08-2011

Het verblijf in Neiafu was heerlijk. Het is een vredige omgeving met heel vriendelijke mensen. Niets hoeft te worden afgesloten, er is nauwelijks misdaad op het eiland. Ik kwam er volledig tot rust na een aantal langere oversteken gekoppeld aan een zeer kort verblijf in de haven. Ik bleef hier zes dagen. Omdat Laura Dekker en ik dezelfde dingen nodig hadden, zoals diesel en voeding, deden we veel samen. En wat haar defecte SSB radio betreft deed Icom Amerika een gul aanbod. Zij stuurden kosteloos een geheel nieuw apparaat, de opvolger van haar defecte apparaat, naar de Suva Yacht Club. Laura moest alleen het terugzenden van het defecte apparaat betalen. En de nieuwe zou op dezelfde kabels aangesloten moeten kunnen worden als het defecte apparaat. Op donderdag 14 juli vertrokken we beiden uit de haven en gingen op weg naar Suva op Fiji. Het zou een korte reis worden want de afstand was maar 450 zeemijlen. Aanvankelijk hadden we nog contact via de marifoon, maar omdat de Guppy een snellere boot is dan de Sogno d'Oro ging dat contact uiteindelijk verloren. We hadden goede wind uit de juiste hoek en voeren voor de wind naar Suva.

Dat was iets te vroeg gejuichd wat de wind betreft, want de volgende dag in de middag ging de wind liggen en was nog maar 5 knopen. De zeilen begonnen te klapperen en al gauw maakte ik nog maar 2 knopen snelheid. De motor moest dus weer eens bij en dat is altijd jammer. Want je hoopt altijd dat je de overtocht geheel zeilend kunt afleggen. Toch moet er een stroming van minstens een knoop mee zijn geweest, want met 1500 toeren doe ik normaal tegen de 4 knopen en dat kan ik dan lang volhouden met mijn brandstofvoorraad. Maar nu deed de boot 5 knopen en dat komt niet van de wind. Ik was er in ieder geval blij mee en voer de nacht door met de motor bij. Op de gribfiles had ik gezien dat de wind inderdaad afnam en wel 24 uren niet meer dan 10 knopen zou zijn. Ik hoopte dat in de nacht of bij dageraad inderdaad die 10 knopen er weer waren want dan zou ik de motor zeker afzetten. Een snelheid van 3 of 3,5 knoop vind ik ook voldoende. Het is met een boot als de Midget niet om snelheid te doen, een mooie constante kruissnelheid brengt je ook waar je zijn wilt. Dat zeg ik trouwens tegen iedereen die zich afvraagt of zo'n 8 meter boot niet te langzaam gaat voor een wereldomzeiling. Ik ben nog altijd aangekomen waar ik zijn wil, en dat alleen telt. En zoals ik al vaker heb gezegd, dat moet je dan bereiken zonder noemenswaardige schade. Dan kun je spreken van een goede overtocht. De zee was rustig en ik zat heerlijk in de kajuitingang met mijn voeten op het trapje te genieten van de zonsondergang en de nacht met een volle maan achter me. Er was overigens in Neiafu contact geweest tussen de (ere)voorzitter van de Midgetclub en Laura over de door haar gemaakte foto's van mijn boot. Die wilde Leendert graag van haar hebben om op de voorpagina van ons clubblad te zetten. Hij had een foto op haar weblog gezien. De foto's zijn naar hem gemaild en ik ben benieuwd welke het geworden is. Er zaten een paar mooie bij waarbij de Midget echt goed tot zijn recht komt. Steeds weer als ik hem zie naast zo'n grotere boot, dan heeft de Midget toch een heel eigen karakter en dat vertedert menigeen in de haven. De rode Guppy van Laura werd al snel bekend in Neiafu, maar dat kleine (Heineken) groene bootje viel iedereen toch ook wel op. Ik moet trouwens nog vertellen dat ik een weerbericht voor de Fiji wateren had ontvangen waarin gewaarschuwd werd voor een vernietigende deining (hoge lange golven) die op Fiji af kwam. Deze is ontstaan door een hogedrukgebied ver ten zuidwesten van Fiji. Snel aankomen in Fiji was daarom al niet verstandig. Laat eerst die deining maar komen, dan ga ik daarna de haven van Suva wel in. In ons laatste marifooncontact kon ik deze waarschuwing nog net aan Laura doorgeven. Dat was om 03.00 uur ´s nachts. Het waakzaam zijn en navigeren aan boord gaat 24 uur per dag door voor een solozeiler.

Op zaterdagmorgen 16 juli kwam de wind weer opzetten en bereikte al snel een kracht van 15 knopen uit zuidzuidoost. Motor uit dus en verder heerlijk gezeild. In Neiafu hadden Laura en ik ieder een grote tros bananen en wel 15 kokosnoten in een gevlochten mandje van bladeren gekregen. Bij vertrek was ik gaan eten en drinken, maar je kunt niet voorkomen dat de bananen ineens allemaal rijp worden, hoe groen ze ook zijn als je ze meeneemt. Op zaterdag zocht ik de goede bananen er nog tussenuit en heb de rest aan Neptunus gegeven. Ook wat de kokosnoten betreft heb ik er nog vier uitgezocht om leeg te drinken in de komende twee dagen en de rest ging ook naar Neptunus. Want vruchten meenemen naar een ander land wordt niet op prijs gesteld. Meestal moet je die dan bij aankomst inleveren. Ze zouden ziektes kunnen overbrengen op de inheemse vruchten. Elke dag dronk ik twee kokosnoten leeg, een heerlijke en verfrissende drank. En zo kwam Suva langzaam dichterbij. Ik had gehoopt dat ik de atollen die er voor liggen gedurende de dag zou passeren, maar bij het invallen van de nacht was ik er nog maar 20 mijlen van verwijderd. Radaralarm aan, goed uitkijk houden en korte slaapjes. Als je op de windvaanstuurinrichting vaart dan moet je goed oppassen dat de wind niet gaat draaien want dan gaat je boot mee. En uit de koers lopen midden tussen de atollen dat kun je maar beter niet doen. Op zaterdag kwam ik trouwens overdag nog een vissersboot tegen. Mijn radardetectiealarm ging af en ver over bakboord zag ik een vissersboot. Niet veel later lag hij dwars voor me, want vissers moeten altijd daar zijn waar ik ben. Maar gelukkig draaide hij over stuurboord weg toen hij nog een halve mijl van mij verwijderd was. Kan ook pure nieuwsgierigheid zijn geweest van zijn kant. Het was voor mij even weer een leuke afwisseling op de dag.

Zaterdagavond om 21.30 uur lokale tijd passeerde ik de datumgrens. Ik ging van 180 graden westerlengte over naar 180 graden oosterlengte en daarmee ook van UTC-12 naar UTC+12. Nederland zit in de zomer op UTC+2. Het aftellen is dus nu begonnen op de weg terug naar Nederland. Ik heb de overgang gefilmd want het is net als het passeren van de evenaar een bijzondere gebeurtenis. Als je van Nederland wegvaart in de richting van Engeland passeer je al snel de Greenwich meridiaan oftewel de overgang van oostelijk halfrond naar westelijk halfrond. Nu doe je hetzelfde aan de andere kant van de aardbol. Nou, dat is toch wel bijzonder te noemen.

In de ochtend nam ik weer contact op met het Pacific Reef Runners Net en gaf mijn positie op, de afstand tot Fiji en de windsterkte en richting. Ik werd namens het hele net gefeliciteerd met het passeren van de datumgrens. Ook zij wisten dat dit een bijzondere gebeurtenis is. Toen ik het weerbericht voor de Fiji wateren las, stond daarin dat er harde winden en ruwe zee op komst was. Een hogedrukgebied ver ten zuidwesten van Fiji zorgde voor die winden en golven. Ik had het bericht nauwelijks gelezen of mijn aandacht werd in de kuip gevraagd. De wind was wat gedraaid en in kracht zeker met 5 knopen toegenomen. Nadat ik de zeilen weer op de juiste manieren gesteld had ben ik eerst maar eens rustig gaan ontbijten. Hoewel de wind hard was, was alles onder controle en kon je maar beter eten nu het nog kon. Ik was nog 57 zeemijlen van Suva op Fiji verwijderd en zou bij zonsondergang kunnen aankomen. Met deze hardere winden zou ik misschien nog vóór zonsondergang kunnen aankomen. Ik was benieuwd of Laura, die ver op mij vooruit gevaren was, de vorige avond bij donker de haven was binnengevaren of zeil geminderd had en tot vanochtend gewacht had. Zij vaart minstens een knoop sneller dan ik en dat is 24 mijlen meer per dag. In vier dagen heb je dan opgeteld zo'n 100 zeemijlen meer afgelegd en dat is voor mij een dag varen. Op vier dagen wint zij dus een dag met haar boot. Dat is belangrijk als wij het verdere traject naar Nederland min of meer gezamenlijk afleggen. We zullen met de nieuwe radio straks weer contact kunnen houden tijdens de overtochten. Ik had contact met haar vader over het inbouwen van de nieuwe radio, maar gelukkig waren we het er samen volstrekt over eens hoe dat moest gebeuren. Goed, ik ging nu de laatste mijlen naar Fiji afleggen met een windwaarschuwing van de kustwacht. Toch maar even alert blijven tot aankomst.

De tocht verliep verder prima en op 15 zeemijlen afstand van Suva had ik marifooncontact met Laura. Die was de vorige avond om 22.30 al aangekomen en de volgende dag pas om 14.00 ingeklaard. Ze had 's morgens contact gezocht met de Suva Yachtclub die de autoriteiten waarschuwt. Ik heb bij Laura geankerd en mocht niet de wal op omdat ik nog niet ingeklaard was. Als ik dat bij aankomst om 16.30 had willen doen dan moest ik 200 US dollars extra betalen voor overuren. Dat heb ik dus niet gedaan en de volgende dag overkwam mij hetzelfde als Laura. Ze zouden om 10.30 komen maar dat werd als snel 14.00. Jammer, maar die dag ben je dan al bijna helemaal kwijt aan het inklaren. We moesten trouwens naar Suva om daar Health service te betalen. Dat is een voettocht van 20 minuten of een korte taxi of bus trip. Laura heeft wel voor mij pannekoeken gebakken, dat was heel aardig van haar. Na de pannekoeken ben ik meteen weer terug aan boord gegaan en heb eerst eens goed geslapen. Toen Laura de volgende dag bij mij aan boord was om wat koude limonade te drinken kwam er een boot langs met een official die kwam zeggen dag ze niet bij mij aan boord mocht zijn op straffe van 2000 dollar boete. Ze is dus snel in haar dinghy gestapt en het bleef gelukkig bij een waarschuwing. Dat is omdat ik nog niet ingeklaard ben en de gele vlag voer. Dan ben je dus nog in quarantaine. Moet je ook maar net even weten. Ik heb wat kleine klusjes aan boord gedaan. En we hebben de Suva Yachtclub gevraagd om ons te waarschuwen als het pakket met de SSB radio was aangekomen. Die zou dinsdag de 19e juli daar moeten zijn. Tijdens het wachten bleek ook dat een pak melk was gaan lekken. Die had ik in mijn kooi gelegd, het was een sixpack. Ik kwam er voorlopig niet achter welk pak lekte, maar heb ze wel ergens gezet waar het geen kwaad kan. De hele nacht had ik met mijn slaapzak op de natte plek van de melk gelegen. Slaapzak dus met een natte doek schoongemaakt, het was gelukkig maar een kleine plek, en te drogen gehangen. En de kussens van mijn kooi ook met een natte lap behandeld. Gelukkig was het geen bedorven melk, want dat had ik al eens eerder gehad en dat stinkt heel verschrikkelijk. Bij ons lagen ook voor anker La Pelikana die ik van het Pacific Reef Runners Net kende, en Pendulum die we hadden ontmoet in Neiafu. De laatste was na ons vertrokken en na ons aangekomen. La Pelikana had drie dagen windstilte gehad tijdens de overtocht, dan hebben wij nog geluk gehad met een nachtje geen wind. In Suva zou ik ook naar de Australische ambassade gaan om daar mijn visum aan te vragen. Benieuwd hoe lang zo iets gaat duren. Laura heeft er geen nodig omdat zij in Nieuw-Zeeland is geboren en een paspoort heeft. Nieuw-Zeelanders hoeven voor Australië geen visum te hebben. Maar ze zou toch voor de zekerheid met me meegaan en informeren.

Het visum bleek via internet geregeld te kunnen worden, maar op de ambassade heeft men het voor mij gedaan. Ik liep dus weer naar buiten met een keurig papier dat mijn visum voor drie maanden Australië regelde. Meer tijd had ik niet nodig. En Laura bleek inderdaad niets nodig te hebben vanwege haar Nieuw-Zeelandse paspoort. Op een avond werden we uitgenodigd om op een driemaster te vieren dat deze 25 jaar geleden door de eigenaar was gekocht. Je moest vlees meenemen dat je dan op hun barbecue kon klaarmaken en zij zorgden voor de drank. Het werd een gezellige avond en Laura werd uitgenodigd om een paar dagen met hen mee te gaan en te duiken. Ik beloofde Laura dat ik dan op haar boot zou passen. Zij bleef uiteraard zelf geheel verantwoordelijk, maar ik zou haar boot behandelen als ware het de mijne. En toen kwam op donderdag 21 juli de nieuwe SSB radio van Laura aan. Op zaterdag zou ze pas meevaren met de driemaster, dus met zijn tweeën zijn we aan de slag gegaan om de radio te installeren. Dat is uiteindelijk gelukt na toch aanvankelijk nog een paar problemen in de verbindingen en toen we contact maakten met Nederlanders die toevallig op frequentie waren, bleek dat het signaal prima was. Ik had met mijn power/SWR-meter al wel gezien dat het signaal volledig uit ging en er nauwelijks wat terug kwam naar de radio, maar het is altijd fijn als iemand die ver weg zit zegt dat je knalhard doorkomt. Dat was dus een behoorlijk succes. Verder hebben we de volgende dag samen wat door Suva gezworven. Suva is niet groot, heeft wel veel winkels en is best een prettige stad. In de stad merk je heel sterk hoeveel Indiërs naar Fiji zijn gekomen in het verleden. Op de markt ruik je de Indische specerijen en op straat zie je veel Indische kleding. Ik meen zelfs dat de Indische populatie op dit moment in de meerderheid is, vergeleken met de oorspronkelijke Fiji bevolking. Wellicht dat er daarom een militair Fiji regiem is.

Op zaterdag 23 juli is in alle vroegte de tweemaster met Laura weggevaren. Ik zou dus voor haar boot zorgen. Daarna ben ik de stad ingegaan want ik had vier salamiworsten gekocht en die waren niet goed. De eerste die ik probeerde smaakte wat zurig en ik voelde me niet lekker na twee plakjes. Heb het in kunnen leveren en er andere dingen voor kunnen kopen. Toen ik terugkwam in de haven bleek er een meter lange makreel op een boot gesprongen te zijn. Het is een Nederlandse boot die Laura en ik al hadden leren kennen. Ik hoorde van een Engelsman dat een roofvis zijn prooi van uit de diepte benadert en dan omhoog sprint, hem de staart afbijt, waarna zijn prooi niet meer kan vluchten. Als hij dan na een sprong uit het water weer in het water belandt, dan kan hij de vis met de afgebeten staart zo pakken en verschalken. Hier sprong hij echter zo hoog en blijkbaar met een boog dat hij met een harde klap op het dek van die Nederlandse boot was beland. Die schrokken zich eerst rot want ze dachten dat er een stag was afgebroken of iets dergelijks. Maar het bleek dus een enorme makreel te zijn die op hun dek rondspartelde. Ze hebben hem meteen schoon gemaakt en kunnen er dagenlang van eten. Een mooi verhaal dacht ik.

De volgende dag was René van de Nederlandse boot jarig en dat vierden we met .............. de gebarbecuede makreel. Hij smaakte heerlijk en het werd een gezellige avond met zeven man in de kuip. Vlak voor de barbacue en de verjaardagviering hebben Jaap van de Nederlandse boot (die heet overigens De Ware Jacob) en ik de carburateur van mijn buitenboordmotor schoongemaakt omdat de vlotter bleef hangen. Sinds St. Maarten had ik de lichtere buitenboordmotor gebruikt en de zware niet meer. En dan treedt er vervuiling op en moet het hele systeem met hogedruklucht worden schoongemaakt. Jaap had een spuitbusje met druklucht en zo probeerden we de zaak door te blazen. Uiteindelijk ben ik toch bij de monteur in de haven terechtgekomen die de zaak verder geklaard heeft. Daar moest hij wel een aantal malen de carburateur voor uit elkaar halen, want iedere keer als ik bij hem wegvoer begon het lekken van de benzine weer door een vlotter die vast zat. Uiteindelijk met veel geduld is alles toch nog schoon geworden, maar ik heb mijn les geleerd. Je moet een buitenboordmotor regelmatig gebruiken en oude benzine inleveren bij een tankstation en nieuwe halen.

En maandag tegen de avond kwam Laura terug van haar duikavontuur met de driemaster. Ze heeft uitvoerig haar verhaal verteld en de volgende ochtend zou ik voor haar eieren met spek bakken en dan zouden we een plan voor het vertrek maken. Om zes uur 's ochtends stond ik echter al aan haar boot te kloppen en gelukkig was ze net wakker. Ik had die ochtend namelijk op een gribfile gezien dat er na vijf dagen een windstille periode op ons traject zou komen. Die vijf dagen zou er een harde wind van 20 tot 25 knopen staan en die kon er voor zorgen dat we op tijd aankwamen in Port Vila op de Vanuatu eilanden. Laura zou het zeker halen met haar snelle Guppy en ik moest misschien de laatste mijlen op de motor varen. Zouden we niet diezelfde dinsdag nog vertekken dan moesten we meer dan een week langer in Suva blijven. En dat wilden we geen van beiden, we waren klaar om weer verder te gaan. De ochtend werd na een goed ontbijt dus besteed aan de uitklaringsformaliteiten. En toen Laura haar website had voorzien van de laatste foto's en een stukje op de weblog konden we vertrekken. Dat werden een heftige eerste twintig mijlen want er stond een hoge zee en we moesten aan de wind uitvaren. Dan moesten we om een klein eiland heen en konden meer afvallen en koers zetten op Port Vila. Het beloofde inderdaad een snelle overtocht te worden.

Laura en ik hadden afgesproken om elke vier uren elkaar via de SSB radio te spreken. Dan konden we posities uitwisselen en eventuele bijzonderheden melden. Alleen gedurende de nacht zouden we elkaar niet contacten. Op woensdag 27 juli om 08.00 uur toen we elkaar spraken zat Laura 28 mijlen bij mij vandaan. Heel ruw gezegd wint zij op vier dagen een hele dag op mij. De zee bleef wild en hoog en de wind krachtig en constant. 's Middags hoorde ik ineens het grootzeil klapperen en ging snel naar de kuip. Gelukkig bleek het een gebroken touwtje te zijn waarmee een blok van de windvaanstuurinrichting vast zat. Door slijtage gedurende al die jaren dat ik de Ariës al heb en intensief gebruik was het touwtje bij het blok doorgesleten. Toen ik het blok weer met een touwtje vastzette stuurde mijn Ariës de boot weer keurig op koers. Ik kan niet genoeg zeggen hoe tevreden ik ben met mijn Ariës. Terwijl de zee hoog is en er af en toe spray in de kuip komt, met name achter in de kuip bij de helmstok, stuurt de Ariës de boot en leef ik in de kajuit. Beter kun je het niet hebben, en het kost geen stroom.

Op donderdag 28 juli begon de wind al wat af te nemen, maar nog steeds maakte de boot een goede snelheid. Laura zat inmiddels een dikke 50 mijlen voor me en zij mikte erop om op zaterdag bij daglicht nog aan te komen. Maar daarvoor moest ze wel alle zeilen bijzetten. Ik mikte op de zondag en als de wind niet helemaal wegviel zou dat moeten lukken. Nu was het dus afwachten wanneer en of de windstilte zou komen. Toch stonden we nog steeds achter ons besluit om snel uit Suva te vertrekken want we hadden goede wind gehad en die had ons al ver gebracht. En Suva bleek uiteindelijk leuker te zijn dan de industriële haven aanvankelijk deed vermoeden, maar ook weer niet zo leuk om er lange tijd te moeten wachten op goede wind voor de overtocht. Ik had nog geen schip gezien, maar Laura wel de vorige avond. Toen zat er een groot vrachtschip recht achter haar en die heeft ze opgeroepen toen hij op 5 mijlen afstand was zodat hij voor haar uitweek. Ze vertelde me dit toen we contact hadden om 20.00 uur en toen hebben we afgesproken dat we elkaar om 21.00 uur nog een keer zouden oproepen. Nadat het vrachtschip dus veilig om haar heen gevaren was zijn we de nacht ingegaan en hebben elkaar op donderdagochtend 08.00 uur pas weer gesproken.

Donderdagavond heb ik de volgende tocht al eens bekeken. Het is een lange reis door de Torres Strait en naar Darwin. De totale afstand is bijna 2400 zeemijlen en te vergelijken met de Atlantische Oceaanoversteek van 2100 zeemijlen. Maar van de Galapagos naar Marquesas was meer zeemijlen, namelijk 3200. Alles is dus maar betrekkelijk. Ik heb de route ingepland en met name de doorgang door de Torres Strait is heel interessant. Je begint helemaal in het noorden en vaart dan in zuidwestelijke richting door een soort straat tussen allerlei rotsen en eilandjes. Hier en daar staat ook nog een beste stroming. Het wordt dus een groot avontuur. Daar laat ik de Stille Zuidzee oftewel de Pacific achter mij en begint de Indische Oceaan. In Darwin kan ik dan goed inkopen doen, want daar zou ik alles moeten kunnen kopen. Ook voor de boot als dat nodig mocht zijn. Laura krijgt daar bezoek van haar vader en waarschijnlijk blijft ze daar totdat het haar 16e verjaardag is. Ik meen dat ze me verteld heeft dat dat 20 september is. Die zou ze dan met haar vader willen vieren. Darwin is een belangrijke stop want daarna maken we een paar grote slagen over de Indische Oceaan. Eerst naar de Cocos eilanden en dan naar Mauritius. Ten slotte zouden we dan in oktober in Durbin aan de Afrikaanse oostkust moeten zijn. Ik weet wel dat dit er allemaal nog aan staat te komen, maar je moet je vantevoren informeren over dergelijke overtochten. En daar ben ik nu dus al mee bezig wat de reis naar Darwin betreft. Voor Australië moet je je komst uiterlijk vier dagen vantevoren aankondigen. Nu heb ik email aan boord tijdens de overtocht en zou dus een bericht kunnen sturen. Maar niet iedereen heeft dat en dan moet je dus voor je vertrek een bericht naar de Australische autoriteiten versturen. Dat mag zelfs drie maanden vantevoren. De Australische autoriteiten staan erom bekend dat ze erg moeilijk doen bij het inklaren. We zien wel hoe lastig dat wordt. Eerst had ik daarom Australië helemaal niet willen aandoen, maar dan wordt de reis naar Mauritius wel erg lang. Voorlopig heb ik de komende maanden goed in mijn hoofd zitten en bereid me er ook mentaal op voor. Want dat is toch het belangrijkste bij Blue Water Sailing, de state of mind tijdens de overtochten. Want als je goed in je vel zit, kun je eindeloos doorvaren.

De volgende dag heb ik nog steeds wind en maak goede voortgang. Dat betekent dat Laura vandaag bij daglicht in de haven kan komen en ik morgen. De autoriteiten zijn maandag pas weer beschikbaar voor het inklaren. En dat betekent dat we aan een quarantaine boei liggen, de gele vlag moeten voeren en niet aan wal mogen. We mogen zelfs niet bij elkaar op bezoek. En maandag moeten we dan weer door de papiermassa van het inklaren. Dat is hier op de Pacific een heel gedoe, behalve op de Franse eilanden. Het lijkt wel alsof elk eiland daar zijn status uit haalt. Hoe meer papier, hoe belangrijker het land. Op Fiji heb ik sinds tijden weer eens carbonpapier gebruikt. En alles wat je bij aankomst hebt ingevuld, moet je bij vertrek ook weer invullen. En dan spreek ik niet over een simpel formulier, maar over een tiental formulieren met gedetailleerde vragen over het type radar en hoeveel gps-en enz. Maar goed, het hoort er nu eenmaal bij. En dan gaan we de stad verkennen. Wat ik tot nu toe van Vanuatu en in het bijzonder van Port Vila heb gezien op foto's is heel idyllisch. Het ziet er allemaal prachtig uit qua natuur. Ik ben benieuwd, het is altijd weer een bijzonder avontuur zo'n aankomst. Morgen, het is dan zondag 31 juli, is het zover.

Zoiets moet je natuurlijk niet opschrijven, want zaterdagochtend bij daglicht viel de wind weg. Vlak nadat ik de vorige alinea had geschreven. Om 08.00 uur had ik zoals gebruikelijk contact met Laura en zij had de motor bijgezet. Voor haar was dat en goede beslissing want ze moest nog 30 mijlen en wilde bij daglicht in de haven aankomen. Ik moest nog 140 mijlen en besloot om toch door te zeilen zolang dat nog kon en op een kortere afstand tot de haven te komen. Zoals gezegd waren de havenautoriteiten pas op maandag weer beschikbaar voor het inklaren. Als ik uiterlijk maandagochtend zou aankomen dan was dat wat mij betreft ook prima. Ik zou anders alleen maar veel diesel verstoken om krampachtig eerder aan te komen. Dat had ik nog nooit gedaan en dat zou ik ook nu niet doen. Maar soms valt de wind helemaal weg en dan werkt de windvaanstuurinrichting of de elektronische stuurautomaat niet meer. Dan moet je de motor wel starten om koers te kunnen houden. We zullen wel zien hoe de tocht verder verloopt, maar ik was dik tevreden met de voortgang die ik tot nu toe had gemaakt. Er was geen enkele reden tot klagen en op zee was ik sowieso in mijn element. Een dag meer of minder maakt mij dan niet uit.

Ik werd spoedig beloond voor deze gedachte want de windstilte duurde maar een paar uren. Daarna had ik al snel zuidenwind van 12 knopen en daarmee kon ik prachtig halve wind zeilen. Omdat de boot nu rustiger in het water lag ben ik eens goed gaan koken en heb ik paella klaargemaakt. Ik heb heerlijk gegeten en had daarna contact met Laura. Die was rond 16.00 uur de haven binnengelopen en lag inmiddels voor anker. We spraken af om op de gebruikelijke tijden SSB radio contact te houden. Die nacht wakkerde de wind aan tot 20 knopen en kwam weer wat meer van achteren in. De voortgang was prima en wellicht kon ik nu toch nog op zondag tegen zonsondergang binnenlopen. Ik was in ieder geval dik tevreden met de verandering van wind. Immers er was een windstilte aangekondigd en die was om of over mee heen gegaan.

Op zondag 31 juli naderde ik de kust terwijl er hoge golven stonden en een wind van 15 knopen. Je kon zien dat het hele eiland bedekt werd door regenwolken en zodra ik in de buurt van de kust kwam begon het te regenen. Je kon de kust dus amper meer zien. Ik ben dan ook heel langzaam naar binnen gegaan en pas nadat ik de lichtenlijn goed kon herkennen. Laura had zich tijdens vier radiomomenten niet gemeld en ook via de marifoon, toen ik eenmaal in de buurt van de haven kwam, kreeg ik geen contact. Ik was toch wel benieuwd wat daar de reden voor was. Was de SSB radio weer defect en had ze haar marifoon niet aan? Ik zou het wel te weten komen als ik eenmaal in de haven was. In de haven voer ik naar haar boot en zag dat ze de bijboot had opgepompt. Die lag vastgemaakt aan haar boot hetgeen meestal een teken is dat iemand aan boord is. Ik riep haar, maar er kwam geen reaktie en ik zag dat de kajuitingang met de rol plastic was afgedekt. Die gebruikt ze in de haven, en die zorgt voor de nodige ventilatie in de kajuit. Verder zag ik dat de grote vogel die in haar kuip was geland nog steeds in haar kuip zat. Maar van Laura dus geen spoor. Wellicht was ze meteen op zaterdag in beslag genomen door de autoriteiten of de media i.v.m. haar bekendheid. Ik voer naar de quarantaineboei en heb daar geankerd. De volgende dag zou ik de autoriteiten waarschuwen voor het inklaren. Ik had een goede overtocht gemaakt met weinig last van de windstilte en was zoals eerder gezegd dik tevreden. Hiervandaan zou de grote overtocht naar Darwin plaatsvinden.

Op maandag 1 augustus las ik op de Weblog van Laura dat ze uitgenodigd was voor een beachparty en dat ze vanaf het strand mijn boot had zien binnenkomen. Ze ging er vanuit dat ik eerst wel eens even wat langer wilde slapen en ze zou me de volgende dag wel zien bij het inklaren. Dat raadsel was dus ook weer opgelost. s' Avonds werden Laura en ik uitgenodigd om kava te drinken. Dat is de gemalen wortel van een plant die met water wordt aangelengd en dan uit een kommetje wordt gedronken. Het is een drank die tijdens ceremonies op pacifische eilanden wordt gedronken en die verdovend werkt. Bij het bezoeken van vele eilanden is het gebruikelijk, ja zelfs verplicht, om het dorpshoofd kava aan te bieden. Die moet je dan voor hem neerleggen en als hij de plant oppakt dan ben je welkom. Zo niet, dan moet je je anker lichten en weggaan van het eiland. Dat komt soms voor als er iets plaatselijk is gebeurd waar ze je niet bij willen hebben. Gisteren heb ik voor het eerst kava gedronken. Laura kende het al. Ik heb vier kommetjes gedronken en voelde de verdoving vooral bij de tong. Maar alle spieren relaxen blijkbaar, want menigeen die teveel kava heeft gedronken praat nog normaal maar zodra hij opstaat valt hij als een blok om. Dan kan hij zijn benen niet meer gebruiken en zal geholpen moeten worden. Verder is hij dan volledig bij bewustzijn. Ik leerde gisteren verder dat je je afwendt als je de kava drinkt. Je moet de kom in één teug leegdrinken. Dan moet je hem wassen en je mond met schoon water spoelen. De gemalen kava ziet er uit als cement en na het aanlengen met water kun je je wel voorstellen hoe dat er dan uitziet. Het smaakt ook nog eens vreselijk, dus een lekkere drank is het niet. Toch drinken de mensen hier 's avonds kava en relaxen met elkaar. Je zit dan aan een lange bank onder een afdak en praat met elkaar. Dat kan uren duren en is een sociale bezigheid. Als iemand je uitnodigt om kava te drinken en je weigert dan betekent dat dat je zijn vriend niet wilt zijn. Wij hebben er dus een vriend bij en die heet Fred en woont en werkt al 20 jaren in Port Vila. Na twee wereldomzeilingen is hij hier blijven hangen. Iets wat je op de Stille Zuidzee wel vaker tegenkomt. Maar Laura en ik denken hier een week te blijven en gaan dan weer verder, hoeveel kava we hier ook drinken. Dat staat voor ons vast.

Op donderdag 4 augustus besluit ik te wachten tot de harde wind die we de laatste twee dagen hebben voorbij is, en dan vertrek ik naar Darwin. Laura komt dan over een paar dagen na en haalt me onderweg wel weer in. Op de weerkaarten heb ik gezien dat er na die harde wind een rustigere periode aankomt. Het wordt een lange reis en ik bereid me daar goed op voor. Heb al fruit ingekocht en zal nog extra water en diesel tanken. En dan zal ik meer dan drie weken op zee verblijven. Ons verblijf in Port Vila is aangenaam geweest. Nieuwe mensen ontmoet, voor het eerst kava gedronken en energie opgebouwd voor de lange overtocht. Hoe dat verloopt vertel ik in een volgend reisverslag.

Reactie van Henk na aankomst in Darwin 27 augustus 2011: 

Hallo Leendert,

Ik ben afgelopen zaterdag in Darwin aangekomen maar het heeft even geduurd voordat ik toegang tot het internet had. Ik ben dus drie dagen eerder uit Port Vila vertrokken dan Laura en twee dagen na haar aangekomen in Darwin. Dat is voor een trip van drie weken niet verkeerd. Mijn zeilen zijn van het dikste doek dat Bouwe Gert van De Vries had, en dat scheurt niet zo snel. Heb ik na mijn IJsland avontuur in Lemmer laten aanmeten. Ik heb jouw advies gevolgd om naar De Vries te gaan. Bouwe Gert en ik zijn daar toen goed bevriend geraakt. Daarna stond hij op het punt van faillissement maar kon gelukkig een doorstart maken. Alles goed met mij dus, kan ook niet anders met een Midget 26. Die komt overal doorheen. Ik zeg altijd dat ik misschien wat langzamer ben, maar ik ben nog altijd op mijn bestemming aangekomen. Ook nu weer.

Groeten,

Henk

Reisverslag 11 van Henk Oosterwijk,
ontvangen op 30 augustus 2011  

Op vrijdag 5 augustus begon ik aan de lange tocht naar Darwin. Ik liet Laura in de haven achter, want die zou later vertrekken. We hadden afgesproken dat we via de SSB radio contact zouden houden. Ze zou me onderweg makkelijk inhalen en waarschijnlijk een week eerder in Darwin aankomen. Ik vertrok om 04.00 uur en er woei een harde wind. Ik hield rekening met 25 knopen volgens de gribfiles, maar eenmaal buiten de haven bleek er een hoge zee te staan met 35 knopen wind. Dat werd dus even doorbijten om van het eiland weg te komen. Je moet namelijk met een grote boog om Devils Point heen en die koers was aan de wind en tegen de golven in. Het leek veel op mijn vertrek uit Suva, behalve dat het nu nog wilder toeging. Maar de Sogno d'Oro sloeg er zich goed doorheen en bij het opkomen van de zon had ik er al een mooie afstand opzitten en kon ik meer voor de wind gaan varen. Ik zou proberen weer zoveel mogelijk mijlen te maken met die harde wind want op de gribfiles had ik gezien dat de wind later weer zou afnemen en er zelfs een halve dag lichte wind zou zijn. Overigens liep ik in de haven nog even aan de grond, zeg maar rustig op de rotsen. Het gebeurt elke trip, en dit is de derde grote reis, wel een keer. Het blijft een rotgeluid en je bent blij als je op eigen kracht weer los komt. Ik ben dan altijd blij dat ik een lange stevige kiel heb, die kan een stootje hebben. En altijd als ik terug ben in Nederland moet ik bij de kiel wat plamuren. Ik ben er niet trots op maar soms is het niet te voorkomen. In Nederland leggen we veel boeien, maar hier valt dat vaak erg tegen. En goede kaarten van de eilanden zijn er ook net altijd. Met name de electronische kaarten geven soms grote afwijkingen, en dat was in Port Vila dus ook het geval. Nou ja, het is weer eens gebeurd, de tweede maal deze trip want bij Fakarava ben ik ook op het koraal gelopen. Laten we hopen dat het bij die twee keer blijft op deze trip. Meestal schrijf ik er niet eens over omdat je je er toch altijd een beetje voor geneert als je vastloopt. Maar ik doe dat nu juist wel omdat ook ik, met mijn inmiddels jarenlange ervaring, dat nog af en toe beleef. Het overkomt een ieder, en ik heb Laura dus gewaarschuwd om voorzichtig te zijn bij het uitvaren.

Zaterdagavond toen het al donker was en ik met de genua bezig was zag ik iets vreemds aan het hekwerk hangen. Het bleek een grote vogel te zijn die met zijn kop achter het handvat van mijn kleine buitenboordmotor was blijven steken. Hoe hij daar gekomen is zal altijd wel een raadsel blijven. Mogelijk is hij tegen de wieken van mijn windgenerator aangevlogen en vervolgens naar beneden gevallen. Het woei zaterdag nog steeds erg hard en de windgenerator draaide op volle toeren. Pas de volgende ochtend toen het weer wat rustiger was heb ik de vogel kunnen verwijderen. Later op de zondag zag ik dat de bovenkant van de trommel van de rolfokinstallatie verdwenen was. Ik denk dat de boeg zo vaak onder water is gegaan in die hoge golven bij vertrek uit Port Vila dat het deksel er door de kracht van het water vanaf gegaan is. En zo krijgt de opvatting dat oceaanzeilen het maken van overtochten is met het streven naar zo min mogelijk schade extra betekenis. Schade of verlies zal er altijd zijn. Daar moet je maar aan wennen.

Zondag had ik nog steeds goede wind en na drie dagen had ik 380 zeemijlen afgelegd. De eerste dag waren dat 130, de tweede 129 en de derde 121 zeemijlen. De wind zou nu verder afnemen en er zou een korte periode volgen van lichte winden. Laura zou dus de eerste dagen minder voortgang maken en waarschijnlijk zouden we elkaar bij de Bligh Entrance van de Torres Strait weer tegenkomen. Ze had in de haven de onderkant van haar boot nog schoongemaakt, maar door het koudere water was daar niet veel aangroei.

Maandagochtend was de wind inderdaad aanzienlijk gaan liggen. Ik had nog slechts 10 tot 15 knopen, maar met de genua aan loef uitgeboomd maakte ik toch een mooie snelheid van 4 knopen. Bij inspectie van het dek zag ik dat het oog van een blok van de neerhouder was afgebroken. Dat is me nu al drie maal overkomen en het mag duidelijk zijn dat ze de blokken te licht construeren voor dit zware werk. Met een stukje touw had ik alles weer snel aan elkaar geknoopt en voorlopig koop ik geen nieuw blok maar doe het met dat touwtje. Is veel zekerder en je kunt bij breuk zo een nieuw stukje touw gebruiken om het weer aan elkaar te knopen. Dat is ook een reden waarom ik kleine eindjes touw bewaar. Ze komen later altijd wel eens van pas. Ik voer nu meer naar het noorden en de temperatuur werd overdag al weer wat aangenamer. Want hoe dichter je bij de evenaar bent, hoe warmer het wordt. Als we straks naar Zuid-Afrika varen en dus weer meer zuidelijk kan het daar best nog wel aan de koude kant zijn. Maar na een lange tijd op de Stille Zuidzee is alles onder de 25 graden Celcius aan de koude kant.

Vandaag realiseer ik me ook voor het eerst dat ik sinds april 2010 geen televisie meer gekeken heb. In de haven van Suva op Fiji heb ik op een groot scherm een rugbywedstrijd tussen Fiji en Nieuw-Zeeland gezien en op de Kaapverdische eilanden in een hotel een Footballwedstrijd. Dat is alles en ik mis het niet. Ik kwam tot die gedachte toen ik vanmorgen ineens op een frequentie van de SSB radio die ik normaliter gebruik voor de Wereldomroep Nederland ineens de Duitse Wereldomroep hoorde. Al heel lang kan ik de Nederlandse Wereldomroep niet meer ontvangen of ik moet om 02.00 uur 's nachts mijn bed uit. Dat doe ik dus niet, want zoveel is het me nu ook weer niet waard. Nieuws uit Nederland heb ik al heel lang niet gehoord en ik zou niet weten wat er politiek of maatschappelijk in Nederland op dit moment speelt. Andere zaken zijn daarvoor in de plaats gekomen zoals het dagelijkse contact via de SSB radio met andere zeilers. Eigenlijk zou ik als ik in Nederland terug ben ook minder televisie moeten kijken, want het neemt veel tijd in beslag en het brengt je eigenlijk minder dan je verwacht. Actualiteitenprogramma's zal ik wel weer gaan kijken omdat ik daar het meeste in geïnteresseerd ben. En een goede film kan ik ook waarderen. Maar al het andere brengt je in een sleur van kijken om het kijken. En ik heb gemerkt bij lange overtochten dat je dat niet nodig hebt om de tijd door te komen. Trouwens televisie op zee is onmogelijk of je zou een satelietontvanger moeten hebben met een schotel die alsmaar ronddraait met de sateliet en de beweging van het schip. Dat is volgens mij alleen bij grote cruiseschepen mogelijk, want die bewegen aanzienlijk minder.

Toen ik later op de maandag de papieren van de rolfokinstallatie erbij haalde en keek wat er nu werkelijk ontbrak bleken dat vijf dingen te zijn. De twee deksels onderop en de twee deksels bovenop, die je telkens als twee helften aan elkaar klikt, en de begeleider van het voorlijk. Je kent dat vast wel als zeiler, zo'n metalen U met twee balletjes aan het eind die op het voorlijk wordt geschoven en met elastiek of een touwtje vastzit aan de rolfokinstallatie. Die zorgt ervoor dat het voorlijk mooi strak langs de buis wordt geleid en vervolgens in de gleuf wordt getrokken. Nu kan water een boel laten verdwijnen, maar het lijkt hier wel of een zeiler bij mij geshopt heeft tijdens mijn verblijf in de haven van Port Vila. Dat zou de eerste keer zijn in de afgelopen zes jaren dat er iets van mijn boot gestolen is. Toen ik het anker ophaalde in Port Vila was het aardedonker, maar ik kan me aan de andere kant ook niet voorstellen dat ik een open trommel niet had gezien terwijl ik er met mijn neus bovenop zat. Laat ik er dus toch maar vanuit gaan dat het massieve water eerst het onderste deksel heeft gelicht, waarna het bovenste deksel door de druk van onderen er heel eenvoudig van af gaat. En misschien heb ik die geleider al wel eerder verloren. Geloof in het goede van de mens is vandaag de dag heel belangrijk, en vooral bij zeilers onderling. Maar ik was even verbaasd over zoveel verlies. Ik heb nu de trommel extra vast gezet en getest of het indraaien en uitdraaien goed verloopt zonder die afdekplaten. En gelukkig gaat dat allemaal goed. Trouwens als het mij in de toekomst toch nog problemen bezorgt, kun je deze trommel er zo vanaf halen zonder de voorstag los te maken en dan heb je de wedstrijduitvoering met twee gleuven en zonder rolfokinstallatie. Dan zou ik op het voordek moeten zijn om zeilen te wisselen en bij de mast om het zeil te hijsen of neer te laten. Ik kan dus in ieder geval blijven doorvaren en dat is onderweg toch wel belangrijk.

Aan alles komt een keer een eind, dus ook aan mijn boordaccu. Ik heb er drie, een startaccu van 80 Amp/u, een reserveaccu van 100 Amp/u en een boordaccu van 200 Amp/u. Die laatste is de duurste, want dat is een gelaccu en de andere twee zijn zogenaamde natte accu's zoals je die ook wel in auto's hebt. De gelaccu heeft het lang volgehouden en heeft gedurende zes jaren de stroomverzorging aan boord verzorgd. Ik mag dus niet klagen. Ik merkte dat hij minder opbracht en omdat er een goede monitor aan verbonden is kan ik volgen hoe hij zich laadt en ontlaadt. Hij is werkelijk aan zijn eind en het alarm dat hij te weinig stroom over heeft gaat nu regelmatig af. Dat betekent dat ik vaker moet bijladen. Zoiets kun je niet eeuwig blijven doen. Langzaam loopt de accu naar zijn einde toe. Gelukkig kan ik in Darwin vast wel een nieuwe kopen, want daar zijn genoeg watersportwinkels. En ik heb mijn reserveaccu nog die ik nu alleen voor mijn muziek gebruik. Als ik die in een noodgeval aansluit heb ik gewoon weer stroom. Maar omdat die slechts 100 Amp/u is moet ik dan ook vaker bijladen. Voordeel is dat die dan weer sneller opgeladen is dan een 200 Amp/u. Het is een technisch verhaal geworden, maar dan zijn jullie op de hoogte van de stroomvoorziening aan boord en kun je je voorstellen hoe belangrijk die accu's zijn. Aan boord zijn water, stroom en brandstof de drie belangrijke zaken. Als daar iets mee aan de hand is dan heb je een echt probleem. Als je geen stroom zou hebben valt alles uit. Je hebt geen radar meer, maar ook geen marifoon of SSB radio, geen navigatieverlichting en geen navigatie-instrumenten. En zo zijn er nog veel meer zaken die dan niet meer werken. Maar goed, ik heb dus geen probleem omdat ik een reserveaccu heb en straks in een haven lig met voldoende mogelijkheid om een nieuwe accu te kopen. De wind is inmiddels gaan liggen, maar ik heb toch nog meer dan 70 zeemijlen kunnen afleggen. Gisterenavond had ik contact met Laura. Die was om 12.00 uit de haven vertrokken en tijdens ons contact 367 zeemijlen van mij verwijderd. Zij had nog wel goede wind maar merkte ook dat die begon af te nemen. Het afnemen van de wind hadden we ingecalculeerd. Laura wist dat zij bij het begin van haar tocht weinig wind zou hebben en ik wist dat ik na die heftige drie dagen minder wind zou hebben. Zoiets kun je vandaag de dag gewoon op de gribfiles zien. Maar alles is goed aan boord en ik heb goede zin. Ik verheug me op de Torres Strait omdat die volstrekt nieuw voor mij is en er zoveel over geschreven is. Het was altijd een heel gevaarlijke doorgang, maar tegenwoordig hebben ze er een goede vaarweg doorheen afgebakend. Daar is wel getij en omdat het getij van de Indische Oceaan een andere is dan die van de Stille Zuidzee gaat het er daar wat vreemd aan toe. En hoe dat uitpakt daar ben ik benieuwd naar.

Tijdens het contact op dinsdag met Laura bleek dat zij de motor had gestart toen bij haar de wind minder werd. Ze beschikt op de Guppy over voldoende brandstof om 1000 zeemijlen op de motor te varen. Met al mijn 20 liter jerrycans en de tank kom ik op hooguit 350 zeemijlen. Ik doe dan ook pas de motor aan als de windvaan of de elektronische stuurautomaat de boot niet meer kan besturen wegens zoveel gebrek aan wind dat er nauwelijks voortgang is. En op een tocht van 2400 zeemijlen kan het zelfs zijn dat ik me laat dobberen en wind afwacht. Je kunt het je niet veroorloven om zonder brandstof te komen te zitten. Die heb je namelijk ook nodig om de accu's te laden. Ik heb het al eerder gezegd, tijdens een overtocht zijn aan boord water, stroom en brandstof belangrijk. Laura voer dus nu op de motor en ik maakte op de zeilen zo'n 0,5 tot 1,5 knopen. We hebben wel afgesproken dat we van onze ontmoeting op volle zee weer een feestje maken. Hopelijk is dat dus gedurende de dag en niet tijdens de nacht. Op het moment dat ik dit schrijf moet ik nog 1000 zeemijlen tot de Bligh Entrance van de Torres Strait en heb ik al 487 zeemijlen afgelegd vanaf Port Vila.

Op dinsdagavond viel de wind dus helemaal weg en moest ik de motor ook bijzetten. Dat heeft geduurd tot 's nachts 03.00 uur, want toen was ik wakker om mijn positie op te nemen en was er weer wat wind. Ik neem standaard mijn positie op om 16.00 UTC, dat doe ik al vanaf 20 november 2005 en zo'n traditie houd je als marinejongen in stand. Er was dus wat wind en ik heb de motor uitgezet en maakte op de zeilen 2,5 knopen. Later kwam er nog meer wind bij en liep het op tot 12 knopen. Ik maakte toen een snelheid van 3,5 knopen. Tijdens het radiocontact met Laura in de ochtend - we hebben dat vier maal per dag - bleek dat zij hetzelfde had ervaren ook al lag ze nog 260 mijlen achter mij. Zij voer, zoals gebruikelijk - een knoop harder dan ik en als dat zo door ging zou het 10 dagen duren voordat ze mij passeerde. Nu denk ik dat ze met al die zeilen - het is per slot van rekening een tweemaster - me wel wat eerder zal passeren, maar voorlopig liepen we beiden een goede vaart. En de wind kwam mooi achterlijker dan dwars over bakboord binnen. Dat betekent dat je de zeilen aan één kant kunt laten en eens niet voor de wind vaart. Dat geeft een rustiger leven aan boord en af en toe is dat wel welkom. Het is fijn als je weer vaart met de zeilen maakt, want dan tikken de af te leggen mijlen geleidelijk weg. Dat is ook een deel van het dagelijkse leven aan boord, je bent er toch de hele dag mee bezig. En ik heb een paar dagen geleden mijn Walker sleeplog weer uitgezet (bij een sleeplog betekent dat dat je de propeller in het water laat) en zo kan ik dagelijks zien of ik nog stroom mee of tegen heb. Het kleine scheepslog in de romp is niet betrouwbaar wegens de aangroei op de huid en op het log. Zoals jullie al wel gemerkt zullen hebben zie ik deze overtocht als bestaande uit drie delen: de reis naar het begin van de Torres Strait, de Torres Strait zelf en vervolgens de reis naar Darwin. Op dit moment meet ik dus alleen de afstand tussen het begin van de Torres Strait en mijn huidige positie. Tegen het middaguur op woensdag heb ik nog 940 zeemijlen te gaan tot de Bligh Entrance.

Op de maandag had ik trouwens nog even een gevaarlijk karweitje te doen gehad. Het servoroer van de Ariës windvaanstuurinrichting was door de heftige zee de dagen daarvoor bijna uit zijn slot gekomen en stond al wat scheef naar achteren. Daar moest ik absoluut iets aan doen. Ik heb me met een lifeseizing vastgemaakt aan het hekwerk en ben via de zwemtrap achterop de zwemtrap gaan staan. Ik praat dan altijd hardop met mezelf om goed geconcentreerd te blijven en geen fouten te maken. Ik probeerde, terwijl de boot een snelheid maakte van 4 knopen het slot van het roer los te maken en het roer recht en goed in het slot te bewegen met mijn voet. Maar door de snelheid en het slingeren kon ik dat wel vergeten. Roestvrijstaal is glad in de handen, probeer het maar eens om er met je volle gewicht aan te hangen. En ik heb niet van die modieuze Musto zeilhandschoentjes. Ik ben weer aan boord gegaan en heb even nagedacht. Ik moest de snelheid uit het schip halen, dan kon ik met mijn zware bootsmanshaak het karwei vanuit het achterdek klaren. Vol onder zeil met de genua aan loef uitgeboomd heb ik toen de motor gestart en zoveel toeren achteruit ingesteld dat de boot nog net voortgang maakte. Toen lukte het om met de bootsmanshaak het slot te ontkoppelen, het servoroer terug in het slot werken en het slot weer te koppelen. Dat was een betere procedure dan overboord stappen en op de zwemtrap staan bij een slingerend schip. Dat was dus weer een les voor de toekomst. De zeilen naar beneden doen was geen optie, want dan slingert het schip nog veel meer en dan had ik met geen mogelijkheid het karwei kunnen klaren. Maar ik beveel geen van beide werkmethoden aan, aan andere zeilers als het niet absoluut nodig is. Nood breekt wetten. Meestal schrijf ik niet over deze halsbrekende toeren, omdat het dan zo'n stoer verhaal wordt en het thuisfront wordt er niet echt gelukkig van. Maar ik merk dat ik er in de loop van de jaren wat vrijer in ben geworden, in het erover schrijven dus. Tijdens mijn eerste reis naar de Middellandse Zee en de Azoren schreef een gerespecteerd lid van de Midgetclub, die over de nodige zeilervaring in een kleine Oostzeejol beschikt, mij eens of er nu niet af en toe eens iets mis ging. Ik schreef er toentertijd namelijk nog niet over. Ik heb hem toen een paar dingen verteld die nog net goed afgelopen zijn. Maar nu na zes jaren ben ik daar wat makkelijker in geworden. Het zijn nu eenmaal dingen die gebeuren en opgelost moeten worden. En  zo is het ook met de angst waar veel mensen naar vragen. Je bent veel te druk bezig om angstig te zijn op de momenten dat er iets gebeurt of moet gebeuren. Het is trouwens ook een reden waarom ik niemand bij me aan boord wil hebben. Ik weet niet hoe die persoon reageert en kan niet tegen angstige ogen aan boord. Het zou mij onrustig maken en ik zou niet goed in staat zijn om te doen wat er gedaan moet worden. Genoeg hierover voor dit moment, maar de klus was geklaard en daar ging het om.

Tijdens het radiocontact met Laura op woensdag bleek dat de afstand tussen ons gedurende de dag iets was toegenomen. Dat was nog niet eerder gebeurd. Ik had overdag nog goede wind om te zeilen en zij had de motor moeten bijzetten omdat de wind was weggevallen. Voordat ze de motor had bijgezet had ze maar heel weinig voortgang gemaakt. En zo slepen we ons langzaam naar de ingang van de Torres Strait. Ik heb haar er vandaag voor gewaarschuwd dat we goed uitgerust moeten zijn bij die ingang. Het is namelijk een behoorlijk eind door die straat en als solozeiler kun je niet even gaan slapen vanwege scheepsverkeer en de vele eilandjes en rotsen. Dat wordt nog een hele uitdaging. Dan nog even een huishoudelijk puntje. Ik heb mijn zippo aansteker weer in gebruik genomen sinds enkele maanden. Op een gegeven moment vervloog de benzine zo snel door de hoge buitentemperatuur dat ik hem na een dag al weer moest vullen. Dat was gekkenwerk dus ben ik daar maar mee opgehouden. Maar nu het wat koeler geworden is heb ik hem weer eens gevuld en bleek hij het na twee dagen ook nog te doen. Ben benieuwd hoe lang het gaat duren voordat ik hem weer moet bijvullen. Ik had trouwens niet verwacht dat er problemen met de zippo zouden ontstaan, want de zippo werd ook veel in de Tweede Wereldoorlog gebruikt en toen vochten de Amerikanen toch ook in tropisch gebied. Hoe het ook zij, ik heb zo mijn eigen bevindingen. Even voor alle duidelijkheid, ik gebruik de zippo voor het aansteken van mijn petroleum kookstel en als ik een pijpje opsteek. Dat laatste zal niet lang meer duren want ik ben aan mijn laatste blikje tabak begonnen. En sigaren heb ik al heel lang niet meer kunnen kopen. In Australië schijnt dat alles schreeuwend duur te zijn, dus voorlopig zal ik even zonder moeten doen.

Op donderdag 11 augustus vertelde Laura in het ochtend radiocontact dat haar stuurwiel speling vertoonde. Ze had haar vader al gecontact omdat die de boot technisch door en door kent. Het stuurwiel had nu niet alleen verticale speling maar ook horizontale. Dat hadden ze al eens eerder gehad en toen hebben ze dat kunnen verhelpen. Maar het was nu net alsof het wiel elk moment de besturing kon verliezen. Laura zou de achterkajuit leegmaken zodat ze bij de kabels naar het stuurwiel kon. Die zou ze dan kunnen ontkoppelen en overgaan op besturing met de helmstok. Gelukkig was de windvaanstuurinrichting gekoppeld aan de roeras en de elektronische stuurautomaat aan de windvaanstuurinrichting dus de automatische besturing bleef intact. En dat is een zegen voor de solozeiler want stel je toch eens voor dat je 24 uur per dag aan de helmstok moet zitten. Dat is op onze tocht ondoenlijk. Maar Laura was uiteraard ongerust over die enorme speling, want dat betekent waarschijnlijk toch een reparatie in de nabije toekomst en daar zit je niet op te wachten. Overigens vertelde ze ook dat ze de motor had moeten bijzetten omdat er bij haar geen wind was. Ik had alleen van 00.00 uur tot 04.00 uur de motor even bij gehad. 's Morgens had ik een wind van 12 knopen en een snelheid van 4 knopen. Ze zei dat het een prachtige dag was, terwijl ik 's nachts donkere wolken zag overtrekken en het ook 's morgens zwaar bewolkt was. Zij had dus duidelijk ander weer. Toen we onze posities vergeleken bleek zij op 270 zeemijlen afstand te zitten en dat was 10 mijlen minder dan de vorige dag. Ik was blij met de wind die ik had en de voortgang die ik ermee maakte. Ik maakte me wel zorgen over de technische problemen die Laura had met het stuurwiel.

In ons radiocontact om 12.00 uur bleek ze de situatie al weer goed onder controle te hebben. De achterkajuit had ze zodanig opgeruimd dat ze bij de stuurkabels kon komen om die los te koppelen als dat nodig was en over te gaan op helmstokbesturing . En ze had uitgevonden waar het probleem van de speling vandaan kwam. Het bleek om een gescheurd plastic lager te gaan, wat ze voorlopig afgetaped had. Haar vader zou een nieuw lager mee kunnen nemen naar Darwin waar hij de boot klaarmaakt voor de overtocht naar Afrika. En Laura dacht dat het stuurwiel het wel zou houden tot aan Darwin. Ik heb haar ervan verzekerd dat als haar boot stuurloos zou worden ik haar boot met haar en mijn dieselvoorraad zou kunnen slepen naar een dichtstbijzijnde haven. Want 270 zeemijlen verschil tussen onze boten op een afstand van 2400 mijlen is te verwaarlozen. Als ik de boot omdraai en naar haar toe vaar dan zijn we na een paar dagen bij elkaar. En het is trouwens een belangrijke regel op zee, je bent verplicht om een schip in nood te helpen als je in de buurt bent. Zoals het er nu uitzag waren dergelijke maatregelen nog niet nodig. Maar het gaf haar wel een gerust gevoel dat er een andere boot in haar buurt was. Met de dag zou onze onderlinge afstand trouwens kleiner worden.

Touwtjes zijn belangrijk aan boord. Je kunt er veel improvisorisch mee repareren. Inmiddels heb ik er drie reparaties mee verricht. Want zojuist hoorde ik gerammel op het kajuitdak alsof er metaal vanaf de mast naar beneden in vele delen uiteen viel. En dat bleek ook zo te zijn. De bout en andere onderdelen die het lummelbeslag waarmee de giek aan de mast draaiend bevestigd is, was afgebroken en op het kajuitdak gevallen. Hoewel ik alle onderdelen kon redden kon ik er niets meer mee beginnen, immers de bout was afgebroken van de slede van het lummelbeslag. Dat betekent dat het lummelbeslag niet meer gefixeerd is in de groef van de mast en dat is niet goed. Ik zag zo'n dertig centimeter eronder een stopper in de groef zitten die met een bout vast zat. Die dacht ik even omhoog te brengen onder het lummelbeslag zodat hij in ieder geval niet meer naar beneden kon glijden als ik het zeil naar beneden haal. Maar die bout bleek in een schroefgat in de mastgleuf te zitten en ik zou dus een gat moeten boren onder het lummelbeslag en daarin schroefdraad tappen. De boot slingerde hevig vanwege met weinig wind voor de wind zeilen en kruiszeeën. Dat boren en schroefdraad tappen kon ik dus nu wel even vergeten. Ik heb een langere bout in de stopper gedraaid en een touwtje gespannen van het lummelbeslag naar die langere bout. Nu kon het lummelbeslag tijdens het zeilen in ieder geval niet meer omhoog glijden. Het leek dat door corrosie de slede van het lummelbeslag nog wel vast zat in de gleuf, maar met al die bewegingen mag je daar niet op rekenen. We zouden ook weer wat meer wind krijgen, morgenavond al twintig knopen. Ik kon met deze improvisorische reparatie in ieder geval gewoon doorzeilen en in Darwin als het zeil naar beneden moet dan zie ik wel verder. De boom zou sowieso nog aan de kraanlijn hangen en niet lager kunnen afzakken dan die stopper. Ik zei dat ik inmiddels drie reparaties met touw had verricht, dat is het blok van de neerhouder waarvan het oog afgebroken was, de mastvoet waar aan weerszijden een grote scheur in zit en die ik met touw strak heb omwikkeld tot boven aan toe, en nu dus het fixeren van het lummelbeslag. Ik weet dat dit weer eens een technisch verhaal is geworden, maar de zeilers onder jullie weten wel waar ik het over heb. Deze reparaties betekenen ook dat duidelijk wordt waar de zwakke plekken bij het afleggen van lange afstanden zitten: het lummelbeslag, de mastvoet en de neerhouder. Die zou ik altijd inspecteren als ik een grote overtocht zou maken. Met de verstaging heb ik nog geen problemen gehad, want daar gaat het ook vaak mis. Laten we hopen dat die goed blijft totdat ik weer thuis ben. Maar terug naar het begin: touwtjes zijn belangrijk aan boord.

Donderdagavond na zonsondergang zag ik een donkere vogel om mijn boot cirkelen. Ik hoopte maar dat hij niet in de windgenerator zou vliegen. Ik had de stroom hard nodig want mijn gelaccu was nu werkelijk aan zijn eind gekomen en moest regelmatig opgeladen worden. Hij landde op het blad van mijn windvaanstuurinrichting en daar moest ik hem natuurlijk wegsturen, want door zijn gewicht ging ik andere koersen sturen. Uiteindelijk landde hij op een buitenboordmotor en bleef daar een tijd zitten. Toen ik om 04.00 uur mijn positie in het scheepsjournaal schreef was hij al weer vertrokken. Voor zover ik dat in het donker kon zien had hij op de buitenboordmotor geen puinhoop achtergelaten. Een nette vogel dus. Toen ik het journaal inschreef was ik precies een week dagen onderweg. En het gaat goed. Gisterenavond bleek dat Laura die hele dag slechts 5 zeemijlen op mij had ingehaald. En dan nog even over de tijdzones. In Port Vila zaten we in UTC+11 en inmiddels is dat UTC+10. In Darwin zitten we in UTC+8 en in Zuid-Afrika zal dat UTC+2 zijn. Even ter vergelijking, jullie zitten in UTC+1 en ik kom dus wat de tijdzones betreft snel dichter in de buurt.

Op vrijdagochtend 12 augustus had ik goede wind. De vorige dag had ik al de hele tijd zware zwarte wolken om me heen waar ook wel wat wind uit kwam, maar nu had ik echt goede wind. Later op de dag moest dat nog wat meer worden volgens de gribfiles. Uit het contact van de vorige dag met Laura bleek dat zij het met wat minder wind moest stellen. In ons radiocontact om 20.00 uur bleek dat ook zij eindelijk goede wind had. Ze had een paar megasqualls over gekregen en daaruit kwam 20 knopen wind. Ons afstandsverschil was op dat moment 276 zeemijlen. Ik was die dag dus weer op haar uitgelopen. Uit het contact dat zij met haar vader had gehad over het weer bleek dat zij juist in het enige windstille gebied zat op ons traject naar de Torres Strait. Soms heb je daarmee gewoon pech en ditmaal had het Laura getroffen. Ik had hele goede wind bij heldere hemel en dat beloofde veel voor het verdere verloop van de tocht. Want na ons radiocontact kreeg ik zelfs nog meer wind en de boot deed 5 knopen en meer. Ik was trots op mijn Sogno d'Oro, ze mag dan klein zijn met weinig zeil, maar dat doet ze dan toch maar als de omstandigheden ernaar zijn. Het gangboord zeilde ik nog niet onder water dus voorlopig hield ik de genua vol op. Het is een geweldig gevoel als de boot zo door het water speert. Ook binnen in de kajuit hoor je die snelheid door het water goed, zelfs met de orgelwerken van Bach op de achtergrond. Want die dag heb ik veel muziek gedraaid, en deze muziek paste bij de situatie.

Vrijdagavond om 23.00 uur dacht ik dat ik een booreiland precies op mijn koerslijn zag. Ik zag hem toen hij op 10 mijlen afstand was, maar toen ik dichterbij kwam en ik via de marifoon werd omgeroepen bleek het een hele grote tanker te zijn. Ze vroegen of ik er ruim omheen wilde gaan want zij waren driftend. Dat betekent dat ze geen voorwaartse snelheid met de motor maken en gewoon daar ronddrijven. Toen ik hem passeerde heb ik de positie opgeschreven en de volgende ochtend aan Laura doorgegeven. Je weet maar niet of Laura hem nog tegen komt. Dat ligt helemaal aan de windrichting en of die tanker weer gaat varen. Diezelfde nacht zag ik overigens ook weer een donkere vogel op mijn buitenboordmotor zitten. 's Morgens was hij weer vertrokken. Of het dezelfde was, kan ik niet zeggen. Daarvoor was het te donker. Op zaterdagochtend was de onderlinge afstand tussen Laura en mij 260 zeemijlen. Ze had weer iets ingehaald, maar nog steeds niet noemenswaardig. Zij liep 6 tot 7 knopen bij een goede wind en ik liep 5 tot 6 knopen. Maar zaterdagavond had ze 26 zeemijlen op mij ingelopen omdat ik 5 knopen deed en zij 7.

Zaterdag laat in de avond kreeg ik weer een grote tanker precies op mijn koerslijn. Het leek alsof ook deze tanker maar wat ronddreef. Er was geen contact via de marifoon en ik ben met een boog om hem heen gevaren. Verder verliep de nacht rustig. Op zondag 14 augustus had ik voor het eerst weer eens vliegende visjes op het dek liggen. Zaterdag had ik twee kleine inktvisjes verwijderd. En zondagochtend had ik radiocontact met de boot Juliana 2 die ik kende van het Reef Runners Net. Dat net bleek nog steeds op de gebruikelijke tijd in de lucht te zijn en ik zou de volgende dagen weer eens proberen om via het Reef Runners Net contact te maken. Tijdens het radiocontact op zondagochtend bleek dat Laura gedurende de nacht 7 knopen had kunnen blijven lopen en ze was 24 mijlen op me ingelopen. De onderlinge afstand was nu nog 200 zeemijlen. Als ze deze snelheid zou kunnen houden dan zou ze me een dag voor aankomst bij de ingang van de Torres Strait inhalen want ik moest nu nog 500 zeemijlen tot dat punt. Zondagavond bleek tijdens ons radiocontact dat de onderlinge afstand nog 178 mijlen was. Ze liep dus nog steeds 2 knopen harder dan ik en dat is ook niet verwonderlijk met deze goede wind. Ik ging de nacht in en hoopte dat er deze keer geen driftende tanker op mijn route zou zijn. Het was wat onrustig want er stonden hoge en onregelmatige golven.

Op maandagochtend bleek tijdens het radiocontact dat Laura en ik nog 165 mijlen van elkaar verwijderd waren. Ik had gedurende de nacht drie tankers ontmoet die weinig snelheid liepen. Het werd drukker. Tijdens het radiocontact heb ik met Laura overlegd of we niet een kortere route moesten kiezen door binnen het Barrier Reef te gaan varen. We zouden daarmee een afstand van 270 zeemijlen besparen, dacht ik. Maar toen Laura de gehele nieuwe route berekende bleek het verschil maar 10 zeemijlen te zijn. Eerst dacht ik dat zij een fout in de berekening had gemaakt, maar toen ik er nog eens goed over nadacht en het probeerde te visualiseren kon het toch wel waar zijn. De afstand tot de doorgang in dat Barrier Reef was net zo ver van ons verwijderd als de Bligh Entrance van de Torres Strait. En vervolgens ging de route vanaf de Bligh Entrance net zoveel naar het zuidwesten als de route vanaf de doorgang in het Barrier Reef naar het noordwesten ging, waar ze elkaar tegenkwamen. Het maakte helemaal niets uit. Maandagavond waren we nog 150 mijlen van elkaar verwijderd.

Toen ik dinsdagochtend mijn positie opnam bleek dat ik een dagafstand van 134 zeemijlen had afgelegd. Het record voor mijn boot is tot nu toe 136 zeemijlen en daar zat ik dicht tegenaan. Laura zou er nog een harde dobber aan hebben om mij voor de Bligh Entrance in te halen. We deden geen wedstrijd, maar het is toch leuk om te kijken hoe onze boten presteren bij goede wind. Maar diezelfde ochtend bleek de onderlinge afstand nog 125 zeemijlen te zijn en dat betekende dat ook Laura een prima dag had gehad. Ze had 2 knopen harder gevaren dan ik. We konden beiden trots op onze boten zijn en beter kun je niet hebben. 's Avonds bleek de onderlinge afstand nog 101 zeemijlen te zijn. Laura voer onder bezaanzeil, grootzeil en genua. Die avond hebben we er nog over gesproken dat we een uitputtingsslag tegemoet gaan want zodra we in de shipping lane zijn en door de Torres Strait varen zullen we niet kunnen slapen.

Woensdagnacht vloog een grote vogel tot tweemaal toe tegen mijn windgenerator. Dat gaf uiteraard een enorme klap. De eerste keer vloog hij weg en dacht ik dat hij zijn les wel geleerd had. Maar toen ik weer terug ging in de kajuit hoorde ik hem weer aankomen. Hij bleef maar om de boot cirkelen en uiteindelijk vloog hij weer tegen de hard draaiende windgenerator. Daarna is hij gelukkig niet meer terug geweest. Als dat wel zo was geweest dan had ik de windgenerator uitgezet. Gedurende de woensdag kwam Laura weer dichterbij, 's morgens was dat zo'n 75 en 's avonds 50 zeemijlen. Het was nu duidelijk dat donderdag een bijzondere dag zou worden, want dan bereikte ik de shippinglane en zou ik Laura op volle zee voorbij zien varen.

Uiteindelijk was het vrijdagochtend om 04.00 uur plaatselijke tijd dat Laura mij inhaalde in de shippinglane naar Bligh Entrance. Vervolgens hebben we later op de vrijdag en de hele zaterdag in de Torres Strait gevaren. Er werd niet tot nauwelijks geslapen. Ik heb zelf een paar korte dutjes gedaan op rustige stukken zonder al te veel obstakels. Toen ik zaterdagavond via de Prince of Wales Channel de Torres Strait uit voer, lag Laura 50 mijlen voor mij. Ze had tijdens de vaart door de Torres Strait een scheur van 3 meter in haar genua opgelopen. Maar contact met het thuisfront wees uit dat de sponsor van de zeilen nieuwe zeilen zou leveren. Haar vader zou die dan meenemen naar Darwin. De tocht door de Torres Strait was vermoeiend geweest, maar ook heel bevredigend. De hele passage had ik minstens 20 knopen wind en de voortgang was dus prima geweest. Van stromingen heb ik geen last gehad en van het getij heb ik weinig gemerkt.

Zondagavond om 20.00 uur plaatselijke tijd dacht ik bliksem te zien. Dat bleken de knipperlichten te zijn van een Australisch vliegtuig van Customs and Immigration. Ze riepen me op bij mijn positie en vervolgens vroegen ze details over mijn boot en de bestemming. Ik werd ervoor gewaarschuwd dat ik bij aankomst met geen andere boot contact mocht hebben of de wal mocht opgaan voordat ik zou zijn ingeklaard. Ze waren professioneel en vriendelijk. Ik heb dit nog nooit eerder meegemaakt, maar weet dat de Australische autoriteiten het inklaren van plezierjachten heel serieus nemen. Dat belooft nog wat bij aankomst in Darwin. Gelukkig heb ik onderweg genoeg ervaring opgedaan met papierbeluste autoriteiten op de Pacifische eilanden. Overigens voer ik tijdens die ontmoeting op de motor aangezien 's middags bij mij de wind was teruggelopen tot onder de 8 knopen. Uit ons radiocontact bleek dat er bij Laura nog gewoon goede wind stond. De gribfiles toonden in mijn buurt helemaal geen lichte wind, maar ook gribfiles zijn niet altijd te vertrouwen als het om plaatselijke omstandigheden gaat.

Dagelijks komt er nu wel een vliegtuig van de Customs and Immigration over en soms nemen ze contact met me op om nog iets te vragen. De radardetector gaat dan heel vreemd doen, alle lichten springen ineens aan omdat dat vliegtuig natuurlijk een enorme snelheid heeft en er plotseling is. Ik ben er nu al aan gewend en weet precies wanneer er een schip aankomt of een vliegtuig. De woensdagnacht wordt een bijzondere nacht voor Laura en mij wat het weer betreft. Wind van 25 tot 30 knopen en huizenhoge golven die nog breken ook. De volgende ochtend tijdens het radiocontact blijkt dat Laura nog steeds hele hoge golven heeft en veel wind, bij mij is het dan inmiddels al rustiger geworden. Laura  is bijna bij de ingang van de Van Diemen Gulf en daar staat een enorme stroming. De 110 mijlen die we dan nog moeten afleggen naar Darwin ligt vol zandbanken en er is een getijverschil van wel 7 meter. Het komt voor dat je van onze kant de Van Diemen Gulf niet kunt invaren omdat de golven dat onmogelijk maken. Ik heb aan Laura precies aangegeven wanneer het beste tijdstip zou zijn om daar te passeren en via radiocontact zal ik haar steeds vertellen hoe de stroming daar staat. Ik heb namelijk een computerprogramma van de British Admiralty dat voor de hele wereld die gegevens kan produceren. En dat komt nu heel goed van pas.

Laura kwam donderdagmiddag in Darwin aan een gaf mij een goed verslag van haar binnenkomst. Ook waar je naartoe moet gaan voor de douane. Ik zat toen zelf nog 80 zeemijlen af van de ingang van Van Diemen Gulf en probeerde mijn aankomsttijd daar in verband met het getij zo goed mogelijk te plannen. Daarvoor zou ik zelfs zeil wegnemen of de motor starten als dat nodig was. Als je op het juiste moment bij die ingang bent, wordt je door de stroming zo naar binnen getrokken. Het is net als op de Waddenzee, een goede planning ten aanzien van het getij verdient zich dubbel en dwars terug. Ik had nog steeds elke dag mooie zon, maar 's nachts kon het al behoorlijk koud worden en af en toe deed ik zelfs de kachel aan. Dat was dan vooral tussen 04.00 uur en 08.00 uur in de ochtend. En ik merkte dat mijn koelkast veel minder vaak aansloeg. In de tropische hitte verbruikte hij stroom bij het leven maar nu was dat al weer teruggebracht naar normalere proporties. En dat is dan weer een voordeel van wat koudere temperatuur van zowel lucht als zeewater.

Ik ben de vrijdag heel rustig de Van Diemen Gulf ingevaren. Ik was er op het juiste moment en de wind was wat gaan liggen. Toen ik voorbij de ingang was viel de wind helemaal weg en heb ik de hele nacht en de ochtend totaan Darwin op de motor moeten varen. Ik kwam bij Darwin haven net na zonsopkomst en toen ik de douane opriep op kanaal 16 gaven ze geen antwoord. De havendienst zou na 08.00 uur voor mij nog een keer naar de douane bellen. Toen lukte het wel en de afspraak was dat ik om 09.30 uur bij een steiger moest zijn om in te klaren. De quarantaine functionaris zou ook daar naartoe komen. Quarantaine is in Australië een serieuze zaak, dat zou nog blijken. Met de douane ging alle vlot en zakelijk. Er werden ook wel grapjes gemaakt, ze waren in een goede stemming. Het was een prachtige zonnige dag en dat zal ook wel helpen. Er werd nog even een rondje in mijn boot gemaakt en wat papieren ingevuld, en dat was het dan. Toen de quarantaine juffrouw arriveerde begon ze meteen te vertellen dat haar bezoek geld ging kosten. En omdat het in het weekend gebeurde zou ik extra moeten betalen. De normale prijs bleek 330 dollar te zijn, maar ik moest in totaal 618 dollar betalen. Ik viel zowat uit de kuip van de schrik, maar toen realiseerde ik me dat ik er niets tegen kon doen. En die juffrouw kon het ook niet helpen. Ze was blij dat ik niet helemaal uit mijn dak ging, want dat had ze ook al wel meegemaakt. Ik heb met mijn creditcard betaald en probeerde het zo snel mogelijk te vergeten. Maar er zijn momenten dat het geld wel heel gemakkelijk uit je portemonnaie verdwijnt. Het werd een heel serieus onderzoek en zelfs de antifouling kwam onder de loep. Omdat ik gooseneck barnacles op de waterlijn had dacht ze nog even dat er een expert bij moest komen. Maar uiteindelijk vond ze in haar instructies dat het weliswaar een serieus probleem is, maar niet zodanig dat er maatregelen genomen moesten worden. Daar zat ik net een fase onder. Gelukkig maar. De houten betimmering in de boot werd ook aan een grondig onderzoek onderworpen want daar kunnen beestjes (termieten) inzitten. En zo duurde het onderzoek toch zeker een uur. Toen dat klaar was heb ik met een brandslang op de steiger nog snel even water getankt en daarna ben ik Laura gaan opzoeken in Fannie Bay op de ankerplaats. Ik vond haar en heb naast haar geankerd. Met de dinghy ben ik naar de zeilclub gegaan en heb daar een heerlijk biertje gedronken. Ik kwam Laura tegen en heb met een stel vrienden van haar nog even gezeten. Maar toen ik 48 uren achtereen in touw was zonder slaap heb ik besloten om terug te gaan naar de boot en maar eens een goede nacht door te slapen. De komende dagen zal ik Darwin verkennen. Ik heb besloten om na Darwin toch korte stops in te lassen op de weg naar Darwin, in Cocos Keeling en Mauritius (of Reunion). Maar daarover vertel ik een volgende keer.

Reisverslag Henk Oosterwijk, 2011 deel 12
Maandag 28 november 2011

En hierbij dan na een lange stilte mijn reisbericht van 77 dagen op zee van Darwin naar Durban. Veel leesplezier. Het was een hele onderneming en ik heb heel veel bijgeleerd.

Henk Oosterwijk
SY Sogno d'Oro

Ik heb het prima naar mijn zin gehad in Darwin. Veel aankopen gedaan want eindelijk kon je weer alles kopen wat je nodig had. Dat was op de Stille Zuidzee wel even anders. Je moest het doen met wat er was en dat was vaak niet veel. Ik had zo langzamerhand problemen met mijn oude petroleumkooktoestel. De branders waren zo versleten dat ze niet meer goed werkten. Iedere keer moest ik ervoor zorgen dat tenminste één van de twee branders enigszins werkte zodat ik kon koken. Dat was niet langer een houdbare situatie en toen ik in de scheepswinkel bij de zeilclub een prachtig spiritus kooktoestel zag heb ik die gekocht. Hij heeft twee branders en een grill. Dat laatste is een echte aanwinst, want ik heb geen ruimte in de keuken voor een oven maar een grill geeft net even dat beetje extra bij het koken. Je moet bij de brander wat spiritus in een bakje om de brander laten lopen en als je dat aansteekt dan verwarm je de brander voor. Als de spiritus in het bakje bijna opgebrand is dan doe je het kraantje weer open en steek je de brander aan. De spiritus is dan inmiddels vergast en brandt met een mooie blauwe vlam. Het is Australisch fabrikaat en dus ook een mooi aandenken aan deze trip. Verder heb ik nieuwe accu's gekocht. Een grote 200 Amp boordaccu en een kleine startaccu. Want daar moet je onderweg geen problemen mee krijgen. Verder nog een nieuwe genuaschoot en allerlei kleine zaken voor de boot. Ik was weer helemaal klaar om verder te varen. En Laura liet ik hier achter, want die had haar vader op bezoek en zou in Darwin op 20 september haar 16e verjaardag vieren. Ze zou later volgen richting Zuid-Afrika en dan ontmoeten we elkaar daar wel weer ergens. Het was nog onduidelijk of ik Cocos Keeling zou aandoen, maar ik ging in ieder geval langs die eilanden varen zodat ik later nog kon beslissen of ik daar een stop zou maken. Inmiddels had ik hier op de ankerplaats Amerikaanse Steve leren kennen en die had al een keer rond de wereld gevaren. Hij was lyrisch over Cocos Keeling en had besloten om ook deze keer daar te stoppen. Ik zou het laten afhangen van de voortgang en hoe ik me op het moment van passeren van Cocos Keeling zou voelen. En dan zou het richting Mauritius gaan waarvoor hetzelfde verhaal geldt. Ook daar zou ik nog beslissen of ik er ging stoppen. Ik moest nog even wachten op mijn elektronische stuurautomaat en op mijn antennekabel voor de SSB radio. De eerste had nieuwe onderdelen nodig en de tweede had ik nieuw gekocht en zou aan de kant die aan de achterstag werd bevestigd over zes centimeter worden gesoldeerd en ook aan de kant waar het oog aan zit voor bevestiging aan de antennetuner. Dat is volgens de zendamateurs beter voor de verbinding tussen de antennetuner en de achterstag die als antenne dienst doet. Op weg naar Darwin werd mijn signaal zwakker en bleek er groene aanslag bij de verbindingen van die kabel te zitten. De zeelucht is niet bevorderlijk voor elektronische apparatuur en kabels, dat bleek maar weer. Op maandag 5 september zouden mijn spulletjes klaar kunnen zijn. Wat de antennekabel betreft klopte dat ook wel, maar de onderdelen voor de stuurautomaat bleken helemaal niet te zijn besteld. Uiteindelijk kwamen die op woensdag aan. Donderdag ben ik naar de douane gegaan om te melden dat ik op vrijdagmiddag wilde uitklaren en dan zaterdagochtend daadwerkelijk wilde vertrekken. Duitse Peter, die ik had leren kennen, deed hetzelfde. Hij zou direkt doorvaren naar Mauritius. Peter, Zweedse Per en ik hadden dagelijks contact via de SSB radio en later zou Laura zich daarbij aansluiten. Bij de douane kon ik ook de verzamelrekening van de scheepswinkel inleveren en dan storten zij de betaalde belasting terug op de rekening van mijn creditcard. Ik had mijn spulletjes dus belastingvrij. En voor de gekochte diesel en benzine moest ik een brief posten en dan zou ik die betaalde belasting ook terug krijgen.

Op donderdag gaf Laura voor de zeilclub twee presentaties, één voor de kinderen en één voor de volwassenen. Bij die laatste ben ik even geweest, en ze deed het heel leuk. Een korte presentatie met wat foto's en verder alle ruimte voor het beantwoorden van vragen. Er was een groot publiek naar haar presentatie gekomen, dat was goed voor de zeilclub en voor Laura want het was een gesponsorde presentatie. En geld kon ze goed gebruiken nu haar zeilen werden gerepareerd en er nog andere kostbare reparaties op de lijst stonden. Dick, haar vader was op woensdagochtend aangekomen en met hem heb ik een heel leuk contact gehad. Een no-nonsense man die heel veel van boten af weet, met name op het technische vlak. Ik had eigenlijk nog wel wat langer met hem willen praten, maar op zaterdag voer ik weg en liet hen in Darwin achter. Ik ging vooral op dat moment weg omdat de manager van de zeilclub, Franse David, mij had verteld dat je moet vertrekken als een hogedrukgebied van het zuidwesten zich naar het midden van Australië beweegt. En dat gebeurde dus op die zaterdag. De wind zou aanwakkeren tot 20 en 25 knopen en uit de goede hoek, het zuidoosten komen. Daarom gingen Duitse Peter en ik dus op hetzelfde moment weg. Zweedse Per had al dagen te maken met windstiltes want die was op maandag weggegaan. Hij zou nu ook eindelijk gunstige wind krijgen en naar zijn bestemming Cocos Keeling kunnen zeilen in plaats van op de motor te varen.

Zaterdagochtend om 05.00 uur plaatselijke tijd begon de ebstroom en aflandige wind. Toen ben ik vertrokken naar Durban, Zuid-Afrika. Ik heb dagenlang gedacht wil ik ....., kan ik ....., zal ik ..... rechtstreeks naar Durban varen. Dat is dan de langste afstand die ik tot dan toe heb afgelegd, een afstand van wel 5500 zeemijlen. Laura en ik hebben er onder elkaar wel over gesproken maar we hebben het nooit naar buiten gebracht. Het is voor mijn boot namelijk wel bijna twee maanden varen en dat is echt lang. Ik heb een koers uitgezet waarbij ik in ieder geval langs het eiland Réunion vaar en daar zou kunnen stoppen. Maar ik ga ver zuidelijk van Cocos Keeling en daar zal ik dus sowieso niet stoppen. Ik had goede wind toen ik uit Darwin wegvoer. Maar op een gegeven moment bleek mijn Ariës roerblad uit zijn slot gelopen te zijn. Ik heb hem altijd nog met een touw aan het hekwerk vast zodat ik hem niet kan verliezen, en hij zat nog gedeeltelijk in het slot. Ik heb hem maar binnenboord gehaald want ik had veel te veel vaart om hem weer vertikaal in het slot te duwen. De elektronische stuurautomaat moest het voorlopig maar even doen. Die had ik gelukkig in Darwin gerepareerd en van nieuwe onderdelen voorzien. Later op de zaterdag nam de wind even af en toen heb ik het roerblad weer goed in het slot kunnen doen. Na die windflauwte draaide de wind van zuidoost naar zuidwest.

Alles was goed en vredig op maandagochtend, toen ik me zittend in de kajuitingang aan het scheren was. Het was ongeveer half acht toen ik een bulderend geluid hoorde alsof er een stoomtrein aan kwam. Een paar seconden later zat ik kletsnat vanuit de kajuitingang naar het klotsende water in de kajuit te kijken. Een enorme golf was gaan breken en had Sogno d'Oro in de flank getroffen. Het was voor het eerst sinds november 2005 dat een golf in staat was gebleken tot in de kajuit door te dringen. Tegen zulk geweld kun je ook niets doen, je moet het over je heen laten komen. De boot kan er goed tegen en als je als bemanning niet meteen begint te piepen maar aan het werk gaat om het water uit de kajuit weg te werken dan is na een halfuur alles weer normaal. En zo weet je eigenlijk nooit zeker wat je de komende vijftien minuten op een boot zult doen. Je komt steeds weer voor onverwachte situaties te staan en daar moet je goed op reageren. Dat is de kunst van het lange afstand zeilen. Als ik trouwens nog even in bed had gelegen dan hadden de schotten nog in de kajuitingang gestaan en was er niets aan de hand geweest. Maar zoals gezegd, ook nu was alles in een half uurtje weer normaal.

Op woensdag 14 september besluit ik om de route naar Durban iets noordelijker te verplaatsen en aan te sturen op het eilandje Réunion. Dat was mijn aanvankelijke plan geweest, maar bij vertrek heb ik toen toch besloten om de zuidelijker route direkt naar Durban te nemen. Maar toen ik mijn wereldroute boeken nog eens nakeek, bleek dat ik zowel de heersende zuidoostelijke passaatwinden alsook de sterke westelijke stroming zou kunnen missen als ik te zuidelijk zou varen vanaf Darwin. De winden zouden dan variabel kunnen worden en dan moet je dus maar afwachten, en de gunstige stroming zou geheel wegvallen. Gelukkig bewaar ik al mijn geplande routes in de computer en kon ik zo overschakelen op de route via Réunion. Ik zat al vlakbij die route en hoefde alleen maar meer westelijk te gaan varen. Toch goed om af en toe de boeken er weer eens op na te slaan. Het is zo aanlokkelijk om een rechtstreekse route te kiezen, maar niet altijd verstandig. En ik dacht dat ik de stromingen en passaatwinden van de Indische Oceaan goed in mijn hoofd had zitten, maar ze zaten toch net even iets noordelijker dan ik dacht. Ik had overigens op de woensdag een uitstekende wind en rustige zee. De afgelopen dagen waren best ontstuimig geweest met steile golven en heel harde wind, maar nu was alles weer rustig. Dat betekent meteen dat het leven aan boord aangenamer wordt. Duitse Peter klaagde er gisteren tijdens ons radiocontact al over dat hij helemaal niet tot lezen kwam in verband met de zeegang. Ik heb de afgelopen dagen wel heel veel gelezen, maar het is toch iets makkelijker op een rustige zee. Dat moet overigens gezegd, boeken en muziek zijn extreem belangrijk voor mij onderweg en ik merk dat dat niet alleen voor mij geldt maar voor veel solozeilers. De E-reader met digitale boeken maakt ook de opslag een stuk makkelijker. Er gaan duizenden boeken in zo'n E-reader en het neemt nauwelijks plaats in aan boord. Bovendien hebben je boeken geen last van de vochtigheid, maar je moet natuurlijk wel je E-reader droog zien te houden. En de eerlijkheid gebiedt me weer eens te zeggen dat elektronica en de zeelucht niet goed samengaan. Maar de E-readers zijn inmiddels veel goedkoper geworden dan toen ze net op de markt kwamen, dus kun je je wel weer een nieuwe veroorloven als de oude de geest geeft. Dan is het wel handig als je een back-up van de boeken op een computer hebt staan.

Diezelfde woensdag kwam er een douanevliegtuig overvliegen, maar hij vroeg mij deze keer geen gegevens. De vorige twee dagen was dat wel gebeurd. Ze willen dan de naam van de boot gespeld hebben, de haven van registratie, de vorige haven en de komende haven. Die hele communicatie gebeurt via de marifoon. Er wordt met vliegtuigen intensief gepatrouilleerd langs de kust van Australië en ze houden alles in de gaten. Ik heb ze ook wel eens een boot horen oproepen die voor anker lag in een beschutte baai. Het is namelijk niet toegestaan ergens te ankeren zonder vooraf eerst in te klaren. Behalve van dat douanevliegtuig kreeg ik ook nog bezoek van een prachtig gekleurde kleine vogel. Ik hoorde hem eerst mooi fluiten en daarna zag ik hem pas. Hij zat op één van de koordjes waarmee ik mijn Ariës windvaanstuurinrichting stuur. Later ging hij op de railing zitten en begon weer mooi te fluiten. Een collega van hem vloog fluitend rond de boot maar durfde blijkbaar niet te landen. Toen ik later in de kajuitingang ging zitten zat hij weer op één van de stuurkoordjes en was nu niet meer dan een meter van me verwijderd. Hij bleef rustig zitten schommelen op dat koordje. Ik heb al afgeleerd om iets te eten of te drinken te pakken, want dat nemen ze toch niet. Het gaat er vaak alleen maar om om even uit te rusten. Maar zoals ik al zei, hij was prachtig gekleurd als een papagaai. En dat vliegt daar dus zomaar in het wild rond. Hij zal in totaal ongeveer een halfuur uitgerust hebben en toen vloog hij weer verder.

Donderdag deed ik een vervelende ontdekking in het motorruim. Ik had de afgelopen dagen al gemerkt dat er water in de bilge van het motorruim stond, maar ik dacht dat dat van de schroefasafdichting kwam. Ik heb de vetspuit die je daarvoor eenmaal in de zes uren een slag moet geven nog maar eens extra aangedraaid maar er bleef water komen. Pas veel later kwam ik er dus achter dat mijn koelwaterpomp hevig lekte. En dat is niet zo mooi, want hoewel ik precies weet welk onderdeel ik daarvoor moet vervangen heb ik die niet aan boord. Dat zal ik dus in Zuid-Afrika moeten doen. Gelukkig is de motor een Volvo en die heeft een internationaal netwerk van dealers, vast ook wel in Durban of Kaapstad. Ik zal onderweg de afdichting bij de waterpomp controleren, maar er dan verder afblijven tot Durban. En als de motor loopt regelmatig even pompen. Ik heb behalve een handmatige bilgepomp op de Vestmannaeyjar eilanden (IJsland) ook een elektrische gekocht omdat toen het rubber van de handpomp vervangen moest worden en ik het een risico vond dat ik geen alternatief aan boord had. die elektrische bilgepomp kon ik nu in de bilge leggen. Overigens is een lekkende koelwaterpomp geen unicum, het komt heel vaak voor en hoeft niet tot ernstige problemen te leiden. Je moet de lekkage uiteraard wel zodra dat mogelijk is verhelpen. In de nacht van woensdag op donderdag werd ik trouwens nog opgeroepen door een groot vrachtschip. We zouden elkaar kruisen en toen hij hoorde dat ik een kleine zeilboot was besloot hij om zijn koers te verleggen voor mij. Ik heb hem daar uiteraard voor bedankt. Ik had in de middag bezoek van een grote groep dolfijnen. Het is altijd leuk om deze dieren op volle zee te ontmoeten en vast te stellen dat je ze overal op de wereldzeeën ziet. Om deze dag goed te eindigen ben ik tijdens de tijdelijke windstilte, reden waarom ik de motor aan had, de bodem van mijn rubberboot gerepareerd. Darwin was de eerste haven waar ik mijn rubberboot het strand op moest trekken in verband met de 7 meter getijverschil. En daar kon de bodem niet zo goed tegen. De meesten hebben uitklapbare wielen onder hun dinghy en rijden hem het strand op. Omdat ik bevreesd was dat de dinghy, wanneer hij uitgerust zou zijn met die wielen, niet meer op mijn voordek zou passen, heb ik geen wielen maar een zandanker gekocht voor 15 dollar en hem daaraan in het water vastgelegd. Verder ging ik vaak twee uren voor hoog of laag water aan wal en kwam dan twee uren na hoog of laag water terug. Dan lag de dinghy weer op dezelfde plaats ten opzichte van de waterlijn op het strand. Zou je dat niet doen dan kwam het voor dat je tweehonderd meter moest lopen om bij het water te komen. Niet goed voor je dinghy om hem tweehonderd meter over zand met stenen te slepen. Maar tijdens zo'n verblijf in Darwin word je snel wijzer en vind je vanzelf een oplossing voor dit kleine ongemak. Ik heb dus de bodem met patches weer dichtgemaakt en als het goed is blijft hij voortaan weer droog. Het moet gezegd dat Darwin de eerste haven sinds november 2005 was waar deze omstandigheid zich voordeed en dat zegt toch ook wel wat.

Op zondag heb ik toch de koelwaterpomp maar eens gedemonteerd om te kijken wat er aan de hand is. De impeller bleek bij bijna alle schoepen gescheurd te zijn en die moest ik dus sowieso vervangen. En het afdichtingsrubber om de as van de koelwaterpomp was ondeugdelijk geworden omdat het inwendige veertje dat voor een goed sluiting van het rubber zorgt gebroken was door verroesting. Toen ik in ieder geval de impeller wilde vervangen kwam ik voor een onaangename verrassing te staan. Voordat ik wegging heb ik gecontroleerd bij de dealer of de impellers die ik nog van mijn Vetus motor had ook op de Volvo motor passen. En dat bleek zo te zijn werd mij verteld. Nu zijn de impellers inderdaad even groot, maar het gat dat om de as moet passen is bij de Volvo impeller net even een milimeter groter. Daar zit je dan, met twee reserveimpellers die niet passen en een kapotte die je er niet meer in terug kunt zetten. Er zat niets anders op dan de reserveimpellers passend te maken. Ik ben een halfuurtje aan het vijlen geweest met een rechte vijl. Een ronde vijl had ik helaas niet. Het is me gelukt om het gat overal een milimeter groter te maken, zodat ik in ieder geval weer een werkende impeller in mijn waterpomp had. Toen ik alles weer gemonteerd had bleek de waterpomp nog meer te lekken dan voorheen, maar ik was toch blij dat ik alles had gedemonteerd en de impeller had vervangen. De bilgepomp moet er gewoon nog even  harder tegenaan als de motor loopt. En bij aankomst zo snel mogelijk een Volvo dealer opzoeken om het onderdeel aan te schaffen. Verder heb ik op zondag, het was die dag windstil en ik dobberde maar wat rond, het toilet gedemonteerd. Altijd een vervelende klus omdat het zo smerig is. Op de dag van vertrek trok hij niet meer door. Ik heb vanaf dat moment met pannetjes water gespoeld, want het water afvoeren deed hij nog wel. Het bleek dat er hele graspollen in de wateraanvoerleiding zaten en die blokkeerden uiteraard het aanzuigen van het water. Ik heb alles schoongemaakt en weer gemonteerd. Nu kon ik weer gewoon van het toilet gebruik maken zonder met pannetjes water in de weer te zijn. Later op de zondag kreeg ik eindelijk weer wat meer wind na twee dagen van bijna windstilte. De lange tocht kon nu weer worden voortgezet.

Toch was ik nog niet tevreden met de lekkage van die koelwaterpomp. Omdat ik zeewater gebruik voor bijna alles behalve drinkwater tijdens een lange overtocht en die leiding aangesloten is op de koelwaterleiding, wilde ik de koelwaterleiding niet afsluiten. De koelwaterpomp lekte nu zelfs als de motor niet liep, weliswaar weinig maar je moest toch van tijd tot tijd even het water uit de bilge pompen. En dat zat me dwars. Ik lag eigenlijk al te slapen toen ik ineens een idee kreeg. Wat nou, als ik binnen die rubber afsluitingsring in plaats van die defecte veer iets anders kon aanbrengen waardoor de afsluitingsring zich weer gespannen om de as van de koelwaterpomp zou sluiten. En dan begin je te denken aan de materialen die je daarvoor aan boord hebt. Ik dacht eerst aan een dun touwtje, dat ik strak kon trekken om de as binnen die afsluitingsring. Maar zo'n touwtje is niet flexibel en bovendien kun je geen goede knoop leggen binnen die afdichtingsring. Toen dacht ik nog even aan een kleine elektriciteitsdraad. Die zou ik aan weerszijden kunnen ontbloten en met een tang zou ik de ontblote einden in elkaar kunnen draaien terwijl de afdichtingsring al om de as zat. Maar ook voor die handeling had je geen ruimte binnen de rubberen afsluitingsring. Toch moest er een mogelijkheid zijn en ik pakte mijn dozen met materiaal voor reparaties. Mijn oog viel op kleine rubberen O-ringen die bijvoorbeeld gebruikt worden om waterkranen intern af te dichten. Daar had ik er altijd een aantal van bij me in verschillende diameters. Als ik nu zo'n heel klein rubberen ringetje binnen die afdichtingsring kon aanbrengen dan zou er voldoende spanning op de as zijn om het geheel waterdicht te maken. Maar hoe krijg je zo'n klein ringetje in dat inwendige van de afdichtingsring gelanceerd. Ik weet dat dit allemaal heel technisch is, maar ik ben zo trots op de oplossing dat ik het gewoon moet vertellen. En wellicht is er toch een techneut onder jullie die helemaal snapt wat ik hier aan het proberen ben. Ik kwam al snel op een houten keg die je gebruikt om een defekte afsluiter in de boot te dichten. Als ik de juiste diameter had en ik drukte hem op die afdichtingsring dan zou ik met een schroevendraaier het kleine ringetje vanaf de keg met een snelle beweging kunnen lanceren binnen de afdichtingsring. En dat is dus gelukt. Je kon meteen zien dat de afdichtingsring zich door de spanning van binnen wat vervormde en hij spande zich goed om de as toen ik hem weer aanbracht. De koelwaterpomp lekt nu niet meer en daar ben ik apetrots op. Je moet het altijd maar doen met het materiaal dat je aan boord hebt en als dat lukt dan geeft dat een geweldige voldoening. Ik houd de koelwaterpomp de komende dagen goed in de gaten op lekkage en zal bij aankomst in Zuid-Afrika op zoek gaan naar een vervanging. Maar voorlopig is hij weer droog en wat je één keer kunt doen dat kun je nog een keer doen, mocht de kleine rubberen ring het op een gegeven moment laten afweten. Ik heb er nog een paar, dus daar zal het niet aan liggen. Tevreden ben ik vervolgens de nacht ingegaan.

Ik heb op de Kanarische eilanden destijds een plastic Davis sextant gekocht en daarmee ben ik op woensdag aan het navigeren geslagen. Het is een bekend instrument onder de zeilers, en dan bedoel ik de Davis. Hij kost toch nog zo'n 250 euro's omdat het een precisie instrument is en goed gegoten van hard plastic. Hij heeft goede lenzen en zonnefilters. Het is dus geen speelgoed dingetje. Door zijn lichte gewicht, in tegenstelling tot de koperen typen, is hij makkelijker in de hand te houden tijdens het zonnetje schieten. Je kunt er trouwens alle hemellichamen mee schieten als je de gegevens van die hemellichamen hebt. Daar heb ik onderweg een programma voor gekocht via het internet en dat werkt goed. Ik zet mijn posities verkregen met de sextant in de kaart en over een aantal dagen kijk ik of ik nog dicht bij mijn GPS positie ben. Zo kan ik zien of mijn metingen met de sextant verbeteren. Want het is niet makkelijk om op een slingerend schip een zonnetje te schieten. Maar velen hebben het vóór mij gedaan en ik moet het dus ook kunnen leren. Op dit moment schiet ik de zon op drie verschillende momenten op de dag. 's Morgens tweemaal en precies op de middag. Het voordeel is dat ik de eerste twee metingen met een computerprogramma verwerk en laat uitrekenen. Het schieten van een middagzonnetje is rekentechnisch eenvoudiger omdat de zon dan een meridiaan passeert en je lengte en breedte van je positie eenvoudiger kunt berekenen dan wanneer het op een ander moment van de dag is. Die berekening doe ik handmatig om ook te oefenen in het nemen van een positie als alle technische hulpmiddelen uitvallen. Het is leuk om te doen en ik heb tijd genoeg. Ik heb altijd al gedacht dat ik die techniek wil verfijnen op mijn lange tocht over de Indische Oceaan of van Zuid-Afrika naar Nederland. Ben dus nu begonnen. En als je je afvraagt waarom ik tweemaal in de ochtend een zonnetje schiet in plaats van één in de ochtend en één later in de middag, welnu de stand van de zeilen maakt dat het schieten van een zonnetje in de middag halsbrekende toeren vergt omdat het niet meer vanuit de kuip gedaan kan worden. En dat gaat me nou net even te ver. Bovendien is de kans groot dat je tijdens die toeren de sextant beschadigd. En ik wil zelf toch ook wel graag binnenboord blijven. De tocht vordert langzaam maar gestaag. Ik heb wind en dat is al heel wat. Maar de wind is niet echt hard, daarvoor moet ik eerst nog wat meer naar het westen varen. Daar is die hardere passaatwind en ook de gunstige stroming. Want tot nu toe heb ik nog geen voordeel van enige stroming. Ik heb eerder nog last van de getijden van de Australische kust.

Op donderdag 22 september had ik goede wind, laten we zeggen windkracht 5. Ik zat in de kajuit te lezen toen ik een zeil hoorde klapperen. Ik voer ruime wind en als de boot dan soms oploeft door een windvlaag dan wil het zeil nog wel eens even klapperen voordat het weer terugkomt in zijn normale positie. Maar nu bleef het klapperen en ik ging de kuip in om eens te kijken. Het bleek dat het blok van de grootschoot niet meer aan de giek bevestigd was, de harp was verdwenen. Ik heb de boot opgeloefd door de genua in te draaien en mezelf met een harnas en lifeseizing aan de boot vastgemaakt. Ik had inmiddels mijn laatste harp uit de gereedschapskist gepakt en zou nu proberen om deze met het blok vast te maken aan de slingerende giek. Welnu, die laatste harp was ik snel kwijt want die werd zo uit mijn handen geslagen. Ik hoef jullie niet te zeggen hoe ik het vervolgens hebt opgelost. Inderdaad, met een touwtje! Zodra ik weer aan wal ben zal ik wel een passend harpje zoeken, maar voorlopig doet het touwtje prima zijn werk. Soms vraag ik me werkelijk wel eens af waarvoor we eigenlijk al die dure attributen kopen als we het ook gewoon met een goedkoop touwtje kunnen doen. Het oog wil waarschijnlijk ook wat! 

De dagen die volgen is de wind wispelturig, af en toe lichte wind en dan weer 15 knopen. Maar op woensdag 28 september is mijn gemiddelde nog steeds net boven de 4 knopen. Ik heb dan al 1700 zeemijlen afgelegd sinds Darwin en als ik bij Réunion zou stoppen dan moet ik nog 2700 zeemijlen. Ik doe allerlei kleine klusjes aan boord, zoals alles van leer in het vet zetten. Dan moet je denken aan schoenen, zeillaarzen, leren rugzak en dergelijke. Dat gaat schimmelen als je er niets aan doet. Nu staat het weer allemaal in het vet en ziet er goed uit. Het zijn stuk voor stuk dure spulletjes en dan loont het toch om het goed te onderhouden. En tijd heb ik genoeg. Omdat ik momenteel tussen twee hogedrukgebieden in zit komen de golven wel van alle kanten en dat is soms wat ongemakkelijk aan boord. Maar ook dat went als je het 24 uren per dag meemaakt. Het radiocontact met Laura wil nog niet goed lukken. Dat vinden we beiden jammer en we experimenteren met frequenties en tijden. We hebben nu wel contact via een Single Handed Sailors net wat ik met Duitse Peter heb gevormd. Twee zeilers die daaraan deelnemen zitten bij Laura in de buurt en kunnen mij wel goed bereiken. Zij treden dan op als intermediair. Maar gewoon gezellig met elkaar babbelen over hoe het gaat, dat lukt nog niet best. Morgenochtend gaan we verder met experimenteren.

Uiteindelijk is het gelukt om tweemaal per dag buiten het net om radiocontact met elkaar te hebben. Ze bleek al dagenlang geen wind of wind tegen te hebben en moest daardoor veel gebruik van de motor maken. Nu heeft ze de keuze uit twee motoren, een Volvo en een kleine Yanmar. Die hebben beiden hun eigen schroef en werken onafhankelijk van elkaar. Ze heeft de kleine Yanmar gebruikt om toch voortgang te maken. En daarbij heeft ze een halve tank leeg gevaren, maar ze heeft twee tanken. Ze vertelde dat ze nog meer dan 200 liter diesel over had. Onze gesprekken waren weer als vanouds. Een beetje over het varen en vooral over het leven aan boord. Ze had weer eens iets in de koelkast vergeten en dat moest ze er nu uitschrapen, want de koelkast heeft ze onderweg niet aan staan. Het was deze keer ham, dat er uit zag als snot, de vorige keer was het een komkommer die er uit zag als een drol. Ik verzin het niet, het zijn de beschrijvingen van Laura. Maar het ging verder goed met haar hoewel het in het begin allemaal wat tegenzat. Geen goede wind, en je moet toch even weer acclimatiseren aan het boordleven na die drukte voor haar in Darwin. Maar dat zijn de perikelen van een solozeiler en daarom vind ik het zo geweldig dat zij er op haar leeftijd geestelijk tegen kan.

Op  woensdagavond 28 september viel de wind helemaal weg en was de zee als een spiegel. Ik zat tussen twee hogedrukgebieden in en had dit al zien aankomen op de gribfiles. Er zat niets anders op dan te wachten op wind, want volgens de gribfiles zou die er wel weer aankomen. Ik kan niet zo maar even de motor bijzetten, want dat kost me veel te veel kostbare diesel. En ik moet eerlijk zeggen dat het ook een goede oefening in geduld is. Als ik straks weer op de Atlantische Oceaan ben en de doldrums bij de evenaar moet passeren, dan is daar ook even geen wind en zal ik moeten kijken of ik wel genoeg diesel heb om er helemaal op de motor doorheen te varen. In ieder geval ben ik gaan lezen en heb me niet verveeld. De hele volgende dag was het nog windstil, maar tegen de avond kwam de wind weer terug met 10 tot 15 knopen uit de goede richting. Vrijdag 30 september voer ik dus al weer met volle vaart richting Durban, hoewel ik in die 24 uren windstilte maar 41 zeemijlen had afgelegd. Op vrijdag gebeurde trouwens ook nog iets waar ik niet echt blij mee was. Ik had mijn hengel weer voor de dag gehaald om voor de noodzakelijke verse voedselvoorziening te zorgen, toen er een vogel mijn aas had opgepakt en in het vissnoer was komen vast te zitten. Als ik de lijn had doorgeknipt was hij doodgegaan omdat de lijn helemaal om zijn lichaam, zijn kop en vleugels zat gewikkeld en terwijl hij nog leefde niet los te maken was. Ik heb hem dus binnengehaald, doodgemaakt en terug in het water gegooid. Zo levert hij in ieder geval weer zijn deel aan de voedselketen. Dit is trouwens de eerste vogel die zich aan mijn aas vergrijpt, ik heb het nog niet eerder meegemaakt. En ik hoop ook dat het niet meer gebeurt.

Tegen de avond ving ik een mooie kleine tonijn, tenminste ik denk dat het een tonijn was. Mooi rood vlees en ongeveer vijftig centimeter lang. Ik heb hem snel schoongemaakt en voor de volgende dag in de olie gelegd. Eigenlijk had ik daar nog citroensap bij moeten gebruiken maar toen ik mijn plastic citroentje pakte om sap over de vis te sprenkelen zag ik gelukkig nog net op tijd dat die bedorven was. Die had ik ook al lange tijd niet meer gebruikt en gewoon buiten de koelkast gehouden. Blijkbaar is dat fout gegaan, want de sap was helemaal bruin en rook ook niet goed meer. Dan  maar zonder citroensap een nachtje laten staan in de koelkast. Maar dus wel met een betere soort olijfolie. Ik heb dat van vissers geleerd, dat van die goede olijfolie en citroensap. Zij hebben mij aangeraden om altijd een grote voorraad citroenen mee te nemen bij een overtocht voor het inmaken van de vis. Het is blijkbaar een goed conserveringsmiddel en maakt het vlees wat zachter. Je moet de vis dan niet langer dan twee hooguit drie dagen bewaren. De vissers eten de vis rauw als carpaccio, nadat deze een dag in de citroensap, olijfolie en wat uitjes en paprika heeft gestaan. Maar zij filleren de moten vis ook in hele fijne stroken. Daar heb ik de messen niet voor aan boord, veel te gevaarlijk. Nee, de mooie grote rode moten visvlees die ik ervan af heb gesneden gaan de volgende dag lekker in de braadpan. Het lijkt wel biefstuk als je het zo ziet. En het mooiste van alles vind ik dat je zo je actieradius voor een overtocht aanzienlijk verlengt. Als je nu ook nog regenwater op kunt vangen dan zou je oneindig kunnen doorvaren. Er zijn zeilers die dat zo doen en hele lange tochten maken. En omdat dit mijn langste tocht zal zijn tot nu toe, vind ik het dus belangrijk om selfsupporting te zijn.

Op maandag 3 oktober horen we tijdens het radiocontact van Duitse Peter dat op 21 september een mislukte kaping van een containerschip heeft plaatsgevonden tussen het noorden van Madagaskar en de Afrikaanse kust. De Franse marine raadt iedereen aan om dicht bij de kust van Madagascar te blijven als je in het noorden van het eiland vaart. Nu ga ik ver uit de kust van Madagascar en zuidelijk van het eiland naar de Afrikaanse kust en blijf dus ver uit de buurt van het gevaarlijke gebied, maar je kunt je voorstellen dat er onrust onder de zeilers is uitgebroken. We wisten al wel dat er gevaar was voor piraten in de straat tussen Madagascar en de Afrikaanse kust, maar als je van een werkelijke aanval hoort dan is dat toch anders. Oppassen dus. Verder bleek dit een bericht van kennissen te zijn dat Peter nog net kon oppakken voordat zijn contact via Winlink met de walstations verbroken werd en hij geen email meer kon ontvangen en zenden. Er blijken op de Indische Oceaan blinde plekken te zijn voor radioverkeer. Nu heb ik een hele krachtige zender, maar toch mag je niet uitsluiten dat je tegen dit probleem aanloopt. Gelukkig verloopt het contact via het net tussen ons groepje zeilers nog steeds goed. En ook Laura is nu dagelijks bij het opgeven van de posities en het plaatselijke weer aanwezig en goed verstaanbaar. Zij ligt nog steeds achter in het veld en probeert de goede wind te vinden.

Op woensdag 5 oktober gaat 's middags het radardetectiealarm af en verschijnt er inderdaad een vrachtschip aan de horizon. Hij komt uit het westen en dus uit tegenovergestelde richting naar mij toe varen. Maar de afstand tussen ons blijft groot genoeg. Je realiseert je echter wel dat er op zo'n lege oceaan toch hier en daar een verloren schip vaart en dat je daar rekening mee moet houden bij het waken. Inmiddels neemt de wind af en ga ik de nacht in. Die nacht van woensdag op donderdag wordt de ergste nacht die ik tot dan toe heb meegemaakt. Ik zit weer eens tussen twee hogedrukgebieden en de golven zijn kort, steil en komen van alle kanten. De wind is gaan liggen en de boot helt schoksgewijs over naar bakboord en dan weer stuurboord. Ik heb zeilers horen zeggen dat de Indische Oceaan een lastige oceaan is en ik kan ze alleen maar gelijk geven. Ik krijg ook steeds meer de indruk dat je die oceaan echt moet overwinnen. De overtocht is extreem lang als je geen tussenstops maakt in het noorden en er is altijd in het zuiden wel een storm die voor moeilijke golven zorgt in jouw noordelijker gelegen gebied. Ten slotte is het hollen en stilstaan, veel wind en geen wind. Dat wisselt zich af en daar kun je helemaal gek door gemaakt worden. Ik heb vanacht dan ook even de motor bijgezet totdat ik ineens harde wind van voren voelde. Want 15 knopen wind uit het zuidwesten zomaar uit het niets is toch een verrassing. Ik heb de motor meteen uitgezet, hij stond nog maar net aan, en ben scherp aan de wind gaan varen. Uiteraard was dat na een uurtje al weer over en moest ik de zeilen bijstellen voor ruime wind. En 's morgens was de kuip kletsnat, het had blijkbaar geregend, en er stond geen zuchtje wind. Ik heb de motor bijgezet en heb toen eerst maar eens mijn radiocontact met Laura gehad. Die had ook een moeilijke nacht gehad met dezelfde soort lastige golven en windstilte. We konden elkaar dus de hand geven terwijl er wel 1200 zeemijlen tussen onze posities zit. Ook zij had de motor weer eens moeten bijzetten. Later op de dag zouden we elkaar weer spreken en we wensten elkaar een rustige dag toe met toch nog wat hazeslaapjes om de verloren nachtrust in te halen.

Vrijdag 7 oktober had ik de hele dag windkracht 6 met hoge golven. Ik ben in de kajuit blijven lezen, want zelfs in de kajuitopening zitten was risico lopen op een nat pak. Ik had de schotten in de kajuitopening gezet en regelmatig kwam er water over in de kuip. Voor de voortgang was het natuurlijk prima. En doordat ik mijn genua had ingerold totdat hij nog maar voor een derde uit stond lag de boot relatief stabiel. Daarmee bedoel ik dan dat hij weliswaar onder een hoek zeilt maar dan blijft het daar ook bij. Het leven aan boord tijdens zo'n helling en af en toe een duw van een golf ben ik wel gewend. 's Morgens vertelde Laura mij tijdens ons radiocontact dat zij weer eens weinig wind had en dan ook nog uit de verkeerde hoek. Ze had gribfiles geraadpleegd en het zag er naar uit dat ze de komende week weinig wind zou hebben. Het windstiltegebied was ook nog eens zo groot dat ze er niet omheen kon varen. Ik heb haar geprezen voor het moreel dat ze toch hoog houdt tijdens dergelijke tegenvallers. Maar ze biechtte op dat als dit nog twee weken zo zou duren - ze had inmiddels al twee weken nauwelijks wind, en de gribfiles toonden dat het de komende week niet zou verbeteren - het wel iets met haar moreel zou doen. Toen heb ik haar beloofd dat ik dan het radiocontact frequenter zou maken en haar door die periode heen zou praten. Je bent zeilmaatjes of niet, nietwaar?

In ons radiocontact van zaterdagmiddag vertelde Laura dat haar vader het verstandiger vond om haar positie niet meer door te geven op het Single Handed Sailors Net i.v.m. piraterij en ze vroeg me wat ik ervan vond. Ik vond het wel een goed idee van haar vader en de volgende dag hebben we gemeld dat we geen positie van onze boten meer doorgeven zolang we op de Indische Oceaan varen. Uiteraard was dat geen probleem en Frans-Canadese Simon gaf ook te kennen dat hij zijn positie niet meer zou doorgeven. We hebben voorts over het weer gesproken en de havens die de anderen op Mauritius of Réunion zouden bezoeken. En uiteraard het leven aan boord, of er nog gevist werd en wat voor verse levensmiddelen een ieder nog had. Het is per slot van rekening ook een sociaal netwerk zo'n SSB radionet.

Op dinsdag 11 oktober brak ik mijn record aantal dagen op zee. Dat was geweest van de Galapagos naar de Marquesas en daar had ik 31 1/3 dagen over gedaan. Nu zat ik al op 32 dagen op zee en het zouden er nog veel meer worden. Ik ben daar best trots op, want het gaat niet vanzelf. Je moet er elke dag hard voor werken en je komt meer dan eens in onverwachte situaties waarbij je moet improviseren. Bovendien moet je geheel zelf het moreel hoog houden en ik denk dat dat voor velen best eens zou kunnen tegenvallen. Je bent alleen met al je gedachten. Er zijn mensen die denken dat ze hun problemen kunnen oplossen door een tijdje alleen te gaan varen en de wijdte van de zee op te zoeken. Ik kan jullie verzekeren dat je al je problemen meeneemt als je het zeegat kiest. Je moet goed in balans met je gevoelens zijn. En die eeuwige vraag over eenzaamheid als je in je eentje over die grote plas vaart heb ik al vaker beantwoord. Je neemt al je herinneringen aan ankerplaatsen en ontmoetingen met mensen met je mee en bent dus nooit echt alleen. Genoeg daarover, ik heb mijn record verbroken en ben daar trots op. Vanochtend tijdens het radiocontact vertelde Laura dat ze weer eens wind vanuit alle richtingen had en dan ook nog eens niet zo krachtig. Over drie dagen zou ze volgens de gribfiles 25 knopen wind moeten hebben. Ik hoop het echt voor haar want haar geduld wordt nu al voor de derde week op de proef gesteld. Ze heeft het op deze overtocht niet makkelijk.

Diezelfde dinsdag om ongeveer 22.00 uur lokale tijd lag ik op de bank in de kajuit te doezelen, maar ik hoorde de hele tijd een vreemd tikken op dek. Nu moet je bij elke verandering van geluid bij je boot alert zijn, want dat kan veel onheil voorkomen. Het bleek dat na een windvlaag van boven de 30 knopen die ik een uur daarvoor had gehad, dat de bevestiging van mijn stuurboordstopwant los zat. Nu moet ik even uitleggen hoe dat topwant bij de Midget is geconstrueerd. Je hebt aan dek een omgekeerde roestvrijstalen V-buisconstructie en die zit uiteraard op twee plaatsen vast. Vervolgens is het zijwant vanaf de top van die omgekeerde V-buisconstructie met een spanner bevestigd. Eén van die bevestigingen aan dek was helemaal los omdat de borgpen met ringetje verdwenen was. In die borgpen zit aan het eind een gaatje en daar gaat een ringetje of een splitpen doorheen. Blijkbaar had het want zo staan trillen bij die windvlaag dat op een of andere manier het ringetje uit de borgpen is gegaan en de borgpen uit de spanner aan dek. Het eerste wat ik heb gedaan is het deklicht aanzetten en de boot oploefen zodat er goed druk komt te staan aan bakboordzijde op de mast. Toen heb ik mezelf met een lifeseizing vastgemaakt en ben naar voren gegaan om eens te kijken hoe dit kon worden opgelost. Want even een nieuwe borgpen erdoorheen drukken kun je wel vergeten. Zelfs als alle druk aan bakboordzijde staat, komt het want aan stuurboordzijde nog niet zo los te staan dat je de gaten opgelijnd krijgt waardoor de pen moet gaan. Je zult de wantspanner los moeten maken. Maar omdat je scherper aan de wind gaat zeilen komt stuurboordszijde behoorlijk onder water te staan. Je kunt je voorstellen dat het moeilijk werken is aan dek op dekhoogte met een borgpen en een ringetje als het geheel onder water staat. Ik ben daar toch wel een halfuur mee bezig geweest, met een kleine lamp tussen mijn tanden en een priem en twee maten ringsleutels. Daar ben ik goed nat bij geworden. Nu zal een goochemerd zeggen dat er toch van die lampjes in de handel zijn die je met een band vast kunt maken op je hoofd. Dat is zo, en die heb ik ook, maar je zult zien dat net als je hem nodig hebt de batterijen het begeven hebben omdat je hem al die tijd niet nodig hebt gehad. Ik had wel een heel klein zaklampje en die heb ik dus maar even tussen mijn tanden geklemd, een half uur lang. Na zo'n klusje weet je weer even dat je op zee bent en dat je met een behoorlijke snelheid (voor een Midget 26) door het water gaat. Want de meeste tijd zit ik knus in de kajuit met kop koffie en zo te lezen en vergeet je haast waar je mee bezig bent. Die instelling krijg je vooral als je een groot aantal weken op het water verblijft. Maar even terug naar dit euvel. Als je dus niet reageert op dat gekke tikje aan dek en je zou overstag gaan, dan komt de volledige druk op het stuurboordswant en kan de tweede dekbevestiging het begeven. Dan is het met harde wind niet onwaarschijnlijk dat je mast aan de bovenkant knikt of zelfs in zijn geheel overboord gaat. Bij de Midget zitten er nog twee andere staaldraden aan de zijkant aan de mast vast, maar dat is het onderwant en niet bedoeld om de volle druk op de mast te weerstaan. Hoe het ook zij, je verhoogt het risico van mastbreuk aanzienlijk als je niet direkt aktie neemt. Elke zeiler weet dat wel, maar het is toch anders als je met je neus op de feiten wordt gedrukt. En daarom heb je na zo'n klus een gelukzalig gevoel als je in droge kleding weer in de kajuit zit. Het is weer eens goed afgelopen door ingrijpen van de bemanning.

Op maandag 17 oktober in de ochtend wierp ik mijn werphengel uit en niet lang daarna had ik goed beet. Ik nam de hengel uit zijn standaard en liet nog steeds lijn vieren. Ik had al tweemaal een kunstaas verspeeld doordat de lijn brak of een metalen verbindingsstukje. Toch probeerde ik af en toe weer wat lijn in te draaien. Na tien minuten worstelen kon ik wat lijn binnenhalen, maar na vijftien minuten was ik mijn vis kwijt. Hij had blijkbaar toch kans gezien van de haak af te komen. Jammer, want het was een beste vis. De hengel boog namelijk helemaal krom en toen ik probeerde in te draaien kon ik hem ook voelen rukken en dat was beslist geen klein visje. Ik probeer met vissen wat vers voedsel aan boord te halen en tot nu toe heb ik dus eenmaal een tonijn gevangen en driemaal een vis verspeeld. Maar, de aanhouder wint! Ik besloot deze dag ook om mijn koers meer naar het zuiden te verleggen en rechtstreeks op Durban aan te sturen. Dat betekende dat ik Réunion op grotere afstand zou passeren, maar ik was er nu al wel van overtuigd dat ik daar niet hoefde te stoppen. Naar Durban was het nog 2180 zeemijlen, zeg maar nog drie weken varen. Toen ik later nog eens inspecterend mijn blik liet gaan over het dek en de tuigage, zag ik dat de beugel waar de bulletalie aan vast zit was afgebroken. De bulletalie zorgt ervoor dat de giek niet over de kuip kan zwaaien maar aan de kant waar de giek staat wordt gefixeerd. Dat voorkomt dus dat de solozeiler door een overkomende giek ernstig gewond raakt of zelfs overboord slaat. De beugel zit aan de giek vast, is van roestvrij staal en toch gebroken. Zo zie je maar weer met wat voor krachten je werkt bij een zeilboot. Ik had zo snel geen oplossing voor dit euvel en liet het even zoals het was. Ik had harde wind en voer met ruime wind, dus voorlopig zat het er niet in dat de giek over de kuip zou slaan.

Op donderdag 20 oktober begon de windstilte en ik wist vanuit de gribfiles dat die wel een week zou duren. Verder kon ik op de gribfile nog niet kijken. Er zou variabele wind van 5 tot 10 knopen zijn en windstilte en dat in een heel groot gebied ten zuiden en zuidoosten van Madaskar. Door dat gebied moest ik heen om bij Durban te komen. Ik had deze windstilte al een paar dagen zien aankomen en kon me er dus mentaal goed op voorbereiden. Ik had me voorgenomen om de motor alleen te gebruiken om stroom te draaien en niet voor de voortstuwing. Zo zou ik nog heel lang met mijn reservevoorraad diesel kunnen doen. En ik had nog een serie mooie boeken om te lezen, dus de tijd kwam ik wel door. Omdat het inmiddels een stuk kouder was geworden, met name 's nachts en vroeg in de ochtend, had ik de petroleumkachel weer in gebruik genomen. Ik heb een Taylors petroleum kachel met een schoorsteen ingebouwd toen ik naar de Oostzee en IJsland ging. Daarnaast heb  ik nog een Eberspächer dieselkachel die stroom verbruikt en vol electronica zit. De brander van de petroleumkachel wordt met een beetje spiritus voorverwarmd waardoor de petroleum vergast en vervolgens wordt het petroleumgas dat uit de brander komt aangestoken. De kachel geeft een heerlijke warmte en ik gebruik hem nu laat in de avond en 's morgens bij het opstaan. Overdag schijnt de zon en is het warm genoeg. Het zeewater is hier trouwens ook al weer een stuk kouder en bij Kaapstad moet die zelfs rond de 17 graden zijn en dat is echt koud.

Op zaterdag 22 oktober was ik zes weken op zee en dat zouden er met deze windstilte periode nog wel meer worden. Ik moest voorzichtig met mijn voedselvoorraad zijn, en ik hoopte dat ik toch nog wat vis kon vangen. Ik had wel genoeg longlife melk en cornflakes voor de komende weken, maar met de warme maaltijd was het inmiddels karig gesteld. Blikvoeding voor twaalf dagen moest nu over meer dagen worden uitgesmeerd. Maar op deze zaterdag nam ik het ervan en opende een blik waarmee je paella kunt maken voor twee dagen. Daar heb ik goed van gesmuld en de tweede helft bewaarde ik in de koelkast voor de volgende dag: mijn 58e verjaardag! Zondag kreeg ik via Laura's vader en Laura de gelukwensen van de Midgetclub. Het is toch wonderlijk hoe die groeten op volle zee jou bereiken. Sinds mijn ontmoeting met Laura heeft ook de Midgetclub soms contact met haar en zijn er foto's van mijn boot en onze ontmoeting door Laura opgestuurd. Ik heb mijn verjaardag goed beleefd op volle zee. Het weer was prima, behalve dat er de hele dag geen zuchtje wind was. Er waren wel golven, dus klapperden de zeilen regelmatig. Maar omdat ik elk zuchtje wind hard nodig heb heb ik de zeilen niet naar beneden gehaald. En zo maakte ik toch weer een dagafstand van 50 zeemijlen.

Maandag 24 oktober haalde ik weer een gribfile binnen en zag ik dat ik vroeger dan verwacht weer wind zou krijgen. Hij zou wel schuin van voren, uit het noordwesten, komen, en dat zou de volgende dag al plaatsvinden. En nu maar afwachten of de gribfile gelijk krijgt. Een groot lagedrukgebied ging onder mij door en zou mij deze wind verschaffen. Daarna zou hij weer afnemen, maar dat is latere zorg. Ik moest nu nog 1700 zeemijlen naar Durban en dat is toch een flink eind. Het werd ook tijd dat ik weer eens een visje ving. De goeie wind kwam diezelfde dag nog en inderdaad uit het noordwesten met 15 knopen. En ik had tweemaal beet, maar wist de vis niet binnen te halen. Eens moet het toch weer lukken. Later op de dag waren er grote regenwolken en begon ik vanuit de verte gedreun te horen. Eerst had ik alleen storing op mijn marifoon en toen begon het gedreun. Dat kon maar één ding betekenen: onweer! Na een uur zag ik aan de horizon in het verre noordwesten lichtflitsen, maar het ging gelukkig achter mij langs. Ik heb wel veel regen gehad en daardoor kon ik mijn watervoorraad aanvullen.

Vanaf woendag had ik nagenoeg tegenwind en moest ik mijn koers meer naar het zuiden verleggen. Volgens de gribfiles zou zaterdag de wind meer naar het zuiden doordraaien en dan zou ik mijn koers weer meer noordelijk kunnen verleggen. En zo slinger ik richting Durban. Laura zat op woensdag 385 zeemijlen achter mij en had dezelfde problemen als ik. Ik ben nog steeds benieuwd wanneer we elkaar op de Indische Oceaan tegenkomen. Dat ze me gaat inhalen is zeker gezien de rompsnelheid van haar boot.

Donderdag werd het al heftiger, golven van 3 tot 5 meter hoog en wind die toenam tot meer dan 30 knopen. In de nacht van donderdag op vrijdag schoot bij het nog wat meer inhalen van de genua het lijntje van de rolfokinstallatie uit de trommel. De genua rolde nu bij windkracht van 32 knopen helemaal uit en was oncontroleerbaar. Omdat ik geen achtknopen aan de uiteinden van de genuaschoot had gelegd, zwiepten ook de schoten over de kolkende zee. Er zat niets anders op dan naar het voorschip te gaan en de genua naar beneden te halen. Toen dat gelukt was heb ik de rest van de nacht doorgebracht met alleen het grootzeil op en dat dan tweemaal gereefd. Ik ben eerst maar eens gaan slapen. Bij het eerste daglicht heb ik geprobeerd om het lijntje weer aan de trommel te bevestigen maar dit bleek onmogelijk te zijn. De schroef waarmee deze vastgezet moest worden draaide bovendien dol. Nou wist ik dat in de beschrijving van mijn rolfokinstallatie er een mogelijkheid beschreven stond voor wedstrijdzeilers om de trommel weg te halen en het dubbele profiel zonder trommel te gebruiken voor het snel wisselen van zeilen. Ik ben twee uren bezig geweest bij overkomende zee op het voordek om de trommel te demonteren. Bovendien moest er een slot in het profiel verwijderd worden zodat het bovenste scharnierblok helemaal naar beneden kon worden geplaatst. Daarna moest dat slotje er weer op worden gezet. Kun je je voorstellen hoe het is om met een steigerend voordek met 5 meter golven die overkomen een slotje bestaanden uit twee kleine delen uit het profiel te verwijderen? Daarvoor moest je met de punten van twee schroevedraaiers een plastic stukje wat uit elkaar trekken en dan kwam een metalen deel vrij. In de beschrijving staat dat je het metalen deel met tape vast moet zetten aan het profiel zodat je het niet kwijt raakt als je dat plastic stukje verwijderd hebt. Nu plakt tape niet zo goed op een nat profiel. Het is me toch gelukt om beide delen te verwijderen en er later weer op te zetten nadat het draaiende bovenblok helemaal naar beneden geplaatst was. Ik heb de genua aan de railing vastgebonden en de stormfok gehesen. Ondertussen had ik af en toe radiocontact met Laura die wilde weten hoe deze operatie bij mij verliep. Ook zij had inmiddels een wind van 30 tot 35 knopen en golven van 5 meter. Bij haar boot kwam hier en daar water naar binnen. En zo waren we beiden bezig om deze gigantische depressie te bezeilen voordat we weer verder konden naar Durban. Want je ging geen meter in westelijke richting, het was alleen maar noord of zuid. De wind zou bij mij vrijdagavond gaan draaien en bij Laura de volgende dag.

Alsof bovenstaande nog niet genoeg was voor één dag raakte ik ook nog mijn genua kwijt. Ik had de stormfok staan en de genua was aan de railing vastgebonden op drie plekken. Toen ik veel later in de kajuit was hoorde ik een vreemde geluid dat ik niet thuis kon brengen. Maar omdat ik veel water over het gangboord zag lopen dacht ik dat het het geluid van dat water was. Maar toen ik dat vreemde geluid nog een paar maal hoorde ben ik buiten gaan kijken. Ik zag dat de onderste railingdraad bij de terminal was afgebroken en dat de genua door het water sleepte. Ik heb snel zwaarweerkleding aangedaan en een gordel voor de lifeseizing en ben naar voren gegaan. Toen ik de genua binnenboord trok, hoorde ik weer het vreemde geluid en dat bleek het scheuren van zeildoek te zijn. Omdat staalkabel in het zeil had geslagen waren daarin gaten ontstaan en die scheurden weer verder open. Tijdens het binnenhalen scheurde het zeil steeds verder uit. Je kunt je voorstellen dat ik niet blij was toen ik vast moest stellen dat de genua niet meer te redden was. Ik heb de kabel van de railing bij een scepter vastgebonden en heb de genua overboord gezet. Jammer, maar hij heeft me toch maar mooi tot hier gebracht. Shit happens, maar soms teveel op één dag.

Op zaterdag heb ik de lijn van de rolfokinstallatie weer vast kunnen maken en de trommel er weer op gezet. Toen heb ik de stormfok vervangen door de fok en deze met de rolfokinstallatie gehesen. Later op de dag merkte ik dat het indraaien van de fok heel zwaar ging en haperde. De val bleek om de voorstag geslagen te zijn. Op dat moment was het niet nodig om de val te klaren, want de wind was wat afgenomen. Als het rustiger was zou ik dat karwei aanpakken. Ik denk dat het bovenste draaiblok schoongemaakt moet worden en ingevet. Hij heeft immers een dag onder aan de voorstag gezeten terwijl er veel massief water overkwam. En als dat dan later opdroogt als het blok weer gehesen is, dan heb je zout in het blok wat veel weerstand geeft bij het draaien. Ik weet dus wat mij te doen staat. ´s Avonds wist ik mijn eerste Mahi Mahi (weet niet of het goed gespeld is, maar zo spreek je het uit) binnen te halen. Een vis van meer dan een meter. Ik heb de beste stukken vlees eruit gesneden en had voor drie dagen een lekkere maaltijd. In het spiritus kooktoestel dat ik in Darwin heb gekocht zit ook een grill en die ga ik nu gebruiken voor mijn eerste maaltje Mahi Mahi. Ik ben heel blij met deze vangst want op dit moment is extra eten best belangrijk. Met nog zeker langer dan twee weken te gaan voordat ik de oostkust van Zuid Afrika bereik, heb ik nog drie blikken voeding waar ik elk twee maaltijden uit kan halen. Verder heb ik nog wel voldoende pakken houdbare melk en veel zakken cornflakes met appel. Maar die vis is goed voor de vitaminen en het is weer een warme maaltijd. Ik ga daar wat rijst bij klaarmaken en samen met de rijst is het een volle middagmaaltijd. Vandaag was ik overigens 7 weken op zee. Laura was 2 weken later vertrokken en ze zat nu nog maar 200 zeemijlen achter mij. Die zou me binnenkort inhalen en er dan vandoor gaan zoals vaker was gebeurd. Maar ik ben trots op mijn Sogno d'Oro, die heeft toch maar mooi dat slechte weer doorstaan met hoge golven en veel wind.

Nog dezelfde dag bleek dat de rolfokval niet meer op en neer kon, het blok bovenin  de mast die de val ook wat van de mast moet uithouden was defekt geraakt. Gelukkig blokkeerde hij toen ik de rolfok naar beneden had, zodat ik hem kon losmaken, aan de mast binden op een kikker en de genuaboomlijn in plaats daarvan aan de rolfok bevestigen. Het nadeel is nu wel dat ik de fok niet kan inrollen, want dan slaat de genuaboomlijn om het profiel omdat er geen uithouder is gemonteerd. Wederom een technisch verhaal, maar de zeilers onder jullie begrijpen het wel. Je mag blij zijn dat je af en toe nog een extra lijn hoog in de mast hebt die je kunt gebruiken als het een keertje fout gaat. In de haven moest ik maar de mast in klimmen om te kijken hoe ik het kan repareren.

Maandag 31 oktober controleerde ik de verbinding van de buitenmicrofoon van de marifoon met de luidspreker en die werkte dus niet meer. Nu was dat al vaker gebeurd en als ik dan de stekkertjes wat schoonmaakte dan ging het wel weer. Maar deze keer, ondanks dat de verbinding in de stekker goed was, lukte dat niet meer. Gelukkig heb ik bij het begin van mijn reis in Ramsgate een handmarifoon erbij gekocht, want toen had ik gedurende binnenkomst bij nacht in Ramsgate dat de buitenmicrofoon niet werkte. En dat is heel lastig als je als solozeiler met Port Control moet communiceren. Ik heb het al vaker gezegd, electronica en zeelucht gaan niet goed samen. Vanaf maandag kwamen Laura en ik ook in een heel onbestemd weergebied. De winden zouden zich tegen ons keren en hier en daar was er zelfs weer een windstiltegebied. Het passeren van de zuidpunt van Madagaskar zou nog heel moeilijk worden. Laura was mij inmiddels op 50 zeemijlen genaderd als je haar afstand tot Durban met mijn afstand tot Durban vergeleek. Ze zat namelijk veel noordelijker dan ik en dan is de onderlinge afstand niet meer bepalend. Het was van het begin af verwachtbaar dat ze mij zou inhalen ondanks mijn voorsprong van 2 weken en we hadden ook verwacht dat dat ergens tussen Réunion en de zuidpunt van Madagaskar zou zijn. We hebben dus gelijk gekregen. Op maandag was ik door noordwestenwinden, die volgens de gribfiles pas de volgende dag verwacht werden, naar het zuiden gedreven. Daardoor raakte ik meer dan tien mijlen onder mijn direkte koerslijn naar Durban. Maar in de nacht van maandag op dinsdag voelde ik dat de boot meer helling kreeg en er iets was verander. De wind bleek geheel onverwacht weer teruggedraaid te zijn naar het noorden waardoor ik weer noordelijk terug naar mijn direkte koerslijn met Durban kon varen. De hogere zuiderbreedte is belangrijk in dit gebied omdat er bij lagere zuiderbreedte depressies langstrekken met heel veel wind. Daar is het dus zogezegd niet pluis. Vanaf 03.00 uur 's nachts heb ik dit onverwachte geschenk gadegeslagen met een volle thermoskan met thee. Want ik was hier maar wat blij mee! Ik zat al te overwegen om bij te gaan liggen als ik verder naar het zuiden zou worden gedreven. Bijleggen is als het ware de boot parkeren op zee met behulp van een bepaalde stand van de zeilen en het roer. Maar dat was voorlopig even niet meer nodig. En dat is een geschenk, want als je de boot bijlegt kom je geen meter meer in de richting van je eindbestemming. Sterker nog je zult er heel langzaam steeds verder van verwijderd raken. Ja, deze laatste loodjes wegen wel heel erg zwaar, zowel voor het materiaal als voor de mens. Daar hebben Laura en ik het via de radio veel over gehad in deze periode. Maar mentaal zijn we beiden sterk genoeg.

In de nacht van dinsdag op woensdag heb ik de boot bijgelegd. Ik ging alleen maar meer naar het zuiden en van mijn koers naar Durban af. Dinsdag heeft Laura mij 's middags ingehaald. Dat bleek tijdens het radionet, toen we onze afstanden ten opzichte van Durban vergeleken. Maar ze zit veel noordelijker dan ik en we konden het dus niet meer zo regelen dat we elkaar echt zouden ontmoeten op zee. Op de gribfiles hadden we gezien dat er chaotisch weer aan kwam en daar moesten we gedurende twee dagen doorheen zien te komen. Met chaotisch bedoel ik dan zeer variabel, zowel qua windsterkte als windrichting. Dat betekent ook dat je de hele dag en ook 's nachts bezig bent met de zeilen, of met tegenwind gaat bijliggen. Na die nacht bijliggen was ik trouwens maar 5 zeemijlen verlijerd en dat is toch niet veel. 's Morgens had ik 15 knopen wind uit het zuidwesten en kon ik weer gewoon naar mijn koerslijn naar Durban varen, maar na een halfuur had de wind al weer danig afgenomen en hobbelde ik met slaande zeilen door de golven over het water. Maar als je daarmee toch 2 knopen vaart maakt in de goede richting dan is daar niets mis mee.

Donderdag 3 november was al niet veel beter. Lichte winden uit variabele richting en complete windstilte. Daarnaast regende het constant. Ik heb vele emmers water opgevangen dus dat was dan weer een voordeel. Toen ik 's morgens in windstilte lag te dobberen en radiocontact had met Laura bleek dat zij gewoon wind had en scherp aan de wind zeilde. Maar zij lag dan ook met de Guppy inmiddels wel 150 zeemijlen op mij voor. Later kreeg ik ook wind uit dezelfde richting als Laura en een hele hoge oceaandeining waar zij het ook over had gehad. In het zuiden moest een behoorlijke storm woeden. Soms, als de wind weer wegviel, lag ik te dobberen. Maar ik had 's morgens mijn petroleumkachel aangedaan en had het gezellig gemaakt in de kajuit. Een kop thee en een goed boek geven dan voldoende afleiding. Ik had nog even een kleine tonijn aan de haak, maar bij het binnenhalen in de kuip wist hij toch nog te ontsnappen. Jammer, want dat was weer een lekker maaltje geweest. 's Middags heb ik  geprobeerd in de mast te klimmen om het blok van de rolfokval te bekijken, maar ik werd zo tegen de mast en het want aangesmeten dat ik het halverwege heb opgegeven. Toen zat ik toch al onder de blauwe plekken en als ik me niet had vastgepakt aan het rolfokprofiel dan was het nog slechter afgelopen. Eens maar nooit meer. Nou, in een noodgeval dan toch maar. Ik werd beloond voor mijn poging door het vangen van een tweede Mahi Mahi. Die heb ik meteen schoongemaakt en gegrild. Daarna in de koelkast voor de komende dagen met een maaltje rijst. Even een tip: maak nooit je vis schoon op een van de banken. Het is heel moeilijk om dat met water te spoelen zonder dat je de opbergvakken voor de fokkeschoot laat vollopen. Daar zit namelijk een gaatje in om het water eruit te laten lopen maar als je naar die kant overhelt dan loopt het water er dus in. En zie het er dan maar weer eens uit te krijgen met een doek en spons. Nee, gewoon op de vloer van de kuip, dat is het beste. Vele putsen water erover en je spoelt alles zo weg. Je moet alleen even wat bukken tijdens het visschoonmaken terwijl je op de bank zit. Maar ik zie dat niet als bezwaar. De hele dag had ik nu al geen wind en op een gegeven moment heb ik toch maar de motor aangezet en ben op de motor gaan varen. Morgen zou er weer wind zijn, beloofden de gribfiles.

Maar ook op vrijdag bleef het windstil. 's Morgens hoorde ik van Laura dat ook zij gedurende de nacht de motor had laten draaien om toch wat nachtrust te hebben en ergens naar toe te varen. We waren het er dus volstrekt over eens dat deze windstilte aan de pijngrens zat. Ik had mijn laatste jerrycan met diesel in de tank gegoten en nu had ik zo'n 50 liter in de tank waar ik zuinig op moest zijn. Gedurende de vrijdag heb ik dus maar wat rondgedreven. Ik ging nergens heen. Op een radio hamnet dat ik nog wel eens volg vanwege de weersverwachtingen hoorde ik  dat er een jacht ten zuiden van Madagaskar gezonken was. De bemanning was al overgestapt in het reddingsvlot en opgepikt door een vrachtschip dat naar hun positie was gedirigeerd. De bemanning bestond uit 5 mensen. Als je zoiets hoort, en dan nog zo vlakbij, dan zeur je niet meer over een paar dagen geen wind hebben. Lijkt me het allerergste wat je kan gebeuren, je boot verliezen. Daar sta je dan op de wal terwijl je hele hebben en houden op de bodem van de oceaan ligt. Iemand die ik ontmoette op het Kanarische eilandje Graciosa vertelde me dat toen zijn jacht in Nieuw-Zeeland was gezonken, hij invoerbelasting over de waarde van het jacht moest betalen omdat hij het had ingevoerd (terwijl het jacht dus duizenden meters diep ergens lag). Het heeft drie maanden geduurd voordat de autoriteiten afzagen van deze claim van 35.000 dollar. Pas toen konden ze het land uit en terugvliegen naar Duitsland, want hun paspoorten waren gedurende de claim ingenomen. Ja, het kan heel gek gaan. Ik hoorde trouwens later dat dat jacht bij Madagaskar vermoedelijk tegen een container aangevaren was.

Zaterdag kwam de wind, en gelukkig maar. Na drie dagen lichte wind of windstilte hakten de 20 knopen er goed in. De voortgang werd wat getemperd door een tegenstroom. Dat zag ik aan de lage snelheid op de gps, maar ook aan het verschil in afgelegde mijlen over de zeebodem (gps) en door het water (Walker sleeplog). In een halve dag had ik 20 mijlen meer door het water afgelegd en dan kun je dus concluderen dat je bijna twee knopen stroom tegen hebt. Dat klopte ook wel want normaal doet de Sogno d'Oro bij 20 knopen wind wel 4,5 tot 5 knopen en nu kwam hij niet hoger dan 2,5 tot 3. Daardoor ging mijn gemiddelde snelheid over de hele trip vanaf Darwin terug van 3,8 naar 3,7 knopen. Misschien kon ik dat later nog weer inhalen als ik uit die stroming kwam voorbij Madagaskar en stroom mee kreeg.

Op zondag ving ik mijn grootste Mahi Mahi tot nu toe, het was mijn derde. Hij was zo groot als de kuipvloer en ik denk dat ik er een week eten aan heb. Omdat de zee 's avonds laat heel rustig was heb ik al het vlees gebakken en daarna buiten in tupperwaredozen laten afkoelen. De volgende dag heb ik die dozen in de koelkast gezet. Zo kan ik nog lang plezier hebben van deze vangst. Het vlees van de Mahi Mahi is heerlijk en je hoeft er eigenlijk alleen een beetje peper en zout aan toe te voegen. Het lijkt als het gebakken is op kippevlees.

Maandag was een hele vreemde dag wat het weer betreft. Ik heb snelheden gezien van 8 knopen, maar ook van 2,5 knopen en dat binnen een halfuur. Het heeft twee uren achtereen geregend en de lucht was totaan de horizon grijs. Geen goede omstandigheden voor de voortgang, want tijdens de regenbui was er bijna geen wind. Ik heb van de nood een deugd gemaakt door regenwater op te vangen. En ik heb natuurlijk gesmuld van mijn eerste rijstmaaltijd met de zondag gevangen Mahi Mahi. Verder heb ik film gekeken op de computer. Het was zo'n sombere dag dat ik het wel tijd vond om een dvd te gaan bekijken om wat afleiding te hebben. Laura is inmiddels zo'n 400 zeemijlen op mij uitgelopen en gaat dinsdag aan de laatste 500 zeemijlen beginnen.

In de nacht bleef het windstil en nam ik voor de zekerheid de maatregel om de koelkast uit te zetten teneinde stroom te besparen. Zoals bekend is, gebruikt een koelkast aan boord in de warmere gebieden extreem veel stroom. Het wordt dan ook door zeilers als een pure luxe gezien. Je kunt voeding namelijk goed houden door het in de bilge te leggen. Dat is door de externe verkoeling door het zeewater vaak koel genoeg. Beschouw het maar als de kelder van een boot. Maar natuurlijk wordt je melk dan niet zo koud als in een koelkast en moet je een geopend pak houdbare melk diezelfde dag wel opmaken. Maar zoals de situatie er nu uitzag zou ik nog wel even op zee blijven en dan zijn dit soort maatregelen nodig om stroom te besparen. De windgenerator laadt geen stroom bij bij windstilte en alles wat uit de accu gaat aan stroomverbruik moet er ook ooit weer inkomen door bijvoorbeeld de motor een paar uren te laten draaien. En dat kost diesel die je misschien later nog nodig hebt. Misschien wel om de Agulhas stroming goed over te komen. Ik had nu nog driekwart tank over - dat is ongeveer 35 liter - maar de reserve was helemaal verbruikt. Nou ja, alleen die laatste dagen zonder koelkast moet toch uit te houden zijn. De Guppy werkt trouwens niet met een windgenerator om stroom bij te laden maar met drie zonnepanelen. Uiteraard werken die weer niet als je dagen met bewolking hebt. Maar Laura laat de koelkast eigenlijk altijd uit. Bij hoge uitzondering zet ze hem in een haven soms aan. Maar dan zet ze hem uit als ze weer op pad gaat en vergeet soms dat er nog een kleinigheid in zat. Dat komt er dan uit als een niet te identificeren materie. Dit is haar al tweemaal overkomen en houdt de humor tijdens ons radiocontact erin.

Woensdag 9 november is een bijzondere dag. Ten eerste omdat ik eindelijk normale wind heb en normale snelheden van 4 tot 5 knopen maak. De tegenstroom die ik af en toe onder Madagaskar ervaar is er blijkbaar niet meer en ik leg een goede dagafstand af. Ten tweede omdat ik een ontmoeting met een andere zeilboot op volle zee heb. Ze roepen me op via de marifoon en we hebben een gezellig gesprek. Het is de Baker Street, een Engelse boot op weg naar Durban of Richards Bay. Toen ik na een kort hazeslaapje naar de kuip stapte zag ik over het hekwerk een zeil achter me. Dat is een vreemde manier van wakker worden op volle zee, dat kan ik je vertellen. Maar het is ook een bijzondere dag omdat ik nu precies twee volle maanden op zee ben. Ik ben 9 september uit Darwin vertrokken en vanaf dat moment onafgebroken op zee. Het geeft me een goed gevoel want het verlegt persoonlijke grenzen. En het belooft voor de toekomst veel, want ik weet nu dat ik bijzonder lange tijd alleen op zee kan verblijven met de voorraden die ik op Sogno d'Oro kan vervoeren. Durban komt steeds dichterbij, het is nu nog 750 zeemijlen te gaan.

De nacht van woensdag op donderdag heb ik nauwelijks geslapen. Ik had plotseling wind van meer dan 30 knopen (windkracht 7) en de golven werden navenant hoger. De boot ging zo schuin dat heel zaken op de grond terecht kwamen die normaliter bij wat ruige zee en harde wind gewoon op hun plaats bleven. Zo werd een pan die tussen klemmen vastzat op mijn fornuis gelanceerd. Bij zulke zeegang kun je niet in je bed blijven liggen. Dan moet je waken en ingrijpen als het nodig is. Maar het bracht me ook weer dichter bij Durban. Laura gaat waarschijnlijk meteen door naar East London dat 250 zeemijlen zuidelijker ligt dan Durban. Tot nu toe ziet het weer er voor haar gunstig uit en we hadden afgesproken dat we zo zuidelijk mogelijk de Zuidafrikaanse kust zouden aandoen. Of bij mijn nadering van Durban het weer ook zo gunstig is dat ik kan doorvaren naar East London valt nog te bezien. Onze wegen zouden zich hier wel eens kunnen gaan scheiden. Maar we hebben een leuke tijd gehad samen, met name op de Stille Zuidzee.

Donderdag 10 november was een prachtige dag en hij begon met nog steeds veel wind en hoge golven. Rond de middag kwam een zeiljacht oplopen en dat bleken twee jongens uit het Engelse kanaaleiland Jersey te zijn. Hun vader had in Australië een boot gezien en ter plaatse gekocht en zij voeren hem nu over naar Jersey. Misschien gingen ze na het ronden van Kaap de Goede Hoop nog langs de Carib voordat ze terug naar huis gingen. Daar zouden ze in juni moeten aankomen. Ze waren nu op weg van Réunion naar Richards Bay dat zo'n 70 zeemijlen boven Durban ligt. De boot heette Little Coconut en was een robuuste metalen boot. We hebben een heel leuk gesprek gehad en over en weer foto's genomen en gefilmd. Na het uitwisselen van emailadressen gingen zij weer verder en verdwenen al snel aan de horizon. Later in de middag viel de wind geheel weg. En nu maar wachten wanneer hij terugkomt, maar ik was met het uitzetten van mijn koelkast voorbereid op een vertraging in de aankomst. Ik moest gewoon het stroomverbruik omlaag zien te krijgen. De  laatste twee maaltjes van de gevangen Mahi Mahi heb ik overboord gegooid, want ik vertrouwde het niet meer en wilde geen voedselvergiftiging riskeren. Het viel me op deze dag ook op dat de windgenerator vreemd ging doen. Hij kwam niet meer op toeren en sloeg steeds af. Nu had hij het ook wel flink om de oren gehad de nacht ervoor met die harde wind van meer dan 30 knopen. Het zou wel heel ongelukkig zijn als hij het niet meer deed, want dan was ik voor het opladen van de accu's geheel afhankelijk van de motor en dus van de nog aanwezige dieselvoorraad in de tank. Ach, in deze dagen denk ik vaak aan het gemak van een traditionele zeilboot zonder enige electronika. Wat zou dat een rustig gevoel geven onderweg.

En toen kwam de finale test moreel zoals we dat bij de marine noemen. De wind viel weg en kwam heel zacht terug uit de richting waar ik moest. Op de gribfiles en van de radionets vernam ik dat de windflauwte deze keer wel vier dagen zou duren. Ik heb de laatste twee vismaaltjes overboord gegooid omdat ik ze niet meer vertrouwde. Ze waren weliswaar gebakken, maar toch al vier dagen niet meer gekoeld geweest. Een voedselvergiftiging op 685 zeemijlen afstand van Durban kon ik nu even niet gebruiken. Ik besefte dat ik mezelf op rantsoen moest zetten. Als je geen snelheid hebt dan kun je ook niet vissen. Het kunstaas moet met een behoorlijke snelheid door het water gaan. Nu weet ik wel dat je ook vanuit een dobberende boot kunt vissen maar dan heb je heel ander materiaal nodig dan ik aan boord had. Ik had nog twee pakken cornflakes en twee blikken warme maaltijd waarbij ik bij elk blik twee dagen te eten had. Welbeschouwd dus vier warme maaltijden en zo'n tien kleine porties cornflakes. Water en melk had ik genoeg. Ik kon makkelijk elke dag een pak melk opmaken. Dat moest ook wel, want ook die stond niet meer gekoeld wanneer die geopend was. Laura was tijdens ons radiocontact in de ochtend nog 4 mijlen verwijderd van de ingang van Durban. Ze had in verband met nieuwe weerberichten toch besloten om niet verder naar het zuiden te gaan. Ze vertelde dat ik me niet teveel moest voorstellen van de heerlijke geur van het land want al wat zij rook was industrieel en chemisch. Verder zag ze geen land want ze zat tijdens de nadering van het land in de dichte mist. Verder regende het ook nog. Niet echt omstandigheden die je na 7 weken, want zo lang was zij onderweg vanuit Darwin, zou willen aantreffen als je eindelijk de kust van Afrika bereikt. Maar ik moest me nu op mezelf en mijn boot concentreren. Ik moest vooral heel zuinig zijn met de nog in de tank aanwezige diesel. Ik had nog zo'n 35 liter en een deel daarvan had ik zeker nodig als ik de brede Agulhas stroom over moest steken die voor Durban langs loopt. Discipline was nu nodig, en dan komt de opleiding bij de marine toch weer van pas. Want daar had ik in mijn opleiding ook survival trainingen gedaan. Het is de mindset oftewel de instelling van de mens die er uiteindelijk toe doet. Je kunt veel dieper gaan dan je denkt en daar moet je je aan vast houden. Het klinkt hier wellicht allemaal wat overdreven, maar er komt een moment waarop je deze windstiltes heel serieus moest nemen. En volgens mij was dat moment na 9 weken op zee nu gekomen. Ik zat aan mijn limieten, niet geestelijk of lichamelijk, maar qua voorraden. De kastjes waren op thee en koffie na zo goed als leeg. En dat was nog niet eerder voorgekomen tijdens mijn reizen. Maar je moet alles een keer voor de eerste maal meemaken. Laura beloofde mij moreel vanaf de wal te steunen met radiocontact. Aangezien zij een veel grotere boot had met meer ruimte en grotere tanks was zij niet tegen dit probleem aangelopen. Overigens is muziek op dit momenten extreem belangrijk voor het moreel. Ik heb heel hard de Lukas Passion van Bach opgezet, mijn favoriete Passion. En dat helpt. Je moet feel-good zaken uit de kast halen als je in een moeilijke situatie zit. En zoals de marinier opleiders  tijdens onze eerste ontberingen altijd zeiden: Jonker, blik op oneindig, verstand op nul en doorpersen! En die eerste ervaringen vergeet je je leven niet meer.

Zaterdagochtend had ik een lichte wind vanuit het oosten en kon ik met uitgeboomde fok weer richting Durban varen. Ik had inmiddels een goed contact met de Engelse boot Sheerwater en de Nederlandse boot Blauwe Pinguin. Zij waren op de hoogte van mijn problemen en hielden via radiocontact een oogje in het zeil. Ze voeren beiden voor mij en zouden nog verder uitlopen maar het is altijd een geruststelling dat andere boten op je letten. Ik gaf hen dagelijks mijn positie door en de omstandigheden aan boord. Ik was blij dat ik weer wat snelheid, ook al was het 2 knopen, in de goede richting maakte. Uiterlijk maandag zou er weer goede wind zijn, maar op zondag zou het al flink waaien voor de kust van Zuid-Afrika. Dat zijn de gevreesde zuidwesterwinden en ik was dus blij dat ik daar nog niet was. Ik zou mij voor de zekerheid op zondagavond wel voorbereiden op hardere wind en de stormfok hijsen in plaats van de fok. 's Morgens had ik nog radiocontact met Laura gehad en ze werd daar door iedereen goed ontvangen. Men was verbaasd dat ze zo'n bekende persoon op bezoek hadden, want ze waren daar niet vantevoren over ingelicht. Leuk voor Laura en ze had het verdiend na die lange overtocht. Via haar kon ik nu meer te weten komen over de omstandigheden in de haven van Durban. 's Middags moest ik de zeilen naar beneden halen want er was geen zuchtje wind meer en door het slaan en klapperen slijten de zeilen alleen maar. In de kajuit was het 30 graden, het was weer een warme dag. En zo dobberde ik na 63 dagen, oftewel 9 weken, op de Indische Oceaan. Maar ik zou me niet klein laten krijgen.

Zondag was een rustige dag, maar niet geheel zonder zorgen. Het werd uit de weerberichten van de radionetten uit mijn eigen gribfiles duidelijk dat de windstilte veel langer zou duren dan aanvankelijk gedacht. En dan moet je denken aan 4 tot 5 dagen vanaf zondag, terwijl tot dan toe gedacht werd aan goede wind vanaf maandagavond. Ik zat met nog drie andere boten in dit gebied en we hadden dagelijks radiocontact. Men was er niet gerust op, want in dit gebied kan het ook behoorlijk spoken met hier en daar zelfs een heuse storm. En nu was de groep beducht voor slecht weer dat na deze windstilte onze kant op zou kunnen komen. Er werd aan de radionetten gevraagd of zij iets vanaf de kaap zagen aankomen in de komende week. Er waren al wat berichten van het thuisfront van sommigen dat er slecht weer op komst was. Maar die berichten kwamen van niet-zeilers en daar moet je toch wat gereserveerd mee omgaan. Voor een zeiler mag een wind van 30 knopen (windkracht 7) geen onoverkomelijk probleem zijn terwijl dat voor de niet-zeiler bijna een storm is. Het wachten was nu op betrouwbare informatie over het weer in de komende twee weken. Verder was ik weer aan het vissen om verse voeding aan boord te krijgen, maar door de lage snelheid van 0,5 tot 2 knopen lukte dat nog niet zo goed. En mijn voorraden raakten op.

In de nacht van zondag op maandag kreeg ik wat wind. Toen ik dat merkte heb ik de zeilen optimaal afgesteld en heb ik ook mijn hengel meteen ingeworpen zodat ik bij dageraad al kans maakte op een vangst. De boot liep zo'n 2 knopen en ik hoopte dat dat genoeg zou zijn om het kunstaas aantrekkelijk te maken voor de vissen. Het zou fantastisch zijn als ik een vis wist te vangen, dan hoefde ik geen kale witte rijst te eten maar had ik er een lekker visje bij. En het bereiden van de gevangen vis was mij inmiddels niet vreemd meer. Ik kon die vis heel lekker klaarmaken en daar was trouwens helemaal niet veel voor nodig. Nee, dit was geen sportvissen meer maar vissen om het bestaan. Ik had ongemerkt toch wat mijlen op Durban ingelopen en moest nu nog 650 mijlen. Ik hoopte dat de teller bleef aflopen en dat ik nog een tijdje wind zou hebben, ook al was het lichte wind. Niets is zo erg als een lange windstilte op de oceaan. Dan kun je nog beter storm hebben want dan ben je bezig en ga je vooruit. Maar de wind viel weer helemaal weg en ik beleefde de vierde bijna windstille dag op de Indische Oceaan onder Madagaskar. Ik kwam niets dichterbij Durban en een aankomst in die haven lag nog vele dagen verwijderd als het zo door ging.

Op dinsdag had ik westenwind 10 tot 12 knopen en dat was tegenwind op de weg naar Durban. Ik heb de boot bijgelegd, geparkeerd als het ware door een bepaalde stand van de zeilen en het roer. Die tegenwind zou de hele dag duren en pas de volgende dag zou hij draaien richting het zuiden. Maar ik kon me niet veroorloven om naar het zuidoosten te varen, want met de golven en die windrichting was dat de consequentie als ik aan de wind richting zuiden zou varen. Als ik overstag zou gaan en in  noordelijke richting ging zeilen dan zou dat uiteindelijk noordoost worden door stroming en golven. Beter dus om deze dag maar even af te wachten. Ik kon daardoor echter met mijn gerei niet vissen, want zoals eerder gezegd heb ik daarvoor bootsnelheid nodig. Ik zou vandaag de laatste warme maaltijd uit blik eten en daarna had ik alleen nog witte rijst. Misschien kon ik morgen een visje vangen voor bij de rijst, dat zou mooi zijn. Inmiddels hoorde ik via de radio dat er vanaf zondagochtend harde noordelijke wind zou komen, te beginnen bij de kust. Ik was benieuwd of die verder naar het oosten zou trekken want ik zou tegen die tijd nog niet bij de kust zijn. Spannende tijden dus. Dinsdagavond haalde ik bij zonsondergang mijn hengel binnen en terwijl ik dat deed beet een enorme vis aan. Hij kwam boven het water uit en sprong dat het een lieve lust was. Maar helaas wist hij met al zijn kapriolen van de haak los te komen. Het zou een mooie vangst geweest zijn.

In de nacht van dinsdag op woensdag heb ik een wat grotere gribfile binnengehaald en ik zag dat die noordenwinden vanaf zondag wel 300 mijl van de kust nog te voelen zouden zijn. Op maandag zou de windrichting dan omslaan en hele harde wind uit het zuidwesten brengen. Die winden zijn aan de kust zeer gevreesd. En die wind zou zeker nog dinsdag voortduren. Twee andere boten, Blauwe Pinguin en Sheerwater, konden de haven nog voor die tijd halen, maar ik kon dat wel vergeten. Ik moest dus een stormtaktiek bedenken en ik had drie mogelijkheden. Naar het zuiden varen ver genoeg parallel aan de kust en dan 200 zeemijlen onder Durban de Agulhas stroom oversteken. Dan zou ik Durban niet meer aandoen maar een haven ver zuidelijk van Durban. Ik kon ook naar het noorden uitwijken want dat bleef voorlopig rustig wat de wind betreft. Later zou ik dan afzakken naar Richards Bay of Durban. En ik kon de kust naderen tot ruim 300 zeemijlen en dan de boot bijleggen en afwachten totdat de kust letterlijk weer veilig was. Ik zou het van de nieuwe gribfiles de komende dagen laten afhangen welke taktiek ik zou kiezen. Maar dat ik nog buiten op zee zou zijn tijdens deze twee grote bedreigingen dat was zeker.

Woensdagochtend gooide ik mijn hengel weer in en wat dacht je? Misschien een kwartier later had ik al beet, maar het was een hele slimme Mahi Mahi. Hij trok niet alleen maar gaf af en toe zoveel lijn vrij door richting de boot de zwemmen dat je dacht dat hij van de haak af was. Toch heb ik hem binnengehaald en meteen schoongemaakt. Dat zijn maaltijden voor zeker vijf dagen als je alleen aan boord bent. Hij was een meter lang, een mooie vis. Ik was blij met de hengel en het molentje dat ik met advies van Mike, een sportvisser op grote vissen, in Calheta op Madeira had gekocht. Ik had er tot nu toe toch maar mooi mijn maaltijden mee uit het water gehaald. Ik had nooit gedacht dat ik het nog eens serieus nodig zou hebben. Maar als er een moment is dat het echt serieus was, dan was dat nu toch wel. Nu had ik witte rijst met een lekkere gebakken vis erbij. En dat is toch wel even wat anders dan alleen maar witte rijst. Omdat ik de koelkast niet aan kon doen wegens stroombesparing (de windgenerator had immers de geest gegeven en ik moest mijn diesel sparen), had ik bedacht dat ik het visvlees in een tupperware bak zou doen en dan afdekken met olijfolie. die had ik nog genoeg en volgens mij zou dat een goed conserveringsmiddel zijn. Citroensap had ik helaas niet meer, want dat zou nog beter zijn geweest. Maar deze keer moest ik het met alleen de olie doen. Een nieuw experiment op volle zee.

Woensdagochtend had ik ook voor het eerst sinds drie dagen weer radiocontact met Laura. Ze bevond zich inmiddels buiten de haven van Durban en was op weg naar het zuiden. Ze was met kennissen de bergen ingegaan en had aan een buurman in de haven gevraagd om dat aan mij door te geven via de radio. Die was dat helemaal vergeten en vandaar dat ik twee dagen geen contact kreeg via de radio op het afgesproken uur. 's Avonds heb ik via de radio afscheid genomen van Laura, want het werd tijd om weer alleen verder op pad te gaan. Zij heeft nu eenmaal het grotere en snellere schip en als het om de overtochten tussen de Pacifische eilanden gaat dan is dat nog niet zo'n probleem. Dan ga ik een dagje eerder weg en kom een dagje later aan. Maar bij de grotere overtocht naar Darwin en deze naar Durban wordt het snelheidsverschil te groot en praat je al snel over weken. En dan wordt het toch onmogelijk voor mij om die tijd in te halen of je moet je forceren en heel kort in de haven blijven. Dat is niet goed, dus was de tijd gekomen om afscheid te nemen en ieder zijn weg te laten volgen op eigen tempo. We hadden veel plezier gehad samen en ik zal nog vaak terugdenken aan onze gezamenlijke avonturen. Ik wens haar een mooie voltooiing van haar wereldomzeiling toe en een fantastisch leven daarna. Ze heeft nog alles voor haar liggen en ik ben ervan overtuigd dat ze er iets bijzonders van gaat maken.

Ik kreeg inmiddels weer wat meer wind en maakte betere voortgang. Op donderdagochtend was ik nog 550 mijlen verwijderd van Durban. Ik mikte erop om na de harde noordenwinden op zondag en de harde zuidwestelijke winden van maandag en dinsdag daarna de Agulhas stroom over te steken en op de haven van Durban aan te koersen. Het zou nog een hele onderneming worden, dat stond nu al vast.

Donderdagavond merkte ik voor het eerst sinds twee weken dat ik stroom mee had. De boot ging aanmerkelijk sneller en toen ik het Walker log vergeleek met mijn gps bleek dat inderdaad zo te zijn. Ik had twee weken opgesloten gezeten met tegenstroom in lichte wind of windstilte onder Madagaskar en eindelijk was ik daar nu uit gekomen. Op vrijdagochtend ben ik begonnen met de spullen klaar te leggen voor het zware weer dat zondag, maandag en dinsdag werd verwacht. Ik heb een rondje over dek gemaakt en alles nog eens extra vast gemaakt dat aan dek lag. Verder heb ik mijn zwaarweerkleding te voorschijn gehaald en de derde reeflijn voor het grootzeil klaargelegd. Ik heb twee reeflijnen permanent in het grootzeil maar de derde doe ik er pas in als het echt nodig is. De stormfok lag al die tijd al onder de tafel in de kajuit klaar om gepakt te worden. Ik was van plan om zaterdagmiddag de stormfok aan te slaan in plaats van de fok en een eerste rif in het grootzeil te leggen. Tweede en derde rif in het grootzeil kon ik dan leggen als het nodig zou blijken te zijn. Zo dacht ik me goed voorbereid te hebben op wat ging komen. Het is trouwens maar de vraag of je met winden van 40 knopen en meer beter af bent in de haven dan op volle zee. De havens waren overvol, zowel Durban als Richards Bay en de boten lagen in pakjes aan de steigers. Ik probeerde zo ver mogelijk bij de kern van het zware weer weg te blijven.

Zaterdagmiddag maakte ik voor het eerst contact met het radionet Piri Piri dat gerund werd door Roy in Durban en Paul in Richards Bay. Zij begeleiden boten door hen weerberichten te geven voor hun specifieke gebied en reisroute. Ik vertelde hen in het kort mijn tekort aan voedsel en diesel en zij begrepen meteen dat ik de berichten via de radio in verband met stroomverbruik kort moest houden. Ik vertelde hen dat het mij fysiek en mentaal goed gaat en dat er geen reden tot enige paniek was. Zij gaven mij als advies om niet verder naar het westen te zeilen maar de boot bij te leggen gedurende de komende twee dagen. Maandagnacht zou dan het ergste weer over mij heen trekken. Er werden golven van 6 meter verwacht en windstoten van 45 knopen maar als ik bij mij 38 graden oosterlengte bleef dan kon dat wat de wind betreft beperkt blijven tot 25 knopen. Nu is niets zo veranderlijk als het weer, dus we zouden de komende dagen goed contact houden en zij zouden mij gedurende de route naar Durban begeleiden met goede weerberichten. Om 16.00 UTC heb ik de boot bijgelegd en ben de avond en nacht ingegaan terwijl de boot zo goed als op zijn plaats bleef.

De volgende dag merkte ik dat ik naar het zuiden was weggezet. Als er een stroming in zuidelijke richting staat en je verwacht harde zuidewestelijke wind dan kunnen daar ter plaatse hoge steile golven ontstaan omdat het wind tegen stroming in is. Ik moest dus in ieder geval uit die stroming zien weg te komen voordat die harde zuidwestelijke wind eraan kwam. Ik ben maar eens verder westelijk gevaren. Daarnaast heb ik een gribfile geladen waaruit bleek dat ik inderdaad best verder naar het westen kon varen. Later in de middag bleek tijdens het radiocontact met Paul en Roy van het Piri Piri net dat zij mij hetzelfde advies gaven om gewoon verder westelijk te varen. Ik zou weliswaar een paar dagen harde wind te verduren krijgen, maar dan hebben we het over 25 knopen en dat is goed te doen. En zo ging ik de nacht in van zondag op maandag terwijl ik met uitgeboomde fok en oostelijke wind richting Durban voer. In de nacht was ik nog 350 zeemijlen van Durban verwijderd en ik kon een goede vaart maken met een aanwakkerende wind. Maandag verliep goed en in de namiddag was de afstand tot Durban nog 290 zeemijlen. Ik zou flink wind uit het zuidwesten krijgen en moest me gereedmaken voor slecht weer. Ik heb de stormfok gehesen en voor het eerst drie riffen in het grootzeil gelegd. Dat had ik nog nooit eerder gedaan en het was ook niet eerder nodig geweest. Maar voor het gebied waarin ik zat gaf de Afrikaanse autoriteit een stormwaarschuwing en die kun je maar beter ernstig nemen. Terwijl ik zo bezig was met de zeilen woei het nog behoorlijk uit het noordoosten, maar nadat ik klaar was viel de wind helemaal weg. Ik dobberde weer eens in de windstilte. Om gek van te worden. Hoe vaak had ik dat nu niet al gehad op de Indische Oceaan? Maar de harde wind zou toch eens moeten komen en ik wachtte maar gewoon af wat er ging gebeuren. Uiteraard ben ik ook op de bank in de kajuit gaan liggen om uitgerust te zijn als de harde wind kwam en ik in aktie moest komen. Ik had overigens ook alle luchthappers en patrijspoorten voor de zekerheid gesloten. Alleen de luiken van de kajuitingang er nog in en dan kon ik de storm over me heen laten komen.

Dinsdagochtend om 02.00 uur UTC (de plaatselijke tijd is daar twee uren later, dus een uur later dan in NL) werd ik wakker van het radardetectiealarm. Er passeerden twee grote vrachtschepen ten zuiden van mij. Blijkbaar was daar een soort gebruikelijke vaarweg van de grote schepen, want op de kaart stond niet aangegeven dat daar een shipping lane was. Ze passeerden langzaam op een vlakke zee waar nog steeds geen zuchtje wind stond. Ik keek nog eens naar de gribfiles en zag dat er over vier uren toch echt behoorlijke wind zou moeten zijn. Dit was met recht de stilte voor de storm! Ik hoopte zo langzamerhand ook echt dat die harde wind er zou komen, want dan kon ik toch nog enige voortgang boeken vandaag. Ik wilde toch weer dichter bij Durban komen. Paul en Roy hadden mij al een lekkere steak in het vooruitzicht gesteld als ik in Durban aankwam. Beiden boden ze aan om mij te trakteren. Toch een leuk gebaar van deze mannen. Ze leefden met me mee en begrepen dat een week nu al op witte rijst met geen andere voeding in het vooruitzicht tot aankomst in Durban geen pretje was. Laura had overigens via dat radionet naar mij geinformeerd en zij hielden haar op de hoogte. Laura wachtte nog steeds op een goede wind om weer verder naar het zuiden te trekken. Uiteindelijk wilde zij natuurlijk net als ik de Kaap de Goede Hoop ronden en in Kaapstad aan de kant van de Atlantische Oceaan aankomen. Zij zou daar het management van de Volvo Ocean Race ontmoetten die vanuit Nederland door een grote Volvo importeur op de hoogte waren gesteld van haar aanwezigheid in Zuid-Afrika. Zou toch leuk zijn als ze de teams met de boten daar zou kunnen ontmoetten. Laura had mij verteld dat zij de Volvo Ocean Race altijd trouw volgt en een ontmoeting en waarschijnlijk bezoek aan de schepen is dus echt goed aan haar besteed.

Dinsdagochtend om 05.00 UTC begon het dan eindelijk te waaien. Na een uur heb ik het volledige grootzeil gehesen en de fok aangeslagen want de wind was een dikke 20 knopen maar ook niet meer. En na die windstilte van 14 uren kon ik de snelheid voor de voortgang goed gebruiken. Ik moest toch zien om de afstand tot Durban kleiner te maken zodra de wind dat mogelijk maakte. De dag verliep verder goed. Ik had wel gezien dat het reeflijntje voor het derde rif een gat in het grootzeil had gemaakt. Blijkbaar was het grootzeil in het blok van het reeflijntje geraakt en er mee in getrokken. Toch een volgende keer maar oppassen bij het reven. Het scheurtje was een centimeter groot en zat op een gunstige plaats bij versteviginigen in het grootzeil. Ik kon het dus later nog wel eens een keer laten repareren maar het had geen haast. Later in de middag tijdens het contact met het Piri Piri net kon ik melden dat ik nog 238 zeemijlen van Durban verwijderd was. De weersverwachting die Paul mij gaf toonde weliswaar de harde wind op donderdag, maar het was niet zo erg dat ik daar niet goed doorheen zou kunnen komen. Als ik een goede voortgang behield op woensdag dan zou ik zelfs het ergste van die depressie kunnen vermijden. Alles was nu afhankelijk van de wind op woensdag. Als die wegviel dan had ik niets meer in te brengen en moest ik de harde wind van donderdag over me heen laten komen.

Woensdag was een trieste dag wat het weer betreft. Ik maakte goede voortgang want de wind bleef uit de goede richting komen en was krachtig. Het regende de hele dag en de lucht was 100 procent bewolkt. Zo stel je je een aankomst in Zuid-Afrika toch niet voor. Maar Laura had de kust helemaal niet gezien toen ze dichterbij kwam. Zij had mist en regen en rook alleen de chemische lucht van de haven toen ze in de buurt kwam. Ik hoopte nog steeds op een onbewolkte zonnige dag als ik aankwam. Zou toch leuk zijn als je na 11 weken op zee het land vanuit de verte kunt waarnemen. Dat blijft toch een mooi moment en nu helemaal! Tijdens het contact met het Piri Piri net kon ik melden dat ik nog 152 mijlen te gaan had tot Durban. Maar de nacht van woensdag op donderdag werd een van de verschrikkelijkste nachten die ik op de Indische Oceaan heb beleefd. Het was weer eens windstil en de boot ging met schokken op en neer. Ik weet dat ik in een stroming naar het zuiden zat en dat zal de korte golven veroorzaakt hebben. Slapen kun je niet en het geluid is verschrikkelijk. Zowel het water als de boot maakten heftig geluid en de combinatie kan ik gewoonweg niet beschrijven maar je gunt hem je ergste vijand niet. Ik denk niet dat ik eerder zo geklaagd heb, want ik realiseer me altijd dat ik het oceaanzeilen zelf gekozen heb en dan moet je niet zeuren als het eens een keertje tegenzit. Daar staan meestal hele mooie momenten weer tegenover. Maar tijdens deze nacht kon ik die relativering even niet meer opbrengen. De Indische Oceaan kwam me echt mijn keel uit. Op geen oceaan heb ik zo vaak windstiltes gehad en zoals onder Madagaskar weken achter elkaar. Geef me dan maar de oceanen met de passaatwinden waar je een vrijwel constante wind hebt als je het moment van de overtocht goed uitkiest. Maar, genoeg geklaagd, het is niet ver meer en ik zal me moeten concentreren op het oversteken van de Agulhas stroom die vlak voor Durban langsloopt en daar toch nog altijd 40 zeemijlen breed is. De stroming is daar meestal 2 knopen en als er wind tegen stroming in staat dan kunnen de golven heel hoog en steil worden. Er zijn momenten dat een oversteek dan te gevaarlijk is en er gewacht moet worden. Ik hoop niet dat ik nog moet gaan bijliggen en afwachten totdat de wind verandert.

Donderdagochtend heel vroeg was ik al weer wakker en kon ik gelukkig constateren dat er weer goede wind stond. Ik had weliswaar gedurende de nacht niet zoveel mijlen afgelegd als ik zou hebben gewild, maar een kniesoor die daar op let als je al 6250 zeemijlen hebt afgelegd. Op die ene nacht komt het dan ook niet aan. Vanavond zou ik dus dat koudfront over me heenkrijgen met hele harde wind en wat de voortgang betreft zat het dan wel goed. Nou, dat koufront kwam iets vroeger over, namelijk om 11.00 UTC met 25 tot 30 knopen wind en 4 meter hoge golven. Die harde wind duurde tot zeker 13.00 UTC en ik maakte snelheden van 6 tot 7 knopen. Ik had geen rif in het grootzeil en ook de stormfok niet aangeslagen. Ik had namelijk wind van 20 tot hooguit 25 knopen verwacht maar het werd ietsje meer. Sogno d'Oro heeft zich heel goed gehouden in al dat geweld en het vertrouwen in de boot is weer eens gesterkt. Toen ik contact maakte met het Piri Piri net om 15.00 UTC kon ik melden dat ik nog 5 zeemijlen van Durban verwijderd was en ging proberen om op mijn laatste diesel binnen te komen. Omdat ik vanaf ´s morgens 04.00 lokale tijd tot 15.00 (aanvang Piri Piri net) had geprobeerd om op zeil bij de haveningang te komen, had ik besloten om dit bericht aan het Piri Piri net door te geven. Er stonden winden van 25 en 30 knopen met uitschieters naar 35 knopen en golven van 4 meter. Omdat de motor kon stoppen vroeg ik of iemand met een zodiac me zou kunnen begeleiden en evt. diesel kon brengen. Uiteindelijk heeft de rescue service dat gedaan. Die was door het Piri Piri net ingeschakeld. Op eigen kracht ben ik aangekomen en er stonden zeilers klaar met snelkookpan met warme maaltijd en plastic tassen met boodschappen zodat ik weer eten had. Ze hadden allemaal meegeluisterd de afgelopen dagen op het net en waren erg betrokken bij mijn aankomst. De ontvangst was dus geweldig. Ik ben veel afgevallen want zelfs met onderkleding aan ben ik nu maar net 75 kilo terwijl mijn normale gewicht net onder de 85 bleef zweven. Ik voel me geweldig en ben al weer behoorlijk uitgerust na een nacht goed doorslapen. Gisteren heb ik dus veel eten gekregen en vandaag heb ik als dank voor een van de zeilers met nog een zeilvriend pannekoeken gebakken. We zijn zogezegd met drie solozeilers op dezelfde steiger. Ik denk dat we de komende twee weken veel met elkaar zullen optrekken. We hebben ongeveer dezelfde plannen. Eerst ga ik hier goed uitrusten en voeding en bootspullen inslaan. Daar ben ik vandaag al mee begonnen en het gaat goed. Ik ben in laatste fase van deze overtocht diep gegaan zowel fysiek als geestelijk, maar het was het waard. Dit was een ervaring die ik mijn leven niet meer zal vergeten. Ik ga nu ook heel anders met voeding om en kan genieten van een simpele tomaat of een verse wortel. En dat is goed. Back to basics is iets wat ik altijd heb nagestreefd.

Degenen die het contact met mij een tijdje gemist hebben, weten nu wat de reden daarvan was. Ik heb in 77 dagen 6420 zeemijlen afgelegd en dat is een gemiddelde snelheid van 3,5 knopen. Daar mag je meteen uit afleiden dat er best wel een groot aantal dagen met lichte wind of geen wind zijn geweest. En dat was dus het probleem tijdens deze overtocht. Je raakt daardoor namelijk door je voorraden heen. Dat ga ik oplossen door meer ingrediënten aan boord mee te nemen waarmee ik zelf voeding kan prepareren zonder dat ik het kant en klaar in blik koop. Zo ga ik brood bakken en neem ik veel aardappelen en verse groenten mee. Uiteraard ook wel wat blikvoeding maar toch veel minder dan gebruikelijk. Ik weet nu wat belangrijk is. En dat is toch maar mooi geleerd tijdens deze overtocht. Na wat rust en het doen van inkopen gaat de reis verder langs de Zuidafrikaanse kust richting Kaapstad.

Maar daarover zal ik een volgende keer schrijven.

Reisverslag Henk Oosterwijk
2012 deel 13
Ontvangen op 28-01-2012

Op vrijdag 16 december ging ik na een verblijf van meer dan drie weken weg uit Durban en op weg naar East London. East London ligt 255 zeemijlen onder Durban en onderweg kun je nergens stoppen als het harder gaat waaien. Het is dus heel belangrijk dat je weggaat als je zeker weet dat je drie dagen lang geen zuidwestenwind hebt. Want met zuidwestenwind is het aan de oostkust van Zuid-Afrika niet goed toeven. Dan is het wind tegen stroming en dat kan leiden tot huizenhoge golven. Niet voor niets wordt dit gedeelte van de kust als het gevaarlijkste traject ervaren. De Zuidafrikaanse zeilers zeggen onderling dat als je op deze manier de Kaap de Goede Hoop hebt gerond, je overal in de wereld kunt zeilen want dan heb je het zwaarste doorstaan. Dat is op dit moment ook mijn ervaring. Met de Indische Oceaan valt niet te spotten en zeker met deze omgeving niet.

In Durban heb ik werkelijk heel veel gedaan. De mastvoet is gelast, het onderwaterschip is door een duiker schoongemaakt. touwtjes zijn vervangen door harpen en blokken, ik heb twee extra 20 liter tanks voor diesel gekocht en twee zonnepanelen met controller. Die zonnepanelen leg ik voorlopig in de haven of op de ankerplaats voor op het dek en later zal ik een constructie kopen of maken die de panelen bevestigt aan de railing. Op de Nederlandse markt zijn daarvoor mooie constructies te koop. De zonnepanelen geven een prima laadstroom, als de zon goed schijnt moet je denken aan samen makkelijk 6 tot 8 Ampère. In Kaapstad zal ik via een bevriende zeiler en diens bezoekende broer nieuwe electronica voor mijn windgenerator ontvangen. Mijn zoon Jan-Jaap heeft het naar die broer opgestuurd en die neemt het vervolgens mee naar Kaapstad. En dan heb ik toch alles weer goed voor elkaar. Verder heb ik een tweede Walker log gekocht in een zaakje voor tweedehands bootspullen. En ik heb nu de boeken voor het berekenen van de positie met de sextant. Daar wil ik me verder in bekwamen en tot nu toe had ik alleen wat algemene tabellen in het instructieboekje van de sextant. Ten slotte heb ik alle brandstoffilters vervangen, oliefilter en motorolie en ik heb de afdichting van de waterpomp en de impeller door originele onderdelen vervangen. Ik was eigenlijk elke dag wel op de boot aan het klussen nadat ik de boodschappen 's morgens had gedaan. O ja, ik heb ook nog alle vallen (de lijnen waarmee je de zeilen optrekt) vervangen en mijn zeilen laten nakijken en repareren. Ik heb dus nu een grootzeil, een fok en een stormfok en ik gebruik de rolinstallatie voor de fok niet omdat de blokken haperen. Dat moet ik maar eens in Nederland laten nakijken. De rolfokinstallatie heeft op de Indische Oceaan zo op zijn donder gekregen dat het me niet zou verbazen dat profiel of blokken beschadigd zijn. Nu gebruik ik het profiel alleen maar om mijn fok of stormfok er langs omhoog te trekken.

En dan heb ik elke dag met verse produkten gekookt en brood gebakken in de snelkookpan. Veel bijgeleerd op het gebied van voeding want je vraagt toch ook aan de andere zeilers wat voor maaltijden zij op zee bereiden. Iedereen heeft zo zijn eigen formule voor houdbare gebalanceerde eenvoudige voeding. Het koken doet mij tegenwoordig veel meer plezier en dat komt vooral door het gebrek aan voeding tijdens de laatste weken van de Indische Oceaan overtocht. De waardering voor verse voeding is daardoor bij mij enorm toegenomen en ook het plezier om met de juiste ingrediënten iets lekkers en voedzaams op tafel te zetten. Ik heb ook veel gekookt voor een paar zeilvrienden en die vonden het lekker, dus dat zit wel goed.

In alle vroegte op vrijdag 16 december ging ik weg uit Durban, het was 03.00 uur plaatselijke tijd. Anderhalve dag later had ik met een sneltreinvaart door de Agulhas stroming de 255 dagen afgelegd. Mijn gemiddelde snelheid was 6,6 knopen, een absoluut snelheidsrecord voor Sogno d'Oro. Ik haalde vaak snelheden van 8 tot 10 knopen. Met 19 boten lagen we in East London en daar zijn we de zondag en maandag blijven liggen wegens eerst harde noordoostenwinden en vervolgens harde zuidwestenwinden. Daarna ging het verder naar het 135 mijlen zuidelijker gelegen Port Elizabeth. Ik ontving overigens een email van Laura Dekker dat ze bij vertrek uit Kaapstad eerste harde wind uit de verkeerde richting had gehad en nu in een windstilte gebied ronddobberde. Ik ga ervan uit dat ze een stop maakt bij het eiland St. Helena. Ik zal Laura blijven volgen op haar website en ik raad jullie aan dat ook te doen want ze schrijft heel leuk. Na beëindiging van haar solo wereldomzeiling zal ze een boek publiceren. Daar werkt ze al gedurende de hele tocht aan. En dat boek zal ik zeker kopen. Maar nu concentreer ik me op mijn eigen ronding van de Kaap de Goede Hoop.

In Port Elizabeth lag ik aan een mooring boei, de rest lag aan hele slechte steigers. Je kon zien dat daar al jarenlang geen onderhoud aan gegeven was. Alles lag schots en scheef en overal staken ijzeren staven uit. Schade aan stootwillen en trossen bleven dan ook niet uit. Ik was maar wat blij met mijn mooring boei. Het was de enige in de haven en omdat ik vroeger dan de rest binnen kwam had ik die meteen te pakken. Hij was trouwens nog gratis ook in tegenstelling tot de steigerplaatsen. Vlak buiten de poort hadden ze een goede watersportwinkel en daar heb ik nog weer wat spullen kunnen kopen waarnaar ik al lang op zoek was. En op 20 minuten loopafstand kwam je bij een klein winkelcentrum met een supermarkt, postkantoor en internetcafé. Precies wat je nodig hebt tijdens een korte stop. Maar ik had goed ingeslagen in Durban dus veel voedsel hoefde ik niet te kopen.

Tot nu toe had ik hele goede wind op de trajecten Durban - East London en East London - Port Elizabeth, waarbij met name het eerste traject zich kenmerkte door een enorme stroom mee. De boot liep wel 8 tot 10 knopen. Op tweede traject moest je de Agulhas stroming al vroeg verlaten omdat die zich daar ver van de kust verwijderde. En op het laatst viel zelfs de wind weg waardoor ik moest motorzeilen. Maar door in de havens te wachten op een goed weervenster waren beide tochten heel goed verlopen. De derde tocht zou van Port Elizabeth naar Mossel Bay gaan en op vrijdag 23 december vertrokken we met vier boten uit Port Elizabeth. Een andere groep zou de volgende dag vertrekken. Tijdens de tocht van Port Elizabeth naar Mossel Bay stonden er hoge golven van wel 4 tot 5 meter, maar die liepen met ons mee. De wind trok aan tot wel 30 knopen en zo surfden onze boten van de golven af met een snelheid van 6 tot 8 knopen. Toen ik op 50 mijlen afstand van Mossel Bay op zaterdag een gribfile binnen haalde bleek dat het mogelijk was om door te varen en de kaap te ronden. Drie boten hebben dat toen besloten en ik was daar één van. Tijdens tweede kerstdag in de vroegte dacht ik de kaap te ronden. En nu moet ik hier iets over de kaap vertellen, voordat er misverstanden ontstaan.

We hebben het altijd over Kaap de Goede Hoop, maar die ligt veel noordelijker bij Kaapstad en is niet het zuidelijkste puntje van Zuid-Afrika. Dat is Kaap Agulhas - dezelfde naam als de beruchte stroming - en daar kan het geweldig tekeer gaan. Dat is dan ook het gevaarlijkste punt bij zuidwestenwinden, waar je omheen zult moeten. Bij Kaap de Goede Hoop kan het ook nog eens erg waaien omdat door de Tafelberg en andere bergen in de omgeving de wind in snelheid toeneemt. Maar de echte uitdaging bij het ronden van Zuid-Afrika is dus Kaap Agulhas. En daar was ik op het moment van de beslissing om door te varen nog 140 zeemijlen vanaf. De golven waren nog steeds erg hoog en de wind bleef 25 knopen, maar alles in de goede richting. Bij zuidwestenwind ontstaan er door de Agulhas stroom huizenhoge golven en heb je in deze omgeving niets te zoeken. Dan moet je gaan schuilen in een haven, maar op bepaalde trajecten liggen die wel 250 mijlen uit elkaar. Het traject Durban naar East London is daardoor berucht omdat er onderweg geen schuilplaats is. Nu ik verder naar het zuiden was gevorderd waren er onderweg meer baaien die als schuilplaats konden dienen. De tocht verliep heel voorspoedig en op maandag 26 december om 18.30 uur rondde ik Kaap Agulhas. Weer een mijlpaal op mijn wereldomzeiling! Ik weet niet of er eerder met een Midget 26 Zuid-Afrika was gerond, maar de kans dat ik de eerste was is best groot. Bij eerdere wereldomzeilingen was de kans dat er door het Suez-Kanaal werd gevaren veel groter. Door de piraten bij Somalië koos men er nu voor om via Zuid-Afrika te gaan. Hoe het ook zij, ik was apetrots op mijn bootje en ook wel een beetje op mijzelf. En nu ging het weer naar het noorden en kon de thuisreis worden aangepakt.

Het moet gezegd worden dat het steeds kouder was geworden en ik had 's morgens en 's avonds de petroleumkachel vaak aan. Dat was beslist geen overbodige luxe want je kon niet meer spreken van de tropen. In Durban was het nog wel warm, maar Laura had eerder vanuit Kaapstad al laten weten dat ze het daar maar wat koud had. Temperaturen van 17 of 18 graden met veel kouder water van de Atlantische Oceaan, terwijl in Durban de temperatuur makkelijk ver boven de 20 graden kwam en het zeewater veel warmer was. Bovendien was ik de afgelopen anderhalf jaar niet meer gewend aan koude temperaturen. Een trui of sokken en een deken had ik al lange tijd niet nodig gehad. Na het ronden van Kaap Agulhas zou ik zo ver mogelijk naar het noorden doorzeilen, misschien wel helemaal naar Kaapstad. Dat klinkt erg ver zoals ik dat nu zeg, maar vanaf Kaap Agulhas is het maar 125 zeemijlen. Onderweg naar Kaapstad zijn er echter nog een aantal andere havens waar je zou kunnen stoppen.  De twee andere boten die de kaap gerond hebben gingen naar Simons Town. Vlak voor Kaapstad had je ook nog Houtbaai en daar werd altijd heel positief over gesproken. Je kon dan met het openbaar vervoer naar Kaapstad reizen terwijl je ver van de stad in een idyllische baai geankerd zou liggen. Ik zou wel zien hoe ver ik kwam, voorlopig had ik mooi die kaap gerond.

Ik voer door naar Kaapstad en kreeg na de ronding van Kaap de Goede Hoop de wind ineens van voren. Tot dan toe had ik met de fok te loevert voor de wind gezeild. De wind was op een gegeven moment nog maar 6 knopen en toen heb ik de motor bijgezet want ik wilde niet in het donker aankomen. Achteraf bezien heb ik die dag enorm veel geluk gehad bij het binnenlopen van de haven van Kaapstad want normaliter staat er een enorme harde wind in de middag. Vlak voor de haven voer ik nog door een groep van honderden vogels die op het water dreven. Ze vlogen op zodra ik bij hen in de buurt kwaw en dat had tot gevolg dat er op een gegeven moment honderden vogels de lucht ingingen. Bij het havenhoofd werd het nog even spannend want er stond harde wind en een catamaran die werd gebruikt om betalende gasten rond te varen voer met enorme snelheid recht op me af. Blijkbaar had de schipper mij helemaal niet gezien want hij veranderde niet van koers en ik moest een ruk aan het roer geven en met een 360 graden draai van hem af draaien. Ik moet toegeven dat ik hard gescholden heb naar die catamaran want die had heel veel schade aan mijn boot kunnen opleveren. De bemanning liet met gebaren weten dat ze zich verontschuldigden voor hun gedrag en ik heb het met een zwaai terug maar bevestigd dat ik de excuses aanvaardde. Toen voer ik naar de Royal Cape Yacht Club en werd ik door de bemanning van de Pylades, een Ierse boot waarvan ik het echtpaar via de SSB radio had leren kennen, opgevangen. Zij hadden Duitse gasten van een andere boot aan boord en de twee heren gebaarden dat ik achter de Pylades kon afmeren en dat zij mijn lijnen zouden aannemen. Niet lang daarna zat ik op de Pylades met een glas koude witte wijn en lekkere borrelhapjes. Een betere aankomst, op het incident met de catamaran na dan, had ik niet kunnen verwachten.

Twee dagen later werd mij een uiteindelijke ligplaats toegewezen en ontving ik van Ben van de Blauwe Pinguin de elektronica voor de windgenerator die zijn broer uit Nederland had meegenomen naar Kaapstad. Alles verliep dus volgens plan en ik kon beginnen met de reparatie van de windgenerator. Er zat een hele ingewikkelde handleiding bij en daar ben ik eerst maar eens goed op gaan studeren. Ik had in die eerste twee dagen al mijn diesel ingekocht en water getankt zodat ik alleen nog maar boodschappen hoefde te doen voor de reis naar het eiland St. Helena. Ik had de marina geboekt tot 3 januari 2012. Dat was ook de eerste dag dat het bureau van de marina in het nieuwe jaar weer bezet zou zijn. Dan had ik een week in Kaapstad doorgebracht en dat leek mij voldoende. Toch moest ik niet veel later een week aan dit verblijf toevoegen. Ik had namelijk geïnformeerd naar de mogelijkheid om de twee zonnepanelen die ik in Durban had gekocht permanent aan de railing te bevestigen zodat ik er onderweg ook veel plezier van zou hebben. Ik had tijdens de Indische Oceaan overtocht na het uitvallen van mijn windgenerator immers gemerkt hoe gehandicapt je toch bent als je geen alternatieve stroomvoorziening hebt behalve de motor. Dat laatste kost veel diesel en daardoor kwam ik aan het eind van de tocht een aantal liters te kort om de haven in te varen. Dat wilde ik niet meer laten gebeuren en dus zou het permanent aanbrengen van de zonnepanelen een echte verbetering zijn. Na wat overleg met de technicus die het karwei zou uitvoeren kwamen we tot een rvs verlenging van het hekwerk waar dan de zonnepanelen draaiend aan zou worden opgehangen. Met steunen zouden de zonnepanelen dan in horizontale toestand kunnen worden vastgezet. Dat zag je wel op meer boten en is een beproefde methode. Alleen had ik eerst gedacht dat je ze aan de rvs draden van de railing zou kunnen ophangen, maar mij werd al snel duidelijk dat dat geen solide constructie is. Ophangen aan rvs buizen die de verlenging van het hekwerk zouden zijn is dan veel beter. Het materiaal voor dit karwei kon in verband met de vakanties pas op 6 januari worden verkregen en dan zou het karwei 3 dagen duren. En zo werd de datum van vertrek door mij vastgesteld op 10 januari of daaromtrent. Het verblijf in Kaapstad beviel me tot nu toe goed, dus ik had ook in dat opzicht geen bezwaren tegen een iets langer verblijf.

2012

Het hekwerk is heel vakkundig verlengd en de zonnepanelen zijn gemonteerd. Verder heb ik de railing vervangen en heb gekozen voor blank staalkabel van 5 mm, in plaats van geplastificeerde staalkabel van 4 mm dat ik tot dan toe had. Bij het genua incident, zoals ik het maar even kortheidshalve zal noemen, was er immers een railingdraad gebroken en kon ik niet meer vertrouwen op de andere railingdraden. Ik was erg tevreden over het geleverde werk en zowel de verlenging van het hekwerk als de nieuwe railing maken mijn boot veiliger tijdens werkzaamheden aan dek of verblijf in de kuip. De zonnepanelen leverden veel stroom op en de windgenerator deed het nu ook weer na het inbouwen van de nieuwe elektronica. Op zaterdag 7 januari berichtte Laura mij dat ze de evenaar was gepasseerd. Die meid gaat echt als een speer naar St. Maarten. Ze vertelde verder dat de Zuidatlantische Oceaan haar heel goed was bevallen met constante winden van 10 tot 20 knopen van achteren of schuin van achteren. Ik was nu ook klaar om te vertrekken en had het plan opgevat om maandag uit te klaren en dinsdagochtend te vertrekken. Toen ik zondag de marina wilde betalen werd mij gevraagd wanneer ik wilde uitklaren. Ter plekke bedacht ik dat het beter zou zijn om meteen uit te klaren op zondag en maandagochtend te vertrekken. Het is rustiger bij de kantoren in het weekend en ik had op de gribfiles gezien dat ik midden in de komende week tegenwind zou krijgen. Dan was het beter om al zo ver mogelijk van Kaapstad weg te zijn want daar waren die winden het krachtigst. Zo gezegd, zo gedaan en zondag heb ik het rondje havenkantoor, immigratie en douane gemaakt.

Maandagochtend om 08.00 uur lokale tijd hielp mijn buurman, Duitse Gerhard, met een lijntje op de boeg om mijn boot bij de steiger weg te varen. Er stond een hele harde wind en met dat lijntje kon hij voorkomen dat mijn boeg afdraaide. Dat lukte prima en ik was op weg naar St. Helena. De eerste dag had ik hoge golven en harde wind. 's Avonds was het koud en heb ik de verwarming aangezet. Toch mocht ik niet klagen want ik had die eerste dag een voortgang gemaakt van 150 mijlen met een gemiddelde snelheid van 6,3 knopen. De tweede dag was de zee gelukkig iets rustiger. Via de SSB radio had ik weer contact met andere boten en het Peri Peri net. De zonnepanelen deden goed hun werk en de accu was constant voor 100 procent geladen. Het maakte nauwelijks uit wat ik bijzette, de computer of de SSB radio, ik had stroom genoeg. En uiteraard had ik de koelkast gevuld en aan staan. En de windgenerator nam het over als het donker werd. Het kon niet beter!

Woensdagochtend 11 januari viel de wind wat weg en kwam zwak ietwat westelijker terug. Geen reden om de motor te starten want al gauw deed ik toch weer 3 knopen. Ik strart trouwens de motor pas als de windgenerator niet meer draait en dan hebben we het over 5 knopen wind en een snelheid onder de 1 knoop. In alle andere situaties heb ik toch nog het gevoel van snelheid, ook al is die langzaam. En het geeft veel voldoening als de wind later weer aantrekt en je hebt door die kalmtes heen gezeild. De westenwind trok aan tot 10 knopen en die zou de volgende dag nog wat noordelijker kunnen draaien. Ik kon dus niet mijn rechtstreekse koers naar St. Helena behouden, maar moest nu met een noordelijke koers genoegen nemen. Na twee dagen zou de situatie weer normaal zijn. De verstoring werd veroorzaakt door een lagedrukgebied dat onder mij door trok. De volgende dag zette ik de klokken een uur terug en was ik weer terechtgekomen in de tijdzone van o.a. Nederland. Wat de tijdzones betreft had ik dus mijn wereldomzeiling voltooid, maar dat telt niet. Wanneer ik de koerslijn van de Kaap Verdische eilanden naar Barbados zou kruisen, dan had ik mijn wereldomzeiling feitelijk voltooid en voor het thuisfront als ik terug was in Nederland.

Donderdagavond na zonsondergang passeerde een zeilboot mij. Ik nam contact op via de marifoon en kwam erachter dat het een meer dan 50 voet lange catamaran was die op 7 januari uit Durban vertrokken was en op weg was naar St. Helena. Die boten maken heel andere snelheden dan mijn Sogno d'Oro, maar ik zou voor geen goud met hen willen ruilen. Het gaat me dan veel te snel en het leven aan boord is voor mij dan ook navenant onrustiger. Toen ik hem vroeg of hij naar het Peri Peri net geluisterd had voor het weer, zei hij dat hij in Durban het weer voor 7 dagen in zijn computer geladen had en dus geen weersverwachting nodig had. Ik vond dat wel heel erg kortzichtig, want een weersverwachting is bij mij niet langer interessant dan een dag of 2 hooguit 3. Je laadt dan weliswaar een gribfile voor 7 dagen om vooruit te kijken, maar je moet die gribfile al heel snel verversen om te kijken of er geen noemenswaardige veranderingen in de weersverwachting zijn opgetreden. Maar blijkbaar varen er nog steeds mensen rond die er vanuit gaan dat als je het weer voor 7 dagen hebt geladen in je computer, dat je dan pas na 7 dagen weer eens een weersverwachting nodig hebt. Tegen de zeilers onder jullie zeg ik: wees gewaarschuwd, ik heb op mijn reizen essentiële veranderingen in de weersverwachting meegemaakt die zich binnen 24 uren openbaarden. Dat moest ik hier toch even kwijt.

Vanaf zondag 15 januari had ik via de radio dagelijks tweemaal contact met de Duitse boot Momo met Uwe en Brigitte, die ik in Kaapstad direkt bij aankomst had leren kennen. Zij hadden een stop gemaakt in Walvisbaai, Namibië, en hadden een excursie door de woestijn gemaakt. Ze waren nu ook op weg naar St. Helena. En achter mij zat de Zweedse boot Luna met Daniël die ik sinds East London kende. Ten slotte had ik ook nog contact met de Amerikaanse boot Sheerwater met David, die mij tijdens radiocontact ten zuiden van Madagaskar een Cohiba sigaar beloofd had. Hij maakte nu een stop in Simons Town met zijn grote catamaran en zou dan snel nakomen naar St. Helena. De kans dat ik dus een verblijf op St. Helena zou hebben met een aantal vrienden was groot. Daarna zouden we uit elkaar gaan, want ik wist dat velen ervoor kozen om nog een bezoek aan Brazilië en de Carib te brengen, terwijl ik zou proberen om meer oostelijk te blijven en naar de Azoren te zeilen.

Op dinsdag 17 januari kwam ik vlakbij de Valdiva Bank, dat is een zeeberg halverwege de route van Kaapstad naar St. Helena. Zo'n zeeberg is een ondiepte die onrustige zeeën kan veroorzaken bij harde wind. Het beste kun je er maar omheen varen. Ze komen overal voor en op de meest onverwachtbare plekken. Als je dus een route uitzet moet je goed kijken of er niet van dergelijke obstakels op liggen. Ik had op dit moment een rustige wind uit de goede richting en had dus niet veel van deze ondiepte te vrezen. Ik weet nog goed dat ik bij het plannen van de route op de Stille Zuidzee van Tonga naar Fiji een reisbericht tegenkwam met daarin de coördinaten van allerlei gevaren onderweg. Dan moet je ook denken aan rotsen die net niet boven het wateroppervlakte uitsteken. Die gevaren heb ik toen eens allemaal op de kaart ingeplot en het waren er wel vijftig. Ik heb me toen ook gerealiseerd hoe onwetend we soms ergens varen, ons helemaal niet bewust van dergelijke gevaren. In dat reisbericht hadden ze vele incidenten in kaart gebracht. Schepen die op zo'n rots waren gevaren omdat het helemaal niet bekend was dat een dergelijke rots daar bestond. Ja, het komt nog voor dat er nieuwe onderzeese obstakels in kaart worden gebracht. De eerste keer dat ik met een onverwachte ondiepte werd geconfronteerd was toen ik in 2007 in Horta (eiland Fayal, Azoren) verbleef. Vrienden van mij die teruggingen naar de Middellandse zee hadden het over een ondiepte die je tegenkwam als je rechtstreeks naar de Golf van Gibraltar zou varen. Dan zou je zo over die ondiepte heenvaren, die dus gevaarlijk is bij harde wind. Iedereen plande een route eromheen en toen ik het op de kaart nog eens goed nakeek bleek dat ik er zelf heel dicht bij in de buurt was geweest bij mijn overtocht van Portugal naar de Azoren. Ik had er toen echter helemaal geen rekening mee gehouden hoewel hij wel op de kaart stond. Deze ondiepte, de Valdiva Bank, stond goed aangegeven op alle kaarten en ik had inmiddels wel zoveel ervaring opgedaan dat hij mij niet ontgaan was.

Woensdag in de namiddag inspecteerde ik alles aan dek en zag dat er twee situaties waren waarbij een lijn aan het schafielen was. Dat was bij de lijnen van mijn Ariës windvaanstuurinrichting, waarbij een lijn waarmee ik mijn vismes had vastgebonden tegen een lijn van de Ariës kwam en daardoor schafielde. Die heb ik dus daar maar even weggehaald. En dat was bij de verlengingslijn waarmee de halshoek van mijn fok aan het beslag was vastgemaakt. Een harp van de rolfokinstallatie was tegen die lijn gaan schafielen. Ik heb daar voor de zekerheid een tweede lijn bevestigd. Als die ene lijn zou zijn doorgeschafield, dan was mijn fok aan de onderkant losgekomen met alle gevolgen van dien. Zo moet je oog houden voor alles wat aan dek beweegt. Oook al is het maar een geringe wrijving, na een lange tijd begeeft zo'n lijn het toch. Verder was de wind die dag wat afgenomen, maar ik liep toch nog een leuke snelheid van 3 knopen minimaal en dat leverde in 24 uur 88 mijlen op. Uwe en Brigitte van de Duitse boot Momo zaten dichter bij de Namibische kust en moesten 's nachts de zeilen naar beneden halen en zich laten drijven zodat ze wat nachtrust hadden. Overdag konden ze dan zeilen of op de motor varen. Ik zat dus in een veel betere situatie vergeleken met hen. Overdag las ik veel en het koken met verse produkten bracht een goede afleiding. Daarnaast had ik op bepaalde uren radiocontact met het Peri Peri net en met Uwe en Brigitte.

Donderdag was de wind 's morgens bijna helemaal weggevallen, al kwam hij later op de dag weer wat terug. Ik legde 69 zeemijlen af. Vrijdag was het ook nog heel rustig en toen legde ik 63 zeemijlen af. Op de gribfiles zag ik dat er vanaf zondag weer wat meer wind zou zijn en dat vanaf maandag de constante zuidoostelijke winden van 15 knopen waren teruggekeerd. Er zat dus niets anders op dan af te wachten. Nu had ik mijn vuurdoop wat windstiltes betreft al onder Madagaskar gehad, dus ik was inmiddels wel wat gewend. Het boordleven gaat gewoon door met lezen, koken en navigeren. En ondanks dat het langzaam gaat, kom je toch steeds dichter bij je doel. Ik was heel blij met de prestatie van de beide zonnepanelen. Tijdens 1100 afgelegde zeemijlen had ik de motor voor het opwekken van stroom maar twee uren hoeven laten draaien. En dat scheelt enorm veel diesel vergeleken met de situatie tijdens de overtocht van de Indische Oceaan. Ik kon het zo tijdens windstiltes veel langer uithouden. Diesel was dan niet meer het knelpunt, voeding nog steeds wel. Ik had gemerkt dat je wel heel veel aardappelen mee moet nemen om het alleen daar mee uit te houden tijdens een overtocht. Aardappelen nemen best veel plaats in beslag, veel meer dan rijst. En je hebt er veel van nodig, want voor een maaltje moet je toch wel twee of drie aardappelen rekenen. Zoals zo vaak ligt de oplossing in een combinatie van dingen, je moet aardappelen aan boord hebben, maar ook rijst en pasta.

Zaterdag 21 januari kreeg ik vroeg in de ochtend weer wat wind, maar ´s middags was de zee zo glad als een spiegel. Ik legde 59 mijlen af. Omdat er weinig beweging in de boot was, heb ik die dag een brood gebakken. Pas op zondagochtend had ik krachtige wind van 15 tot 20 knopen en vloog ik over het water. Dat is altijd weer een heerlijk gevoel na lange windstiltes. Die laatste 600 mijlen naar St. Helena zou ik nu snel kunnen afleggen, dacht ik, maar later op de dag viel de wind weer helemaal weg. Ik legde 77 mijlen af. Pas op maandag kwam de wind weer terug tot 15 knopen en heb ik 97 mijlen afgelegd. Nu was de afstand tot St. Helena onder de 500 mijlen gekomen. Overigens was Laura op zaterdag op St. Maarten aangekomen en had dus haar wereldomzeiling voltooid. Nu maar afwachten wanneer haar boek verschijnt. En ik was heel erg benieuwd of ze haar website in de lucht zou houden voor de vele fans.

In de nacht van maandag op dinsdag trok de wind goed aan tot 20 knopen en ik maakte goede voortgang. Er kwamen donkere wolken over die leken op squalls. Soms kwamen er een paar druppels regen uit, maar hoofdzakelijk meer wind. 's Morgens vroeg passeerde ik de nul meridiaan en was ik weer op het westelijk halfrond. Dat was de tweede keer deze reis dat ik de nul meridiaan passeerde. En ik zou dat nog een keer doen de andere kant op om in Nederland te komen. De Duitse boot Momo was mij in de nacht gepasseerd, maar omdat zij van de Namibische kust kwamen was dat op grote afstand bij mij vandaan. Zij gingen proberen om al vrijdag aan te komen. Met hun boot kunnen ze meer dan 6 knopen continue lopen, hetgeen voor mij niet is weggelegd. Ik rekende op een aankomst op zaterdag als de wind zo bleef.

Woensdag liet de wind het weer wat afweten, soms was er goede wind en soms kwam het niet hoger dan 10 knopen. Ik rekende nu op een aankomst op zondag. Overdag heb ik het theorieboek voor het hanteren van de sextant weer eens doorgenomen. Ik had in Durban de Nautische Almanak en de Sight Reduction Tabellen gekocht en ging nu proberen om behalve de zgn. noon sight, oftewel de positiebepaling wanneer de zon zijn hoogste punt heeft bereikt, ook op andere momenten mijn positie met de sextant te bepalen. Voor de positiebepaling met de sextant moet je ook een gegist bestek maken en ongeveer weten waar je bent aan de hand van koers, evt. stroming en afgelegde mijlen. Ik kwam er toen achter dat de deviatie in mijn gebied voor het magnetische kompas meer dan 17 graden naar het westen bedroeg. Dat is wel heel erg veel. Als je daar niet op bedacht bent dan vaar je mooi de verkeerde kant op. Nu weet ik wel dat ik drie gps-en aan boord heb, maar stel nu eens dat je wel helemaal van je magnetische kompas, je walker log en je sextant afhankelijk bent. Dan moet je toch met die deviatie ernstig rekening houden. En zo merk je ook hoe verwend je bent met die gps en navigatieprogramma's op de laptop. Toch moet je regelmatig oefenen voor als het een keer niet gebruikt kan worden en dat deed ik dus. Het grappige is ook dat als je met de sextant werkt en een zonnetje schiet, je ervan uit moet gaan dat de zon om de aarde heen draait. Dan kun je de techniek wat makkelijker uitleggen dan wanneer je de feitelijke situatie neemt. Zo begint elk theorieboek over het werken met de sextant. En dan de tijdsbepaling op het moment dat je de zon schiet. Dan komt het echt op de seconden aan. En wist je dat sinds de atoomklok het overgenomen heeft van de tijdbepaling met behulp van de beweging van de hemellichamen het weliswaar heel nauwkeurig is, maar toch maximaal 0,9 seconden per jaar uit de pas loopt? Dat wordt op 31 december van enig jaar altijd weer rechtgezet. In mijn theorieboek staat dat we daar gelukkig bij het bepalen van de positie geen rekening mee hoeven te houden. Scheelt dat weer even! Er zijn genoeg andere dingen die af kunnen wijken waardoor je mijlen ver af bent met je verkregen positie van je werkelijke positie. De onderkant van de zon die net niet helemaal op de horizon staat als je je positie met de sextant neemt, of de hoogte waarop je boven zeespiegel staat, of de afwijking van de sextant zelf. Maar het meten van de tijd en dus van de lengtegraad is in de historie altijd een van de moeilijkste zaken geweest. En sinds we dat hebben opgelost moet het ook zo precies mogelijk gebeuren. Genoeg daarover, ik heb er plezier mee en het geeft onderweg wat afleiding.

Donderdag kwam de wind nog weer goed terug en maakte ik goede voortgang. Een diepzwarte wolk kondigde overdag een fikse regenbui aan, maar de wind die er uit kwam viel mee. De zee bleef wel heel erg onrustig en ik werd alle kanten op gesmeten. Gelukkig ben ik inmiddels wel een en ander gewend. Wat dat betreft was de Indische Oceaan het hevigst. Toen ik 's morgens de pomp van het toilet gebruikte zag ik lichtjes door de pot flitsen. Een discopot! Buiten in de kuip zag ik de lichtjes ook in het water langsflitsen, fluorescerend plankton. Nu zie je dat al als je de kusthaven in Nederland verlaat en 's nachts op zee waakt, maar in mijn toiletpot had ik het nog niet eerder gehad. Dan moet de concentratie van het plankton in de zee toch wel erg hoog zijn. Vrijdag had ik nog steeds goede wind en tijdens het ochtend radiocontact met de Duitse boot Momo spraken we af dat zij mij zouden informeren over de toestand op de ankerplaats. Zij zouden tegen het middaguur op het eiland aankomen en we zouden 's avonds radiocontact hebben. Ik moest zelf vrijdagmiddag nog 150 mijlen varen tot St. Helena en verwachtte zondag aan te komen.

Toen ik vrijdagmiddag macaroni maakte en de maaltijd had gegeten, merkte ik veel later dat het bij het fornuis warm was. Ik bleek nog een pit aan te hebben staan en de pan die daarop stond met het deksel erop was natuurlijk gloeiend heet en zwart aangeslagen van binnen. Was me nog niet eerder overkomen, maar ook daar leer je weer van. Verder gebeurde er die dag weinig en ik bracht hem door met lezen. Het was inmiddels wel nog warmer geworden overdag. Niet vreemd, want ik was weer heel wat dichter bij de evenaar gekomen. Ook aan mijn zonnepanelen merkte ik dat de zon feller was, want in no time waren de accu's voor honderd procent gevuld. Nog steeds had ik maar 2 motoruren voor deze trip op de teller staan en ik had toch al 1700 mijen afgelegd.

Vrijdagavond had ik contact met Uwe van Momo en die vertelde me dat het inderdaad ankeren op 20 meter diep water was. De bodem bestond echter niet uit rotsen maar uit zand en dat was heel wat beter dan sommige lieden in Kaapstad mij hadden verteld. De ankerplaats was op dit moment erg rustig. Niet veel boten dus. Verder zei Uwe dat de mensen heel vriendelijk waren en dat het stadje heel lieflijk was. Hij noemde het een poppenhuis van de geschiedenis waarmee hij bedoelde dat het soms leek of de tijd daar had stilgestaan. En het binnenkomen in het weekend betekende niet dat je dubbel moest betalen. Ik had hem expliciet gevraagd om daarnaar te informeren want in sommige landen is dat zo en dan is het soms handiger om op maandag aan te komen. Ten slotte zei hij dat ik beslist daarnaartoe moest komen. Hij wist van mij dat als zijn rapport over de ankerplaats mij niet beviel ik St. Helena voorbij zou varen. Maar alles leek gunstig. Ik zou een extra lijn aan mijn 50 meter ankerketting maken en ik kon zelfs de tien meter ketting van mijn achteranker tijdelijk gebruiken als extra ketting.

Zaterdagochtend had ik nog 80 zeemijlen te gaan. Die dag kreeg ik bij het gijpen - met de wind van achteren het grootzeil naar de andere kant brengen - de schoot keihard tegen mijn hoofd. Dat kwam omdat het de giek met grootzeil weer terugkwam door hoge golven en nauwelijks wind. Toch iets om volgende keer rekening mee te houden want het was me al een keer eerder gebeurd. Maar dat was zo lang geleden dat ik er deze keer niet op lette. Daarnaast heb ik een propeller van de kleine Walker log die ik in Durban heb gekocht verloren. Gelukkig heb ik er nog zo een, want er zitten er twee in het kistje. De lijn was afgebroken bij het gewicht dat hem onder water moet houden. Deze Walker logs zijn erg oud en de lijnen ook die er bij geleverd zijn destijds. Ik zal de lijnen nog eens goed controleren en dan op tijd vervangen. Ik maak me er deze keer niet zo druk om want die kleine Walker log en zijn propellers kom je nog regelmatig tegen in een tweedehands winkeltje in NL. Het is moeilijker om een propeller voor de grotere Walker log die ik heb te krijgen. De laatste keer dat ik er eentje heb kunnen kopen was op een zolder met tweedehands bootspullen midden in de stad Stockholm. En daar ga je ook niet zomaar even heen om een propeller te zoeken. Zaterdag om 16.00 uur hoefde ik nu nog maar 60 mijlen tot de kust van St. Helena en dan was het nog 8 mijlen rond het eiland voordat ik op de ankerplaats zou zijn. Het was de hele dag bijna windstil, maar de wind was later teruggekomen en ik had toch 75 mijlen in totaal afgelegd. Ik was daarmee tevreden want mijn gemiddelde snelheid over de hele reis was nog steeds 3,9 knopen. De volgende dag zou ik aan komen en ik keek ernaar uit. Voor zonsondergang zag ik een wit zeil achter mij. Toen ik die boot via de marifoon opriep hebben we even met elkaar gesproken. Ook zij waren op weg naar St. Helena en vroegen of ik onder zeil voer. Blijkbaar hadden zij de motor er bij aan want ze vroegen ook nog of ik niet vroeg wilde aankomen. Ik zou niet weten waarom ik de motor bij zou moeten zetten want ik had 15 knopen wind en de boot deed meer dan 4 knopen. Op dit soort tochten moet je je diesel juist sparen voor de momenten dat je de motor echt nodig hebt. Maar blijkbaar hadden zij grote tanks en dus voldoende diesel. Dan nog vind ik dat een zeilboot moet zeilen, daarvoor is hij gemaakt. Ik kom toch vreemde mensen tegen onderweg, eerst die boot die van Durban kwam en voor zeven dagen het weer in zijn computer had staan en geen weerbericht nodig had, en nu deze boot die in mijn ogen volledig onnodig zijn motor bijzet. Maar misschien ben ik door mijn reizen in die afgelopen zes jaren ook wel veranderd. Ik ging rustig verder en zou wel ergens op de zondag aankomen. Vanwaar die enorme haast?

Vuurtoren St. Helena.

Zondagmorgen om 05.00 begon het Peri Peri net en was ik nog 13 verwijderd van mijn waypoint bij de kust van St. Helena. Na dat waypoint moest ik nog 9 mijlen varen om in de baai van Jamestown te komen. Het was nog pikkedonker en ik zag het eiland nog niet. Ik was apetrots dat ik door mijn zonnepanelen over de hele tocht maar twee uren de motor aan had gehad om stroom te draaien en ik zou proberen om mogelijk zeilend Jamestown te bereiken. Ik moest noordelijk om het eiland heen varen en de mogelijkheid bestond dat ik in de luwte van het eiland terecht zou komen. Maar voorlopig had ik alle tijd om aan te komen. Ik heb al vaker gezegd dat het zien van land, met name van een eiland midden op de oceaan, iets heel bijzonders is. En je kunt je voorstellen dat als je in het donker al zo dicht bij het eiland bent dat het zich langzaam aan jou openbaart als de zon opkomt, dit nog fascinerender is. En zo gebeurde het dus ook. Met goede wind ging ik naar de baai om te ankeren en ik zag er al vele boten liggen. Onder anderen een cruiseschip dat er blijkbaar net was aangekomen. De winkels bleven daarom open en 's middags was het cruiseschip al weer weg en was de rust teruggekeerd op het eiland. Ik werd welkom geheten door de havenmeester op de steiger en hij vroeg me om de volgende dag even naar zijn bureau te komen. Ik moest wel op zondag al langs de immigratie en douane. Uwe en Brigitte stonden me ook op de steiger op te wachten en die hebben me alle belangrijke adresjes laten zien. Ik weet nu al dat ik hier een volle week ga genieten, want alles ziet er popperig leuk uit. Oude winkeltjes met veel houten toonbanken en kastjes achter de toonbanken. gewone weegschalen en ouderwetse kassa's. Iedereen op het eiland groet je, dus in het begin is het net alsof je thuis gekomen bent. Hiervandaan ga ik naar het eiland Ascension, maar daarover bericht ik de volgende keer. 

Reisverslag Henk Oosterwijk 2010-2012 deel 14
Ontvangen op 02-04-2012

Op St. Helena heb ik het heel goed naar mijn zin gehad. De mensen zijn er erg vriendelijk en iedereen groet elkaar. Ik heb me laten vertellen dat er 3000 mensen op het eiland wonen. En er zijn eigenlijk maar drie stadjes, buiten die stadjes wonen de mensen verspreid over het eiland. Uiteraard heb ik het huis bezocht waar Napoleon zes jaren in gevangenschap heeft gewoond. Toen hij overleden was lag hij op een prachtige plek op het eiland in een tombe. Na 17 jaren is hij toen door de Fransen opgehaald en nu ligt hij in Parijs.

Ik had op St. Helena besloten om niet naar Ascension te gaan, maar rechtstreeks aan te koersen op de Azoren. Daarvoor moest ik in dit seizoen de evenaar kruisen tussen 26 en 28 graden westerlengte. Dat was bij vertrek dus mijn eerste waypoint: 0 graden zuid en 26 graden west. De afstand tot dat waypoint was 1530 zeemijlen. Ruim twee weken varen dus. Ik vertrok zondagochtend om 07.45 uur en had om 04.00 uur toen het even windstil was mijn ankerketting al weer geborgd in de kluis en over de lier gelegd. Ik moest namelijk eerst de ketting en het touw van het achteranker losmaken want dat had ik als een verlenging vastgemaakt aan mijn ankerketting voor. Ik lag bij St. Helena geankerd op 25 meter diep water en dat is best veel. Probeer overigens maar een 25 meter ankerketting omhoog te trekken. Dat is een heel gewicht. Het is allemaal gelukt en met een goede wind en met heel veel zin ging ik richting de evenaar. Ik had dagelijks ’s morgens om 08.00 uur via de radio contact met Duitse Uwe en Brigitte van Momo. Die waren drie dagen eerder naar Ascension vertrokken en zouden daar wel ankeren. Een groep boten die later zou vertrekken vanaf St. Helena vertelden mij dat zij ’ s morgens om 08.00 uur op een andere frequentie radiocontact hadden. Als ik dus met Uwe gesproken had, dan kon ik nog met die groep praten. En zo houd je tijdens een tocht dan toch contact met andere boten.

Ik had inmiddels weer ontvangst via de kortegolfradio van Radio Nederland Wereldomroep en kon het nieuws uit Nederland volgen. Daaruit vernam ik dat er sinds jaren weer een koudegolf in Nederland was. Het had al drie dagen achter elkaar meer dan 10 graden gevroren en het vroor al vijf dagen achter elkaar. Ik voer nog steeds in heerlijk weer over de Zuidatlantische Oceaan en het zou alleen maar warmer worden richting de evenaar.

De eerste nacht heb ik prima geslapen en met uitgeboomde fok liep ik 4 tot wel 5 knopen. De wind was weer wat krachtiger geworden en ik maakte goede voortgang. ’s Morgens vroeg had ik radiocontact met Uwe en hij moest nog 45 mijlen tot de ankerplaats op Ascension. Laat in de middag dacht hij daar aan te komen. Ook hij had gisteren nog wat zwakke wind gehad, maar de wind was weer goed teruggekomen net als bij mij. Om 08.00 uur had ik in 24 uren meer dan 90 zeemijlen afgelegd en ik was daarmee tevreden. Eigenlijk had ik op deze tocht vijf belangrijke mijlpalen. Het passeren van Ascension, de evenaar, de doldrums, de Kaapverdische Eilanden en het bereiken van de Azoren. Ik realiseerde me heel goed dat ik erg vroeg in het seizoen probeerde om de Azoren te bereiken. Zo was er op dit moment wind van wel 40 knopen bij de Azoren. Maar ik had tijd om te kijken hoe zich dat zou ontwikkelen en door naar de gribfiles en de weerfaxen te kijken kon ik besluiten om onderweg nog ergens een stop te maken. Dat zou dan bijvoorbeeld op de Kaapverdische Eilanden kunnen zijn als ik daar dicht genoeg bij kon komen. Het werd sowieso een avontuurlijke tocht en daar hield ik van.

Op zondag 12 februari vond ik voor het eerst sinds tijden weer eens een grote vliegende vis op mijn dek. Ik had de avond ervoor wel een bonk gehoord maar dacht dat er iets in een kastje was omgevallen vanwege het hevige slingeren van de boot. Het was ook nog weer warmer geworden. Ik was nu nog 900 zeemijlen van de evenaar verwijderd en 100 zeemijlen van Ascension. In 7 dagen tijd had ik 625 zeemijlen afgelegd. Omdat het de hele dag bewolkt was en mijn accu’s op een laag niveau stonden heb ik voor het eerst de motor een paar uren bijgezet. Ook wel goed voor de motor want die moet dienst doen in de doldrums. Ik heb alles nog eens gecontroleerd en er waren geen bijzonderheden. Hij liep als een zonnetje. Maar toen ik omhoog keek naar mijn grootzeil zag ik dat er al weer een zeillat mistte, de tweede van boven. Dat was me nu drie keer gebeurd tijdens de hele reis, dus toch een punt van aandacht. Waar het misgaat is de pocket waar de zeillat in zit. Die scheurt waardoor de zeillat er uit kan gaan. Dat scheuren is volgens mij een gevolg van het hevige slaan van het zeil door golven en weinig wind. Maar zelfs met goede wind kan een hoge golf ervoor zorgen dat er druk aan de verkeerde kant van het zeil komt door heftig slingeren en dan slaat het zeil met veel kracht. Ik heb twee en een half jaar geleden bij De Vries het dikste doek gekozen wat hij kon leveren, dus het materiaal is stevig genoeg. Blijkbaar is tegen dit heftige slaan van het zeil niets opgewassen. Zodra ik in het windstiltegebied van de doldrums kwam zou ik het grootzeil naar beneden halen, de pocket repareren en een nieuwe zeillat plaatsen. Op dit moment slingerde de boot zo erg dat het gevaarlijk was om een dergelijke reparatie uit te voeren. Bij het controleren van het dek – je gaat na zo’n constatering toch even verder met je inspectie – zag ik dat de ophanging van het stuurboordsblok van de bulletalie volledig doorgescheurd was. Dat blok kon ik zo weggooien en gelukkig had ik nog een reserveblok. Deze vervanging heb ik wel op het slingerend schip uitgevoerd omdat ik je laag op dek kon houden met twee splinternieuwe railingdraden om me binnenboord te houden. En uiteraard had ik mijn harnas met lifeseizing aan en vastgemaakt. Het werd toch nog een lastige klus, maar door rustig door te werken lukte het me om alles weer goed gemonteerd te krijgen.

Op maandag 13 februari passeerde ik Ascension 75 zeemijlen westelijk ervan en daarmee had ik de eerste mijlpaal achter mij gelaten. Het was nu nog 850 mijlen naar de evenaar en op een weerfax van New Orleans kon ik volgen waar zich de doldrums bevonden. Op mijn gribfiles kon ik ook zien hoe de wind gedurende de komende 7 dagen ten noorden van de evenaar er uitzagen. Noordelijk van de doldrums waren dat stevige noordoostenwinden. Nu is de koers die je moet varen naar de Kaapverdische Eilanden en de Azoren ook noordoost. Dit wist ik, maar ik had de stille hoop dat de wind iets gunstiger zou zijn. Waar ik echt van opkeek toen ik het boek World Cruising Routes van Jimmy Cornell nog eens doorbladerde is dat het traject Kaapstad – Kaapverdische Eilanden seizoenstechnisch niet aansluit op het traject Kaapverdische Eilanden – Azoren. En dat zat verborgen in twee paragrafen. Uiteraard had ik gelezen dat de beste maanden om van Kaapstad via de Kaapverdische Eilanden naar de Azoren te varen januari tot april is, maar in de paragraaf over de route Kaapverdische Eilanden naar de Azoren stond dat daarvoor de beste maanden juni tot augustus waren. Er stond wel een kleine verwijzing (het lijken wel verzekeringspapieren dacht ik bij mezelf) naar de paragraaf voor de route Kaapverdische Eilanden – Azoren in de paragraaf Kaapstad – Azoren, maar wie verwacht nu dat je maanden moet wachten op de Kaapverdische Eilanden voordat je verder kunt varen naar de Azoren. Met name omdat in de paragraaf Kaapstad – Azoren staat dat het mogelijk is om op de Kaapverdische Eilanden diesel te laden en inkopen te doen als je zover oostelijk kunt komen, maar je zou ook meteen door kunnen varen naar de Azoren als dat niet zou lukken. Je moest proberen zo ver mogelijk naar het oosten te varen met een noordoostelijke wind. Nu is de Midget 26 niet echt geschikt om scherp aan de wind te varen, dus ik had er al rekening mee gehouden dat ik niet een stop kon maken op de Kaapverdische eilanden. Maar het zou mogelijk moeten zijn om naar de Azoren te varen. Wat verder tegenzat is dat blijkbaar de Noordatlantische stormen ook het traject Kaapverdische Eilanden – Azoren kruisen en het pas rustiger is in de maanden juni tot augustus. Ik moest hier nog eens even rustig over nadenken terwijl ik aankoerstte op 26 graden west op de evenaar. Als ik naar St. Maarten in de Carib zou varen, om daar vanuit in mei de oversteek naar de Azoren te maken, dan moest ik vanaf 26 graden west niet rechtsaf maar linksaf slaan om het maar eens populair te zeggen. Eigenlijk wordt er aangeraden om de evenaar dan veel verder naar het westen te kruisen omdat de doldrums daar smaller zijn en je de gunstige noordelijke stroming langs de Braziliaanse kust kunt oppikken. Wat is wijsheid. Een goede schipper weet ook wanneer hij zijn plannen moet veranderen.

Op dinsdag 14 februari heb ik mijn koelkast uitgeschakeld. Door de toenemende warmte verbruikte hij zoveel stroom dat het niet meer houdbaar was. Het kwam er op neer dat de compressor bijna doorlopend aan het koelen was en dat trekt toch al gauw 4,5 Amp/uur. Je bent dan eigenlijk de hele dag bezig met je zonnepanelen om de accu zo vol te hebben dat je de nacht door kunt, maar ’s morgens weer moet laden omdat de accu op 50 procent staat. En gelukkig had ik in de ijskast geen vlees of andere echt bederfelijke produkten. Kaas en boter kunnen ook wel onder in het schip worden geborgen. De kaas gaat wat zweten en de boter wordt licht vloeibaar, maar daar was ik voordat ik een koelkast aan boord had wel aan gewend. Zodra ik de evenaar was gepasseerd en op koudere hogere noorderbreedte was beland dan kon de koelkast wel weer gebruikt worden.

Woensdag heb ik een brood gebakken in de snelkookpan terwijl de boot enigszins rustig bewoog. Er gaat niets boven de geur van een versgebakken brood. Het geeft iedere keer weer voldoening als je je eigen spulletjes bereid in plaats van kant en klaar in de winkel koopt. En het is een flink stuk goedkoper als je de kosten van de ingrediënten optelt. Ik zag deze dag mijn eerste schip sinds het vertrek uit St. Helena. Het was een groot vrachtschip dat van Afrika kwam en naar het westen voer.

Vrijdag 17 februari begon triest. Om vijf uur ’s morgens was ik wakker en keek naar buiten. Ik zag in het donker dat er vogels op mijn zonnepanelen zaten. Een van de vogels lag op het zonnepaneel en de anderen stonden. Toen om 07.20 uur de zon opkwam, zag ik dat alle vogels die op de zonnepanelen hadden gestaan verdwenen waren maar de liggende was er nog steeds. Die bleek dood te zijn en heeft waarschijnlijk een klap van de wieken van de windgenerator gehad. Er lag wat bloed op het zonnepaneel. Ik heb de vogel een zeemansgraf gegeven, maar vond het wel triest dat hij zo aan zijn einde was gekomen. Om vijf uur, toen ik ze voor het eerst zag, had een vogel bij dat lijkje een klaagzang aangeheven. Blijkbaar toch een afscheid van een oude kameraad of wellicht partner.

Diezelfde dag heb ik ook ’s morgens op de radio een nieuw net aangekondigd. We hadden nu met 9 boten contact met een mogelijke uitbreiding van zeker nog 5 boten die we kenden en ook op weg waren richting de evenaar. Ik vroeg de kinderen van een Duitse boot om een mooie naam te verzinnen voor het nieuwe net. Zelf zou ik de eerste drie dagen van het radionet als netcontroller voor mijn rekening nemen, daarna moest een ander het overnemen. Het net zou zondagochtend om 08.00 uur beginnen. Zoals gebruikelijk zouden we posities, weer en bijzonderheden met elkaar uitwisselen en verder was er de mogelijkheid van onderlinge gesprekken. Zo’n radionet is ervoor om op elkaar te letten en in geval van nood de helpende hand te bieden. Daarnaat draagt het bij aan de sociale contacten. Niets is leuker dan elkaar van een radionet kennen en elkaar dan in een haven of op een ankerplaats te ontmoeten.

Zondag ging ik dus in de lucht met het nieuwe radionet. De kinderen hadden de naam Atlantic Homerun Net bedacht en nog vele andere originele namen. Maar deze werd het dus met bijna algemene stemmen. Een enkeling blijft gewoon nog cruisen in de Carib, maar de meesten zijn op weg naar huis. Vandaar dus deze passende naam voor het radionet. Ik had inmiddels trouwens de koelkast toch maar weer aangedaan. Koude melk en water en kaas die niet zweet en goed te snijden is, is toch wel lekker. Bovendien had ik veel ham in blik en omdat ik alleen ben neem ik daar iedere keer maar een stukje van en gaat de rest in de koelkast. Nu ik de evenaar op 350 mijlen was genaderd en de doldrums ook op die hoogte lagen, zou ik binnenkort sowieso de motor moeten bijzetten als er geen wind meer was. De zonnepanelen deden trouwens op de meeste dagen goede dienst.

Op diezelfde zondag zag ik vlak voor zonsondergang een grote gele ton drijven op nog geen vijftig meter afstand van mijn boot. Ik ben toch blij dat ik die niet ’s nachts tegen ben gekomen. Als je er tegenaan vaart met 4 knopen en net van een golf af komt, dan komt dat toch hard aan. Ik heb het gefilmd en toen kwam ik er ook achter dat de microfoon van mijn filmcamera het niet meer doet. Op St. Helena had ik dat voor het eerst toen ik het huis waar Napoleon zijn laatste jaren heeft gesleten heb bezocht en dat filmde. Ik dacht dat het door de harde wind kwam dat het geluid heel zacht en verbrokkeld was. Maar het blijkt naderhand toch een defekt van de microfoon te zijn. Ook hieruit blijkt maar weer eens dat electronica toch erg gevoelig is. Zolang het werkt kun je er fantastische dingen mee doen, maar o wee als het kuren begint te vertonen. Nou ja, ik film gewoon het laatste deel van de reis naar huis en dan maar zonder geluid. Want elke dag komt thuis nu dichterbij.

Dinsdag kwamen er veel buien over en tussendoor was het windstil en bloedheet. Ik was nu nog 200 mijlen verwijderd van de evenaar. De zeilen sloegen heen en weer en ik ging voor op dek kijken hoe het met mijn zeilen was gesteld. Ik zag dat er twee naden over een lengte van 3 en 5 centimeter los waren. Het strikdraad was geknapt en los geslagen door het heen en weer gaan van de zeilen. Daar ben ik dus een halfuur mee bezig geweest om dat weer te naaien. Het geeft altijd weer voldoening als je er op tijd bij bent en de klus klaart. Ik had me er al op voorbereid dat ik voor en na de evenaar te maken zou krijgen met grote windstiltegebieden. De doldrums waren bij mijn lengtegraad precies op de evenaar. Maar elke dag bewegen ze naar noord of zuid en ik hield ze nog steeds goed in de gaten. Het ging nu spannend worden, want eigenlijk wilde ik proberen om zo min mogelijk diesel te gebruiken de evenaar en de doldrums mogelijk onder zeil te passeren. Zo hadden ze dat vroeger gedaan en waarom zou mij dat nu niet lukken met veel geduld. Ik had tijd genoeg en wie weet waar ik die diesel nog nodig zou hebben. Ik wilde immers nog steeds proberen om de Kaap Verdische eilanden en de Azoren te halen. Ik kon op 12 tot 14 graden noorderbreedte nog besluiten om naar St. Maarten te gaan met de passaatwinden mee.

Woensdag had ik voor het eerst te maken met echte windstilte en moest de motor gedurende een groot deel van de nacht bij. Vroeg in de ochtend had ik even weer wat wind, vermoedelijk vanuit een regenwolk, maar daarna zakte het al snel weer af. De rest van de dag moest de motor weer bijgezet worden. Ook de nacht van donderdag moest er gemotord worden. Ik zat nu in een groot windstilte gebied en had minder dan 100 mijlen te gaan naar de evenaar. Iedere keer als er maar even genoeg wind stond zou ik de motor uitzetten.

Op vrijdag 24 februari om 03.15 UTC passeerde ik de evenaar en heb ik een glaasje whisky met Neptunus gedronken. Ik voer nog steeds op de motor want er was nauwelijks enige wind. De hele vrijdag had ik regenbuien en zwakke wind vanuit wisselende richting. Dat laatste was best een probleem, want soms moest je binnen een half uur driemaal de zeilen naar de andere kant omzetten. Voor een rivierzeiler die moet laveren is mijn opmerking ridicuul want hij zal wellicht elke vijf minuten overstag moeten gaan. Maar voor een cruiser is die ongekend, en bij een cruiser speelt veel van het leven op zee zich in de kajuit af. Daarnaast draaide de wind constant en moest je de zeilen ook regelmatig trimmen naar de nieuwe windrichting. Het was een vermoeiende en frustrerende dag. Zaterdag was in zoverre al wat beter dat de wind meer vanuit een constante richting kwam. Hij was nog steeds zwak en de motor stond de hele dag bij. De wind kwam vanuit het noorden, dus dat hielp ook niet echt mee. Op de weerfax die ik dagelijks ophaalde kon ik zien dat de doldrums zich bij mijn lentegraad naar het noorden hadden verschoven en dus nog voor mij lagen. Het zou onmogelijk zijn om de doldrums geheel op de motor te trotseren. Tot zondagmiddag heb ik nog op de motor gevaren, maar toen heb ik hem uitgezet. Ik had van de 200 liter diesel in totaal 140 liter gebruikt om bij de evenaar te komen en vervolgens op 2 graden 30 minuten Noorderbreedte. Nu zou ik moeten wachten totdat de doldrums zich naar het zuiden zouden verplaatsen en de wind wat zou aantrekken.

In de nacht van zondag op maandag trok er een zwarte wolk over mij heen en daar bleek 15 knopen wind uit te blazen. De boot kreeg nu vaart en ik voer duidelijk de doldrums uit, want vanaf dat moment had ik tenminste 8 knopen wind. De voortgang was matig maar constant en langzaam kwam ik niet alleen uit de doldrums maar ook uit het gebied waar door het lagedrukgebied weinig wind was. Aanvankelijk kon ik alleen een westelijke koers varen vanweg een zwakke noordenwind, maar telkens als de wind wat krachtiger werd kon ik meer noordwestelijk varen. Naar het noorden richting de Azoren kon ik wel vergeten onder deze omstandheden. De beslissing was gevallen, ik zou naar St. Maarten varen en van daaruit in mei oversteken naar de Azoren. Ik had het eerder goed naar mijn zin gehad in de lagoon van St. Maarten en dat zou ik nu zeker weer beleven.

Terwijl ik dus zo langzaam naar het westen zeilde zag ik tegen 15.00 uur UTC een zeilboot vanuit het zuiden op mij af komen. Ik nam contact met hem op via de marifoon en het bleek een Duitser te zijn die mij nog kende van mijn bezoek aan Mindelo in november 2010. Ik kende hem ook weer toen hij mij vertelde welke boot van hem was. De boot waarmee hij nu voer had hij van een Duitser in Grenada gekocht en die zeilde hij nu over naar de Kaapverdische eilanden. Hij voer al vijf dagen op de motor wegens gebrek aan wind, net als ik, en hij kon nog een week op de motor varen. Hij kon dus de goede wind opzoeken. Hij vroeg me of ik nog diesel nodig had nadat ik hem mijn verhaal vertelde van de afgelopen vijf dagen op de motor varen. Ze hadden nog wel een jerrycan met 50 liter diesel voor mij. Met een boei werd die in het water gegooid en met de bootsmanshaak heb ik de boei aan een kikker op dek vastgemaakt. Met een val heb ik vervolgens de zware jerrycan aan boord gehaald. De inhoud heb ik overgegoten in de kleinere 20 liter jerrycans die ik aan boord heb. Daarna heb ik de jerrycan met boei weer overboord gegooid en die hebben zij toen weer opgepikt. Ze hebben ook nog een kilo diepgevroren gevangen Wahu (een roofvis) in een plastic zak met een boei voor mij in zee gegooid. Nadat ik die had opgepikt en hoorde dat zij geen bier meer hadden heb ik de boei teruggedaan in zee met daaraan in een plastic zak een sixpack bier die ik bij uitzondering aan boord had. Na deze uitwisselingen gingen zij een meer oostelijke koers varen en ik een meer westelijke. Ik kon nu met de motor bij naar een hogere breedte varen waar betere wind was. Als tegenprestatie leverde ik de komende dagen via de kortegolfradio weerberichten aan die Duitse boot. Daar waren zij weer erg blij mee, want ze hadden geen pactor modem en konden dus geen gribfiles of andere weerberichten binnenhalen. Ze voeren nog met een oud weerbericht dat ze van het internet hadden gehaald voordat ze vertrokken. Zo zie je maar weer hoe geheel onverwacht een win-win situatie kan ontstaan. Ik van hen de diesel en zij dagenlang goede weerberichten van mij.

Toen ik dinsdagavond probeerde contact met de Duitse boot te maken lukte dat niet. Blijkbaar was hun kortegolfradio toch niet zo goed als gedacht. De schipper kon het apparaat aan en uitzetten en verder wist hij nog niet goed hoe hij er mee om moest gaan. De frequentie waarop de radio stond had ik genoteerd en we hadden het getest. Toen deed alles het nog goed en hadden we verbinding. Ik zou het woensdagavond weer proberen, dat was ik hen wel verplicht.

In de nacht van dinsdag op woensdag ben ik op de motor verder naar het noorden gevaren. Op de gribfile had ik gezien dat er op 4 ½ graad noorderbreedte veel betere wind was. In mijn handboek stond dat op 5 graden de noordoosten passaatwinden begonnen. Ik voer tot de volgende ochtend op zeil met de motor bij en kwam op 4 graden 15 minuten toen ik hem uitzette. De wind was een stevige 15 knopen en ik zou op zeil dat laatste stukje naar 4 ½ graad afleggen. Het werd steeds warmer en in de kajuit moest je vooral rustig aan doen. Ik besloot om het koken weer naar de avond te verplaatsen. Ik had 2000 zeemijlen afgelegd vanaf St. Helena en moest nu nog 2000 zeemijlen naar St. Maarten. Ik was nu 24 dagen op zee en alles verliep tot nu toe helemaal naar wens. ’s Avonds heb ik nog weer geprobeerd via de radio contact op te nemen met de Duitse boot maar dat is niet gelukt.

Donderdagavond kreeg ik per email en via MRCC Hamburg (de Duitse reddingsdienst) een bericht van de Duitse boot Momo die ik vanaf Kaapstad kende. Ze hadden hun mast verloren wegens een gebroken spanner en zouden onder jury rigg en motor proberen om St. Lucia te bereiken. Daarna ontving ik een bericht van Uwe zelf waarin hij uitlegde wat er gebeurd was en dat hij niet de lange tocht naar St. Lucia zou maken maar voor reparatie naar het veel dichterbij gelegen Cayenne zou varen. Alles was zo goed als mogelijk onder controlle. Het zal je maar gebeuren. Behalve het zinken van je boot is dit zo’n beetje het ergste wat je kan overkomen. Ik heb de volgende dag het Atlantic Homerun Net ingelicht en een bericht aan Uwe gestuurd dat hij via de leden van het net eventuele nadere informatie zou kunnen krijgen over Cayenne. Ik heb donderdagavond nog lang nagedacht over deze rampspoed voor mijn Duitse vrienden. En je gaat voor jezelf nog eens na wat je zelf in een dergelijk geval allemaal zou doen. Ik heb in ieder geval een betonschaar in de bakskist om de mast vrij te maken van de verstaging.

Vrijdag en het weekend verliepen rustig. Ik maakte gestaag voortgang en hield me vooral bezig met het informeren van Simon van Sedna1 over de positie van de doldrums. ’s Morgens haalde ik de weerfax binnen en hadden we radiocontact. Ook voor hem was het psychisch een moeilijke periode. Pas op dinsdag 6 maart kwam hij er langzaam uit. Hij had zoveel van zijn voorraad diesel gebruikt dat hij nog maar een aantal liters over had om bij aankomst de haven binnen te lopen.

Donderdag 8 maart kwam ik erachter dat mijn tweekleuren navigatielicht op de boeg weg was. De massieve golven hadden hun vernietigend werk gedaan en mijn licht meegenomen. Nu had ik al langer problemen met dat licht en het werd tijd dat het vervangen werd. In de lagoon aan de Nederlandse kant op St. Maarten zijn twee hele grote watersportwinkels waar je alles kunt kopen wat je voor je boot maar nodig kan hebben. Bij aankomst kan ik dus een nieuw licht voorop monteren. Misschien moet ik het pas maken, want de bevestiging kan wel eens anders zijn. Maar het mag geen echt probleem opleveren. Ik heb voor de navigatie in de nacht mijn driekleuren toplicht nog, dus ik kan me goed zichtbaar maken. Als je trouwens in een zeehaven langs de steigers loopt en naar de boeglichten kijkt, dan zul je opmerken dat velen daar schade aan hebben. Meestal is het dan met tape zo goed als mogelijk gerepareerd. Er komt veel water over de boeg en het licht zit dus op een kwetsbare plaats. Mijn boeg gaat bij hoge golven regelmatig onder water en je kunt je voorstellen met hoeveel gewicht dat massieve water op zo’n klein lichtje drukt. Nou ja, elke boot heeft bij een lange passage een lijst van reparatie werkzaamheden.

Zondag 11 maart was ik precies 5 weken op zee. Ik had een goede voortgang en mocht ervan uit gaan dat ik in ruim twee weken op St. Maarten zou aankomen. Ik had een beetje een zigzag-koers rond mijn rumbline naar St. Maarten, want als ik op mijn rumbline zat met een oostnoordoostenwind dan kreeg de fok door het grootzeil niet genoeg wind. Ik voer dus zuidelijk van mijn rumbline met de fok aan loefzijde uitgeboomd of noordelijk van mijn rumbline met ruime wind in de zeilen over bakboord. Ik zag steeds meer vliegende vissen en soms werden ze gejaagd door een pijlsnelle grote mahi mahi. Een prachtig gezicht om die grote blauw/groen/gele vis door het water te zien speren terwijl de vliegende vis telkens uit het water sprong en vliegend een afstand van wel 100 meter aflegde. De natuur is mooi als je er oog voor hebt.

Zondagavond had ik voor het eerst weer radiocontact met de Duitse boot Momo die zijn mast verloren was. Ze waren gisteren uit Frans Guyana vertrokken onder jury rig (noodtuig), bestaande uit een spinakerboom met twee stormfokken, en waren nu op weg naar Grenada. Daar zijn de faciliteiten om de boot opnieuw uit te rusten veel beter. Een van de boten die deelneemt aan het Atlantic Homerun Net ging ook naar Grenada en zou proberen om rendez-vous met Momo te maken en hen te ondersteunen waar nodig.

Zaterdag 17 maart was voor mij een feestdag. Om 13.30 uur UTC kruiste ik mijn koerslijn van 11 december 2010 en voltooide daarmee mijn wereldomzeiling. De rest van de reis zou nu onderdeel van mijn thuisreis zijn, maar de wereldomzeiling was al een voldongen feit. Heel bijzonder was ook dat Laura juist op deze dag in Drimmelen zou zijn en o.a. een presentatie over haar wereldreis zou geven voor watersportvereniging De Amer.

Dindsdag 20 maart hoorde ik om 20.00 uur UTC een enorme knal. Voor zover ik het kon beoordelen kwam die knal van buiten. Ik deed het schuifluik open en keek meteen omhoog naar de mast, maar die stond gelukkig nog overeind. Maar toen ik naar voren keek zag ik stuurboord achterwantstag op het kajuitdak liggen. Die hoort bij de zaling aan de mast vast te zitten maar was gebroken bij de terminal. Ik heb meteen de spinakerval aan stuurboordzijde aan de middenkikker vastgemaakt en doorgehaald. Die komt weliswaar van een blok bovenin de mast, maar meer kon ik op dat moment niet doen. Het grootzeil had al een rif, omdat hij dan voor de wind met de fok te loevert dan beter getrimd was. Ik kon nu alleen nog het hele grootzeil weghalen om minder spanning op de mast te hebben, maar dat vond ik met de wind die er stond overdreven. Maar als het harder zou gaan waaien dan zou ik dat zeker moeten doen. Want als ik mijn mast zou verliezen zou ik niet alleen mijn zeilvoering kwijt zijn, maar ik zou ook geen communicatie meer hebben omdat de marifoonantenne bovenin de mast zit en de SSB radio met de achterstag als antenne werkt. Die Duitse boot Momo had nog een iridiumtelefoon aan boord en zo hebben ze contact kunnen maken met de reddingsdiensten. Ik heb zoiets niet aan boord. Ik zou een noodtuig moeten maken want met mijn dieselvoorraad kon ik hooguit 80 zeemijlen varen. Kortom, genoeg om over na te denken tijdens die laatste 650 mijlen naar St. Maarten.

Donderdag 22 maart om 22.00 uur UTC was de lucht zwaarbewolkt en zag ik donkere wolken die duidden op een naderende squall. Ik moest nu iets doen aan die gebroken achterwantstag, want ik voer halve wind en de voorwantstag moest nu alle zijwaartse druk van de eerste driekwart van de mast dragen. Ik zag dat bakboords voorwantstag al helemaal slap hing. Nog een rif in het grootzeil was niet echt een oplossing want dat zou sterk ten koste gaan van mijn voortgang en ik had nog 500 mijlen te gaan naar St. Maarten. Ik heb de spinakerval losgemaakt van de kikker en met die val een lijn die met een paalsteek was vastgemaakt rondom de bakboord voorwantstag omhoog gehesen en strak vastgezet. Nu had ik dus een lijn die vanaf het aanhechtingspunt van het bakboordswant ter hoogte van de zaling die op zijn plaats werd gehouden door de strakgetrokken spinakerval. Vervolgens heb ik een harp aan het bevestigingspunt van de stuurboord achterwantstag aan dek vastgemaakt en doordoor de lijn gevoerd die ik omhoog gehesen had. Die lijn liep door de harp naar de lier achter in de kuip. Met de lier heb ik die lijn strak getrokken en zo de kracht op de stuurboord voorwantstag verdeeld. Ik weet dat dit een heel technisch verhaal is, maar de zeilers onder jullie moeten dit wel kunnen volgen en ik was wel tevreden met de oplossing. En zo ging ik met een geruster gevoel de nacht in.

Zaterdagmiddag viel de wind helemaal weg. Er was zo weinig wind dat de windvaan de boot niet meer op koers kon houden, laat staan de elektronische stuurautomaat. Ik heb een uurtje op de motor gevaren om te kijken of deze windstilte verband hield met een wijziging van de windrichting. Maar dat was niet het geval. Toen heb ik de zeilen zo getrimd dat de windvaan de boot net op koers kon houden, de wind was inmiddels weer ietsje toegenomen. De laatste 450 mijlen tot St. Maarten zouden niet makkelijk worden als dit nog een tijdje voortduurde. En daar zag het namelijk wel naar uit als ik de gribfiles bekeek. Er lag een hogedrukgebied ten noordoosten van mij en het hele gebied ten oosten van de eilanden had weinig wind. Het was dus weer eens afwachten op een verandering van het weerbeeld. Dat weerbeeld vertoonde kuren, want ’s middags viel de wind helemaal weg terwijl ’s nachts en ’s ochtends er goede wind was. Maar ook daarmee kom je uiteindelijk op St. Maarten aan.

Als ik ’s nachts bezig was met de zeilen, dan droeg ik een lamp op mijn hoofd. Die zijn erg handig, want je hebt je handen vrij voor het werk omdat hij met een band om je hoofd is bevestigd. Als ik dan over het gangboord naar voren liep, dan viel het me op dat er hele scholen grote mahi mahi’s meezwommen met de boot. En dat was eigenlijk elke nacht zo, toen ik er eenmaal op lette. Ik had nog geen vis nodig voor het eten, maar zodra dat wel het geval was dan wist ik nu dat ik ze ’s nachts makkelijk kon vangen.

De gribfiles gaven aan dat de wind in de komende dagen zou gaan liggen. Van eerst 10 knopen zou hij teruglopen naar 5 knopen en iets ten noorden van mij was er zelfs windstilte. Ik probeerde met de wind die ik maandag nog had zo ver mogelijk te komen. Ik merkte dat ik dichter in de buurt kwam van de eilanden want in de nacht van zondag op maandag zag ik voor het eerst sinds weken weer eens een schip en dat bleek een vissersschip te zijn.

Maandagochtend had ik trouwens een scheur in het grootzeil ontdekt vlakbij het voorlijk. Ook daar moest ik op St. Maarten iets aan laten doen. Ik zou alle zeilen nog eens goed nakijken op mankementen, en de verstaging van de mast ook. Want ondanks dat de reis naar de Azoren en verder naar de Engelse kust kleine etappes waren vergeleken met wat ik soms aan etappes had afgelegd, moet je een reis nooit onderschatten. Je materiaal moet goed en betrouwbaar zijn. Als je geen aandacht aan je boot besteedt, dan moet je ook niet van je boot verwachten dat hij er helemaal voor je is als het er op aankomt.

Woensdag 28 maart stond er de hele dag geen zuchtje wind. De zee was als een spiegel en ik kon de grote mahi mahi’s onder water vliegvissen zien jagen. Een prachtig gezicht, maar geen enkele voortgang. Ik heb de motor aangezet met 1400 omwentelingen en heb heel een aantal uren zo gevaren en wat mijlen gemaakt. Van de gribfiles wist ik dat er donderdag weer goede wind zou zijn. Die wind kwam gelukkig zelfs wat eerder. In de namiddag had ik de motor uitgezet en dobberde in afwachting van de komende wind. Hij was al weer wat toegenomen boven de 5 knopen. ’s Avonds werd dat al 8 knopen en ’s nachts is hij verder aangetrokken tot 13 knopen. Donderdagmorgen was de afstand tot St. Maarten nog 200 mijlen.

Op zaterdag 31 maart om 14.00 uur locale tijd (UTC-4) kwam ik aan in Marigot Bay en dat is de Franse kant van St. Maarten. Om 14.30 uur kon ik door de brug naar de lagoon en daar kwam ik zelfs nog een bekende tegen die er bij was toen ik een jaar geleden afscheid nam en vertrok naar Panama. Deze tocht van St. Helena naar St. Maarten was een zware tocht, met name door de vele windstiltes. De doldrums zijn psychisch zwaar, dat heb ik niet alleen bij mezelf gemerkt maar bij allen die aan ons radionet meededen. Het is slopend om je diesel te verbruiken omdat de motor bij moet en niet te weten wanneer je weer wind zult hebben. Als je pech hebt dan reizen de doldrums gewoon met je mee naar het noorden en blijf je er langer in dan gedacht. Deze tocht ging over 4387 zeemijlen en dat heb ik in 55 ½ dag gedaan, hetgeen een gemiddelde oplevert van 3,3 knopen. Nu ga een maand lang aan mijn boot werken en tegelijkertijd ook wat uitrusten voor de tocht naar de Azoren en vervolgens naar huis. Over die thuisreis zal mijn volgende verslag gaan. Maar eerst wordt het even stil.

Reisverslag Henk Oosterwijk 2010-2012
ontvangen op 02-06-2012
Deel 15

Op St. Maarten had ik een hele waslijst af te werken en dat heb ik dan ook gedaan. Nieuwe stuurboord achterwantstag laten maken en de versleten beschermers van het want vervangen. Een nieuw navigatielicht voorop met nieuwe aansluitingen gemonteerd. De scheur in het grootzeil zelf gerepareerd. De carburateurs van beide buitenboordmotoren gedemonteerd en schoongemaakt, want na vier maanden stilstand waren die zo vervuild dat geen van beide motoren gebruikt konden worden. Daardoor kon ik de dag van aankomst niet de wal op, hetgeen aardig frustrerend was na twee maanden op zee. Het onderwaterschip vrijgemaakt van goosenecks en verder schoongemaakt. Wat mij werkelijk verbaasde is dat de schroefasanode die ik er in Kaapstad nieuw op had gezet helemaal verdwenen was. In een haven, waar veel stroom in het water terechtkomt en je soms naast een stalen boot ligt, is dat mogelijk, maar op volle zee vond ik het vreemd. Het zou hooguit verband kunnen houden met het zenden met de kortegolf radio waarbij veel stroom wordt gebruikt. Ik heb dus ook een nieuwe anode erop gezet. De kop van de schroef waarmee de helmstok op het roer wordt vastgezet was eraf. Ik heb het gaatje in de stalen mantel van de roerkop groter gemaakt en het gat in de helmstok ook. Nu kon ik een pin in dat gat plaatsen als de helmstok in de mantel werd gestoken en dat heeft het voordeel dat ik de helmstok er zo uit kan nemen in de haven. Dan zit de helmstok niet in de weg en hoef ik hem ook niet meer vast te zetten. Uiteraard kan dit alleen als je in rustig water ligt. Had ik eigenlijk eerder willen doen.

Ik kwam op de lagune ook Shelley met haar boot North Wind tegen. Zowel Laura als ik hadden af en toe haar website gevolgd. Ze had echt heel veel tegenslag gehad toen ze zich nog aan de Europese kant van de Atlantische Oceaan bevond. Haar grote droom was naar de Stille Zuidzee te varen met eigen boot. Ze was met haar vriend Simon, ieder in eigen boot, de Atlantische Oceaan overgestoken en vanuit Grenada naar het noorden door de Caribische eilanden gezeild. Simon was een hele mooie houten kano aan het bouwen en hij wilde proberen om er meer te bouwen en die te verkopen. Ik hoop voor hen dat het aanslaat, want ik vond het een hele mooie kano. En zo kom je toch weer bekenden van het internet tegen. Kijk maar eens op haar website www.northwind.nl. Ze zijn samen een avond bij mij aan boord geweest en we hebben onze ervaringen gedeeld.

Laura was na een hele moeilijke terugreis naar Bonaire weer terug op haar boot Guppy en zou over een paar weken naar de San Blas eilanden vertrekken. We hadden nog regelmatig contact via email. Voor zover ik dat kon beoordelen via het internet had ze een heel geslaagd bezoek aan Nederland afgelegd. En nu zou ze dus naar haar geboorteland Nieuw-Zeeland zeilen en daar of in Australië haar toekomst opbouwen.

In Philipsburg heb ik bij het Kabinet van de Gouverneur een nieuw paspoort aangevraagd, want mijn paspoort zou 4 juli 2012 vervallen. Ik vond het allemaal net even te krap om erop te gokken dat ik op 4 juli in Nederland terug zou zijn. Een beetje tegenwind of geen wind kon er al voor zorgen dat de reis wat langer zou duren. En een stop van een week of twee weken op de Azoren zou toch ook wel fijn zijn. Laat staan een rustige tocht via de zuidkust van Engeland en met het aandoen van een paar havens die ik nog kende van de heenreis.

Op woensdag 11 april heb ik tegen zonsondergang nog een grote zeilboot geholpen om vrij te komen van een zandbank vlak bij het kanaal door de lagune. Ze waren blijkbaar net even buiten de vaarroute terecht gekomen en zat behoorlijk vast. Niemand hielp hen toen ik met mijn dinghy voorbij kwam. Ik heb mijn anker opgehaald en ben er naartoe gegaan.  Toen het al donker was en die boot, maar ook mijn boot, weer geankerd was kwamen ze langs om twee koude biertjes af te leveren. Hij was een Fransman en zij een Italiaanse. Ze waren blij met mijn hulp en ik heb er tweemaal heerlijk Italiaanse paste gegeten. Ik kon hem helpen met het ontvangen van weerfaxen m.b.v. zijn kortegolfradio en computer.

Op vrijdag 20 april kwam Simon aan van de boot Sedna 1 met wie ik al zo lang radiocontact had gehad. Ik keek vanuit de kajuit naar buiten en zag achter mij op de ankerplaats iemand zwaaien. Simon bleek problemen met zijn buitenboordmotor voor de dinghy te hebben en toen heb ik hem zolang mijn grote buitenboordmotor geleend. Maandag zou hij naar de monteur gaan om de motor te laten repareren. Hij had rijstbier voor mij gemaakt, waar ook rozijnen en citroenen in verwerkt worden. Dat was heel verfrissend.

Donderdag 26 april kon ik ’s morgens mijn nieuwe paspoort bij het Kabinet van de Gouverneur van St. Maarten ophalen en had ik ’s middags een presentatie van iemand die al heel vaak de passage van St. Maarten naar de Azoren had gedaan. De presentatie was heel leerzaam en met een groepje kwamen we zelfs tot een afspraak over een radionet. De naam die ik voorstelde, het Atlantic Homerun Net, de oude naam van het radionet van St. Helena naar de Carib, viel meteen in goede aarde. Hoe het verder met het net zou lopen zouden we wel zien. We hadden een frequentie en een tijd, dus zodra we vertrokken zouden we elkaar daar ontmoeten.

Ik had echt zin om weg te gaan, dus ik plande de laatste werkzaamheden aan de boot en de laatste inkopen. Maandag zou ik vertrekken als het weer er verder goed uitzag. Zondag was helemaal conform de weersverwachting, er stond veel wind en af en toe waren er windvlagen die de boot deden schudden. Ik had mijn laatste inkopen gedaan, de dinghy schoongemaakt en aan dek vastgemaakt en afscheid genomen van de mensen die ik in de lagune had leren kennen.

Ik vertrok op maandag met harde wind en hoge golven. De wind was constant hoger dan 20 knopen en de golven waren 3 tot af en toe 5 meter hoog. Die conditie hield ik de eerste drie dagen en daardoor maakte ik toch goede voortgang. Ik moest eerst naar het noorden koersen om daar de westenwind op te pikken op ongeveer 30 graden noorderbreedte. Soms moet je tot 38 of 40 graden noorderbreedte gaan om de constante westenwinden op te pikken. Na drie dagen nam de wind wat af tot 15 knopen en de golven waren nog maar 1,5 meter. Het leven aan boord werd dus wat rustiger en ik kon werken aan dit reisverslag. Maar ook koken en afwassen gaat beter als de zee rustiger is.

Tijdens die eerste drie dagen had ik veel geëxperimenteerd met mijn nieuwe marifoon met ingebouwde AIS. AIS is een scheepsherkenningssysteem dat met name de grote schepen moeten hebben. Het zendt een signaal uit met o.a. de naam van het schip en koers en vaart. Het ontvangsysteem dat veel kleine boten aan boord hebben geeft een alarm wanneer een schip te dicht bij komt. Ik had nog nooit van een marifoon met AIS gehoord, maar toen ik er op St. Maarten over hoorde heb ik er meteen naar geinformeerd. Mijn  oude marifoon vertoonde kuren. De keuzeknop was lam en ging regelmatig van het kanaal af. Dat kan knap lastig zijn als je een haven binnenvaart en marifooncontact met de autoriteiten hebt. Ik heb dus die nieuwe marifoon gekocht en het grote voordeel van de combinatie marifoon en AIS is dat je alles kunt doen met de marifoonantenne die je toch al hebt. Voor apart AIS moet je ook een separate antenne hebben of een antennesplitter die het mogelijk maakt om met één antenne te werken. Nu hoefde ik dus niets extra te doen om AIS ontvangst te hebben. Het AIS signaal kwam goed binnen en ik stelde het alarm af op 10 zeemijlen. Als er binnen die afstand een boot kwam dan ging er een alarm af.  Daarnaast gebruikte ik nog steeds mijn vertrouwde radardetectiealarm die alarm geeft als hij een radarsignaal ontvangt. Als solozeiler kun je niet genoeg aan veiligheid aan boord doen.

Donderdag 3 mei begon de wind af te zwakken naar 12 knopen en soms had ik maar 8 knopen. Vrijdag bleek dat ik maar 50 zeemijlen had afgelegd, maar ik had slechter meegemaakt. Ik ging doordat de wind meer naar het noorden draaide ook wat meer naar het westen. Dat kon ik later goedmaken als de wind doordraaide naar het westen, wat op hogere breedte zou gebeuren volgens de gribfiles. Vrijdag was een perfecte dag om brood te bakken in de snelkookpan en dat heb ik dan ook gedaan.

De dagen daarna had ik vaak geen wind of wind tegen. Het varen op de Noord-Atlantische Oceaan is niet makkelijk. Je bent erg afhankelijk van het Azoren hoge drukgebied.  Als die nog niet stabiel bij de Azoren ligt, hebben lagedrukgebieden vrij spel. Soms voer ik een koers pal oost vanwege wind uit het noordnoordoosten, en soms kon ik niet anders dan pal noord varen i.v.m. oostenwind. Op donderdag 10 mei was ik nog 1500 mijlen verwijderd van Horta.

De weken daarna was het steeds ploeteren met lichte wind van voren totdat die op vrijdag 18 mei langzaam naar het zuiden draaide en uiteindelijk op zondag 20 mei westelijk werd. Herb, de weerspecialist had gewaarschuwd dat je beter niet boven de 35 graden noord kon gaan zitten op mijn lengte omdat er twee koufronten zouden passeren met heel veel wind. Die koufronten brachten niet alleen veel wind maar ook nog eens wind uit de verkeerde richting voor mij, namelijk noordoost. Ik bleef dus tussen de 34 en 35 graden noorderbreedte varen en had weliswaar lichte wind, maar wel uit het westen. Op zondag 20 mei zat ik onder de 1000 zeemijlen naar Horta en het aftellen kon beginnen. Ik verwachtte er zeker nog twee weken over te doen en dat betekende dat de overtocht naar Horta niet makkelijk was geweest met tot dan toe een gemiddelde snelheid van 3,2 knopen.

Zaterdag 19 mei was er nog een bijzonderheid tijdens de uitzending van Herb’s Southbound 2. Een van de boten die zich meldde bij Herb had blijkbaar een noodsignaal opgevangen van een boot genaamd Petra. Dat bleek later een Deense Bavaria te zijn. Herb heeft toen meteen navraag gedaan bij de kustwacht en uit die info bleek dat de bemanning de boot had moeten verlaten in de positie 34 46 noord en 53 15 west. Dat was niet zo ver achter mij. De bemanning was gered door een andere boot en de boot dreef nu stuurloos rond. Hun kiel was los geraakt en daar kwam water naar binnen terwijl ze het niet konden dichten. Ik heb als netcontroller via het Atlantic Homerun Net de positie doorgegeven met een waarschuwing goed op te passen. Het zal je maar gebeuren dat je ’s nachts op zo’n drijvende zeilboot vaart. Het maakte ons allemaal nog eens goed duidelijk dat er midden op de oceaan iets goed fout kan gaan. Een dag later hoorden we over een redding van vier bemanningsleden van een zeilboot 300 zeemijlen oostelijk van Bermuda en op weg naar de Azoren die na een aanvaring met een walvis averij had opgelopen.

Woensdag en donderdag heb ik de motor bijgezet. De windsterkte was afgenomen tot 4 knopen en daar is niets mee te doen. Vrijdag werd westenwind verwacht. Die kwam dan ook en met een geweldige kracht. De windsterkte nam toe tot windkracht 6 voordat hij heel even op zaterdagavond naar het noorden draaide, afzwakte en weer terug naar het westen ging. De reden daarvoor was een passerend koufront. Je kunt je voorstellen wat een plotselinge verandering van windrichting en kracht doet met de golven die bij windkracht 6 waren ontstaan. De golven komen nog steeds uit het westen, terwijl sommige uit het noorden ontstaan. Het was als in een wasmachine en de nacht van zaterdag op zondag heb ik weinig geslapen. Telkens weer beukte een 3 meter hoge golf in op de boot of ik viel van een hoge golf in een golfdal. Zondagochtend was het gelukkig al weer wat rustiger. Ik besloot op zondag om niet naar Horta op het eiland Faial te varen, want daar zou het stormen bij mijn aankomst. Het was veiliger om naar het oosten te blijven varen op 35 graden noorderbreedte en daarna noordwaarts naar Ponta Delgada op het eiland Sao Miguel. Ik bleef dan buiten het gebied van de storm. In 2007 was ik overigens al in beide plaatsen geweest. Ponta Delgada had er een marina bijgekregen, dus ik was benieuwd hoe de situatie daar nu was. Bovendien wilde ik eigenlijk mijn rolfoksysteem demonteren en de fok en stormfok weer laten voorzien van stagleuvers. Thomas en Any hebben een werkplaats in de haven van Ponta Delgada en zouden dit voor mij kunnen doen.

Vrijdag had een van de boten die deelnam aan het radionet gemeld dat hij zijn motor niet kon starten. Na wat adviezen van het net kon hij die motor nog steeds niet starten. Een van ons zou voor hem in Horta aankomen en de havenmeester informeren over een boot met motorproblemen. De havenmeester kon dan voor een sleep zorgen. Zondag bleek dat een andere boot, een Nederlandse catamaran met twee buitenboordmotoren, geen van beide motoren kon starten en vlak na die andere boot in Horta zou aankomen. Ook die boot zou assistentie nodig hebben in de haven. Een van de voordelen van een radionet is dat je met zijn allen in een dergelijke situatie kan ondersteunen met advies of daadwerkelijke fysieke hulp. Ik denk zelf dat beide boten te maken hebben met verontreiniging in het brandstofsysteem dat losgekomen is in de tank door een aantal dagen met zeer hoge golven. Ik heb dat zelf ook wel eens gehad in de Middellandse Zee, maar tegenwoordig weet ik dat te voorkomen door de tank goed vol te houden, een trechter met waterfilter te gebruiken bij het vullen en een vloeistof toe te voegen aan de diesel in de tank die bacteriologische vervuiling tegengaat. Ik heb het daarna nooit meer gehad, maar maak wel regelmatig de filters schoon of vervang ze en zie dan dat dat echt nodig was.  Eigenlijk moet je er in warme gebieden regelmatig mee bezig zijn om problemen later te voorkomen.

De boot met de dieselmotor die niet wou starten had ook nog eens een aanvaring met een walvis in de nacht van zaterdag op zondag. De schipper werd uit zijn bed geslingerd en de boeg ging onder water. Daarnaast verloor hij zijn propeller van de watergenerator die hij sleepte. Hij had tot dan toe geen energieproblemen ondanks dat hij zijn motor niet kon starten en stroom opwekken. De watergenerator leverde voldoende energie met al die wind en de snelheid die de boot daarmee maakte. Maar nu hield dat dus ook op. Gelukkig zou hij om 14.00 uur op zondag Horta bereiken.

Ik sprak net over dieselproblemen in warme gebieden en dat laatste brengt me op een andere waarneming in dat weekend, namelijk de kou. Ik had bijna twee jaren in tropische gebieden vertoeft en nu had ik mijn tweede ervaring met kou op deze trip. Toen ik naar Kaap de Goede Hoop voer werd het steeds kouder, maar nu was het ’s nachts en ’s morgens echt koud. Misschien praten we over 17 of 18 graden Celsius, maar voor mijn gevoel was het heel koud. Als ik een overtocht deed, droeg ik alleen een T-shirt en een boxershort. Eigenlijk liep ik dus in mijn ondergoed. Dat was nodig omdat elk ander kledingstuk te warm was. Tot nu toe dus. Het werd tijd dat ik weer een korte broek of misschien zelfs een lange broek ging dragen. En als het zo koud bleef, dan misschien ook nog een trui. Het was een vreemde ervaring na die twee jaren. Seizoenen, en het was nu zelfs nog bijna zomer.  Het grappige is dat mensen die altijd in de tropen verblijven naar die seizoenen in andere landen verlangen. Lente, zomer, herfst en winter hebben elk hun charme, zowel wat het gevoel als wat de natuur betreft. Gras weer groen zien worden, bomen in bloesem zien of helemaal zonder en alleen maar kale takken. Hoewel het nu even wennen was, keek ik er naar uit.

Hoewel ik buiten het gebied van de storm wist te blijven had ik in de nacht van dinsdag 29 mei op woensdag 30 mei vijf meter hoge golven en wind tot wel 30 knopen. De hele woensdag bleef het weer zo ontstuimig. Woensdagmiddag hoefde ik minder dan 200 mijlen af te leggen naar Ponta Delgada. Een aankomst op vrijdag later op die dag leek mogelijk. De nacht van woensdag op  donderdag  moest ik de motor bijzetten omdat de wind eerst van richting veranderde en daarna afzwakte tot 5 knopen.  Gelukkig had ik nog genoeg diesel. Als je naar de Azoren vaart dan moet je er rekening mee houden dat je wellicht 100 mijlen tot de Azoren op de motor moet varen. Rond de Azoren zijn er vaak windstiltes. Daarom wordt het advies gegeven om in ieder geval diesel over te houden om die laatste mijlen tot de Azoren op de motor af te kunnen leggen. Aan dat advies had ik mij gehouden.

Donderdag ben ik naar het noorden gaan varen toen de wind daar afnam. ’s Nachts moest de motor nog bijgezet worden want er waren nog steeds wel hoge golven maar weinig wind. Op vrijdag om 08.00 plaatselijke tijd kwam ik aan in Ponta Delgada.De aankomst was spectaculair met hele hoge golven bij de kust. Het weerzien met bekenden was hartverwarmend. Ik ga hier een week uitrusten en voorraden inslaan. Daarna volgt het laatste stuk van de thuisreis met misschien een stop aan de zuidkust van Engeland. Want ook daar heb ik veel bekenden.  In mijn laatste verslag van deze reis zal ik daarover schrijven. Want het blijft een uitdaging die Noord-Atlantische overtochten. En elke overtocht moet je heel serieus nemen, ook al gaat het over weinig zeemijlen.

 Reisverslag Henk Oosterwijk 2010-2012
ontvangen op 04-07-2012
Deel 16

Reisverslag van Henk Oosterwijk

No. 16 juli 2012

Na mijn aankomst in Ponta Delgada ben ik meteen naar Any en Thomas gegaan om afspraken te maken voor de zeilreparaties en wijzigingen aan de voorstag. Zondagochtend kreeg ik bezoek van wel zes mensen van de douane. Er was een hond met hondebegeleider bij en het was duidelijk een drugsonderzoek. Ze wilden pas aan boord komen nadat ik schriftelijk toestemming had gegeven dat dat in orde was wat mij betreft.  Ik had niets verbergen en heb ze alles laten onderzoeken. Nadat de hond zijn werk had gedaan namen twee man de inventaris van mijn boot onderhanden. Maar het was een plezierig bezoek toen eenmaal duidelijk was dat er bij mij niets te vinden was. Ik was net een brood aan het bakken en ik heb hen laten zien hoe je dat met een snelkookpan kunt doen. Eenmaal eerder had ik een soortgelijk onderzoek meegemaakt en dat was in 2007 tijdens mijn eerste tocht toen ik aangehouden werd voor de Franse kust en naar Brest moest varen. Ook daar liep alles goed af en mocht ik gratis in de haven langszij de douaneboot liggen en kreeg ik zelfs zelfgestookte calvados. Toch blijft het een hele belevenis als er ineens zo’n groep voor je boot staat. Toen ik vroeg waarom ze mij hadden uitgekozen zeiden ze dat het gewoon een steekproef was die ze regelmatig hielden.

Een paar dagen later kwam De Blauwe Pinguin met Ben en Annemiek aan in de oude marina van Ponta Delgada en ze meerden af aan de steiger waar ik lag. We kenden elkaar al van Durban. En dan heb je veel in te halen met elkaar. Ben kreeg trouwens ook nog een vervelend probleem met zijn rolfokinstallatie. Hij wilde de bevestiging van een profiel versterken en toen brak de snijder waarmee hij schroefdraad wilde tappen af. Er bleef zo’n groot gedeelte van die tap in het profiel achter dat deze de voorstag die door het profiel loopt raakt als er druk op het profiel kwam. Niet goed dus, en met een opstapper op zijn boot hebben we geprobeerd om die tap er uit te krijgen.

Tijdens een gezamenlijk etentje in hun kuip gebeurde er nog iets lachwekkends. Ik zei dat ik terug ging naar mijn boot, het was volgens mij 20.00 uur lokale tijd. Daarop zeiden zij in koor dat het 21.00 uur was. Ik ging er vanuit dat de tijdzone op de Azoren UTC-1 is, maar ik had geen rekening gehouden met zomertijd. Een week lang had ik een uur vroeger geleefd en het had niets uitgemaakt. Dat is toch weer een compliment voor het cruiserleven. Een uurtje verschil maakt eigenlijk niets uit en zelfs een datum of de dag in de week wordt onbelangrijk. Je leeft tijdloos, totdat je weer thuis bent en het dagritme moet oppakken waar duidelijk datum en tijd een rol spelen.

Zaterdag was een succesvolle dag. Ben kreeg de tap uit zijn rolfokprofiel, mijn stormfok voorzien van stagleuvers werd geleverd en Thomas en ik legden de laatste hand aan de twee voorstagen. Daarna heb ik heerlijk gebarbecued met Ben, Annemiek en opstapper Gerlof. Ik was in principe klaar voor vertrek naar het noorden. Alleen het weerbericht voor de komende week kon nog roet in het eten gooien want er werd halverwege de week weer een depressie verwacht die ten noorden van de Azoren richting het Kanaal trok.

Nadat ik zondagochtend het weer op het internet had bekeken besloot ik om uit te klaren en te vertrekken. Om 09.30 uur plaatselijke tijd voer ik de oude marina van Ponta Delgada uit, uitgezwaaid door de driekoppige bemanning van de Blauwe Pinguin. In het begin moest de motor nog worden bijgezet, maar al gauw had ik goede wind en kon ik de beide voorstagen uitproberen. Ik ben erg tevreden over het resultaat, want als je geen rolfokinstallatie meer wilt dan is het voordeel van twee voorstagen dat je twee zeilen kunt voeren en voor het reven de grootste weg kunt nemen.  Het binnenste voorzeil is bij mij het midden tussen een fok en een stormfok. Het is namelijk een stormfok van een Midget 31 die ik ooit bij Martin de Kloet op de werf heb opgehaald tegen een schappelijke prijs. Nu doet hij dus heel goed dienst als permanent binnen voorzeil. Natuurlijk is het allemaal even wennen, dat voordekwerk, want met een rolfokinstallatie kom je niet meer zo vaak op het voordek. Maar ik ben blij met de simplificering die het oplevert. Ik weet het, het is een uiterst persoonlijke voorkeur, maar na zo’n lange reis denk ik te weten wat voor mij het beste is.

Ik schoot lekker op die dag, en toen ik het waypoint van Falmouth in de gps stopte bleek dat het nog maar 1130 zeemijlen was. Afstand wordt ook een relatief begrip als je een aantal lange oversteken  er op hebt zitten. Wat het scheepvaartverkeer betreft wordt het oppassen, want dat ben ik helemaal niet meer gewend. Maar ik heb er zin in, en ik zal kijken of ik in Falmouth stop of probeer door te gaan naar Ramsgate. Daar heb ik vrienden die ik nog weer zou willen zien en het is goed om even uit te rusten voordat ik oversteek naar Nederland en vervolgens de rivieren moet bevaren om bij Drimmelen te komen.  Dat oversteken en rivieren bevaren wil ik in één dag doen en dat zal best vermoeiend zijn. Maar eerst maar eens deze tweede fase van de Noordatlantische Oceaan oversteek tot een goed einde brengen.

Ik had om 12.00 uur UTC al meteen weer Kay van de Ierse boot Pilades op de radiofrequentie die we gebruikten voor het Atlantic Homerun Net. De ontvangst was slecht, maar ik was ook maar net de haven uit. Ik kon haar in ieder geval doorgeven dat ik weer gestart was, dat Blauwe Pinguin nog in de haven lag en dat Iemanja er waarschijnlijk ook nog was. Morgen zou ik weer contact met haar hebben en we hoopten dat de verbinding dan wat beter zou zijn.

Toen ik maandag radiocontact had met Kaya bleek dat het Atlantic Homerun Net nog steeds in de lucht was. Er waren twee Ierse boten Pilades en Kaduma en tijdens het net kwamen er drie boten bij. Dat was ik, de Ierse boot Asteroid en de Nederlandse boot Imsim. Na het radionet had ik contact met Imsim en zij bleken pal voor mij in de Marigot Lagune op St. Maarten te hebben gelegen. Ik had wel elke dag naar hen gezwaaid maar niet op de bootnaam gelet. Pilades hoefde nog maar 300 zeemijlen naar Horta en ik beloofde dat ik het net weer zou overnemen. Ik zou dan proberen om Blauwe Pinguin en Iemanja mee te nemen naar het net. Het gaf me onderweg wat te doen en het is alleen al om veiligheidsredenen goed om in contact met elkaar te blijven via het radionet.

’s Morgens moest ik de motor bijzetten omdat de wind nog maar 6 knopen was, maar op de gribfiles zag ik dat er woensdag weer goede wind kwam vanwege een doorkomende depressie die noordelijk van mij naar Ierland trok. Ik had genoeg diesel bij me om de windstiltes te overbruggen.

Dinsdagochtend werd ik wakker in dichte mist. Voor mij was dat voor het eerst in twee jaren. Ik heb meteen de radar en het radaralarm aangezet.  ’s Nachts waren twee boten mij gepasseerd waarvan eentje op 1 mijl afstand. Dat kun je gelukkig vantevoren goed zien op de AIS. Het was nog steeds bijna windstil en de motor stond nog steeds bij. De vorige avond had ik een knal gehoord en het bleek dat de onderste mastleuver was gebroken. Die zijn van plastic, behalve meestal de bovenste die van metaal is. Regelmatig breken ze en ik had bijna in Ponta Delgada allemaal metalen gekocht totdat ik zag dat ze 19 euro per stuk kosten. Voor dat bedrag kon ik me wel een aantal plastic mastleuvers veroorloven. Ik had nog een metalen mastleuver op voorraad en die heb ik gebruikt als vervanging van de onderste mastleuver. Naar mijn mening staat daar tijdens het slaan van het grootzeil in windstilte veel druk op.

Tijdens het Atlantic Homerun Net meldden zich Duitse Iemanja die gisteren uit Ponta Delgada was vertrokken en Blauwe Pinguin die vandaag was vertrokken. Maar ook Luna met Daniel was op weg van Horta naar Ierland. Met zijn allen wachtten we op de depressie die onze routes zou kruisen en dan noordelijk naar Ierland zou gaan. Ik had de fok weggehaald en de stormfok op de binnenstag laten staan. Ik voer nog steeds op de motor omdat de wind minder dan 8 knopen was. Maar ik was klaar voor de krachtiger wind die ging komen.

Woensdagochtend om 05.00 uur UTC zette de depressie door en had ik constant windkracht 6 en hoge golven. De voortgang was geweldig, de boot deed 6 knopen. Ik heb die nacht toch goed geslapen ondanks wat meer beweging van de boot. De AIS en het radaralarm stonden aan en zouden mij waarschuwen voor obstakels. ‘s Morgens had Blauwe Pinguin de Volvo Ocean Race boten voorbij zien gaan op weg naar de finish in Ierland. Een machtig gezicht, zo zei hij tijdens het radionet. De hele dag was het oppassen geblazen met dit weer. Tot tweemaal toe raakte de knoop van een lijntje waarmee ik een blok van de windvaanstuurinrichting had vastgezet los. Dat is niet prettig als je met overkomende golven in windkracht 6 vaart. Het moet aan het touw liggen, want de knoop houdt bij alle andere lijnen al jaren. Dit touw had ik onlangs vervangen, maar in de volgende haven zal ik het toch weer vervangen door een andere.

Volgens de gribfiles zou donderdag hetzelfde weertype vertonen als woensdag. Daarna zou de wind afnemen tot 15 knopen. En inderdaad had ik donderdag nog steeds harde wind en hoge golven, maar door mijn noordoostelijke koers kon ik mooi schuin voor de hoge golven weglopen. Slechts eenmaal werd de boot echt weggezet en helde zwaar over. Toen moest ik wel even wat opruimen, want je kunt alles nog zo zeevast zetten, tegen de zwaartekracht is weinig opgewassen. Zo’n golf die alles op zijn kop zet hoor je meestal wel aankomen. Het is een rommelend geluid zoals donder of misschien wel een lichte aardbeving. Ik heb gelukkig ervaring met dergelijke brekende golven. Als je een goeie boot hebt dan hoef je er geen angst voor te hebben.

Donderdag bereikte ik een afstand tot Falmouth van 750 zeemijlen. Het zou niet lang meer duren en dan zou ik de Golf van Biskaje ver naar het westen oversteken. Zodra ik een afstand tot mijn bestemming heb bereikt van 1000 zeemijlen, verdeel ik die afstand in vieren. Het afleggen van die vier etappes is voor mij dan een soort aftellen. Bij lange passages zijn dat ook werkelijk de laatste loodjes, maar bij deze passage kwam ik al snel op die 1000 zeemijlen. Toch was ik aan het aftellen begonnen. De volgende etappe ging dus naar de 500 zeemijlen en die hoopte ik nog met goede wind af te leggen.

Daarvoor moest ik hard genoeg varen om bij de rand van die depressie te blijven. Nadat ik die ochtend het Atlantic Homerun Net had overgenomen heb ik het grootzeil weer volledig gehesen. Tot dan toe had ik hem één keer gereefd in verband met 30 knopen wind. Nu was dat afgezwakt tot 20 knopen. Blauwe Pinguin, die ver ten zuiden van mij voer, en Luna die veel westelijker voer en de depressie uit de weg was gegaan, hadden beiden al geen wind meer sinds de ochtend en voeren op de motor. Iemanja voer iets zuidelijker van mij en probeerde ook bij de rand van de depressie te blijven. De Nederlandse boot Imsim meldde zich niet tijdens het net en ik maakte me ongerust daarover. Zij voeren noordwestelijker van mij en waren in zwaar weer volgens hun rapportage tijdens het net van gisteren. Ik heb hen verschillende malen tijdens en na het net opgeroepen maar kreeg geen response. Hopelijk zouden zij zich morgen weer melden.

Arne van Iemanja had via email van zijn zus gehoord dat Duitsland van Nederland had gewonnen met 2-1 en dat Nederland er nu dus uit lag omdat ze in hun poule ook al van Denemarken had verloren. Dat zal een grote teleurstelling zijn voor de oranjefans in Nederland. En dat het weer uitgerekend Duitsland moest zijn die Nederland er uit speelde. Duitsland tegen Nederland is in het voetbal toch altijd een bijzondere gebeurtenis. Daar wordt nog jarenlang over nagepraat. Of we nou winnen of verliezen. Voor mij veranderde de uitslag niets aan boord.

In de nacht van donderdag op vrijdag moest ik de motor even bijzetten. De zeilen begonnen te klapperen want de golven waren nog steeds heel hoog terwijl de wind danig was afgenomen. Ik moest ervoor zorgen dat ik aan de rand van die depressie bleef. De volgende dag kon de motor uitgezet worden, de golven waren minder hoog en ik had 15 knopen wind vanuit het westen. Het was me dus gelukt om in de regio te blijven waar wind was.

Ik had bij De Vries in Lemmer offerte gevraagd voor een fok die tweemaal gereefd kan worden omdat ik dat gezien had in de film La Longue Route van Moitessier. Weliswaar een oude techniek maar nog steeds goed bruikbaar. Grappig was dat toen ik dit aan Laura schreef zij mij antwoordde dat ze in de biografie van Moitessier gelezen had dat hij er precies zo over dacht. Oude techniek, maar nog steeds bruikbaar. Laura had trouwens dat levensverhaal van Moitessier gekregen van Tania Aebi die het boek Solo heeft geschreven en een beroemde  jeugdige solozeilster in haar tijd was. Zij is een van mijn grote heldinnen op zeilgebied en ook van Laura. Koop het boek maar eens, dan begrijp je vast wel waarom. Laura moest trouwens nog 1250 mijlen naar de Marquesas en dobberde al een aantal dagen in windstilte rond. Maar ze wilde niet klagen omdat het weer elke dag heerlijk was. Dat is de juiste spirit voor een lange afstandzeilster.

Vrijdagavond zag ik op de binnengehaalde gribfile dat ik nog hooguit een dag goede wind zou hebben en daarna begon de malaise. Daarbij had ik de pech dat ik tijdens die malaise voor de Golf van Biskaje zou varen. En daar wil je niet te lang ronddobberen, want het kan aardig spoken in die omgeving.  Ik zou proberen met zeilen en motoren er zo snel mogelijk vandaan te komen. Met de wind die nog zou krijgen moest het mogelijk zijn de afstand tot Falmouth te verkleinen tot 500 zeemijlen.

Zaterdag ontving ik een email van mijn dochter Carlien waarin ze o.a. zei dat het Nederlands elftal nog een derde wedstrijd moest spelen waar alles van afhing. Blijkbaar hadden ze toch nog een kans. De wind bleef mooi bij mij en op de gribfile die ik die ochtend binnenhaalde zag ik zelfs een pad waarlangs ik kon gaan en waar de wind zou blijven. Het was dus goed opletten geblazen de komende tijd. Misschien even kort de motor bijzetten om de aansluiting met de wind niet te verliezen. Op zaterdag kwam ik onder de 500 zeemijlen tot Falmouth.

Zaterdag bakte ik ook een brood, maar door de zeegang is er tijdens het rijzen iets verkeerd gegaan. Daardoor was het brood scheef gebakken en ik doopte het mijn nautisch brood. Het was een koddig gezicht. Laat in de avond viel de wind weg tot onder de 8 knopen en moest ik de motor bijzetten. Dit was verwacht. Op de gribfiles kon je het zien aankomen, maar op donderdag kwam er ook weer een depressie over met behoorlijk wat wind westelijk van mij. Van die depressie zou ik weer kunnen profiteren, maar nu moest ik even wat diesel verstoken.

Zondagmiddag haalde ik een gribfile binnen en zag dat er een zware depressie vanuit het westen op ons afkwam. De afgelopen dagen hadden we er al wel over gesproken in het net, maar hij kwam sneller in onze buurt dan ik had verwacht. Ik zou er donderdag dwars doorheen gevaren zijn als ik mijn koers richting Falmouth zou houden. Ik heb meteen koers naar het noorden gezet zodat ik in een gebied kwam waar minder wind was, maar ik moest het weer de komende dagen even goed in de gaten houden. Er was ook weer wind komen opzetten en ik heb de motor meteen uitgedaan. Ik voer nu een mooie zeilkoers met halve wind en de snelheid was toch al weer tegen de 4 knopen met mijn twee voorzeilen en 10 knopen wind. Gelukkig had ik het eerder aankomen van die depressie ruim op tijd gezien. Ben van Blauwe Pinguin stuurde mij een email met de vraag of ik het had gezien. We zouden morgen tijdens het net gezamenlijk bespreken wat de beste aanpak zou zijn.

Ik kreeg zondag trouwens ook een email van een bekende van een opvarende van de Nederlandse boot Zeevonk die aan het net had meegedaan tot aan Horta. Die was door die opvarende getipt over mijn solozeilervaring. Degene die mij mailde had gezocht naar een website voor solozeilers en toen hij die niet vond had hij er zelf een opgericht. Hij nodigde mij uit om die site te bezoeken want hij dacht dat mijn ervaring van voordeel kon zijn voor anderen. Ik zou daar zeker op terug komen, want je ervaring delen met echt geïnteresseerde solozeilers leek mij best goed.

Maandagochtend zag de gribfile er al weer wat rustiger uit. De depressie was nu over een groot gebied uitgespreid en de isobaren lagen daardoor verder van elkaar hetgeen minder wind betekent. We moesten het nog wel goed in de gaten houden want er kwam toch wind uit van 20 tot 25 knopen. Langzaam naderde ik nu het begin van het Kanaal. ’s Avonds nog 300 zeemijlen tot Falmouth, maar als de wind gunstig was dan ging ik in een keer door naar Ramsgate. Maandag had ik aanvankelijk goede wind van achteren en voer ik met twee voortzeilen waarvan eentje aan loefzijde uitgeboomd en een ongereefd grootzeil. Ik bereikte met 15 knopen wind toch al snelheden van tegen de 6 knopen met deze zeilvoering. Maar ’s avonds laat viel de wind zoals verwacht volgens de gribfiles helemaal weg. De motor moest worden bijgezet en ik had gelukkig nog genoeg diesel. Als ik deze halfvolle tank leeg had gevaren (echt leeg of bijna leeg moet je een tank natuurlijk nooit varen vanwege de vervuiling in de tank) dan had ik tot dan toe 100 liter diesel gebruikt. Ik had dan nog 100 liter over. Maar ik verwachtte dinsdag en woensdag de motor te moeten bijzetten. Wellicht was tanken in Falmouth dan toch nog nodig.

Ik zag trouwens maandagavond dat het buiten 14 graden was en dat is bar koud voor iemand die maar een paar weken geleden voor het eerst weer eens een lange broek had aangetrokken. In de kajuit was het op dat moment 15 graden. Tijd om de verwarming weer aan te zetten voor de nacht. En dan te bedenken dat de meeste boten die ik onderweg ben tegengekomen helemaal geen verwarming aan boord hebben. Gelukkig heb ik voor mijn reis naar de Faroes en IJsland naast de Eberspaecher dieselverwarming ook nog een petroleum Taylors kachel met schoorsteentje. Ik ben er altijd vanuit gegaan dat ik rustig in de kajuit een boek moet kunnen lezen zonder koude benen te hebben. En dat kwam nu allemaal goed van pas. Met een aangename warmte ging ik de nacht in. Dat is trouwens ook een mooie compensatie voor de koude douche die je voelt als je vandaag hoort dat het Nederlands elftal ook zijn derde partij verloren heeft en er nu echt uitligt.

De nacht van maandag op dinsdag moest de motor nog bij staan omdat de wind minder dan 8 knopen was, maar vanaf de ochtend had ik goede wind tussen de 10 en 15 knopen en kon de motor worden uitgezet. ’s Avonds kwam het Engelse marineschip Kent een kijkje bij me nemen, dat wil zeggen ze voeren om mij heen. Zij kondigden een onderzeebootoefening in deze regio aan en waarschuwden de schepen in de regio en met name de vissers. Ik heb me toen bij hen gemeld op marifoonkanaal 16 om te zeggen dat ik standby zou zijn op dat kanaal. Dat werd gewaardeerd. Beter voorkomen dan genezen.

De wind nam weer af tegen de avond en de motor moest weer worden bijgezet. De gribfiles toonden nog steeds een depressie die donderdag en vrijdag zou overkomen met westenwinden van 20 tot 25 knopen. Nog steeds goed te doen op open water. ’s Avonds zag ik dat er een grote vissersboot op ramkoers met mij lag. Ik riep hem op en werd in het Engels met een duidelijk Frans accent als vriend begroet. Toen ik hem zei dat ik wel achter hem langs zou gaan met een ruime bocht, bedankte hij me en wenste me een goede reis. Alles heel informeel en vriendelijk. Toch was dit een goede waarschuwing voor mij. Ik was nog 225 zeemijlen van Falmouth en nu al moest ik goed rekening houden met de scheepvaart. Ik moest mijn oude routine van 20 minuten slaap en dan even uitkijken weer oppakken. Twee jaar lang was dit op mijn route niet nodig geweest. En dan was ik nog niet eens in het Kanaal waar ik nog veel meer scheepvaart verwachtte. En die schepen hebben niet allemaal AIS. Alleen de grote schepen zijn daartoe verplicht. De radar en het oog moesten mij waarschuwen.

Ik kwam de nacht goed door. ’s Morgens zette ik de motor af en dobberde met 8 knopen wind en getij tegen wat rond met 1,5 knopen. Na een paar uren zette ik de motor toch maar weer aan, want de zeilen begonnen te slaan. De stroming tegen was gelukkig maar zwak. De gribfiles toonden dat er deze dag nauwelijks wind zou zijn. Stilte voor de storm. Ik had gezien dat er zondag 30 knopen wind in het Kanaal zou staan. Even in de gaten blijven houden. De wind nam later op de dag nog verder af totdat het windstil was en de zee zo glad als een spiegel.

Op het radionet had Zweedse Daniel van Luna gisteren een mooi afscheidsgedicht voorgedragen in het Engels, want dat is de voertaal op het net. Vandaag volgde Duitse Arne van Iemanja met vooral complimenten voor het Atlantic Homerun Net. Ik had ook een gedicht voorbereid, maar moest even afwachten wie er morgen nog meer een gedicht hadden. Als netcontroller moet je jezelf vooral niet op de voorgrond zetten. Mijn gedicht was als volgt:

I will keep my poem short
Cause some of you are close to port
If some time just by coincidence we would all meet
On an anchorage somewhere with clear water of 10 feet
And let’s say, so that it rhymes, sometime in May
Now, wouldn’t that be a perfect day!
Thank you all, for having participated in the Atlantic Homerun Net

Donderdagochtend was er veel scheepvaartverkeer. Eenmaal moest ik een groot vrachtschip oproepen omdat hij mij binnen een halve mijl afstand zou passeren. Op de barometer zag ik de luchtdruk zienderogen dalen en de lucht zag er dreigend uit. Regelmatig viel er regen uit die wolken. Ik haalde een gribfile binnen en zag dat ik tegen 12.00 uur UTC wind zou moeten krijgen vanuit het westen. Ik voer nog steeds op de motor en er was absoluut geen wind. Ik had met een 20 liter jerrycan de halfvolle tank weer helemaal gevuld en had nu nog 40 liter in reserve. Dat zag er dus goed uit; voorlopig aan diesel geen gebrek.

Eerst had ik een regenbui die wel uren duurde, daarna kwam langzaam de wind terug maar niet krachtig genoeg om de motor uit te zetten. Ik heb het Atlantic Homerun Net definitief afgesloten met mijn gedicht en sprak met de Nederlandse boot Imsim af om nog even contact te houden. Ik zou namelijk gaan schuilen in Falmouth en zij hadden dezelfde beslissing genomen. Zij zaten ongeveer 65 zeemijlen achter mij. Ik verwachtte vrijdag bij ochtendgloren of wellicht eerder aan te komen. Alles was afhankelijk van de wind en de stroming.

Om 14.00 uur begon het te waaien en kon de motor uit. Ik voer met ongereefd grootzeil en uitgeboomde stormfok voor de wind en mijn Ariës windvaanstuurinrichting hield de boot mooi op koers. Ik had nog 65 zeemijlen te gaan naar Falmouth en het was nu twee uren na hoogwater in Dover. De stroomtabellen voor deze regio vertelden me dat ik weldra de stroming mee zou krijgen. Op zich prima natuurlijk, maar ik was het meest beducht voor Lizard Point die ik moest ronden voordat ik koers kon zetten naar de haven van Falmouth. Ik zou Lizard Point sowieso ruim ronden i.v.m. de geweldige stroming die daar heerst. Behalve als ik de stroming en de wind mee zou hebben zou ik dichter bij Lizard Point kunnen varen.

Om 16.30 uur kwam de klap. Ineens kwam de wind opzetten en ging van 10 knopen naar 20 knopen en meer. Ik heb meteen het grootzeil eenmaal gereefd en ik voer al met de stormfok. Met een goeie gang ging het in de richting van Falmouth. Trouwens, ik had ook nog eens stroom mee. Er kwam een grotere zeilboot bij mij achterop en ik dacht dat die wel contact zou maken, maar het bleef stil. Daar zal ik ook weer aan moeten wennen. Als je in je eentje op de Stille Zuidzee of de Indische Oceaan vaart en er komt een andere boot langs, dan wordt er druk informatie uitgewisseld. Het is het hoogtepunt van de dag. Maar nu varen boten zwijgend langs je.

Later in de middag haalde ik weer een gribfile binnen en zag niets meer van die krachtige winden in het Kanaal. Tijdens mijn radiocontact met de Nederlandse boot Imsim werd dit bevestigd. Ook zij hadden het gezien en wilden meteen doorvaren i.p.v. te stoppen in Falmouth. Ik had dat besluit al genomen en we spraken af dat we dagelijks contact zouden hebben via de SSB radio. Zij zouden het Kanaal aan de Engelse kant volgen totdat ze ter hoogte van het Franse Boulogne sur Mer zouden zijn en dan staken ze over. Ik zou het Kanaal helemaal volgen en vervolgens de oostkust naar Ramsgate. En zo ging het bezoek aan Falmouth uiteindelijk toch niet door, want de wind was nu gunstig om het Kanaal te passeren.

De nacht was niet gemakkelijk voor een solozeiler met veel scheepvaart, 4 tot 5 meter hoge golven en 25 tot 30 knopen wind. Maar het schoot wel lekker op. ’s Morgens heb ik nog even overwogen om het weekend door te brengen in Dartmouth maar ik ben toch maar verder gegaan. Nog even volhouden en dan ben ik echt in de buurt van Nederland en hoef alleen nog maar over te steken.

Tijdens het radiocontact met Imsim de volgende dag bleek dat de kustwacht voor het gebied waarin wij zaten een severe gale warning had afgegeven met winkracht 6 tot 7 en uitschieters 8. Meteen na dat radiocontact begon het harder te waaien en kreeg ik inderdaag uitschieters 8 om de oren. Ik heb meteen een tweede rif in het grootzeil gedaan en zo ging de dag voorbij met hoge golven en veel wind. Zaterdag zou alles weer tot rust moeten komen volgens de verwachtingen. Maar toen het eenmaal zaterdag was kwaw de kustwacht weer met stormwaarschuwingen tot windkracht 8 voor ons gebied. Voorbereid met twee reven in het grootzeil wachtte ik het af. Ik passeerde overigens om 15.00 UTC de nulmeridiaan en kwam daarmee weer terug op het oostelijk halfrond.

De twee vrienden in Ramsgate die ik een email had gestuurd met de vraag of zij aanwezig waren, antwoordden niet en ik ging er vanuit dat ze met vakantie waren. De gribfiles toonden dat volgende week de wind drastisch zou afnemen tot zeer zwak en uit alle richtingen kwam. Geen ideaal weer voor een overtocht naar Nederland. Ik besloot om de vrienden een bericht te sturen waarin ik niet Ramsgate zou aandoen, maar direkt over zou steken naar Nederland. Eerlijk gezegd trok het me enorm om weer in Nederland aan te komen en mijn kinderen terug te zien. Twee jaren lang hadden we alleen email en sporadisch telefooncontact gehad. Het werd weliswaar een lange tocht op deze manier, maar dan ben je ook meteen waar je eigenlijk wezen wil.

En toen viel mijn hele plan in duigen. De kustwacht bracht een stormwaarschuwing windkracht 8 uit voor de gebieden Wight, Dover en Thames. Ik zat nu in Dover en zou tijdens de overtocht naar Nederland in het gebied Thames zijn. Ze zeiden weliswaar dat de wind zou toenemen tot kracht 5 en 7 en later tot 8, maar even later meldden ze dat de storm weldra in gebied Wight zou aankomen. En dat is net even ten westen van het gebied Dover. Toen ook nog eens de wind helemaal wegviel heb ik toch maar de motor gestart en mijn plannen gewijzigd. Het kon de spreekwoordelijke stilte voor de storm zijn en dan moet je zo snel mogelijk in een haven zien te komen. Ik zou nu dus toch een stop inlassen in Ramsgate. Het was te riskant om nu de overtocht naar Nederland te doen.

Ik ontmoette de eerste dag al de dochter van Dave, en Chalky en Andy, allemaal vrienden van de vorige keer. We hadden veel contact en soms reden ze me ergens naar toe. Ze hielpen me om in jerrycans diesel te halen, en zo had ik de tweede dag al mijn diesel aan boord en mijn zeil gerepareerd. Dat zeil heb ik dinsdag er weer opgezet. Het was mooi gerepareerd, maar de zeilmaker bevestigde de bevinding van de zeilmaker op de Azoren dat het doek echt gaar was door de vele zon. Ik bestelde bij De Vries een nieuw grootzeil en een nieuwe fok. Dan kon ik er weer even tegen. Ik bleef een week in Ramsgate en kon lekker op de boot werken en leuke dingen doen met mijn vrienden. De havenmeester liet me in de binnenhaven gaan en ik kon de boot voor de boot van Andy leggen. Brit, de dochter van Dave, had een heel lief oud bootje vlakbij liggen.

Op zondag een week later vertrok ik met goede wind uit Ramsgate en ging beginnen aan de oversteek. Ik heb de hele oversteek meer dan 30 knopen wind gehad eerst uit het zuidwesten en later uit het zuiden. Er was veel scheepvaart en ik kon tijdens de overtocht niet slapen. Enigszins vermoeid kwam ik aan heel vroeg in de maandagochtend bij de Goereese Sluis van Stellendam. Daar werd ik geschut en ik rook bij de kust al het groen van Nederland. Ik kon duidelijk gras en bomen ruiken. Vanuit Stellendam ging ik in een keer door naar mijn thuishaven Drimmelen en daar arriveerde ik later in de middag. De tamtam werkte vervolgens weer uitstekend, want toen ik op de meldsteiger havenmeester Marcel belde kwam hij naar de steiger om mij een plekje te geven. Maar onderweg lichtte hij even mijn vrienden Clementine en Huib in, die vervolgens met een fles gekoelde witte wijn, diverse kaasjes en verse aardbeien mij aan boord welkom heten. Dit eindigde in een bezoek aan restaurant De Branding in de haven waar vanuit Breda ook Gérald en Nienke zich bij ons voegden. Het werd een gezellige avond met veel verhalen. Want in no time werd ik op de hoogte gesteld van veranderingen in het Drimmelse. En zo ben ik weer terug op mijn stekje in Drimmelen. Eind goed, al goed. Nu ga ik genieten van het havenleven. Deze tocht moet eerst bezinken voordat ik een volgende tocht kan ondernemen. Want als ik te snel aan een andere tocht begin, dan slaat de routine toe en krijgt deze wereldreis niet de plek in mijn hart die deze verdient. Zoals ik er dus nu tegenaan kijk, sla ik een vaarseizoen over en vertrek volgend jaar niet op 1 april voor een nieuw avontuur. Eerst maar eens even aandacht voor de kinderen, mijn vrienden en de boot. Ik heb wat de boot betreft weer een hele lijst die ik rustig wil afwerken.

Het is een heel avontuur geworden, die wereldomzeiling, en ik heb heel veel gezien en beleefd. Dat laatste vooral met cruisers die ik ben tegengekomen. Er is een hele internationale gemeenschap met zeilboot onderweg over de aardbol. Ik ben daar even deelgenoot van geweest. Ik hoop dat jullie genoten hebben van mijn avontuur. Een boek zal het nooit worden. Dat geeft teveel verplichtingen en daar kan ik heel goed zonder. Al sinds mijn eervol ontslag uit de marine in november 2005. Mocht je nu zelf een lange tocht plannen en je hebt advies nodig, dan mag je me contacten op hga.oosterwijk -at- gmail.com. Ook als je commentaar op mijn reisverslagen hebt dan kan dat via dit email adres. Ik vind het na rijp beraad niet meer dan billijk dat ik me openstel voor contact met lezers na zes jaren van reisverslagen.

Een droom is werkelijkheid geworden voor mij en ik heb jullie daar met veel plezier deelgenoot van gemaakt.